Khaya
| Khaya | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Η Khaya senegalensis στο περιβάλλον της.
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
|
Khaya είναι το γένος επτά ειδών από τα δέντρα στην οικογένειας του μαόνι Μελιοειδή (Meliaceae), εγγενές στην τροπική Αφρική και τη Μαδαγασκάρη. Όλα τα είδη γίνονται μεγάλα δέντρα ύψους 30-35 m, σπανίως 45 m, με έναν κορμό πάνω από 1 m σε διάμετρο, που συχνά είναι ενισχυμένος στη βάση. Τα φύλλα είναι πτεροειδή, με 4-6 ζεύγη φυλλαδίων, με το τελικό φυλλάδιο να απουσιάζει, κάθε φύλλο είναι 10-15 εκ. στρογγυλεμένο απότομα προς την κορυφή, αλλά συχνά με οξυτενή (acuminate) άκρη. Τα φύλλα μπορεί να είναι είτε φυλλοβόλα ή αειθαλή, ανάλογα με το είδος. Τα άνθη παράγονται σε χαλαρές ταξιανθίες, κάθε λουλούδι είναι μικρό, με τέσσερα ή πέντε κιτρινωπά πέταλα και δέκα στήμονες. Ο καρπός είναι σφαιρικός με τετραβάλβιδες ή πενταβάλβιδες κάψες διαμέτρου 5-8 εκ., οι οποίες περιέχουν πολλούς φτερωτούς σπόρους.
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Khaya anthotheca (συνώνυμο K. nyasica)
- Khaya grandifoliola
- Khaya ivorensis
- Khaya madagascariensis
- Khaya nyasica
- Khaya senegalensis
Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ξυλεία της Khaya, ονομάζεται Αφρικανικό μαόνι[1] και θεωρείται γενικά ως το πιο κοντινό μαόνι στο γνήσιο μαόνι, το οποίο είναι του γένους Swietenia. Η Khaya senegalensis, επίσης γνωστή ως το μαόνι της Αφρικανικής ξηράς ζώνης ή στην γλώσσα Σόνα Mubaba, επίσης, χρησιμοποιείται για τα ποώδη μέρη της. Στη δυτική Αφρική, οι Φουλάνι[Σημ. 1] βοσκοί κλαδεύουν το δέντρο κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, για τη διατροφή των βοοειδών. Επιπλέον, ο φλοιός της Κ. senegalensis συχνά συλλέγεται από τους φυσικούς πληθυσμούς, καθώς και στις φυτείες και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πολλών ασθενειών. Οι σπόροι της Κ. senegalensis έχουν περιεκτικότητα σε έλαιο 52,5%, που αποτελείται από 21% παλμιτικό οξύ, 10% στεατικό οξύ, 65% ελαϊκό οξύ και 4% "αδιευκρίνιστα οξέα".[2]
Το ανθεκτικό κοκκινωπό-καφέ ξύλο της Κ. anthotheca, χρησιμοποιείται για την κατασκευή κανό ή μοκόρο (mokoros) και σε γενικές γραμμές, ως πλαίσια θυρών και ξυλεία τοποθέτησης ραφιών που είναι ανθεκτικό στους τερμίτες και τους τρυπητές.[3]
Κάποιες εταιρείες κατασκευής τυμπάνων και ταμπούρλων, όπως η «Premier», χρησιμοποιούσε στα μέσα της δεκαετίας του '70, ξυλεία Khaya για την κατασκευή των τυμπάνων της. Ωστόσο, επειδή ήταν πολλή ακριβή, στράφηκε στην χρήση άλλων υλικών, όπως σφένδαμο (maple) και σημύδα (birch).
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Πρόκειται για νομαδική φυλή κτηνοτρόφων, οι οποίοι κατοικούν στη Δυτική Αφρική.
- Παραπομπές σημειώσεων
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Καθ. Γεωργίου Μαντάνη (PhD, Dipl.) (Ιανουάριος 2016). «8. African Mahogany (Khaya sp.), κν. Khaya, African mahogany, αφρικάνικο μαόνι.». Στο: Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας. «Αναγνώριση Ξύλου» (προέλευση, ονοματολογία, ταυτοποίηση) - Χαρακτηριστικά Κυριοτέρων Ειδών Ξύλου (PDF). Καρδίτσα. σελίδες 11 & 51 / 77. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ [1], τελευταία επίσκεψη: 31/08/2016
- ↑ Joffe, Pitta: (2007), Indigenous Plants of South Africa, Briza Publications, pg 123
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Khaya (έκδοση 680014835) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |