Mitsubishi A5M

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Mitsubishi A5M
Το Mitsubishi A5M2b
Τύποςμαχητικό των αεροπλανοφόρων
ΚατασκευαστήςMitsubishi
Χώρα προέλευσηςΙαπωνία
ΣχεδιασμόςJiro Horikoshi
Παρθενική πτήση4 Φεβρουαρίου 1935
Κύριος χειριστήςΙαπωνικό Αυτοκρατορικό Ναυτικό
Μονάδες που παρήχθησαν1094
ΠαραλλαγέςMitsubishi Ki-18
Mitsubishi Ki-33

Το Mitsubishi A5M ήταν ιαπωνικό μονοθέσιο μονοκινητήριο μαχητικό αεροσκάφος που σχεδιάστηκε για τα αεροπλανοφόρα του Ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού. Ήταν το πρώτο μονοπλάνο μαχητικό που επιχειρούσε από αεροπλανοφόρα και αποτέλεσε σχεδιαστικά την βάση για το περίφημο μαχητικό Mitsubishi A6M Zero του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Σύμμαχοι τού έδωσαν την ονομασία αναφοράς Claude.

Σχεδιασμός και ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Ναυτικό εξέδωσε το 1934 απαίτηση που αφορούσε την ανάπτυξη νέου προηγμένου μαχητικού αεροσκάφους, που θα είχε μέγιστη ταχύτητα 350 km/h σε ύψος 3000 m και θα ήταν ικανό να φτάσει στα 5000 m μέσα σε 6,5 λεπτά.[1] Οι Mitsubishi και Nakajima σχεδίασαν πρωτότυπα για να καλύψουν την απαίτηση.[2][3]

Την ανάπτυξη του αεροσκάφους της Mitsubishi ανέλαβε ομάδα υπό τον Jiro Horikoshi, που είχε προηγουμένως σχεδιάσει το παρόμοιο -αλλά ανεπιτυχές- Mitsubishi 1MF10 και ήταν αργότερα υπεύθυνος για την ανάπτυξη του περίφημου A6M Zero).[4] Το αεροσκάφος που σχεδίασε, το Ka-14, ήταν ένα χαμηλοπτέρυγο μονοπλάνο ολομεταλλικής κατασκευής με σταθερό σύστημα προσγείωσης. Είχε "πτέρυγα ανεστραμμένου γλάρου", που επιλέχθηκε διότι έτσι θα μειώνονταν οι αεροδυναμικές αντιστάσεις και κατά συνέπεια θα αυξάνονταν ελαφρά οι επιδόσεις του.[5][6] Το αρχικό πρωτότυπο, που προωθούνταν από αστεροειδή κινητήρα Nakajima Kotobuki 5 των 600 hp, πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 4 Φεβρουαρίου 1935.[7] Το αεροσκάφος ξεπέρασε κατά πολύ την απαιτούμενη μέγιστη ταχύτητα, φθάνοντας τα 450 km/h .[4] Το δεύτερο πρωτότυπο είχε πτέρυγα συμβατικής σχεδίασης και ενσωμάτωσε διάφορες βελτιώσεις προκειμένου να γίνει πιο ευέλικτο και να ελαχιστοποιηθούν οι αεροδυναμικές αντιστάσεις. Βάσει αυτού του πρωτοτύπου ξεκίνησε η παραγωγή, ενώ το αεροσκάφος πήρε την ονομασία Α5Μ.

