Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου

Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου
Νομική μορφή	Ημικρατικός Οργανισμός
Κλάδος	Μέσα ενημέρωσης
Προκάτοχος	Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία (1953-1959)
Ίδρυση	1953
Έδρα	Κτήριο ΡΙΚ, Λεωφόρος ΡΙΚ 17, 2120, Αγλαντζιά, Λευκωσία, Κύπρος
Σημαντικά πρόσωπα	Μιχάλης Π. Μιχαήλ, Πρόεδρος Δ.Σ. ΡΙΚ / Θανάσης Τσώκος, Γενικός Διευθυντής ΡΙΚ
Προϊόντα	ραδιοφωνία
Υπηρεσίες	Τηλεόραση, Ραδιόφωνο και Διαδίκτυο
Ιδιοκτήτης	Κυβέρνηση της Κύπρου
Τμήματα	Τηλεόραση; Ραδιόφωνο; Αρχείο
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) είναι ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Κύπρου, ο οποίος λειτουργεί ως ημικρατικός οργανισμός. Οι κύριες ευθύνες του είναι η μετάδοση τεσσάρων τηλεοπτικών και τεσσάρων ραδιοφωνικών σταθμών.

Είναι μη κερδοσκοπικός ημικρατικός οργανισμός που χρησιμοποιεί το σύνολο των εισοδημάτων για την προώθηση της αποστολής του η οποία είναι η παροχή αντικειμενικών πληροφοριών ενημέρωσης - ειδήσεων, πολιτισμού και ψυχαγωγίας για την Κύπρο.

Το ΡΙΚ χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από την προστιθέμενη φορολογία για τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, που ήταν μια πρακτική, η οποία έληξε στην 1η Ιουλίου 2000.^[1] Το ποσό που καταβλήθηκε εξαρτιόταν από το μέγεθος των εγκαταστάσεων. Το να υποθηκευτούν οι φόροι αυτοί για τη δημόσια τηλεόραση, σε γενικές γραμμές, ήταν παρόμοιο με τα συστήματα αδειών τηλεόρασης που λειτουργούν σε πολλές άλλες χώρες.

Το ΡΙΚ χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, είναι μέλος σε διάφορους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της EBU και του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού των Αδέσμευτων Χωρών (BONAC). Το ΡΙΚ στεγάζεται στην ομώνυμη Λεωφόρο ΡΙΚ, αριθμός 2, στην Αγλαντζιά, στη Λευκωσία.

Το ΡΙΚ έχει πλούσια κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα, ενώ πραγματοποιεί κάθε χρόνο τον Ραδιομαραθώνιο με σκοπό την συλλογή χρημάτων για προσφορά βοήθειας στα παιδιά με ειδικές ικανότητες στην Κύπρο.

Ιστορία και νομικό πλαίσιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ξεκίνησε ως Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία (Cyprus Broadcasting Service, CBS), η οποία ιδρύθηκε από τις Αγγλικές αποικιοκρατικές αρχές και άρχισε επίσημα τις εκπομπές της, την Κυριακή 4 Οκτωβρίου 1953, στις 17:00 μ.μ. Αρχικά, μετέδιδε τα προγράμματά της στα Ελληνικά, στα Τουρκικά και στα Αγγλικά και εξέπεμπε σε μεσοπρόθεσμα μήκη κύματος 434 και 495 μέτρων. Την ίδια περίοδο έκδιδε ένα εβδομαδιαίο περιοδικό με τίτλο Ράδιο Κύπρος το οποίο διανεμόταν δωρεάν.

Το CBS ξεκίνησε τις πρώτες τηλεοπτικές εκπομπές του, την 1η Οκτωβρίου 1957 και οι οποίες αρχικά ήταν πέντε μέρες την εβδομάδα, με ένα μέσο όρο διαρκείας τριών ωρών καθημερινά. Η υπηρεσία αυτή κάλυπτε μια ακτίνα 20 μιλίων από την πρωτεύουσα της Κύπρου, την Λευκωσία.

