Microcystis aeruginosa

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Microcystis aeruginosa

Το Microcystis aeruginosa είναι είδος φωτοσυνθετικών τοξικών βακτηρίων που καλούνται κυανοβακτήρια. Τα κυανοβακτήρια αποτελούν την μεγαλύτερη την πιο ποικιλόμορφη και την ευρύτερα εξαπλωμένη ομάδα φωτοσυνθετικών προκαρυωτικών οργανισμών. Επίσης είναι οι μοναδικοί προκαρυωτικοί οργανισμοί που επιτελούν οξυγονική φωτοσύνθεση παρόμοια με αυτή των φυτών.

Το Microcystis aeruginosa, όπως και τα περισσότερα κυανοβακτήρια, αναπτύσσεται ιδιαίτερα καλά σε ζεστά, στάσιμα, πλούσια σε θρεπτικά εσωτερικά νερά. Σχηματίζει αποικίες, δηλαδή πολλά μεμονωμένα κύτταρα ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας μεγάλους αριθμούς κυττάρων ενωμένων μεταξύ τους. Οι αποικίες αυτές είναι μικρο ως μακροσκοπικές, επιμήκεις, λοβοειδείς με ακανόνιστο σχήμα και συχνά διακριτές οπές. Τα κύτταρα είναι κοκκοειδή (σφαιρικά), στις αποικίες μπορούν να είναι από λίγο έως πολύ στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους και έχουν διάμετρο από 3,5 - 6,5 μm. Όταν οι περιβαλλοντικές συνθήκες είναι ευνοϊκές τα κυανοβακτήρια, άρα και το Microcystis aeruginosa, σχηματίζουν επιπολασμούς (water blooms), δηλαδή συμβαίνει πληθυσμιακή έκρηξη των οργανισμών με ταυτόχρονη συγκέντρωσή τους στο επιφανειακό στρώμα του νερού.

Το Microcystis aeruginosa είναι τοξικό είδος, που παράγει τις τοξίνες μικροκυστίνες, οι οποίες πήραν το όνομά τους από τo Microcystis aeruginosa λόγω του ότι απομονώθηκαν πρώτη φορά από αυτό. Οι μικροκυστίνες είναι ομάδα κυκλικών επταπεπτιδίων με μεταβλητά αμινοξέα που σχετίζονται με ηπατοτοξικότητα. Η τοξικότητά τους οφείλεται στην στενή σύνδεσή τους με τις πρωτεϊνικές φωσφατάσες στα κύτταρα των θηλαστικών. Η έκθεση του ανθρώπου στα τοξικά κυανοβακτήρια μέσω του πόσιμου νερού η μέσω αθλητικών δραστηριοτήτων είναι πηγή κινδύνου για την υγεία μας. Σε μεσογειακές χώρες όπως και η Ελλάδα στις οποίες οι επιπολασμοί του Μ. aeruginosa μπορεί να διαρκούν μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να συμβεί μακροχρόνια έκθεση σε μικροκυστίνες. Οι επιδράσεις των μικροκυστινών στον ανθρώπινο οργανισμό μπορεί να είναι από επεισόδια γαστρεντερίτιδας και υψηλές συγκεντρώσεις ηπατικών ενζύμων στο πλάσμα του αίματος (κάτι που υποδηλώνει ηπατικές βλάβες) μέχρι και τον θάνατο. Λόγω των παραπάνω επιδράσεων ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει καθορίσει την Ανεκτή Ημερήσια Πρόσληψη για τις μικροκυστίνες στα 0.04 μg/kg σωματικού βάρους.

Το Microcystis aeruginosa είναι οργανισμός με παγκόσμια εξάπλωση. Έρευνες έχουν δείξει την παρουσία Microcystis aeruginosa σε πολλές χώρες όπως η Ελλάδα, η Βραζιλία, η Ιαπωνία, η Τσεχία, η Φινλανδία. Στην χώρα μας έχουν παρατηρηθεί πολύ συχνά επιπολασμοί Microcystis aeruginosa στα περισσότερα οικοσυστήματα εσωτερικών υδάτων όπως στις Λίμνες Βιστωνίδα, Ζάζαρη, Παμβώτιδα, Βόλβη, Αμβρακία και τη λίμνη της Καστοριάς.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Γκέλης Σπυρίδων, Πλαγκτικά κυανοβακτήρια: χαρακτηρισμός και παραγόμενα βιοδραστικά πεπτίδια, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), 2006.
  • Jiri Komarek, A review of water-bloom forming Microcystis species, with regard to populations from Japan, Algological studies 64 , 1991, 115-127
  • http://www.algaebase.org/search/genus/detail/?genus_id=43294