Η Αεροπορία του Ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Στρατού ζήτησε, εξαιτίας των εξαιρετικών για την εποχή επιδόσεων του Ka-14, την κατασκευή μετασκευασμένου κατάλληλα πρωτοτύπου για αξιολόγηση. Το αεροσκάφος αυτό ονομάστηκε Ki-18 και είχε πολύ καλές επιδόσεις, παρόμοιες με το Α5Μ.[8] Παρόλο που ήταν κατά πολύ ταχύτερο από όλα τα μαχητικά του Στρατού, δεν εντάχθηκε σε υπηρεσία διότι κρίθηκε ανεπαρκές όσον αφορά την ευελιξία.[8] Στην συνέχεια ο Στρατός εξέδωσε απαίτηση για την ανάπτυξη νέου μαχητικού που θα αντικαθιστούσε τα διπλάνα Kawasaki Ki-10 που αποτελούσαν τότε τον κορμό της δύναμης δίωξης. Η Mitsubishi, που τότε είχε μεγάλο φόρτο εργασίας προκείμενου να μετατραπεί το Ka-14 σε επιχειρησιακό αεροσκάφος, παρουσίασε στον διαγωνισμό του Στρατού το ελαφρώς τροποποιημένο Ki-33.[9] Τελικά προτιμήθηκε το ανταγωνιστικό Nakajima Ki-27.[9]

Επιχειρησιακή ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Α5Μ εντάχθηκαν σε υπηρεσία στις αρχές του 1937 και σύντομα γνώρισαν πολεμική δράση επειδή ξέσπασε ο Δεύτερος Σινοϊαπωνικός Πόλεμος.[10] Αντιμετώπισαν σε αερομαχίες τα κινέζικα μαχητικά, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικής προέλευσης Boeing P-26. Οι αερομαχίες ανάμεσα στα Α5Μ και τα Boeing ήταν οι πρώτες ανάμεσα σε μονοπλάνα κατασκευασμένα κατά κύριο λόγο από μέταλλο.[11] Τα Α5Μ αποδείχθηκαν ανώτερα από όλα τα μαχητικά που αντιμετώπισαν πάνω από την Κίνα. Παρόλο που ήταν οπλισμένα με δύο μονάχα πολυβόλα των 7,7 mm, αποδείχθηκαν εξαιρετικά ευέλικτα και ανθεκτικά στα εχθρικά πλήγματα.[12] Τα Α5Μ ανέλαβαν επίσης αποστολές συνοδείας των μέσων βομβαρδιστικών Mitsubishi G3M.

Η σχεδιαστική ομάδα συνέχισε την βελτίωση του αεροσκάφους, ενώ αυτό βρίσκονταν σε υπηρεσία. Η τελευταία έκδοση ήταν το Α5Μ4, που μπορούσε να μεταφέρει μια απορριπτόμενη εξωτερική δεξαμενή καυσίμου. Ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος του Α5Μ στην Κίνα ήταν το σοβιετικής κατασκευής Polikarpov I-16, που ήταν ταχύ και βαριά οπλισμένο. Στα 1938 έγιναν σφοδρές αερομαχίες ανάμεσα στα σοβιετικά και τα ιαπωνικά μαχητικά: για παράδειγμα, στις 29 Απριλίου 67 Polikarpov (I-16 και I-153) αναχαίτισαν 18 G3M στα οποία παρείχαν κάλυψη 27 Α5Μ.[13] Και οι δύο πλευρές ισχυρίστηκαν ότι επικράτησαν, παρόλο που υπάρχουν τεράστιες διαφορές στις απώλειες που ισχυρίστηκαν ότι υπέστησαν και προκάλεσαν στον αντίπαλο.[13]

Αριθμός αεροσκαφών μετατράπηκαν σε διθέσια εκπαιδευτικά Α5Μ4-Κ. Αυτά παρέμειναν σε χρήση και μετά την απόσυρση των υπόλοιπων Α5Μ από τις μονάδες πρώτης γραμμής. Μικρός αριθμός μαχητικών παρέμενε σε υπηρεσία στα τέλη του 1941, όταν μπήκαν οι ΗΠΑ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αμερικανική αντικατασκοπεία θεωρούσε ότι τα Α5Μ παρέμεναν τα κύρια μαχητικά του Ιαπωνικού Ναυτικού, όμως στην πραγματικότητα τα είχαν ήδη αντικαταστήσει στα περισσότερα αεροπλανοφόρα τα κατά πολύ ανώτερα A6M Zero. Τα Α5Μ παρέμεναν σε αεροπλανοφόρα και άλλες μονάδες πρώτης γραμμής, μέχρι να παραχθούν αρκετά Α6Μ για να τα αντικαταστήσουν. Η τελευταίες επιχειρήσεις των Α5Μ σε ρόλο μαχητικών έλαβαν χώρα στην Μάχη της Θάλασσας των Κοραλίων τον Μάιο του 1942.[14] Στα τελευταία στάδια του πολέμου αρκετά χρησιμοποιήθηκαν σε αποστολές καμικάζι.

