PZL P.24

P.24
Τύπος	Καταδιωκτικό
Κατασκευαστής	PZL
Σχεδιαστής	Zygmunt Puławski
Παρθενική πτήση	Οκτώβριος 1930
Πρώτη παρουσίαση	1933
Κύριος χειριστής	Εξαγωγικό προϊόν
Παραγωγή	1937–1939
Πλήρωμα	1
Μήκος	10,68 m
Εκπέτασμα	7,81 m
Ύψος	2,70
Επιφάνεια πτέρυγας	17,90
Μεικτό βάρος	1.915 kg
Μέγιστο βάρος απογείωσης	2000 kg
Μέγιστη ταχύτητα	430 km/h
Αυτονομία	700 km
Μέγιστο ύψος	10.500 m
Βαθμός ανόδου	689 m/min
Πολυβόλα	Δύο πυροβόλα Oerlikon FF και δύο πολυβόλα ή 4 πολυβόλα
Βόμβες	2 βόμβες των 50 κιλών ή 4 των 12,5 κιλών

Το PZL P.24 ήταν ένα Πολωνικό αεροσκάφος, που σχεδιάστηκε στα μέσα του ’30 στο εργοστάσιο PZL στη Βαρσοβία. Εξήχθη σε πολλές χώρες αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε από την Πολωνία.

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το PZL P.24 αναπτύχθηκε ως εξαγωγική έκδοση του Πολωνικού καταδιωκτικού PZL P.11, ενός ολομεταλλικού αεροσκάφους με πτέρυγες γλάρου, που σχεδίασε ο Zygmunt Puławski. Το P.11, χρησιμοποιούσε το Βρετανικό αεροκινητήρα Bristol Mercury, που κατασκευάζονταν με άδεια στην Πολωνία, αλλά δεν επιτρέπονταν η εξαγωγή του. Έτσι, η Γαλλική εταιρία Gnome-Rhone πρότεινε την εγκατάσταση των δικών της κινητήρων στο αεροσκάφος για εξαγωγές. Το πρώτο πρωτότυπο, βασισμένο στο P.11a και με κινητήρα Gnome-Rhone 14Kds των 760 hp, πέταξε το Μάιο του 1933. Το δεύτερο πρωτότυπο, που ονομάστηκε «Super P.24», επέτυχε την κορυφαία παγκόσμια επίδοση ταχύτητας για καταδιωκτικό με αστεροειδή κινητήρα (414 km/h). Το τρίτο, με ισχυρότερο κινητήρα 14Kfs, ονομάστηκε «Super P.24bis» και παρουσιάστηκε το 1934 στο Σαλόνι Αεροπορίας στο Παρίσι, όπου προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον.

Στο μεταξύ, ένας νέος τύπος του P.11, το P.11c, αναπτύχθηκε για την Πολωνική Αεροπορία. Είχε νέα βελτιωμένη άτρακτο και ο αεροκινητήρας είχε χαμηλώσει για να προσφέρει καλύτερο οπτικό πεδίο στον πιλότο. Οι αλλαγές αυτές εφαρμόστηκαν και στο νέο πρωτότυπο του P.24, που πέταξε στα 1936. Αυτό, υιοθέτησε ολόκληρο το ουραίο τμήμα της ατράκτου του P.11c, που συμπληρώνονταν από τον κινητήρα Gnome-Rhone 14Kfs των 930 hp. Ήταν η πρώτη έκδοση που μπήκε σε παραγωγή κι έφερε τον κωδικό P.24A, οπλισμένο με δύο πυροβόλα των 20 mm και δύο πολυβόλα. Παρόμοιες εκδόσεις ήταν το P.24B, οπλισμένο με 4 πολυβόλα και το P.24C οπλισμένο με 4 πολυβόλα και δύο βόμβες των 50 kg.

Η έκδοση P.24D αναπτύχθηκε για την Ουγγαρία αλλά δεν ολοκληρώθηκε, αφού η Ουγγαρία αποφάσισε να μην αγοράσει P.24 και προτίμησε τελικά το Fiat CR.32. Η επόμενη έκδοση, το P.24E, παρήχθη με άδεια στη Ρουμανία από την IAR, με την επωνυμία IAR P.24E.

Οι τελευταίες εκδόσεις παραγωγής ήταν τα P.24F και P.24G, που άρχισαν να παράγονται από το 1937, με τον ισχυρότερο κινητήρα Gnome-Rhone 14N07 των 970 hp. Το P.24F ήταν οπλισμένο με 4 πολυβόλα, το P.24G με δύο πυροβόλα των 20 mm και δύο πολυβόλα, ενώ αμφότερα μπορούσαν να φέρουν βόμβες.

Το P.24H θα διέθετε κινητήρα Gnome-Rhone 14N21 των 1.100 hp και θα έφερε 4 πυροβόλα ή δύο πυροβόλα και δύο πολυβόλα, αλλά δεν ολοκληρώθηκε. Το P.24H εξετάζονταν για παραγωγή από την Πολωνική Αεροπορία, αλλά η πρόοδος ήταν αργή λόγω της ομοιότητάς του με το ήδη υπάρχον PZL P.11 και της υποτιθέμενης ανωτερότητας του χαμηλοπτέρυγου PZL.50 Jastrząb που αναπτύσσονταν εκείνη την περίοδο. Ο πόλεμος τελικά άρχισε χωρίς κανένα από τα δύο αεροσκάφη να μπει σε παραγωγή.

