Φράγμα Πείρου - Παραπείρου

Αυτό το λήμμα αφορά τεχνικό έργο. Για την Τεχνητή Λίμνη Αστερίου, δείτε: Λίμνη Αστερίου.

Φράγμα Πείρου - Παραπείρου
Είδος	φράγμα
Γεωγραφικές συντεταγμένες	38°3′19″N 21°42′45″E
Διοικητική υπαγωγή	Περιφερειακή ενότητα Αχαΐας
Χώρα	Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η τεχνητή λίμνη Αστερίου του ομώνυμου φράγματος (ή φράγματος Παραπείρου). Στο κέντρο η βυθιζόμενη νησίδα με το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων Μιτοπόλεως.

Η ονομασία Φράγμα Πείρου - Παραπείρου περιγράφει ένα μεγάλο και σημαντικό τεχνικό έργο στην Αχαΐα. Πρόκειται στην ουσία για δύο ξεχωριστά φράγματα: α) το μικρό Φράγμα Βαλματούρας και β) το εκτενές χωμάτινο Φράγμα Αστερίου με την ομώνυμη τεχνητή λίμνη να αποτελεί την τεχνητή λίμνη αυτή καθαυτήν. Η τεχνική κατασκευή του ξεκίνησε το 2006 και ολοκληρώθηκε το 2019 δρομολογώντας τις διαδικασίες πλήρωσης του ταμιευτήρα στο κύριο φράγμα. Η διαδικασία πλήρωσης του ταμιευτήρα της Τεχνητής Λίμνης Αστερίου ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 2021.

Ταυτότητα έργου

Το κυρίως Φράγμα Παραπείρου αποφασίστηκε να κατασκευαστεί στις ανατολικές απολήξεις του Κομποβουνίου κοντά στις νότιες περιοχές του κάμπου των Φαρών. Το φυσικό αντικείμενο του όλου έργου περιλάμβανε την κατασκευή μεγάλου χωμάτινου φράγματος ταμίευσης κοντά στο χωριό Αστέρι, χαμηλό φράγμα υδροληψίας κατασκευασμένο από σκυρόδεμα στην περιοχή της Βαλματούρας και κατασκευασμένο από χαλυβδοσωλήνες με εσωτερική και εξωτερική προστασία αγωγό μεταφοράς της συλλεγόμενης ποσότητα νερού από τον Πείρο ποταμό και το Φράγμα της Βαλματούρας στον ταμιευτήρα του φράγματος Παραπείρου .

Γενικά στοιχεία

Η ιδέα για την κατασκευή αυτού του μεγαλεπήβολου φράγματος ήρθε στο προσκήνιο για πρώτη φορά το 1963 από τον Γεώργιο Παπανδρέου.

Δημοπρατήθηκε το 2005 και η κατασκευή του ξεκίνησε το 2006 από την Μηχανική Α.Ε. και ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου ανήλθε σε 130 εκατομμύρια ευρώ. Το έργο κατά τη διάρκεια κατασκευής του συνάντησε πολλά εμπόδια και προβλήματα που καθυστέρησαν αρκετά χρόνια την ολοκλήρωσή του. Στις 26 Αυγούστου 2019 πραγματοποιήθηκε η έμφραξη της σήραγγας εκτροπής του ποταμού Παραπείρου, οπότε ο ταμιευτήρας Παραπείρου ξεκίνησε να γεμίζει. Απομένει τυπικά μία σειρά προγραμματισμένων εργασιών που πρέπει να πραγματοποιηθούν μετά την έμφραξη, ώστε να θεωρηθεί το έργο πλήρως ολοκληρωμένο.

Με την αποπεράτωση του φράγματος, την έμφραξη του ποταμού και την κατάκλυση του ταμιευτήρα ξεκίνησε η σταδιακή δημιουργία της τεχνητής λίμνης Αστερίου με χρονικό ορίζοντα πλήρους διαμόρφωσής της την άνοιξη του 2021. Σύμφωνα με τις προβλέψεις ο ταμιευτήρας θα πληρωθεί από περίπου 50 εκατομμύρια κυβικά νερού πλημμυρίζοντας το χώρο στον οποίο βρισκόταν και το παλιό, απαλλοτριωμένο και ερημωμένο ήδη από το 2009 χωριό Τόσκες. Στη λίμνη του φράγματος Παραπείρου δημιουργήθηκε προσωρινά, κατά τη διαδικασία πλήρωσή της, πολύ μικρή νησίδα με το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων (πλησίον των οικισμών Σουβαλιωταίικα και Παπακωσταίικα της Κοινότητας Μιτοπόλεως) να στέκει ερημικά σε αυτή το οποίο προβλέπεται να βυθιστεί. Νέο ξωκλήσι αφιερωμένο στους Αγίους Θεοδώρους κτίστηκε σε παρακείμενη τοποθεσία. Τα χωριά που βρίσκονται δίπλα και γύρω από τον χώρο της λίμνης είναι το Αστέρι, τα Σουβαλιωταίικα και τα Κριθαράκια.

