Χρήστης:Xrysomyga/πρόχειρο
 |
Αυτή η σελίδα είναι το κύριο «πρόχειρο χρήστη» του Xrysomyga. Ένα «πρόχειρο χρήστη» είναι υποσελίδα της προσωπικής σελίδας του χρήστη στη Βικιπαίδεια. Εξυπηρετεί ως χώρος πειραματισμών και ανάπτυξης σελίδων και δεν είναι εγκυκλοπαιδικό λήμμα. Επεξεργαστείτε ή δημιουργήστε το δικό σας πρόχειρο εδώ ή κάνετε δοκιμές στο κοινόχρηστο Πρόχειρο Βικιπαίδειας. |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 38°31′30″N 24°09′49″E / 38.52500°N 24.16361°E
| Οκτωνιά | |
|---|---|
| Πόλη | |
  Οκτωνιά | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Στερεά Ελλάδα |
| Δήμος | Δήμος Κύμης - Αλιβερίου |
| Έκταση | 34.2 km2 |
| Υψόμετρο | 329 m |
| Ταχυδρομικός κώδικας | 34009 |
| Τηλεφωνικός κωδικός | 22230 |
| Ιστοσελίδα | http://oktonia.weebly.com/ |
Η Οκτωνιά ή Οχθωνιά είναι ορεινό χωριό της Ελλάδας που βρίσκεται στην κέντρο-ανατολική Εύβοια, στην κάτω πλευρά του κόλπου της Κύμης και µαζί µε τους παραλιακούς οικισµούς της Μουρτερής και Αγ. Μερκουρίου, αποτελεί Τοπική Κοινότητα του ∆ήµου Κύµης - Αλιβερίου.
Το χωριό είναι και χωρίζεται σε τέσσερις συνοικίες, τα Αλώνια, το Πανωχώρι, το Κατωχώρι και την Παναγιά ενώ στην έκταση του συμπεριλαμβάνεται αρκετά μεγάλη παράκτια ζώνη. Απέχει περίπου δυο ώρες (145km) από την Αθήνα και για το λόγο αυτό αποτελεί προορισμό τόσο για χειμερινή όσο και για θερινή αναψυχή.
Ιστορία και ονομασία του χωριού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η περιοχή του χωριού είχε κατοικηθεί από την αρχαιότητα και σύμφωνα με τον γεωγράφο Στράβωνα και άλλων μελετητών εδώ βρίσκονταν η αρχαία Οιχαλία αλλά και ναός της Χθόνιας Δήμητρας. Επί τουρκοκρατίας το χωριό ήταν τοποθετημένο σε περιοχή κοντά στη θάλασσα, αλλά λόγω των πειρατικών επιδρομών οι κάτοικοι αποφάσισαν να μετεγκατασταθούν σε πιο ορεινή περιοχή.
Σύμφωνα με την παράδοση κάποιο βράδυ που οι κάτοικοι γλεντούσαν και δεν φύλαγαν το χωριό, οι πειρατές έκαναν έφοδο από την παραλία της Αιλής και λεηλάτησαν το χωριό, αιχμαλωτίζοντας πολλούς από τους κατοίκους. Μια γυναίκα που είχε πληροφορηθεί το σχέδιό τους πήρε τις οκτώ κόρες της και έφυγαν, να κρυφτούν. Μετά από καιρό η μάνα με τις οκτώ κόρες εγκαταστάθηκαν κοντά στο βουνό για να αποφύγουν τους πειρατές και δημιούργησαν το νέο χωριό.
Η ίδρυση του χωριού τοποθετείται χρονολογικά στο 1550-1600 μ.χ και αρχικά ονομάζονταν Οκτωνέες, Οχθωνιά και μεταγενέστερα Οκτωνιά, που διασώθηκαν από τους πειρατές και το ίδρυσαν. Η εξέλιξη του χωριού αυτού δημιούργησε την σημερινή Οκτωνιά.
