Φραντς Ξάβερ Κρόετς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φραντς Ξάβερ Κρετς
Ο Φραντς Ξάβερ Κρόετς
με τον Μάριο Άντορφ στο σίριαλ Κιρ Ροϋγιάλ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Franz Xaver Kroetz (Γερμανικά)
Προφορά
Γέννηση25  Φεβρουαρίου 1946[1][2][3]
Μόναχο[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία[5]
Ιδιότηταθεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης κινηματογράφου, ηθοποιός, συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης[6]
ΣύζυγοςMarie Theres Kroetz-Relin (1992–2006)
ΤέκναJosephine Kroetz
ΒραβεύσειςErnst-Hoferichter-Preis (1985), Mülheimer Dramatikerpreis (1976), Bertolt-Brecht-Literaturpreis (1995), Marieluise-Fleißer-Preis (2007), Σταυρός του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Pipe Smoker of the Year (1999)[7] και Ludwig Thoma Medal (1971)

Ο Φραντς Ξάβερ Κρόετς (Franz Xaver Kroetz, 25 Φεβρουαρίου 1946) είναι Γερμανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ηθοποιός.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Μόναχο. Έμαθε υποκριτική στην Σχολή Ηθοποιϊας (Schauspielschule) στο Μόναχο και στο Max-Reinhardt-Seminar της Βιέννης. Βιοπορίστηκε με δουλειές του ποδαριού, εργάστηκε ως φορτηγατζής και ιδιωτικός νοσοκόμος. Από το 1972 ως το 1980, έγινε ενεργό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας (DKP) και έβαλε υποψηφιότητα για βουλευτής. Γνώρισε σημαντική επιτυχία το 1971 με τα έργα του Heimarbeit και Hartnäckig. Στη δεκαετία του 1970, σκηνοθέτησε ταινίες που δραματοποιούν την κοινωνική και προσωπική καταθλίωση των συνανθρώπων μας. Απογειώθηκε στην δεκαετία του 1980, με την τηλεοπτική εκπομπή Κιρ Ροϋγιαλ (Kir Royal) με την ερμηνεία του δημοσιογράφου Μπέιμπι Σίμερλος.

Βραβεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ελληνικές παραστάσεις έργων του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2012 ανέβηκε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου το έργο-σταθμός της δραματουργίας του Κρετς "Stallerhof" σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, μετάφραση Κοραλίας Σωτηριάδου και πρωταγωνιστές τους Μαρία Καλλιμάνη, Κώστα Τριανταφυλλόπουλο, Αμαλία Αρσένη και Μάνο Βακούση. Ο ίδιος ο Κρετς επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα για να παρακολουθήσει την πρεμιέρα του έργου του, προσκεκλημένος από το Θέατρο του Νέου Κόσμου και το Ινστιτούτο Γκαίτε.[8][9]


Λίστα με ελληνικές παραστάσεις των έργων του Φ. Ξ. Κροετς.