Με την εκμετάλλευση των νερών του ποταμού Πείρου και του παραπόταμου του Παραπείρου -τα οποία θα διοχετεύονται στο φράγμα- αναμένεται να λυθεί οριστικά το πρόβλημα υδροδότησης περιοχών της Πάτρας, της ΒΙ.ΠΕ. Πάτρων, της βορειοδυτικής και δυτικής Αχαΐας. Η διαχείριση του Φράγματος Πείρου-Παραπείρου, τα συμπληρωματικά έργα και η λειτουργία και η συντήρηση του έργου της υδροδότησης της Πάτρας και της ευρύτερης περιοχής ανατέθηκαν στον ιδιωτικό τομέα κατόπιν σχετικής διαδικασίας.

Οικοτουριστική ανάπτυξη

Η δημιουργία της τεχνητής λίμνης Αστερίου αναμένεται να αποτελέσει εστία ανάπτυξης για τη γύρω περιοχή ενώ ήδη γίνονται μελέτες οικοτουριστικής αξιοποίησης του έργου και ανάδειξης του φυσικού τοπίου. Το όμορφο φυσικό τοπίο και η σημαντική αισθητική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή με τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης ώθησε στην αύξηση της επισκεψιμότητας και στην ανάπτυξη φυσιολατρικών δραστηριοτήτων όπως η πεζοπορία και η φωτογραφία τοπίου. Ίδια αύξηση επισκεψιμότητας παρατηρείται και στο κοντινό Φράγμα Βελιμαχίου Τριταίας.

Φωτοθήκη

Παρατίθενται ενδεικτικές φωτογραφίες από την περίοδο δημιουργίας του τεχνικού έργου του φράγματος Πείρου-Παραπείρου:

• 
  Ο χώρος πλήρωσης της τεχνητής λίμνης.
• 
  Η Ε.Ο. Πάτρας-Τρίπολης ("111") στις Τόσκες, όπου θα είναι ο πυθμένας της τεχνητής λίμνης του φράγματος.
• 
  Τα έργα κατασκευής του φράγματος (α. εικ.).
• 
  Τα έργα κατασκευής του φράγματος (β. εικ.).
• 
  Τα έργα κατασκευής του φράγματος (γ. εικ.).
• 
  Σχετική πινακίδα με τα στοιχεία του έργου.

Διαβάστε επίσης

• 05032011FA. Μελέτη στρατηγικής χωροταξικής ανάπτυξης της περιοχής του φράγματος Πείρου-Παραπείρου (Τεχνητή Λίμνη Αστερίου)

Πηγές

• Αικατερίνη Δίγκα, Αξιολόγηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την κατασκευή του φράγματος των ποταμών Πείρου-Παραπείρου στο Νομό Αχαΐας και εκτίμηση της εφαρμογής των περιβαλλοντικών όρων από τη μελέτη των επιπτώσεων του έργου στο περιβάλλον Αρχειοθετήθηκε 2017-11-10 στο Wayback Machine., Μεταπτυχιακή Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών-Τμήμα Βιολογίας-Τομέας Βιολογίας Φυτών, Πάτρα 2012. Ανακτήθηκε: 22/03/2015. (αρχείο pdf)
• Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας - Εκτελούμενα έργα. ditikiellada.gov.gr. Ανακτήθηκε: 7/2/2021.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «Αυτό είναι το χωριό που θυσιάστηκε για να ξεδιψάσει η Πάτρα! ΒΙΝΤΕΟ ». thebest.gr, 25/3/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
• Ελευθερία Μακρυγένη, «Έφτασε η ώρα να βυθιστεί το χωριό Τόσκες της Αχαΐας λόγω Πείρου Παραπείρου - ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ». thebest.gr, 7/5/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
• «Η «Ατλαντίδα της Πελοποννήσου»: Το βυθισμένο χωριό -φάντασμα που «θυσιάστηκε»… Βυθίζεται μέρα με την ημέρα και το τελευταίο εκκλησάκι!». gargalianoionline.gr, 31/1/2021. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
• «Λίγο πριν το τέλος - Στο χωριό Τόσκες Αχαΐας ο χρόνος έχει σταματήσει (pics)». patrasevents.gr, 18/2/2020. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.