Χάρωνος και Μενίππου
| Συγγραφέας | Λουκιανός |
|---|---|
| Τίτλος | Χάρωνος καὶ Μενίππου |
| Γλώσσα | αρχαία ελληνικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 160[1] |
| δεδομένα () | |
ΜΕΝ. Φώναζε όσο θέλεις, Χάρων, αν σ΄ αρέσει να φωνάζεις.
ΧΑΡ. Πλήρωσέ μου τον κόπο μου, σου λέω, μια που σε πέρασα.
ΜΕΝ. Από εκείνον που δεν έχει δεν θα πάρεις τίποτα.
ΧΑΡ. Μα υπάρχει κανείς που να μην έχει ένα οβολό;
ΜΕΝ. Αν υπάρχει κανένας άλλος δεν ξέρω. Εγώ όμως δεν έχω.
ΧΑΡ. Τζάμπα λοιπόν έκαμες το ταξίδι;
ΜΕΝ. Ο Ερμής θα σου πληρώσει το ναύλο μου, αυτός που με παρέδωσε σε σένα.
ΕΡΜ. Καλά, μα το Δία, την έπαθα, αν υποχρεωθώ να πληρώνω (και τα ναύλα) των πεθαμένων.
ΧΑΡ. Δεν θα σ΄αφήσω να μου ξεφύγεις (Μένιππε).
ΜΕΝ. Αν θέλεις (να σε πληρώσω), τράβηξε έξω το πέραμα και περίμενε. Μα αφού δεν έχω, πως θα πληρώσω.
ΧΑΡ. (Μα δεν μου λες) δεν ήξερες πως έπρεπε να πληρώσεις ναύλο;
ΜΕΝ. Το ήξερα, αλλά δεν είχα. Έπρεπε λοιπόν γι΄ αυτό και να μην πεθάνω;
ΧΑΡ. Μόνο λοιπόν εσύ (από όλους τους πεθαμένους) θα καυχιέσαι πως ταξίδεψες τζάμπα;
ΜΕΝ. Όχι τζάμπα, φίλε μου, γιατί και νερά έβγαλα (από το καϊκι) και κουπί τράβηξα και ήμουν ο μόνος από τους επιβάτες σου που δεν έκλαιγα.
ΧΑΡ. Αυτά δεν αξίζουν τίποτα για τον περαματάρη. Πρέπει να πληρώσεις τον οβολό, γιατί δεν μπορεί να γίνει αλλοιώς.
ΜΕΝ. (Αν είναι έτσι) φέρε με λοιπόν πάλι στη ζωή.
ΧΑΡ. Αστειεύεσαι· για να με τσακίσει στο ξύλο ο Αιακός!
ΜΕΝ. Έ, τότε άφησέ με ήσυχο.
Ο Χάρωνος και Μενίππου διάλογος είναι έργο του Σύρου ρήτορα και σατυρικού συγγραφέα Λουκιανού (2ος αιώνας μ.Χ.) που ανήκει στους Νεκρικούς διαλόγους με έντονο το κυνικό χρώμα της σάτιρας θανάτου και του Κάτω Κόσμου.
Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανήκει στην σειρά άλλων δύο συναφών διαλόγων του Λουκιανού «Μένιππος ή Νεκυομαντεία» και «Κατάπλους ή Τύρρανος», οι οποίες με τις κωμικές στιγμές και σκηνές τους προκαλούν συχνά το γέλιο κι ας είναι οι τίτλοι τους τόσο απωθητικοί και η μόνιμη σκηνογραφία τους ανατριχιαστική. Ταυτόχρονα μας αφήνουν μια στυφή γεύση αναπόδραστης ματαιότητας για τον ανθρώπινο βίο. Σαν αντιστάθμισμα όμως στο νιχιλιστικό αυτό αντίκρυσμα του βίου των ανθρώπων μας παρουσιάζει ένα Άδη με τα καθιερωμένα γνωρίσματά του, αλλά και με τρόπο που να καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει παρά στη φαντασία των ποιητών και στο φόβο των απλών ανθρώπων.[2]
Στο έργο αυτό ο κυνικός φιλόσοφος Μένιππος αναφέρεται ως ο μόνος που διέσχισε ποτέ τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσει τον οβολό στο Χάρο - αφού δεν είχε. Στο διάλογο αυτόν εμφανίζεται για πρώτη φορά και η ρήση «οὐκ άν λάβοις παρά τοῦ μη έχοντος» (δεν μπορείς να πάρεις από αυτόν που δεν έχει), η οποία έμεινε παροιμιώδης και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.[3]
Στο διάλογο παρουσιάζεται ο Μένιππος να μην έχει τον απαιτούμενο οβολό, δηλαδή ως κυνικός φιλόσοφος, δεν αποδέχεται την καθιερωμένη πρακτική των ανθρώπων. Όταν στη συνέχεια εμφανίζεται ότι τραβούσε κουπί στη βάρκα αντί να κλαίει όπως οι άλλοι επιβάτες, δείχνει την ελευθερία που απολάμβαναν οι κυνικοί, τραγουδώντας και απολαμβάνοντας όσο μπορούσε το παρόν.[4]
Τα πρόσωπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα πρόσωπα που αναφέρονται είναι:
- Ο Χάρος, ο βαρκάρης των ψυχών που με τη βάρκα του περνούσε τους πεθαμένους από τον κόσμο των ζωντανών στον Άδη
- ο κυνικός φιλόσοφος Μένιππος, Σύρος και αυτός όπως ο συγγραφέας Λουκιανός, του 3ου αιώνα π.Χ. (4-5 αιώνες παλαιότερος του συγγραφέα)
- ο Ερμής, αγγελιοφόρος των θεών αλλά και ψυχοπομπός που οδηγεί δηλαδή τις ψυχές των νεκρών στον Άδη
- ο Αιακός, γιος του Δία και της νύμφης Αίγινας, κριτής στον Κάτω Κόσμο καθώς και κάτοχος των κλειδιών του Άδη
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Ph. Renault - Catalogue des oeuvres de Lucien». Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2018.
- ↑ Βάγγος Παπαϊωάννου, Λουκιανός «Ο μεγάλος σατυρικός της αρχαιότητας» σ. 128
- ↑ Παλαιά και σύγχρονα παραδείγματα Καλών Ποιμένων του Αρχιμ. Κοσμά Ε. Λαμπρινού, Ένα βιβλίο του Ιεροκήρυκος Αρχιμ. Κοσμά Ε. Λαμπρινού, Έκδοσις Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης Πρεσπών & Εορδαίας, Φλώρινα 2009
- ↑ Συγκριτική μελέτη των βασικών αρχών της ιστορικής σκέψης κα μεθόδου του Πολύβιου και του Θουκυδίδη - τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της τέχνης του Λουκιανού και οι στόχοι εναντίον των οποίων στρέφεται η σάτιρα που αυτός ασκεί, Ελένη Ρέλλη, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, σελ. 9, Αθήνα, 2010
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βιβλιοθήκη αρχαίων συγγραφέων «Λουκιανός-έργα» (τόμος Β), αχρονολ. επιμέλεια έκδοσης Γιάννης Κορδάτος
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αχιλλέας Τζάρτζανος, Λουκιανού Νεκρικοί διάλογοι, Κολλάρος, 1932
- Λουκιανός «Σάτιρα θανάτου και κάτω κόσμου», τόμος Β΄, εκδόσεις Ζήτρος, 2002 ISBN 960-442-451-3
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| ||||||||||||||
|