Cassida nobilis

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Cassida nobilis
Cassida nobilis
Cassida nobilis
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Αρθρόποδα (Arthropoda)
Ομοταξία: Έντομα (Insekta)
Τάξη: Κολεόπτερα (Coleoptera)
Οικογένεια: Chrysomelidae
Υποοικογένεια: Cassidinae
Γένος: Cassida
Είδος: nobilis
Διώνυμο
Cassida nobilis
Linnaeus, 1758
Εικ.1: Πλευρική όψη. Είναι εμφανής η ομοιότητα με κράνος

Η Cassida nobilis (Κασσίδα η ευγενής) είναι κολεόπτερο από την οικογένεια Chrysomelidae και την υποοικογένεια Cassidinae. Το γένος Κασσίδα περιλαμβάνει στην Ευρώπη ένδεκα υπογένη[1] και το είδος Cassida nobilis κατατάσσεται στο υπογένος Cassidulella.[2] Από τα 50 είδη του γένους Cassida εκτός από την Cassida nobilis στην Ελλάδα συναντούμε τουλάχιστον 20 είδη (C. seraphina,[3] C. algirica,[4] C. atrata,[5] C. aurora,[6] C. ferruginea,[7] C. inquinata,[8] C. nebulosa,[9] C. prasina,[10] C. rubiginosa[11] C. seladonia,[12] C. stigmatica,[13] C. vibex,[14] C. vittata,[15] C. pusilla,[16] Cassida margaritacea,[17] C. subreticulata,[18] C. hemisphaerica,[19] C. viridis,[20] C. brevis[21] C. murraea[22]).

Το όνομα «Cassida» προέρχεται από τη λέξη «κασίδιον, κάσσις» (μεσαιωνική ελληνική: «κασίδα» από «κασίδιον», υποκοριστικό του «κάσσις» από λατινική «cassis») και σημαίνει κράνος.[23][24] Στην εικόνα 1 είναι εμφανής η ομοιότητα με κράνος. Το λατινικό επίθετο «nobilis» ίσον «αρχοντικός, ευγενής» εμπνεόταν πιθανώς από τις χρυσαφιές ή ασημένιες ιριδίζουσες ταινίες στα έλυτρα.[24]

Χαρακτηριστικά ακμαίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σώμα έχει ωοειδές περίγραμμα. Είναι χωρίς τρίχες και αποκτάει μήκος τεσσάρων έως πέντε χιλιοστόμετρων. Οι πλευρές του προνώτου και των ελύτρων φτάνουν στο υπόστρωμα και το πρόνωτο μαζί με τα έλυτρα σχηματίζουν προστατευτικό κάλυμμα για το σώμα με το κεφάλι (στην Εικ. 1 το έντομο σηκώνεται πλέον για να περπατήσει).

Στην κάτω πλευρά του προνώτου λείπει σαφής αυλάκωση για την υποδοχή των κεραιών, αυλάκωση που συναντούμε σε πολλά άλλα είδη του γένους. Στο κεφάλι διακρίνονται δυο στενές και σχετικά βαθιές αυλακώσεις που ξεκινώντας στις κάτω άκρες των οφθαλμών ενώνονται στη μέση του μετώπου και μετά τρέχουν ενωμένες προς τα πάνω περνώντας μεταξύ των βάσεων των δυο κεραιών. Οι κεραίες εκφύονται η μία κοντά στην άλλη ψηλά μεταξύ των οφθαλμών. Συνίστανται από ένδεκα άρθρα, που προς τα έξω παχαίνουν λίγο, τα τελευταία άρθρα σχηματίζοντας λίγο μαυρισμένο αραιό ρόπαλο.

Το προνώτου είναι μεγάλο, με ρηχά στίγματα, οι οπίσθιες γωνίες του είναι απεστρογγυλευμένες.

Στα έλυτρα διακρίνονται σαφές σειρές στιγμάτων. Κατά μέρος διαταράσσονται με παρέμβαση όμοιων στιγμάτων στο τρίτο και τέταρτο διάστημα των σειρών αυτών. Τα έλυτρα έχουν το ίδιο περίπου καστανό χρώμα με το πρόνωτο, το πρώτο και δεύτερο διάστημα πολλές φορές είναι πιο σκούρο, το τρίτο διάστημα είναι πιο πλατύ και με μια ιριδίζουσα ασημένια ή χρυσή ταινία κατά μήκος.

Τα πόδια θυμίζουν τα πόδια πασχαλίτσας. Τα τέσσερα άρθρα των ταρσών είναι κοντά, τα τρία πρώτα με πλατιούς λοβούς στοιβαγμένους το ένα στο άλλο. Οι δυο λοβοί του τρίτου άρθρου είναι ιδιαίτερα μεγάλοι, και τα νύχια δύσκολα προβάλλουν μεταξύ τους. Το πρώτο μισό των μυρών είναι μαύρο, το υπόλοιπο όπως και ή κνήμη και ο ταρσός είναι κίτρινο.

Βιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ξενιστές του είδους είναι διάφορα είδη των οικογενειών Amaranthaceae και Caryophyllaceae. Στη πρώτη οικογένεια ανήκουν και τα ζαχαρότευτλα (Beta vulgaris). Σε αυτό το φυτό η Cassida nobilis μπορεί να προκαλεί ζημιές. Η παρουσία του εντόμου μπορεί να αναγνωριστεί από τρύπες σε μέγεθος κεφαλιού καρφίτσας στο φύλλο, που στη συνέχεια μπορούν να διαμορφώνονται σε μεγάλες τρύπες.[25]

Γεωγραφική εξάπλωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόκειται για παλαιαρκτικό είδος, που συναντούμε από της ακτές της Δυτικής Ευρώπης μέχρι την Ιαπωνία. Στην Ευρώπη ο χώρος διαμονής εξαπλώνεται από τη Μεσόγειο μέχρι τον βόρειο πολικό κύκλο.[2][26]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde (Hrsg.), Gustav Adolf Lohse (Hrsg.): Die Käfer Mitteleuropas. Band 9. Cerambycidae Chrysomelidae, Spektrum Akademischer Verlag, München 1966, ISBN 3-8274-0683-8.
  • Gustav Jäger (Hrsg.): C. G. Calwer’s Käferbuch. K. Thienemanns, Stuttgart 1876, 3. Auflage
  1. Fauna Europaea, υπογένη του γένους Cassida
  2. 2,0 2,1 Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida nobilis
  3. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida seraphina». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  4. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida algirica». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  5. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida atrata». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  6. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida aurora[νεκρός σύνδεσμος]
  7. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida ferruginea». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  8. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida inquinata». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  9. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida nebulosa
  10. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida prasina». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  11. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida rubiginosa
  12. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida seladonia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  13. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida stigmatica
  14. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida vibex
  15. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida vittata». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  16. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida pusilla». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  17. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida margaritacea». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  18. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida subreticulata[νεκρός σύνδεσμος]
  19. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida hemisphaerica». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  20. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida viridis
  21. «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida brevis». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  22. Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Cassida murraea[νεκρός σύνδεσμος]
  23. Βικιλεξικό
  24. 24,0 24,1 Sigmund Schenkling:"Erklärung der wissenschaftlichen Käfernamen" (Εξήγηση των επιστημονικών ονομάτων κολεοπτέρων)
  25. Agrarservice: εικόνα φύλλου ζαχαρότευτλου με ζημιές προκαλούμενες από την Cassida nobilis
  26. Πολωνική ιστοσελίδα για Cassida nobilis