Köln (καταδρομικό)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Köln.
Köln
Το καταδρομικό Köln (περ. 1936).
Πληροφορίες
Τύπος και κλάσηΕλαφρύ καταδρομικό κλάσης Königsberg.
Ναυπηγείοναυπηγείο Kriegsmarinewerft στο Βιλχελμσχάφεν
Καθέλκυση23 Μαΐου 1928
Ένταξη σε υπηρεσίαΙανουάριος 1930
Κατάληξηβυθίστηκε στον λιμένα του Βιλχελμσχάφεν στις 3 Μαρτίου 1945
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα7700 LT (7800 t)
Μήκος174 m (ολικό)
Πλάτος15,3 m
Βύθισμα6,28 m
Ταχύτητα32 kn
Αυτονομία5700 ναυτικών μιλίων, με ταχύτητα πλεύσης 19 kn
Πλήρωμα21 αξιωματικοί και 493 ναύτες
Οπλισμός9 πυροβόλα των 15 cm
2 αντιαεροπορικά πυροβόλα των 88 mm
12 τορπιλοσωλήνες
120 νάρκες
Θωράκιση50 mm στη θωρακισμένη ζώνη στα πλάγια του πλοίου
40 mm στο κατάστρωμα
Σημειώσεις
Τα στοιχεία αφορούν το πλοίο μετά την ολοκλήρωση του το 1929. Στη διάρκεια της επιχειρησιακής του ζωής ο οπλισμός, ο αριθμός των μελών του πληρώματος και άλλες παράμετροι άλλαξαν.
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Köln ήταν γερμανικό ελαφρύ καταδρομικό, το τρίτο σκάφος της κλάσης Königsberg. Παρέμεινε επιχειρησιακό από το 1930 μέχρι τον Μάρτιο του 1945 και συμμετείχε ενεργά σε διάφορες επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η κατασκευή του ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1926 και εντάχθηκε στις τάξεις του Reichsmarine τον Ιανουάριο του 1930. Όπως και τα αδελφά πλοία, το Köln χρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία του 1930 για την εκπαίδευση των ναυτικών δοκίμων και συμμετείχε αργότερα στη ναυτική δύναμη που περιπολούσε στα ισπανικά ύδατα κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1939, συμμετείχε σε επιχειρήσεις στη Βόρεια Θάλασσα, χωρίς όμως να εμπλακεί με εχθρικά πλοία. Το 1942 έγιναν κατάλληλες τροποποιήσεις ώστε να μπορεί δοκιμαστικά να μεταφέρει ένα ελικόπτερο Flettner Fl 282. Αργότερα την ίδια χρονιά επέστρεψε στη Νορβηγία, αλλά δεν είχε αξιόλογη δράση εκεί. Παρέμεινε εκεί μέχρι τις αρχές του 1945 που επέστρεψε στη Γερμανία. Τον Μάρτιο του 1945 το πλοίο βυθίστηκε αφού επλήγη από αμερικανικά βομβαρδιστικά ενώ βρίσκονταν στο Βιλχελμσχάφεν. Το πλοίο παρέμεινε στα αβαθή νερά του λιμένα, με τους πύργους των πυροβόλων του έξω από το νερό και λειτουργικούς. Τα πυροβόλα του παρείχαν υποστήριξη στην άμυνα της πόλης μέχρι το τέλος του πολέμου το 1945.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Köln είχε ολικό μήκος 174 m, πλάτος 15,2 m και βύθισμα 6,28 m. Με πλήρη φόρτο μάχης είχε εκτόπισμα 7.700 LT (7.800 t). Το σύστημα πρόωσης αποτελούνταν από τέσσερις ατμοστροβίλους και ένα ζεύγος δεκακύλινδρων κινητήρων ντίζελ. Ατμό παρείχαν έξι καυστήρες που λειτουργούσαν με πετρέλαιο. Η μέγιστη ταχύτητα του πλοίου ήταν 32 kn και η ακτίνα δράσης περίπου 5700 ναυτικά μίλια με ταχύτητα πλεύσης 19 kn. Το πλήρωμα αποτελούνταν από 21 αξιωματικούς και 493 ναύτες.[1]

