Φωτοκινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το φωτοκινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ ήταν τμήμα του ΕΛΑΣ, απαρτιζόμενο από αντάρτες-φωτοκινηματογραφιστές, που δρούσαν ανάμεσα στις γραμμές του ΕΛΑΣ, σε διάφορα σημεία της χώρας, από το 1943 μέχρι λίγο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας.

Τα μέλη του συνεργείου:

  • Δημήτρης Μεγαλίδης, προϊστάμενος
  • Ιωάννης Νισυρίου, οπερατέρ
  • Θανάσης Παπαδούκας, οπερατέρ
  • Κώστας Μακρής

Πριν από τον Θανάση Παπαδούκα, την δουλειά αυτή έκανε ο οπερατέρ Ιωάννης Νισυρίου, με μία μηχανή που είχαν βρει «σε κάτι κιβώτια γερμανικά μαζί με φιλμ, τραβηγμένα και ατράβηχτα», όπως διηγείται ο Θανάσης Παπαδούκας.

Το συνεργείο, υπό την εποπτεία του ζωγράφου Δημήτρη Μεγαλίδη, και με τη συμμετοχή του Κώστα Μακρή, γύρισε κάποια αρκετά μέτρα φιλμ, εκ των οποίων έχουν διασωθεί μόνον κάτι λιγότερο από 11 λεπτά. Ολες αυτές οι σκηνές δόθηκαν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας από την Ολυμπία και τον Κώστα Παπαδούκα, αδερφό του Θανάση Παπαδούκα, του οπερατέρ του κινηματογραφικού συνεργείου του ΕΛΑΣ από το φθινόπωρο του 1944 μέχρι λίγο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας.

Περιγραφή του ιστορικού υλικού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το υλικό που έχει διασωθεί μέχρι σήμερα, και το οποίο έχει τεκμηριωθεί από την Ταινιοθήκη της Ελλάδας, περιλαμβάνει τις εξής σκηνές:

  • Συνεδρίαση της ΠΕΕΑ στην Ευρυτανία. Διακρίνεται ο Σπύρος Μελετζής, φωτογράφος του αγώνα. (Άνοιξη του 1944)
  • Ο Άρης Βελουχιώτης και οι Μαυροσκούφηδες, έφιπποι. (Τέλη του 1944 ή αρχές του 1945)
  • Η Ταξιαρχία Ιππικού στη Λάρισα, με τα άλογα που ο ΕΛΑΣ είχε πάρει λάφυρα από τους Ιταλούς. (Τέλη του 1944 ή αρχές του 1945)
  • Ο Στέφανος Σαράφης και ο Άρης Βελουχιώτης με τους Μαυροσκούφηδες του, όλοι έφιπποι, πιθανόν στα Ιωάννινα. (Φθινόπωρο του 1944)
  • Ο Στέφανος Σαράφης και ο Άρης Βελουχιώτης με τα στελέχη του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ ποζάρουν στην έδρα του ΓΣ.
  • Πορεία ανταρτών μέσα στο χιόνι, μετά από μάχη με του Γερμανούς. Κουβαλάνε τραυματισμένους συντρόφους τους. Όταν ο ένας πεθαίνει, τον θάβουν στο χιόνι. (Χειμώνας 1943-1944)
  • Αντάρτες έπειτα από πορεία φτάνουν σε ορεινό χωριό, όπου οι γυναίκες του χωριού τους κερνούν και τους φιλεύουν.
  • Σκηνοθετημένη μάχη-ναυμαχία του ΕΛΑΝ (Ελλη­νικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό). Οι Γερμανοί “ηθοποιοί” είναι πραγματικοί αιχμάλωτοι, που μάλιστα, μη γνωρίζοντας για τη σκηνοθεσία, νόμιζαν ότι οι ΕΛΑΝίτες επρόκειτο να τους εξοντώσουν.
  • Θεατρική παράσταση από ερασιτέχνες ηθοποιούς των πολιτιστικών ομάδων των ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΕΠΟΝ στην πλατεία του χωριού. Παρακολουθούν αξιωματικοί και οπλίτες του ΕΛΑΣ, και όλος ο πληθυσμός του χωριού, που μάλλον βλέπει για πρώτη φορά θέατρο.
  • Σκηνές απελευθέρωσης της Πάτρας.
  • Παράδοση των όπλων του ΕΛΑΣ, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας. Διακρίνονται και Βρετανοί ένστολοι που επιτηρούν την παράδοση των όπλων.
  • Σκηνές με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ να κλαίνε την στιγμή που παραδίδουν τα άρματά τους.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ντοκιμαντέρ της Ρένας Χριστάκη, με τίτλο “Οι ζωγράφοι στα βουνά της ελεύθερης Ελλάδας, 1941-1945“

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]