Την 1η Ιανουαρίου του 1959, η Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία μετονομάστηκε σε Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου σύμφωνα με τον Περί Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου Νόμο (Κεφάλαιο 300Α). Η μεγάλη ανάπτυξη του κρατικού φορέα ξεκίνησε στις 16 Αυγούστου 1960 όταν η Κύπρος ανεξαρτητοποιήθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο, και από τότε λειτουργεί ως Ημικρατικός Οργανισμός. Εν μέρει το σημερινό του όνομα, προέρχεται από τα αρχικά του BBC, δηλαδή στα Αγγλικά το ΡΙΚ αναφέρεται ως CyBC που σημαίνει Cyprus Broadcasting Corporation (Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου).

Το ΡΙΚ αναγνωρίστηκε ως συνεργαζόμενο μέλος της EBU την 1η Ιανουαρίου 1964 και την διετία 1969-1970 έγινε ενεργό μέλος. Το 1968 ξεκινάει να μεταδίδεται από την τηλεόραση του ΡΙΚ το πρώτο δελτίο ειδήσεων. Το 1974 ο οργανισμός συστρατεύεται στον αγώνα για ανασυγκρότηση της Κύπρου μετά την τουρκική εισβολή και την παράνομη (μέχρι σήμερα) κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού. Το ΡΙΚ καθίσταται μέλος του Κοινοπολιτειακού Συνδέσμου Ραδιοφωνίας (CBA) που εδρεύει στο Λονδίνο.

Το 1976 το ΡΙΚ καθιερώνει τις οπτικογραφήσεις (μετάδοση ήχου και εικόνας) χρησιμοποιώντας βίντεο, ενώ το 1980 συμμετέχει στη μέσω δορυφόρου ανταλλαγή ειδήσεων και προγραμμάτων μεταξύ των μελών της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης. Ένα χρόνο μετά, συμμετέχει στο Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision για πρώτη φορά, και μετέπειτα σε άλλους τηλεοπτικούς διαγωνισμούς της EBU.

Το 1982 πραγματοποιείται η πρώτη έγχρωμη μετάδοση, ενώ ο οργανισμός συνδέεται με μόνιμη βάση με την EBU για καθημερινή λήψη και μετάδοση ειδήσεων από όλη την υφήλιο. Ως αποτελεσματικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας, το ΡΙΚ είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης που απαιτείται βάσει του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στις 14 Ιουνίου του 2013 το ΡΙΚ σταμάτησε να εκπέμπει προσωρινά σε όλη την Κύπρο γιατί συμπαραστεκόταν ενάντια στο κλείσιμο της ΕΡΤ. Ο Διευθυντής του ιδρύματος Θέμης Θεμιστοκλέους είπε ότι το ΡΙΚ απεργούσε, ως ένδειξη συμπαράστασης στην απόφαση ενάντια στο κλείσιμο της ΕΡΤ και την άμεση απόλυση των 2.656 εργαζομένων. Ωστόσο, στις 11 Ιουνίου 2015, δύο χρόνια μετά το κλείσιμό της, ξεκίνησε η επαναλειτουργία της ΕΡΤ, με νέα σήματα.

Μερική διακοπή της ροής - Ιούνιος 2010[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέρος του κτιρίου του ΡΙΚ, στην λεωφόρο ΡΙΚ.

Τον Ιούνιο του 2010 πολλαπλά περιστατικά δηλητηρίασης υπαλλήλων του ιδρύματος οδήγησαν στην μερική διακοπή της κανονικής ροής προγράμματος των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών για διάστημα μερικών εβδομάδων. Συγκεκριμένα, όλες οι ζωντανές εκπομπές όπως το Επτά-Δέκα, οι εκπομπές λόγου και τα δελτία ειδήσεων διακόπηκαν ενώ και τα τέσσερα ραδιόφωνα εξέπεμπαν μόνο μουσική.

Από τις αρχές του Μάη σημειώθηκαν περιστατικά όπως λιποθυμίες, δερματικά αλλεργικά σοκ, έντονοι πονοκέφαλοι και δύσπνοια στους υπαλλήλους του τμήματος ειδήσεων της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου τα οποία έγιναν ευρύτερα αρχές Ιουνίου. Μετέπειτα υγειονομικές έρευνες έδειξαν ότι η ποιότητα του αέρα είναι ακατάλληλη και επικίνδυνη. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η ύπαρξη νεκρών ζώων στους αεραγωγούς και εξάπλωση ψύλλων στο μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων.