Επιχειρησιακή ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και ήταν καλύτερο καταδιωκτικό από το P.11c, το P.24, 100% ακριβότερο από το P.11c, δεν αγοράστηκε από την Πολωνική Αεροπορία, που προτίμησε να περιμένει εις μάτην για το νέο χαμηλοπτέρυγο PZL.50 Jastrząb. Όταν κατέστη σαφές πως το PZL.50 δε θα ήταν έτοιμο εγκαίρως για να αντιμετωπίσει μια Γερμανική επίθεση, αμφότερα τα P.11 και P.24 εξετάστηκαν για παραγωγή. Ωστόσο, ο πόλεμος διέκοψε αυτά τα σχέδια. Ως αποτέλεσμα, κανένα P.24 δεν πολέμησε κατά την εισβολή στην Πολωνία το 1939. Στο εξωτερικό όμως το αεροσκάφος είχε μεγαλύτερη επιτυχία.

Αιθιοπία: Αγόρασε το τρίτο πρωτότυπο P.24 (Super P.24bis) και το χρησιμοποίησε επιχειρησιακά κατά των Ιταλών το 1936 κατά το 2ο Ιταλο-Αβυσσινιακό Πόλεμο.

Τουρκία: Τουρκικά P.24 χρησιμοποιούνταν ως εκπαιδευτικά μέχρι τα τέλη του ’40. μερικά επανεξοπλίστηκαν με Αμερικανικούς κινητήρες Pratt & Whitney Twin Wasp. Σήμερα, το μοναδικό PZL P.24 σε ολόκληρο τον κόσμο, επιβιώνει μουσειακό έκθεμα στην Τουρκία.

Ελλάς: Το PZL P.24 ήταν το κύριο Ελληνικό καταδιωκτικό κατά τη διάρκεια του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου του 1940 και οι πιλότοι του σημείωσαν αρκετές επιτυχίες κατά των Ιταλικών βομβαρδιστικών.

Ρουμανία: Η Ρουμανική Αεροπορία χρησιμοποιούσε ήδη PZL P.11F που κατασκευάζονταν με άδεια στο εργοστάσιο IAR και αποφάσισε να αγοράσει την άδεια παραγωγής και του νέου αεροσκάφους. Ως αποτέλεσμα, η Ρουμανία παρήγγειλε 6 P.24E και κατασκεύασε άλλα 44 IAR P.24E στο εργοστάσιο IAR ανάμεσα στα 1937 και 1939. Κάποια εξαρτήματα του P.24E, κυρίως το ουραίο τμήμα του, χρησιμοποιήθηκαν και για την κατασκευή του Ρουμανικού χαμηλοπτέρυγου καταδιωκτικού IAR 80.

Τεχνική περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αεροσκάφος ήταν συμβατικό στο σχεδιάγραμμα, ολομεταλλικό, με τις πτέρυγες στην υψηλή θέση. Το σχήμα των πτερύγων του ακολουθούσε τη γραμμή των φτερών γλάρου και λέπταιναν κοντά στην άτρακτο για να προσφέρουν καλύτερο οπτικό πεδίο στον πιλότο. Ήταν μια επινόηση του Zygmunt Pulawski και έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο ως η «Πολωνική πτέρυγα». Το κουβούκλιο ήταν κλειστό (εκτός από τα πρωτότυπα). Μια εσωτερική δεξαμενή καυσίμων των 360 lit στην άτρακτο, μπορούσε να απορριφθεί σε περίπτωση πυρκαγιάς. Διέθετε συμβατικό σύστημα προσγείωσης, με σταθερούς κύριους τροχούς και ουραίο ολισθητήρα.

Ο οπλισμός συνδύαζε πυροβόλα Oerlikon FF των 20 mm και πολυβόλα Colt-Browning στις πτέρυγες.

Τα P.24A, P.24E και P.24F είχαν 2 πυροβόλα και 2 πολυβόλα
Τα P.24B, P.24C και P.24G είχαν 4 πολυβόλα

Τα P.24A και B μπορούσαν να φέρουν 4 βόμβες των 12,5 kg, ενώ τα P.24C, F και G μπορούσαν να φέρουν 2 βόμβες των 50 kg.

Χρήστες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βουλγαρία ! Βουλγαρία

Η Βουλγαρική Αεροπορία παρήγγειλε 14 PZL P.24B στα 1937-1938. Αργότερα παρήγγειλε 26 PZL P.24F, 22 από τα οποία παραδόθηκαν τον Ιούλιο του 1939, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β΄ΠΠ (είχε συζητηθεί η αναβολή της παράδοσής τους, αλλά η Πολωνική πλευρά φοβήθηκε οικονομικές κυρώσεις). Τα 4 εναπομείναντα, χωρίς έλικες, καταστράφηκαν στο εργοστάσιο Okecie το Σεπτέμβριο του 1939 από Γερμανικό βομβαρδισμό.

Ελλάδα ! Ελλάδα

Η Ελληνική Βασιλική Αεροπορία αγόρασε πρώτα πέντε P.24A στα 1937 και κατόπιν 25 P.24F και 6 P.24G στα 1938.

Ρουμανία ! Ρουμανία

Η Ρουμανική Αεροπορία παρήγγειλε 6 καταδιωκτικά PZL P.24E στα 1937 και κατασκεύασε με άδεια 44 αεροσκάφη IAR P.24E.

Τουρκία

Η Τουρκική Αεροπορία παρήγγειλε 14 P.24A και 26 P.24C, που παραδόθηκαν στα 1937. Άλλα 20 P.24A/C κατασκευάστηκαν με άδεια στην Τουρκία και ακολουθήθηκαν από άλλα 30 αεροσκάφη P.24G.