Ενδεικτική εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θεατρική παρουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Romeo und Julia 1966 (weder aufgeführt, noch gedruckt)
  • Opus Eins für Schreibmaschine Theater Natur und einen Maserati (aus Tiroler Elegien, Roman) (nicht aufgeführt)
  • Als Zeus zum letzten Mal kam oder die Nacht der Weissen Engel (nicht aufgeführt)
  • Oblomow (Bearbeitung des Romans Oblomow von Iwan A. Gontscharow) – UA 1968 Büchnertheater München
  • Julius Cäsar – Bearbeitung nach Shakespeare – UA 1968 Büchnertheater München
  • Hilfe ich werde geheiratet Bauernschwank – UA Ludwig Thoma Bühne Rottach Egern 1969
  • In Memoriam Günter Oppermann Fragment (nicht aufgeführt)
  • Wildwechsel Ein Stück – UA Städt. Bühnen Dortmund 1971
  • Heimarbeit Stück in 20 Bildern – UA Münchner Kammerspiele 1971
  • Michis Blut Ein Requiem auf bairisch – UA pro T München 1971
  • Kapellenspiel von der heiligen Jungfrau Ein Stück (nicht aufgeführt)
  • Hartnäckig 20 dramatische Szenen – UA Münchner Kammerspiele 1971
  • Dolomitenstadt Lienz Posse mit Gesang (Musik: Peter Zwetkoff) – UA Schauspielhaus Bochum 1972
  • Männersache Stück in 8 Bildern – UA Landestheater Darmstadt 1972
  • Stallerhof Ein Stück in 3 Akten – UA Deutsches Schauspielhaus Hamburg 1972
  • Globales Interesse Eine satirische Komödie – UA Bayerisches Staatsschauspiel 1972
  • Oberösterreich Ein Stück in 3 Akten – UA Städt. Bühnen Heidelberg 1972
  • Wunschkonzert Ein Theaterstück – UA Württembergisches Staatstheater Stuttgart 1973
  • Maria Magdalena Komödie in 3 Akten frei nach Friedrich Hebbel – UA Städtische Bühnen Heidelberg 1973
  • Geisterbahn Stück in 3 Akten – UA Ateliertheater am Naschmarkt Wien 1975
  • Lieber Fritz Stück in 17 Bildern – UA Landestheater Darmstadt 1975
  • Das Nest Volksstück in 3 Akten – UA Modernes Theater München 1975
  • Weitere Aussichten Ein Stück für Therese Giehse – urspr. Fernsehspiel – UA Städtische Theater Karl-Marx-Stadt 1975
  • Reise ins Glück urspr. Hörspiel – UA Theater am Neumarkt Zürich 1976
  • Ein Mann ein Wörterbuch Eine Komödie in 3 Akten (Erste Neufassung von Männersache) – UA Ateliertheater am Naschmarkt Wien 1976
  • Gassenkrampf Stück in 7 Zügen – UA Bayerisches Bühnenfest 1976
  • Herzliche Grüsse aus Grado urspr. Hörspiel Inklusive – UA Düsseldorfer Schauspielhaus 1976
  • Sterntaler Stück in 4 Akten – Musik Peter Zwetkoff – UA Staatstheater Braunschweig 1977
  • Agnes Bernauer Ein bürgerliches Schauspiel in 5 Akten – UA Leipziger Theater 1977
  • Mensch Meier Volksstück in 3 Akten – UA in Brasilien 1978
  • Bilanz urspr. Hörspiel – UA Torturmtheater Sommerhausen 1980
  • Die Wahl fürs Leben urspr. Hörspiel – UA Theater rechts der Isar München 1980
  • Gute Besserung urspr. Hörspiel – UA Theater k München 1982
  • Münchner Kindl Eine Ballade aus Bayern – UA Theater k im Schwabinger Bräu München 1983
  • Heimat Ein Stück in 2 Akten – UA Freiburger Theater 1987
  • Wer durchs Laub geht Ein Stück für zwei Personen (Zweite Neufassung von Männersache, urspr. Hörspiel) – UA Marburger Schauspiel 1981
  • Jumbo-Track Ein Libretto – UA Landestheater Tübingen 1983
  • Der stramme Max Volksstück in 4 Akten – UA Bühnen der Stadt Essen bei den Ruhrfestspielen Recklinghausen 1980
  • Nicht Fisch nicht Fleisch Stück in 3 Akten – UA Düsseldorfer Schauspielhaus 1981
  • Furcht und Hoffnung der BRD / in Deutschland Szenen aus dem deutschen Alltag des Jahres 1983/97 – UA Schauspielhaus Bochum & Düsseldorfer Schauspielhaus 1984
  • Bauern sterben Dramatisches Fragment – UA Münchner Kammerspiele 1985
  • Der Weihnachtstod Ein bayerisches Requiem – UA Münchner Kammerspiele 1986
  • Der Nusser Stück in 2 Akten nach Ernst Tollers HINKEMANN – UA Bayerisches Staatsschauspiel München 1986
  • Der Soldat Schauspiel in 17 Szenen – UA Kreisjugendring München 1987
  • Zeitweh Monolog – UA Theater die Färbe Singen 1988
  • Oblomow oder der Freund der Leidenschaften Ein Stück nach Motiven aus dem Roman von Iwan A. Gontscharow – Neufassung – UA Bayerisches Staatsschauspiel im Prinzregententheater München 1989
  • Bauerntheater Komödie – UA Schauspiel Köln 1991
  • Kalte Bauern Volksstück in 25 Szenen – erste Bearbeitung von LIEBER FRITZ (nicht aufgeführt)
  • Der Drang Volksstück in 3 Akten – zweite Bearbeitung von LIEBER FRITZ – UA Münchner Kammerspiele 1994
  • Ich bin das Volk Volkstümliche Szenen aus dem neuen Deutschland – UA Wuppertaler Bühnen 1994
  • Woyzeck Die Kroetz´sche Fassung – Bearbeitung des Stücks von Georg Büchner – Hamburger Schauspielhaus 1996
  • Der Dichter als Schwein Eine Komödie – UA Düsseldorfer Schauspielhaus 1996
  • Negerin Stück in einem Akt – bearbeitete und vervollständigte Fassung von „Oppermann“ (nicht aufgeführt)
  • Der verkaufte Grossvater Volksstück – Bearbeitung des Stücks von Anton Hamik – Münchner Volkstheater 1998
  • Die Eingeborene Stück für großes Kasperltheater – UA Burgtheater Wien im Akademietheater 1999
  • Das Ende der Paarung Ein deutsches Trauerspiel – UA Berliner Ensemble 2000
  • Haus Deutschland Eine Farce (nicht aufgeführt)
  • Die Trauerwütigen Ein Stück (nicht aufgeführt)
  • Nachtigal Eine Schmierenkomödie (nicht vollendet)
  • Der Bauer als Millionär Ein Zaubermärchen – Bearbeitung des Stücks von Ferdinand Raimund – UA Bayerisches Staatsschauspiel 2002
  • Einer gegen alle Hörspiel nach dem Roman von Oskar Maria Graf
  • Du hast gewackelt Requiem für ein liebes Kind (auch: Made in Deutschland) - UA Cuvilliés-Theater München 2012
  • Tänzerinnen und Drücker – UA Bayerisches Staatsschauspiel 2006

Ποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηχογραφήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Franz X. Kroetz liest Wunschkonzert von Franz. X. Kroetz (Intercord Litera 26 554-6 H), 1975
  • Weitere Aussichten – Ein Stück für Therese Giehse (Deutsche Grammophon Literatur 2570 012), 1977

Τηλεοπτικές εμφανίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Christina Maria Berr: „Baby Schimmerlos“ – Franz Xaver Kroetz. In: Süddeutsche Zeitung vom 28. Januar 2007
  • Richard W. Blevins: Franz Xaver Kroetz. The emergence of a political playwright. New York u. a.: Lang 1983. ISBN 0-8204-0013-0
  • Christoph Börchers: Die Funktion sexueller Darstellungen als Mittel politischen Ausdrucks in den Volksstücken Männersache und Stallerhof von Franz-Xaver Kroetz. In: transcarpathica. germanistisches jahrbuch rumänien 7-8 (2009-2010), 109-126. ISSN 1583-6592
  • Rolf-Peter Carl: Franz Xaver Kroetz. München: Beck 1978. (= Autorenbücher; 10) ISBN 3-406-07120-1
  • Eva Maria Fischer: Die Suche nach Sinn und Geborgenheit in der „Postmoderne” – drei dialektische Annäherungen. Frankfurt an der Oder: Viademica-Verl. 1998. (= Edition Literaturwissenschaften; 2) ISBN 3-932756-34-7
  • Elke Gösche: Franz Xaver Kroetz' „Wildwechsel”. Zur Werkgeschichte eines dramatischen Textes in den Medien. Frankfurt am Main u. a.: Lang 1993. (= Forschungen zur Literatur- und Kulturgeschichte; 37) ISBN 3-631-46479-7
  • Jürgen Hein: Franz Xaver Kroetz. Oberösterreich, Mensch Meier. Frankfurt am Main u. a.: Diesterweg 1986. ISBN 3-425-06091-0
  • Franz Xaver Kroetz. München: Edition Text u. Kritik 1978. (= Text u. Kritik; 57) ISBN 3-921402-57-3
  • Franz Xaver Kroetz, hrsg. v. Otto Riewoldt. Nachdr. Frankfurt am Main: Suhrkamp 1988. (= Suhrkamp-Taschenbuch; 2034; Materialien) ISBN 3-518-38534-8
  • Christian Mürner: Behinderung als Metapher. Pädagogik und Psychologie zwischen Wissenschaft und Kunst am Beispiel von Behinderten in der Literatur. Bern u. a.: Haupt 1990. ISBN 3-258-04129-6
  • Evalouise Panzner: Franz Xaver Kroetz und seine Rezeption. Die Intentionen eines Stückeschreibers und seine Aufnahme durch die Kritik. Stuttgart: Klett 1976. (= Literaturwissenschaft – Gesellschaftswissenschaft; 23) ISBN 3-12-393500-0
  • Ursula Schregel: Neue deutsche Stuecke im Spielplan. Am Beispiel von Franz Xaver Kroetz. Berlin: Spiess 1980. (= Hochschul-Skripten; Literaturwiss.; 3) ISBN 3-88435-013-7
  • Gérard Thiériot: Franz Xaver Kroetz et le nouveau théâtre populaire. Berne u. a.: Lang 1987. (= Contacts; 1; 4) ISBN 978-3-261-03694-0
  • Ingeborg C. Walther: The theater of Franz Xaver Kroetz. New York u.a.: Lang 1990. (= Studies in modern German literature; 40) ISBN 0-8204-1397-6

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. (Αγγλικά) SNAC. w6qn67sc. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. filmportal.de. df0f121dee224164a97037e84d91c78a. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. LIBRIS. 23  Οκτωβρίου 2012. libris.kb.se/katalogisering/53hknrxp241mdxt. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  6. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000720136. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  7. www.pfeiferauchen.de/specials/pfeifenraucher-des-jahres/. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5  Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2019.
  8. «Το πολιτικό θέατρο εξαφανίζεται - Πρεμιέρα για το έργο του Στάλερχοφ στο Θέατρο του Νέου Κόσμου». Το Βήμα. 26 Ιανουαρίου 2012. 
  9. Stallerhof του Φραντς Ξάβερ Κρετς στο Θέατρο του Νέου Κόσμου Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., skai.gr, 21/01/2012