Οργανωμένοι υπάλληλοι καταγγέλλουν ότι τα προβλήματα ήταν γνωστά στη διοίκηση για πέντε και πλέον χρόνια αλλά ουδέποτε λήφθηκαν μέτρα. Είναι γεγονός ότι για δεκαετίες το κτήριο του ΡΙΚ παρά την προφανή ακαταλληλότητα του δεν είχε τύχει ουσιαστικής επιδιόρθωσης, ακόμα και μετά από 2 πλημμύρες και ένα περιστατικό πυρκαγιάς,^[2] ενώ τα σχέδια για ανέγερση νέου συγκροτήματος κτηρίων δεν είχαν πραγματοποιηθεί.

Μετά την εκκένωση και σφράγιση των μολυσμένων στούντιο και γραφείων, οι υπάλληλοι μεταφέρθηκαν σε βοηθητικά κτήρια όπως αυτό του θεάτρου του ΡΙΚ απ' όπου και πραγματοποιούν μέρος των μεταδόσεων.^[3] Παράλληλα σχεδιάζεται εδώ και μερικά χρόνια άμεση ανέγερση νέων εγκαταστάσεων σε παραπλήσιο χώρο.

Ραδιοφωνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ΡΙΚ μεταδίδει τέσσερα ραδιοφωνικά προγράμματα. Τα τέσσερα ραδιοφωνικά προγράμματα (πρώτο, δεύτερο, τρίτο και ΡΙΚ Classic) έχουν ως στόχο να μεταδίδουν προγράμματα ποιότητας, να παρέχουν πληροφορίες και να ψυχαγωγούν το Κυπριακό κοινό με διάφορες ενημερωτικές και πολιτιστικές εκπομπές, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους. Μεταδίδουν προγράμματα σε διάφορες γλώσσες σε 24ωρη βάση. Οι σταθμοί εκπέμπουν σε διάφορες συχνότητες και δορυφορικά, σε όλο τον κόσμο και είναι διαθέσιμοι μέσω διαδικτύου, από τις επίσημες ιστοσελίδες του ΡΙΚ και μέσω web live streaming.