Οι κάτοικοι της Οκτωνιάς προέρχονται από πολλά μέρη της Ελλάδας: Νησιά, Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Ήπειρο, Κάρυστο, Χαλκίδα, Βόρειο Εύβοια, Κωνσταντινούπολη και Μικρά Ασία.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι κάτοικοι της περιοχής ταπεινωμένοι και τραυματισμένοι από τη δουλεία, βρήκαν καταφύγιο στη θρησκεία, με αποτέλεσμα μέχρι και τα μέσα του 16ου αιώνα, να έχουν ιδρυθεί τέσσερα μοναστήρια απ΄ τα οποία σώζονται οι Ναοί. Έτσι, υπάρχουν τα πανέμορφα μεταβυζαντινά εξωκλήσια: του Αγίου Γεωργίου στο Κούτσουρο, των Ταξιαρχών στον Κοτσικιά, των Εισόδιων της Θεοτόκου στου Παπαβλασσά και του Αγίου Δημητρίου στον Καταρράκτη.
Από τις προαναφερθείσες μονές, σημαντικότερη είναι η Μονή Καταρράκτη ή Αγίου Δημητρίου, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υποβοήθηση του αγώνα, κατά τα χρόνια της επανάστασης του 1821 και έχει, με Βασιλικό Διάταγμα του 1921, χαρακτηρισθεί Προέχον Μνημείο του Κράτους, λόγω των αξιόλογων αγιογραφιών υστεροβυζαντινής τέχνης, που κοσμούν τον ναό του Αγίου Δημητρίου.
Αργότερα, κατά την επανάσταση του 1821, η Οκτωνιά έδωσε δυνατά το παρόν και δεν ήταν λίγοι οι Οκτωνιάτες που θυσιάστηκαν για την ελευθερία της Ελλάδας. Έτσι, την περίοδο αυτή, η Οκτωνιά, λόγω της αντίστασής της στους Τούρκους έζησε μάχες, πολιορκία στο Καστρί (Κάστρο), σφαγές, βασανιστήρια, (σούβλισμα του Ηγούμενου της Μονής Αγ. Δημητρίου Παΐσιου), καταστροφές και ατιμώσεις, αμυνόμενη κατά τον καλύτερο τρόπο, μια και το ορεινό του έδαφους ευνοούσε την αντίσταση και επανάσταση κατά του εχθρού.
Το σθένος, ο πατριωτισμός και η αυτοθυσία δεν έλειψε από τους Οκτωνιάτες ούτε στους μετέπειτα Εθνικο-Απελευθερωτικούς Αγώνες (Πόλεμοι 1912 – 1913, Μικρασιατική Εκστρατεία, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος), κάνοντας την ιστορία της Οκτωνιάς πολυκύμαντη, γεμάτη επιθέσεις, καταστροφές, αιχμαλωσίες, κακουχίες, σφάγες αλλά και αντιστάσεις, γενναιοψυχίες, ηρωισμούς, αυτοθυσίες και αγώνες για ελευθερία και επιβίωση.
Γεωγραφία, θέση και φύση του χωριού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεωγραφική θέση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Οκτωνιά καλύπτει μία έκταση των 34.000 στρεμάτων περίπου, έχοντας στην κορυφή της τον ημιορεινό όγκο Καλλιμάνι, γυμνό απο τις πυρκαγιές επι Τουρκοκρατίας. Πιο κάτω απλώνεται αμφιθεατρικά το χωριό, σε υψόμετρο κατά μέσο όρο 400 μέτρων ατενίζοντας προς το Αιγαίο, τον λόφο του Οξυλίθου, τον κάμπο που εκτείνεται χαμηλότερα του χωριού καθώς και γειτονικά χωριά. Είναι το πιο κοντινό Αιγαίο στο λεκανοπέδιο της Αθήνας.
Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η γεωγραφική θέση του χωριού κάνει το κλίμα του να είναι εύκρατο, ξηρό και υγιεινό. Δεν κάνει ούτε πολύ κρύο, ούτε πολύ ζέστη. Δεν έχει μεγάλη υγρασία και ο καύσωνας κυρίως στο Πανωχώρι δεν είναι αισθητός. Ο θαλασσινός και ο στεριανός αέρας δημιουργούν υγιεινή ατμόσφαιρα με ευεργετική επίδραση στην υγεία των κατοίκων, κυρίως αυτών που έχουν πνευμονικές παθήσεις.
Καλλιέργειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Οκτωνιά παρόλο την ορεινή της θέση, διαθέτει εδάφη ιδανικά για καλλιέργεια πολλών αγροτικών προϊόντων. Μεγάλη έκταση του χωριού καλύπτει ο ελαιώνας της, στον οποίο βρίσκονται αιωνόβια ελαιόδεντρα. Από τα πιο γνωστά προϊόντα που καλλιεργούν οι αγρότες του χωριού είναι το κρεμμύδι. Χάρη στην μεγάλη παραγωγή αλλά και στην ποιότητα του κρεμμυδιού και κοκκαριού ο Αγροτικός Συναιτερισμός Οκτωνιάς έχει δεχτεί βράβευση. Τα εδάφη του χωριού είναι αρκετά εύφορα και σε συνδυασμό με το νερό κάνουν τις καλλιέργειες πετυχημένες. Το μεγαλύτερο μέρος του χωριού βρίσκεται χωμένο και περικυκλωμένο από πλατάνια, κοτσικούς (κουτσουπιά) και άλλα δέντρα, που ανθίζουν τους ανοιξιάτικους μήνες.
Αρκετά ανεπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία που υφίσταται στην περιοχή της Οκτωνιάς. Σε πολλά σηµεία, πάνω στα βουνά και στους λόφους βόσκουν λεύτερα αρκετά κοπάδια γίδια και πρόβατα τα οποία ανήκουν είτε σε επαγγελματίες κτηνοτρόφους είτε σε απλούς κάτοικους του χωριού.
Τέλος η ιδιαιτερότητα της κάθε παραλίας που βρίσκεται εντός των παράκτιων συνόρων του χωριού, όπως για παράδειγμα αυτή του Μπουρνιά έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς κατοίκους του χωριού αλλά και σε επισκέπτες να ασχοληθούν είτε ερασιτεχνικά είτε επαγγελματικά με την αλιεία.
Αξιοθέατα και τόποι αναψυχής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραλίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όλο το νότιο μέρος του κόλπου της Κύμης αποτελείται από παραλίες εξαιρετικού κάλλους. Στις παραλίες της Οκτωνιάς κατεβαίνεις σε λίγα λεπτά οδικώς, έχουν μήκος περίπου 10 χιλιόμετρα και απαρτίζονται από τις παραλίες: Μουρτερή, Αγίος Μερκουρίος, Μπουρνιάς, Γράβες, Λιμιωνάρι, Αϊλή και Καλάμι.
Βρύσες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο χωρίο βρίσκονται διάσπαρτα περίτεχνα διακοσμημένες, με κρυστάλλινα νερά βρύσες, άλλες κατασκευασμένες πριν πολλά χρόνια και άλλες πιο σύγχρονες, η κάθε μία έχει την δική της ιστορία. Οι πιο γνωστές είναι: Βρύση Μαρίνου, Σγούρου, Σκούρα, Καρβουνιάρη και Μητσάρα στο Πανωχώρι, Βοϊβόντα Βρύση στ΄ Αλώνια, Βρύση Αμπάδες στην Παναγιά και Σουρ Βρύση στο Κατωχώρι.
Άγιος Δημήτριος Καταρράκτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αποτελεί μεγάλο θρησκευτικό, ιστορικό και καλλιτεχνικό μνημείο. Η Μονή που υπήρχε στη θέση αυτή ήταν πνευματικό κέντρο, φυτώριο αγωνιστών του 1821 και τροφοδοτούσε από τη θάλασσα του Μαρκουρίου τα Ελληνικά Επαναστατικά Πλοία, με αποτέλεσμα να συλληφθεί ο Ηγούμενος Παΐσιος και να θανατωθεί με ανασκολοπισμό (παλούκωμα).