Ο κύριος οπλισμός αποτελούνταν από εννέα πυροβόλα SK C/25 των 15 cm, τοποθετημένα ανά τρία σε τρεις πύργους. Ο ένας ήταν τοποθετημένος εμπρός και οι άλλοι δύο στο πίσω μέρος. Μεταφέρονταν 1080 βλήματα, από 120 για κάθε πυροβόλο. Το πλοίο διέθετε επίσης δύο αντιαεροπορικά πυροβόλα των 88 mm, με 400 βλήματα για το καθένα. Πέραν αυτών, υπήρχαν δώδεκα τορπιλοσωλήνες διαμέτρου 50 cm, ενώ μπορούσαν να μεταφερθούν 120 νάρκες.[2] Το κατάστρωμα είχε θωράκιση μέγιστου πάχους 40 mm ενώ η θωρακισμένη ζώνη στα πλάγια του κύτους ήταν 50 mm. Τα πλαϊνά της γέφυρας είχαν θωράκιση πάχους 100 mm.[3]

Επιχειρησιακή ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καθέλκυση του Köln (23 Μαΐου 1928)
Παρόντες στην τελετή ήταν οι Hans Zenker, Wilhelm Groener, Konrad Adenauer και Gustav Noske

Η παραγγελία του Köln έγινε προς αντικατάσταση του παλαιού καταδρομικού Arcon.[3] Η κατασκευή του ξεκίνησε στις 7 Αυγούστου 1926 στα ναυπηγεία Kriegsmarinewerft στο Βιλχελμσχάφεν. Καθελκύστηκε στις 23 Μαΐου 1928 και εντάχθηκε στη δύναμη του Reichsmarine στις 15 Ιανουαρίου 1930.[4] Ήταν το τελευταίο πλοίο αυτής της κλάσης που ολοκληρώθηκε.[4] Οι θαλάσσιες δοκιμές και η εκπαίδευση του πληρώματος διήρκησαν ολόκληρο το 1930 και έλαβαν χώρα στη Βαλτική Θάλασσα. Τον επόμενο χρόνο τοποθετήθηκαν δίδυμα αντιαεροπορικά πυροβόλα των 88 mm, αντί για μονά που υπήρχαν πριν, μεγάλωσε η οπίσθια υπερκατασκευή και εγκαταστάθηκε στο πίσω μέρος σύστημα ελέγχου πυρός.[5] Στις αρχές του 1932 το πλοίο στάλθηκε στον Ατλαντικό Ωκεανό για επιπλέον δοκιμές. Στα τέλη του ίδιου έτους πραγματοποίησε το πρώτο του παγκόσμιο ταξίδι για την εκπαίδευση ναυτικών δοκίμων. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αυτού, που είχε διάρκεια ενός ολόκληρου έτους, το πλοίο επισκέφθηκε λιμένες στον Ατλαντικό, τον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, καθώς και στη Μεσόγειο Θάλασσα.[6]

Το 1935 τοποθετήθηκε καταπέλτης για την απονήωση υδροπλάνων καθώς και γερανοί για την ανάκτηση τους. Μέχρι τις αρχές του 1936 το πλοίο αξιοποιήθηκε στην εκπαίδευση ναυτικών δοκίμων ενώ στη συνέχεια ανέλαβε καθήκοντα προστασίας αλιευτικών. Στα τέλη του 1936 συμμετείχε μαζί με άλλα σκάφη σε περιπολίες στα ανοιχτά της Ισπανίας για την επιβολή της ουδετερότητας στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Όταν το βαρύ καταδρομικό Deutschland δέχθηκε επίθεση από πολεμικά αεροσκάφη των Δημοκρατικών, το Köln μετέφερε τους τραυματίες πίσω στη Γερμανία. Στη συνέχεια το πλοίο πραγματοποίησε άλλες τέσσερις ναυτικές περιπολίες ανοιχτά της Ισπανίας, μέχρι την επιστροφή του στα καθήκοντα προστασίας της αλιείας στη Βόρεια Θάλασσα το 1938. Στα τέλη αυτής της χρονιάς επέστρεψε στο Κίελο για συντήρηση.[6]

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Köln βυθισμένο στα αβαθή νερά του λιμένα του Βιλχελμσχάφεν (λίγο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου).

