Χανς Μπέτε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χανς Μπέτε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Hans Albrecht Bethe (Γερμανικά)
Γέννηση2  Ιουλίου 1906[1][2][3]
Στρασβούργο[4]
Θάνατος6  Μαρτίου 2005[1][2][3]
Ιθάκα
ΕθνικότηταΕβραίοι[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανικό Ράιχ
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (από 1941)
Θρησκείααθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6][7][8]
Γερμανικά[7]
Εκπαίδευσηδιδακτορικό δίπλωμα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Μονάχου (1926–1928)[5]
Πανεπιστήμιο Γκαίτε της Φραγκφούρτης (1924–1926)[5]
Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (1929–1930)[5]
Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα Ρώμης (1930–1931)[5]
Goethe-Gymnasium
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυσικός
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Τύμπιγκεν (1931–1933)[5]
Πανεπιστήμιο Κορνέλ (1933–1975)[5]
Σχέδιο Μανχάταν (από 1943)[5]
Αξιοσημείωτο έργοBethe ansatz
Bethe lattice
Bethe formula
Bethe-Slater curve
Bethe strings
Bethe–Feynman formula
"Bethe-Tait" accident
Mott–Bethe formula
d:Q1672073
Οικογένεια
ΣύζυγοςRose Ewald[9]
ΓονείςΆλμπρεχτ Μπέτε
ΣυγγενείςPaul Peter Ewald (πεθερός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπρόεδρος (1955, American Physical Society)
ΒραβεύσειςΤάγμα της Αξίας για τις Τέχνες και Επιστήμες
διεθνές χρυσό μετάλλιο Νιλς Μπορ (1976)
Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1967)[10][11]
Μετάλλιο Μαξ Πλανκ (1955)[5]
Χρυσό μετάλλιο Λομονόσοφ (1989)[12]
Rumford Prize (1963)[13]
μετάλλιο Χένρυ Ντρέιπερ (1948)
μετάλλιο Φράνκλιν (1959)
Μετάλλιο Μπρους (2001)
μετάλλιο Έρστεντ (1993)[14]
Μετάλλιο Όσκαρ Κλάιν (1990)[15]
Μετάλλιο Έντινκτον (1961)
Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (1975)
Leo Szilard Lectureship Award (1981)
Albert Einstein Peace Prize (1992)
συνεργάτης της Αμερικανικής Εταιρείας Φυσικής
Μπεϊκεριανή Διάλεξη (1993)
Βραβείο Ενρίκο Φέρμι (1961)[5]
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών
αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (1957)[5]
Μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών (1957)[5]
Royal Society Bakerian Medal
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Χάνς Άλμπρεχτ Μπέτε (Hans Albrecht Bethe, 2 Ιουλίου 19066 Μαρτίου 2005)[16] ήταν Γερμανός πυρηνικός φυσικός ο οποίος είχε σημαντική συνεισφορά στους τομείς της αστροφυσικής, της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής και της φυσικής στερεάς κατάστασης και επιπλέον κέρδισε το 1967 το Νόμπελ Φυσικής για το έργο του πάνω στην αστρική νουκλεοσύνθεση.[17]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπέτε γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου του 1906 στο Στρασβούργο. Στο μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του ο Μπέτε ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ.[18] Κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν επικεφαλής του Θεωρητικού Τμήματος του μυστικού εργαστηρίου του Λος Άλαμος στο οποίο αναπτύχθηκαν οι πρώτες ατομικές βόμβες. Διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στον υπολογισμό της κρίσιμης μάζας των ατομικών όπλων και στην ανάπτυξη της θεωρίας πίσω από τους τύπους βομβών που χρησιμοποιήθηκαν στη δοκιμή Trinity και τον πυρηνικό βομβαρδισμό του Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945.

Μεταπολεμικά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και της βόμβας υδρογόνου, αν και αρχικά ενεπλάκη στο σχετικό πρόγραμμα για να αποδείξει ότι ήταν αδύνατo να φτιαχτεί. Αργότερα προσπάθησε να πιέσει μαζί με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν και άλλους εξέχοντες επιστήμονες για τον τερματισμό των πυρηνικών δοκιμών και του ανταγωνισμού στα πυρηνικά όπλα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ. Συνέβαλε στο να πεισθούν οι κυβερνήσεις Κένεντι και Νίξον να υπογράψουν με την ΕΣΣΔ την Συνθήκη Μερικής Απαγόρευσης των Πυρηνικών Δοκιμών (Partial Nuclear Test Ban Treaty, 1963) και την Συνθήκη Μείωσης των Αντιβαλλιστικών Όπλων (Anti-Ballistic Missile Treaty, 1972) αντίστοιχα. Δεν έπαψε ποτέ να είναι ενεργός ερευνητής και συνέχισε να δημοσιεύει ακόμη και όταν ξεπέρασε την ηλικία των ενενήντα ετών, γεγονός που τον κάνει ένα από τους ελάχιστους επιστήμονες που δημοσίευσαν τουλάχιστον μία σημαντική επιστημονική εργασία κάθε δεκαετία της καριέρας τους -η οποία στην περίπτωση του Μπέτε έφτανε σχεδόν τα εβδομήντα χρόνια. Σύμφωνα με τον Φρήμαν Ντάισον (Freeman Dyson), που ήταν για ένα διάστημα μαθητής του, ο Μπέτε ήταν «ο υπέρτατος λύτης προβλημάτων του 20ου αιώνα».[19]

Πέθανε στις 6 Μαρτίου του 2005 στην Ιθάκα της Νέας Υόρκης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12275191v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  4. «Бете Ханс Альбрехт» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 MacTutor History of Mathematics archive.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12275191v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. 7,0 7,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2002153070. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  8. CONOR.SI. 38778211.
  9. ecommons.cornell.edu/handle/1813/30506.
  10. www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1967/.
  11. www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  12. www.ras.ru/win/db/award_dsc.asp?P=id-1.ln-ru.
  13. www.amacad.org/rumford-prize-recipients.
  14. www.aapt.org/programs/awards/oersted.cfm.
  15. www.okc.albanova.se/research/memorial-lecture/earlier-lectures.
  16. Lee, S.; Brown, G. E. (2007). «Hans Albrecht Bethe. 2 July 1906 -- 6 March 2005: Elected ForMemRS 1957». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 53: 1. doi:10.1098/rsbm.2007.0018. 
  17. Horgan, John (1992). «Illuminator of the Stars». Scientific American 267 (4): 32. doi:10.1038/scientificamerican1092-32. https://archive.org/details/sim_scientific-american_1992-10_267_4/page/32. 
  18. Available at www.JamesKeckCollectedWorks.org [1] Αρχειοθετήθηκε 2019-05-09 στο Wayback Machine. are the class notes taken by one of his students at Cornell from the graduate courses on Nuclear Physics and on Applications of Quantum Mechanics he taught in the spring of 1947.
  19. Wark, David (2007-01-11). «The supreme problem solver». Nature 445 (7124): 149. doi:10.1038/445149a. Bibcode2007Natur.445..149W. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]