Κανάλια	Περιγραφή	Περίοδος λειτουργίας
Πρώτο Πρόγραμμα (ΡΙΚ 1)	Είναι ο ιστορικότερος και αμιγώς ενημερωτικός σταθμός της Κύπρου. Μεταδίδει σε 24ωρη βάση ενημερωτικές εκπομπές, δελτία ειδήσεων, μουσικές, επιμορφωτικές και πολιτιστικές εκπομπές. Εκπέμπει στα μεσαία κύματα στους 963 KHz από την Ψημολόφου και στους 693 KHz από τον Ύψωνα και στα FM Παγκύπρια στους 97.2 MHz από το Τρόοδος, και τοπικά στους 92.4 MHz από Βαβατσινιά (Λάρνακα) και Τσάδα (Πάφος), 91.4 MHz από το Παραλίμνι και στους 105 MHz από το Αρμενοχώρι.	04.10.1953
Δεύτερο Πρόγραμμα (ΡΙΚ 2)	Στοχεύει στην ενημέρωση και στην ψυχαγωγία των ξένων κατοίκων και τουριστών στην Κύπρο. Μεταδίδει προγράμματα στα Τουρκικά για τους Τουρκοκύπριους από τις 6:00 π.μ. μέχρι τις 17:00 μ.μ., στα Αρμενικά για τους Αρμένιους για μία ώρα και στα Αγγλικά για τους ξένους επισκέπτες και τους Αγγλόφωνους κατοίκους της Κύπρου από τις 18:00 μ.μ. μέχρι τις 06:00 π.μ. της επόμενης μέρας. Η μετάδοση των προγραμμάτων του σταθμού για τους Τουρκοκύπριους στοχεύει στη διατήρηση της επικοινωνίας μαζί τους. Μεταξύ άλλων τουρκόφωνων προγραμμάτων, μεταδίδονται τρία δελτία ειδήσεων στην Τουρκική γλώσσα καθημερινά (7:30 π.μ., 13:15 και 18:50 μ.μ.) Τα αγγλόφωνα προγράμματα είναι κυρίως στην ψυχαγωγία, την μουσική και τον πολιτισμό, με έμφαση στην παροχή πληροφοριών για τα εθνικά θέματα και την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Επίσης, τρία δελτία ειδήσεων στα Αγγλικά μεταδίδονται καθημερινά (13:30, 20:00 και 22:00). Το κόστος μετάδοσης των τουρκόφωνων εκπομπών για το 2015 ήταν 130.086.^[4] Εκπέμπει στα FM Παγκύπρια στους 91.1 MHz από το Τρόοδος, και τοπικά στους 97.9 MHz από Βαβατσινιά (Λάρνακα) και Τσάδα (Πάφος), 94.2 MHz από το Παραλίμνι και 93.1 MHz από το Αρμενοχώρι.	04.10.1953
	Το Τρίτο Πρόγραμμα (ΡΙΚ 3) είναι μεικτός ραδιοφωνικός σταθμός με ενημερωτικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές εκπομπές, για τους Κυπρίους και τον Απόδημο Ελληνισμό και θεωρείται η ναυαρχίδα της δημόσιας ραδιοφωνίας. Επίσης, καλύπτει και μεταδίδει ζωντανά τους αγώνες του Πρωταθλήματος, του Κυπέλλου, των Κυπριακών Ομάδων που αγωνίζονται στις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις και της Εθνικής Ομάδας Κύπρου. Εκπέμπει στα μεσαία κύματα στους 603 KHz από την Ψημολόφου και στους 1044 KHz από τον Ύψωνα, και στα FM Παγκύπρια στους 94.8 MHz από το Τρόοδος και τοπικά στους 94 MHz από Βαβατσινιά (Λάρνακα) και Τσάδα (Πάφος), στους 96 MHz από το Παραλίμνι και στους 106.7 MHz από το Αρμενοχώρι.	30.09.1990
ΡΙΚ Classic (ΡΙΚ 4)	Το νεότερο μέλος της οικογένειας του ΡΙΚ που λειτουργεί από τον Απρίλιο του 2006, αρχικά ως Τέταρτο Πρόγραμμα μεταδίδοντας μεικτό Ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο, ενώ από τις αρχές του 2018 που μετονομάστηκε σε ΡΙΚ Classic αν και παραμένει με το ακρωνύμιο ΡΙΚ 4 μεταδίδει κυρίως κλασσική, τζαζ μουσική και σπανιότερα κλασσική ροκ. Επίσης, καθημερινά μεταδίδει το Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού ΡΙΚ 1 στις 20:00. Εκπέμπει στα FM Παγκύπρια στους 88.2 MHz από το Τρόοδος και τοπικά στους 90.2 MHz από τη Βαβατσινιά (με κάλυψη της Λάρνακας) και τη Τσάδα (με κάλυψη της Πάφου), στους 100.9 MHz από το Παραλίμνι και στους 90.5 MHz από το Αρμενοχώρι.	04.2006

Τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ΡΙΚ λειτουργεί τρία εγχώρια κανάλια (ΡΙΚ1, ΡΙΚ2, ΡΙΚ HD) και μια διεθνής υπηρεσία (ΡΙΚ Sat) η οποία απευθύνεται στην Κυπριακή διασπορά. Φέρνει επίσης το σήμα του Euronews και της ERT World. Από την 1η Ιουλίου 2011, έκλεισε το αναλογικό σήμα στην Κύπρο και το ΡΙΚ μεταδίδεται μόνο ψηφιακά.