Ο Ναός αυτός είναι πλήρως αγιογραφημένος με εξαιρετικές Μεταβυζαντινές Αγιογραφίες του 1600, που έχουν πλούσιο θεματολόγιο και πρωτότυπη χρωματική σύνθεση. Έχει δε χαρακτηριστεί, με Βασιλικό Διάταγμα του 1921, ως Προέχον Μνημείο του Κράτους, συγκαταλεγόμενος με όλα τα σπουδαία Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά Μνημεία, όπως η Μονή Δαφνίου και ο Όσιος Λουκάς.
Καστρί (Ιστορικό Κάστρο)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στους πρόποδες του βουνού της Οκτωνιάς, Καλλιμάνι, βρίσκεται χτισμένο ένα Κάστρο από το οποίο πήρε το όνομα «Καστρί» η περιοχή. Το Κάστρο αυτό είναι μεσαιωνικό και είχε οπτική επαφή με όλα τα μεσαιωνικά κάστρα της περιοχής, όπως το Κάστρο της Δραγονέρας, τον Πύργο των Κήπων κ.λ.π. Όλα αυτά τα κάστρα (Φρικτοριακοί Σταθμοί) επικοινωνούσαν ανάβοντας πυρσούς στις κορυφές τους.Εδώ κατέφυγαν οι Οκτωνιάτες στις αρχή της επανάστασης του 1821 για να αντιμετωπίσουν την οργή των Τούρκων που είχαν αρχηγό τον Πασά της Καρύστου Οντάμπαση. Ακολούθησε, μετά από προδοσία, πολιορκία και βομβαρδισμός με αποτέλεσμα, τα γυναικόπαιδα να φυγαδευτούν σε άλλες περιοχές, οι γεροντότεροι και οι αδύναμοι να σφαγιαστούν και οι μεγάλοι αγωνιστές να διαφύγουν στο βουνό με σκοπό την μεθόδευση της επαναστατικής τους δράσης. Για την εξόντωση των αγωνιστών οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά στον Άγιο Δημήτρη Καταρράκτη και σ΄όλη την περιοχή της Οκτωνιάς.
Στο μέσο του Κάστρου είναι κτισμένη η Εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Ο τόπος της θυσίας των ανθρώπων για την ελευθερία, έγινε τόπος παντοτινής ευχαριστίας, δοξολογίας και παράκλησης προς τον Θεό. Δίπλα στην εκκλησία υπάρχει ένα πηγάδι, που συγκέντρωνε τα βρόχινα νερά για τις ανάγκες των πολιορκημένων. Από το κάστρο ο επισκέπτης έχει πανοραμική άποψη του χωριού καθώς και των χωριών της Κύμης.
Πολύ κοντά στο Κάστρο και στην πλευρά προς το χωριό βρίσκεται Σπήλαιο βάθους 4 μέτρων με είσοδο ύψους 3 μέτρων. Η πρόσβαση στο κάστρο, εκτός του αυτοκινήτου, μπορεί να γίνει και μέσω μονοπατιού με αφετηρία τη θέση Γκορθιά λίγο πιο κάτω από τη βρύση «Βοΐβόντα».
Οι βυζαντινές και Μεταβυζαντινές Εκκλησίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Άγιος Γεώργιος στο Κούτσουρο, ο Άγιος Γεώργιος των Ταξιαρχών στον Κοτσικιά, των Εισόδων της Θεοτόκου στου Παπαβλασσά και του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο Καρβούνι αποτελούν κλασσικό δείγμα
Οι νεότερες εκκλησίες του χωριού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι περίπου 17 και είναι σκορπισμένες σε διάφορα σημεία της περιοχής και χτισμένες σε τοποθεσίες εξαιρετικού φυσικού κάλλους, το οποίο ωθεί στην επικοινωνία με το Θείο Κάλλος. Ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στις εκκλησίες αυτές έχουν οι ιστορικές εκκλησίες της Ζωοδόχου Πηγής στην Τσούκα και του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου ανάμεσα στ’ Αλώνια και την Παναγιά.
