Φώτης Πίττας
| Φώτης Πίττας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1935 Φρέναρος, Κύπρος |
| Θάνατος | 1958 Λιοπέτρι, Κύπρος |
| Εθνικότητα | Ελληνική |
| Ψευδώνυμο | Ακρίτας, Γύθος |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βρετανική |
| Θρησκεία | Χριστιανός Ορθόδοξος |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Εκπαιδευτικός και μέλος της ΕΟΚΑ. |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | ΕΟΚΑ |
Ο Φώτης Σταύρου Πίττας (Φρέναρος, 1935 - Λιοπέτρι, 1958) ήταν Κύπριος δάσκαλος και αγωνιστής της ΕΟΚΑ. Σκοτώθηκε μαζί με άλλα τρία μέλη της οργάνωσης, στις 2 Σεπτεμβρίου 1958, μετά από μάχη με τις βρετανικές δυνάμεις στο Λιοπέτρι.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Φώτης Πίττας[1] γεννήθηκε την 28η Φεβρουαρίου του 1935 στο Φρέναρο της επαρχίας Αμμοχώστου και ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά του αγρότη Σταύρου Πίττα και της Μαρίας Νικόλα[2]. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο Φρενάρου και έπειτα συνέχισε στο Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου από όπου αποφοίτησε το 1953. Έπειτα θέλησε να δώσει εξετάσεις για εισαγωγή στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων δεν μπόρεσε όμως να καταθέσει εγκαίρως τα απαραίτητα έγγραφα με αποτέλεσμα να αποφασίσει να ακολουθήσει τον τομέα της εκπαίδευσης[3]. Κατόπιν αυτού, φοίτησε στο Διδασκαλικό Κολέγιο Μόρφου. Από τον Σεπτέμβριο του 1954 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1955 έκανε πρακτική εκπαίδευση στο δημοτικό σχολείο Ξερού, ενώ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους διορίστηκε δάσκαλος στην Άχνα[4].
Δράση στην ΕΟΚΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1955, όντας ακόμη φοιτητής, εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ[5] έπειτα από ορκωμοσία στη Λευκωσία και έλαβε το κωδικό όνομα «Ακρίτας»[6]. Στις 23 Ιουνίου του ίδιου έτους έλαβε μέρος σε βομβιστική επίθεση εναντίον εγκαταστάσεων του Κολεγίου Μόρφου[7]. Τον Ιανουάριο του 1956 συμμετείχε σε επιχείρηση της ΕΟΚΑ για απόσπαση κυνηγετικών όπλων από κατοίκους στην Άσσια, ενώ τον Ιούνιο έλαβε μέρος σε ενέδρα κατά βρετανικών δυνάμεων στην Άχνα[8]. Η δράση του είχε ως αποτέλεσμα να επικηρυχτεί στις 18 Οκτωβρίου από τις βρετανικές αρχές[9].
Κατά τα τέλη του 1956 ανέλαβε την αναδιοργάνωση του υποτομέα Λύσης όμως στις 10 Ιανουαρίου 1957 συνελήφθη στη Βατυλή[10]. Ακολούθησε κράτηση αρχικά στις φυλακές Αμμοχώστου όπου βασανίστηκε[11]. Έπειτα μεταφέρθηκε στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και ακολούθως στα κρατητήρια της Πύλας[12]. Στην Πύλα συμμετείχε ενεργά σε εξέγερση κρατούμενων τον Οκτώβριο του 1957, ενώ κατάφερε να αποδράσει στις 12 Μαρτίου 1958 μαζί με τους Α. Κάρυο, Χ. Τριφωνίδη και Φ. Δημητριάδη[13].
Μετά την απόδρασή του, ο Πίττας ανέλαβε στις 10 Απριλίου τη θέση του υπεύθυνου της περιοχής Λύσης και παράλληλα έλαβε το κωδικό όνομα «Γύθος»[14]. Μάλιστα, στις 2 Αυγούστου ηγήθηκε ενέδρας της ΕΟΚΑ κατά βρετανικών δυνάμεων στη Λύση[15].
Στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 30 Αυγούστου, ο Φώτης Πίττας και οι συναγωνιστές του Ανδρέας Κάρυος, Ηλίας Παπακυριακού και Χρήστος Σαμάρας κατόπιν εντολής μετέβησαν στο Λιοπέτρι για να εκπαιδεύσουν τα τοπικά μέλη της ΕΟΚΑ. Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης ημέρας απέκλεισαν την περιοχή ισχυρές βρετανικές δυνάμεις. Στην προσπάθειά τους να σπάσουν τον κλοιό και να διαφύγουν με αυτοκίνητο, τα μέλη της ΕΟΚΑ ενεπλάκησαν σε ανταλλαγή πυροβολισμών με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να καταφύγουν σε έναν αχυρώνα του χωριού.
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1958, έπειτα από κατάδοση[16], οι Βρετανοί στρατιώτες κινήθηκαν προς τον αχυρώνα, δέχτηκαν όμως πυρά με αποτέλεσμα να ξεσπάσει μάχη. Μετά από πολύωρη σύγκρουση και ενώ οι άνδρες της ΕΟΚΑ αρνήθηκαν να παραδοθούν, οι στρατιώτες έβαλαν φωτιά στον αχυρώνα με αποτέλεσμα οι αντάρτες να σκοτωθούν στην προσπάθειά τους να πραγματοποιήσουν έξοδο[17]. Κατά τη σύγκρουση, πέραν των μελών της ΕΟΚΑ, σκοτώθηκε ένας Βρετανός στρατιώτης και τραυματίστηκαν άλλοι τέσσερις[18] ή πέντε[19].
Η κηδεία του Πίττα πραγματοποιήθηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο του Φρέναρου[12].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μέχρι την ηλικία των 18 ετών ήταν γραμμένος στα μητρώα με το όνομα Θεορής Σταύρου Μιχαήλ ( βλ. Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, Φώτης Πίττας, εκδόσεις Κ. Επιφανίου, β' έκδοση, Λευκωσία 1989, σελ 33.).
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 8, 17 - 18.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 8, 25.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 8, 30.
- ↑ Αγωνιστές που έχουν γίνει ολοκαύτωμα Αρχειοθετήθηκε 2012-07-09 στο Wayback Machine..
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 31, 50.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 32 - 33.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 42 - 45.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 48.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 51 - 52.
- ↑ Γιώργος Καζαμίας – Πέτρος Παπαπολυβίου ( επιμ. ), Πενήντα χρόνια μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ - Μια ιστορική αποτίμηση (Πανεπιστήμιο Κύπρου – 15 Οκτωβρίου 2005), Λευκωσία 2006, σελ 202.
- ↑ 12,0 12,1 Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 8-9.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 63, 70 - 71.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 72 - 74.
- ↑ Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, 1989, σελ 9, 78.
- ↑ Συγκεκριμένα, το κρησφύγετο κατέδωσε ο αδελφός του Χρήστου Σαμάρα, Ηλίας, έπειτα από βασανιστήρια.
- ↑ Γεωργίου Γρίβα - Διγενή, Απομνημονεύματα αγώνος ΕΟΚΑ 1955 - 1959, Αθήναι 1961, 297 - 299.
- ↑ David French, Fighting EOKA. The British Counter-Insurgency Campaign on Cyprus, 1955-1959, Oxford University Press, 2015, σελ. 280.
- ↑ Μακεδονία, 3 Σεπτεμβρίου 1958, σελ. 1 και 6.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γεωργίου Γρίβα - Διγενή, Απομνημονεύματα αγώνος ΕΟΚΑ 1955 - 1959, Αθήναι 1961.
- Γιώργος Καζαμίας – Πέτρος Παπαπολυβίου (επιμ.), Πενήντα χρόνια μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ - Μια ιστορική αποτίμηση (Πανεπιστήμιο Κύπρου – 15 Οκτωβρίου 2005), Λευκωσία 2006
- Πάνου Ιωάννου Μυρτιώτη, Φώτης Πίττας, εκδόσεις Κ. Επιφανίου, β΄ έκδοση, Λευκωσία 1989.
- David French, Fighting EOKA. The British Counter-Insurgency Campaign on Cyprus, 1955-1959, Oxford University Press, 2015.