Χρήστες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιαπωνία
Ιαπωνικό Αυτοκρατορικό Ναυτικό

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Α5Μ
Παρόμοια αεροσκάφη
Κατάλογοι

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Green and Swanborough 1982, σελ. 27.
  2. Mikesh and Abe 1990, σελ. 234.
  3. Januszewski 2003, σελ. 6.
  4. 4,0 4,1 Mikesh and Abe 1990, σελ. 173.
  5. Green and Swanborough 1982, σελ. 28.
  6. Januszewski 2003, σελ. 8.
  7. Green and Swanborough 1982, σελ. 29.
  8. 8,0 8,1 Green and Swanborough 1982, σελ. 31.
  9. 9,0 9,1 Mikesh and Abe 1990, σελίδες 187–188.
  10. Sakaida 1998, σελ. 8.
  11. Sino-Japanese Air War 1937 – 1945 via http://surfcity.kund.dalnet.se
  12. War machines, Aerospace Publishing/Orbis Publishing, 1983, Italian edition, p.1168
  13. 13,0 13,1 Air battles over China, 1938 via http://surfcity.kund.dalnet.se
  14. Januszewski 2003, σελ. 47.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Bond, Major General USAF (Retd.), Charles R. and Terry H. Anderson. A Flying Tiger's Diary. College Station, TX: Texas A&M University, 1984 (8th impression 2001). ISBN 0-89096-408-4.
  • Francillon, Ph.D., René J. Japanese Aircraft of the Pacific War. London: Putnam & Company Ltd., 1970 (second edition 1979). ISBN 0-370-30251-6.
  • Green, William. Warplanes of the Second World War, Volume Three: Fighters. London: Macdonald & Co. (Publishers) Ltd., 1961 (seventh impression 1973). ISBN 0-356-01447-9.
  • Green, William and Swanborough, Gordon. "The Zero Precursor...Mitsubishi's A5M". Air Enthusiast. Number 19, August–November 1982. Pages 26–43.
  • Januszewski, Tadeusz. Mitsubishi A5M Claude. Sandomierz, Poland/Redbourn, UK: Mushroom Model Publications, 2003. ISBN 83-917178-0-1.
  • Mikesh, Robert C. and Shorzoe Abe. Japanese Aircraft, 1910-1941. London: Putnam & Company Ltd., 1990. ISBN 0-85177-840-2.
  • Mondey, David (ed.). The Concise Guide to Axis Aircraft of World War II. London: Chancellor, 1996. ISBN 1-85152-966-7.
  • Sakaida, Henry. Imperial Japanese Navy Aces, 1937-45. Botley, Oxfordshire, UK: Osprey Publishing, 1998. ISBN 1-85532-727-9.
  • Unknown. "Handbook of Japanese Aircraft 1910-1945 (Model Art Special #327)" Model Art Modeling Magazine, March 1989.
  • Unknown. Mitsubishi Type 96 Carrier Fighter/Nakajima Ki-27 (The Maru Mechanic #49). Tokyo: Kojinsha Publishing, 1984.
  • Unknown. Type 96 Carrier Fighter (Famous Airplanes of the World #27). Tokyo: Bunrindo Publishing, 1991.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Mitsubishi A5M στο Wikimedia Commons