Τον Μάρτιο του 1939 το Köln συμμετείχε στη ναυτική δύναμη που στάλθηκε στην πόλη Μέμελ στη Βαλτική, όταν αυτή πέρασε αναίμακτα από τη Λιθουανία στη Γερμανία. Εκείνη τη χρονιά συμμετείχε επίσης σε μεγάλες ναυτικές ασκήσεις στο Ατλαντικό μαζί με το καταδρομικό μάχης Gneisenau και τα βαρέα καταδρομικά Admiral Graf Spee και Deutschland.[6] Στα τέλη Αυγούστου 1939, λίγο πριν από την έναρξη της γερμανικής επίθεσης στην Πολωνία, που σηματοδότησε το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Köln στάλθηκε στη δυτική Βαλτική για να εμποδίσει πολωνικά πλοία σε περίπτωση που επιχειρούσαν να διαφύγουν. Μετά την ανεπιτυχή ολοκλήρωση αυτής της αποστολής, συμμετείχε μαζί με τα αδελφά του πλοία σε επιχειρήσεις ναρκοθέτησης.[7]

Το Köln στάλθηκε μαζί με το Gneisenau και εννέα αντιτορπιλικά από τις 7 μέχρι και τις 9 Οκτωβρίου στη Βόρεια Θάλασσα. Στόχος ήταν να προσελκύσουν ναυτικές μονάδες του Βασιλικού Ναυτικού στην περιοχή, όπου ενέδρευαν υποβρύχια και ήταν εντός της ακτίνας δράσης των βομβαρδιστικών της Luftwaffe. Οι Βρετανοί έστειλαν εκεί δώδεκα βομβαρδιστικά Vickers Wellington, που δεν κατάφεραν όμως να πλήξουν κάποιο γερμανικό πλοίο.[8] Από τις 20 μέχρι τις 22 Νοεμβρίου συνόδεψε, μαζί με το καταδρομικό Leipzig, τα καταδρομικά μάχης Gneisenau και Scharnhorst στο πρώτο σκέλος της πολεμικής τους αποστολής στον Βόρειο Ατλαντικό. Στη συνέχεια συμμετείχε μαζί με το Leipzig, το Deutschland και τρεις τορπιλακάτους σε ανεπιτυχή περιπολία με στόχο την εύρεση συμμαχικών εμπορικών πλοίων στην περιοχή του Σκαγεράκη.[9][10] Στις 13 Δεκεμβρίου τα Köln, Leipzig και Nürnberg συνόδευσαν πίσω στη βάση τους αντιτορπιλικά που είχαν σταλεί για ναρκοθέτηση ανοιχτά του Νιούκαστλ.[11]

Το καταδρομικό συμμετείχε επίσης στην Επιχείρηση Weserübung, τη γερμανική εισβολή στη Νορβηγία τον Απρίλιο του 1940. Ανήκε στη δύναμη της Ομάδας 3 και είχε αναλάβει μαζί με το αδελφό πλοίο Königsberg την επίθεση στο Μπέργκεν.[12] Ενώ το Köln έφτασε το λιμάνι της πόλης χωρίς να υποστεί ζημιές, το Königsberg χτυπήθηκε από τις νορβηγικές παράκτιες πυροβολαρχίες. Το πρώτο υποστήριξε με τα πυρά του το πεζικό που αποβιβάστηκε για να καταλάβει την πόλη. Μετά την κατάληψη του Μπέργκεν, το καταδρομικό επέστρεψε μαζί με δύο αντιτορπιλικά στη Γερμανία.[7] Μέχρι το 1942 χρησιμοποιήθηκε για τις δοκιμές του νέου ελικοπτέρου Flettner Fl 282.[13]

Τον Σεπτέμβριο του 1941, ενώ δεν είχαν ολοκληρωθεί ακόμα οι δοκιμές του Fl 282, το Köln παρείχε υποστηρικτικά πυρά στα στρατεύματα που επιτέθηκαν στις σοβιετικές αμυντικές θέσεις στη Χιίουμαα, στον κόλπο της Ρίγας. Επίσης βομβάρδισε σοβιετικές θέσεις στη Ristna.[13] Μαζί με το θωρηκτό Tirpitz, τα καταδρομικά Αντμιράλ Σέερ και Nürnberg, καθώς και αριθμό αντιτορπιλικών ανέλαβαν να παρεμποδίσουν σοβιετικά πλοία που τυχόν επιχειρούσαν να εγκαταλείψουν την ανατολική Βαλτική. Κανένα πλοίο του Ερυθρού Ναυτικού δεν επιχείρησε κάτι τέτοιο.[14] Στις 13 Ιουλίου το σοβιετικό υποβρύχιο Shch-322 προσπάθησε να επιτεθεί στο Köln, αλλά τα σκάφη συνοδείας του το ανάγκασαν να απεμπλακεί.[15]