Θαλάσσιες σπηλιές στις βραχώδεις ακτές της Οκτωνιάς, γύρω από το ακρωτήριο «Πούντα»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε κάποιες από τις σπηλιές αυτές κρύβονταν οι Οκτωνιάτες όταν καταδιώκονταν από τους Τούρκους, περιμένοντας να περάσει κανένα Ελληνικό πλοίο να τους μεταφέρει στα άλλα νησιά.
Ορεινοί προορισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κορυφή του βουνού Καλλιμάνι (Τοπογραφικό Σημείο) σε υψόμετρο 750 μέτρα. Εδώ ο επισκέπτης αποζημιώνεται με απόλαυση της πανοραμικής και μαγευτικής θέας προς τις παραλίες και το καταγάλανο Αιγαίο με τη Σκύρο και τις Βόρειες Σποράδες.
Η Τρύπα (Σπηλιά) του Μπότη σπήλαιο στην περιοχή Κακόρρεμα μετά το Δρυμό, με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, ομορφιά μοναδική για την περιοχή. Η πρόσβαση γίνεται κατ’ αρχάς με αυτοκίνητο και στη συνέχεια με 15λεπτη πεζοπορία. Για την κάθοδο απαιτείται σχοινί. Το εντυπωσιακό όμως θέαμα αποζημιώνει τον επισκέπτη.
Στον ορεινό όγκο του βουνού Καλλιμάνι, βρίσκονται κι άλλα σπήλαια όπως:
- Το Σπήλαιο Αγίασμα ή Γκρασπηλαία στη θέση Ασκάλα, σε μικρή απόσταση από την Τρύπα (Σπηλιά) του Μπότη. Στο σπήλαιο αυτό βρέθηκαν κεραμικά καθώς και όστρακα και οστά Πρωτοελλαδικών Χρόνων.
- Το Σπήλαιο Ζωοδόχου Πηγής είναι μικρό σπήλαιο στο προαύλιο του ομώνυμου ναού στην περιοχή Τσούκα, όπου βρέθηκε η εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής και προς τιμήν της κτίστηκε ο ναός αυτός.
- Το Σπήλαιο στη θέση Πηγάδι σχετικά κοντά στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής. Πρόκειται για οριζόντιο σπήλαιο. Η είσοδός έχει ύψος 2 μέτρα και πλάτος 60 εκατοστά, το δε μήκος του είναι 4-5 μέτρα.
- Το Σπήλαιο του Μπόνου ή Μπονίστα που βρίσκεται σε απόσταση 200 μέτρων από το προηγούμενο σπήλαιο και έχει διαστάσεις: μήκος 5 μέτρα και βάθος 10 μέτρα. Από την έρευνα, που έγινε εντός του Σπηλαίου αυτού, προέκυψαν λίγα όστρακα προϊστορικά και αρκετά όστρακα ιστορικών χρόνων κυρίως υστερορρωμαϊκά.
- Το Σπήλαιο του Μπούρμπουλα που βρίσκεται στη ΒΑ πλευρά του βουνού Καλλιμάνι και σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων. Η είσοδος έχει πλάτος 5 μέτρα και μέγιστο ύψος 3 μέτρα. Το σπήλαιο χρησιμοποιείται εποχιακά ως στάνη γιδοπροβάτων.
- Το Σπήλαιο της Μεταμορφώσεως που βρίσκεται στο Καστρί (Κάστρο της Οκτωνιάς), κοντά στον Ομώνυμο ναό και έχει βάθος 4 μέτρα με είσοδο ύψους 3 μέτρων. Μετά από έρευνα, ευρέθησαν όστρακα πιθανώς προϊστορικά και νεωτέρων χρόνων. Το σπήλαιο έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ως στάνη γιδοπροβάτων.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αρχείο Ευβοϊκών Μελετών της Εταιρίας Ευβοϊκών Σπουδών, τόμοι: ΚΓ’, ΚΔ’, ΚΣΤ’
- Ευβοϊκά- Ιστορία της Νήσου Ευβοίας του Ναθαναήλ Ιωάννου, Αθήνα, Μάρτιος 1969
- «Οκτωνιά, το ιστορικό χωριό της Εύβοιας», του Αναστασίου Σταμ. Μπουλή, Αθήνα 1991.