Ψηφιακή Τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κανάλια	Περιγραφή	Περίοδος λειτουργίας
	Είναι το πρώτο κανάλι του ΡΙΚ. Εστιάζεται κυρίως στην ενημέρωση. Μεταδίδει καθημερινά δελτία ειδήσεων, ενημερωτικές εκπομπές και εκπομπές λόγου. Στο πρόγραμμά του περιλαμβάνονται επίσης σίριαλ και ψυχαγωγικές εκπομπές.	01.10.1957
	Είναι το δεύτερο κανάλι του ΡΙΚ. Μεταδίδει κυρίως αθλητικά γεγονότα, ξένες σειρές, εκπομπές και τοπικές παραγωγές στην Αγγλική και την Τουρκική γλώσσα. Το κανάλι κινδύνεψε με κλείσιμο για να γίνει οικονομία πόρων καθώς έχει μικρή τηλεθέαση αλλά μετά από αντιδράσεις δεν έπαψε η λειτουργία του.^[5]^[6] Το κόστος για τις τουρκόφωνες εκπομπές ήταν 299.258 για το 2015.^[4]	21.03.1992
	Το υψηλής ευκρίνειας ημικρατικό κανάλι. Μεταδίδει τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision και τα περισσότερα αθλητικά γεγονότα για τα οποία το ΡΙΚ εξασφαλίζει τα δικαιώματα, καθώς και αυτών για τα οποία έχει αναλάβει την παραγωγή, σε παράλληλη μετάδοση με τα κανάλια τυπικής ευκρίνειας (ΡΙΚ1, ΡΙΚ2, ΡΙΚ Sat).	2010

Δορυφορική Τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κανάλια	Περιγραφή	Περίοδος λειτουργίας
	Αποτελεί το δορυφορικό τηλεοπτικό πρόγραμμα του ΡΙΚ το οποίο ξεκίνησε αρχικά ως Cyprus SAT. Αναμεταδίδει επιλεγμένα προγράμματα από τα δύο τηλεοπτικά του κανάλια αλλά και ειδικές παραγωγές μόνο για τους απόδημους. Μεταδίδεται από τους δορυφόρους Hellas Sat 3 και Hotbird, ενώ είναι διαθέσιμο στις ΗΠΑ και τον Καναδά από τις πλατφόρμες των εταιρειών Titan Television στη Νέα Υόρκη, Bell Fibe TV στο Μόντρεαλ και Ellas TV στο Σικάγο και στη Μελβούρνη.^[7]	1990

Άλλες υπηρεσίες του ΡΙΚ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπηρεσία	Περιγραφή	Ίδρυση
Θεατράκι του ΡΙΚ	Το ΡΙΚ έχει τη δικιά του θεατρική ομάδα η οποία πραγματοποιεί παραστάσεις, στις οποίες συμμετέχει ως χορηγός.	6 Φεβρουαρίου 2004
Λαϊκή Ορχήστρα	Το Ίδρυμα έχει τη δικιά του ορχήστρα η οποία πραγματοποιεί συναυλίες. Σε κάθε μουσικό θέαμα είναι χορηγός.	20 Νοεμβρίου 1953
ΡΙΚ NEWS	Εφαρμογή για κινητές συσκευές, με όλο το υλικό του ιδρύματος (πλέον είναι μη διαθέσιμη)	12 Φεβρουαρίου 2015
Rik.cy	Ο ενιαίος ιστότοπος του ΡΙΚ, στον οποίο περιλαμβάνονται όλες οι υπηρεσίες. Λειτουργεί από τον Δεκέμβριο του 2023, ως συνέχεια του cybc.com.cy.	27 Μαΐου 1998
ΡΙΚ NEWS	Η ποικίλους ύλης ιστοσελίδα του ΡΙΚ, με ειδησεογραφία και αθλητικογραφία.	8 Οκτωβρίου 2014

Φόρος ραδιοτηλεόρασης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά από μια μεγάλη αντιπαράθεση πολιτών και κράτους στις αρχές του 2000, η κυπριακή κυβέρνηση αποφάσισε να σταματήσει το ανταποδοτικό τέλος, προς το ΡΙΚ μέσω του λογαριασμού του ηλεκτρικού ρεύματος της ΑΗΚ. Το κράτος χρηματοδοτεί κάθε χρόνο ένα μικρό ποσό από τον προϋπολογισμό στο ΡΙΚ και στη συνέχεια το ίδιο το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου αναζητεί άλλους πόρους για να καλύψει τα έξοδα του, όπως είναι η διαφήμιση.

Λογότυπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εταιρικό λογότυπο του ΡΙΚ έχει εξελιχθεί με το πέρασμα του χρόνου. Το λογότυπο,^[8] το οποίο χρησιμοποιούνταν έως το 2015,^[9] αντικαθίσταται σταδιακά.