Στα τέλη του 1941 στάλθηκε για δεξαμενισμό, κατά τη διάρκεια του οποίου έγινε η τελευταία σημαντική αλλαγή στο πλοίο.[13] Η αλλαγή αφορούσε την εγκατάσταση του ραντάρ FuMO 21 στην οροφή του κέντρου ελέγχου.[6] Τον Ιούλιο του επόμενο έτους στάλθηκε στη Νορβηγία, στα πλαίσια της ενίσχυσης της γερμανικής ναυτικής παρουσίας στην περιοχή, χωρίς όμως να γνωρίσει σημαντική δράση εκεί.[13] Στις 13 Σεπτεμβρίου επιχείρησε μαζί με τα Admiral Hipper, Admiral Scheer και δύο αντιτορπιλικά να επιτεθεί στη νηοπομπή PQ 18. Ενώ κατευθύνονταν από το Νάρβικ στο Άλτενφγιορδ, η γερμανική δύναμη δέχθηκε επίθεση από το βρετανικό υποβρύχιο HMS Tigris, χωρίς να χτυπηθεί κάποιο από τα σκάφη.[16] Τελικά τη νηοπομπή έπληξαν γερμανικά βομβαρδιστικά και υποβρύχια, που κατάφεραν να βυθίσουν δεκατρία εμπορικά πλοία.[17] Το Köln επέστρεψε τον Ιανουάριο του 1943 στη Γερμανία και παροπλίστηκε τον επόμενο μήνα στο Κίελο. Στις αρχές του 1944 στάλθηκε για δεξαμενισμό προκειμένου να προετοιμαστεί και να επιστρέψει στις πολεμικές επιχειρήσεις. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν την 1η Ιουλίου. Χρησιμοποιήθηκε για σύντομο χρονικό διάστημα σαν εκπαιδευτικό και στη συνέχεια ανέλαβε την κάλυψη γερμανικών εμπορικών πλοίων στη Νορβηγία.[13] Στις 7 Ιουλίου, ενώ κατευθύνονταν στο Κριστιαανσαντ, ναρκοθέτησε τον Σκαγεράκη. Πραγματοποίησε την ίδια αποστολή στις 14 και 15 Ιουλίου μαζί με τρία αντιτορπιλικά και στη συνέχεια μετέβη στο Τρόντχαϊμ.[18]

Τη νύχτα 13-14 Δεκεμβρίου[19] δέχθηκε επίθεση βρετανικών βομβαρδιστικών ενώ βρίσκονταν στο Όσλοφγιορδ. Παρόλο που δεν δέχθηκε απευθείας πλήγματα, βόμβες που εξερράγησαν κοντά στο πλοίο προκάλεσαν ζημιές στο σύστημα πρόωσης με συνέπεια να απαιτείται η επιστροφή του στη Γερμανία.[13] Αναχώρησε για τη Γερμανία μαζί με το Admiral Hipper και ένα αντιτορπιλικό στις 8 Φεβρουαρίου.[20] Έφτασε στο Κίελο στις 8 Φεβρουαρίου[20] και στη συνέχεια μετέβη στο Βιλχελμσχάφεν όπου δέχθηκε επανειλημμένες επιθέσεις συμμαχικών βομβαρδιστικών.[13] Τελικά στις 30 Μαρτίου αμερικανικά B-24 Liberators που επιτέθηκαν στο λιμάνι[21] βύθισαν το Köln. Το καταδρομικό έμεινε στα αβαθή νερά, με τους πύργους των πυροβόλων του λειτουργικούς. Υποστήριξε με τα πυρά του την άμυνα της πόλης μέχρι το τέλος του πολέμου τον Μάιο του 1945. Τελικά το σκάφος ανελκύστηκε και διαλύθηκε για σκραπ το 1956.[22]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Gröner, pp. 119–120
  2. Gröner, p. 120
  3. 3,0 3,1 Gröner, p. 119
  4. 4,0 4,1 Gardiner & Chesneau, p. 230
  5. Williamson, p. 22
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Williamson, p. 23
  7. 7,0 7,1 Williamson, p. 24
  8. Rohwer, p. 6
  9. Rohwer, p. 9
  10. Rohwer, p. 10
  11. Rohwer, p. 11
  12. Rohwer, p. 18
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 Williamson, p. 33
  14. Rohwer, p. 103
  15. Rohwer, p. 107
  16. Rohwer, p. 195
  17. Rohwer, p. 196
  18. Rohwer, p. 179
  19. Rohwer, p. 378
  20. 20,0 20,1 Rohwer, pp. 227–228
  21. Rohwer, p. 404
  22. Williamson, p. 34

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Köln (ship, 1928) στο Wikimedia Commons