Φθοραμίνη

Φθοραμίνη
Γενικά
Όνομα IUPAC	Φθοραμίνη
Άλλες ονομασίες	Φθοραμίδιο
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος	ΝΗ2F
Μοριακή μάζα	35,021 amu
Αριθμός CAS	15861-05-9
SMILES	FN
PubChem CID	139987
ChemSpider ID	123451
Δομή
Μοριακή γεωμετρία	τριγωνική πυραμιδική
Φυσικές ιδιότητες
Πυκνότητα	1.431 kg/m³
Δείκτης διάθλασης ,; nD	1,241
Χημικές ιδιότητες
Επικινδυνότητα
	Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Η (μονο)φθοραμίνη ή (μονο)φθοραμίδιο είναι ανόργανη χημική ένωση, που περιέχει άζωτο, υδρογόνο και φθόριο, με μοριακό τύπο NH₂F. Είναι μια από τις απλούστερες ανόργανες αμίνες. Μπορεί να θεωρηθεί ότι παράγεται από την αμμωνία (NH₃), αν αντικατασταθεί ένα από τα άτομα υδρογόνου της από ένα άτομο φθορίου. Είναι το φθοριούχο ανάλογο της χλωραμίνης. Σε χημικά καθαρή μορφή είναι ασταθής, αλλά είναι πιο σταθερή σε διαλύματα. Εκτός από τη «μητρική» ένωση, ο όρος «φθοραμίνη» επεκτείνεται και σε μια σειρά φθοριομένες ανόργανες αλλά και οργανικές αμίνες. Πιο συγκεκριμένα, στις φθοραμίνες ανήκουν ενώσεις των γενικών τύπων R₂NF και RNF₂, όπου τα R, που δεν είναι απαραίτητα ίδια, μπορεί να είναι μια μονοσθενής ανόργανη ή οργανική ομάδα, αλογόνο, ή υδρογόνο. Επίσης, τα δυο (2) R του πρώτου τύπου (R₂NF) μπορούν να αντικατασταθούν από μια δισθενή ομάδα, σχηματίζοντας έτσι μια ετεροκυκλική φθοραμίνη. Παραδείγματα απλών φθοραμινών αποτελούν η διφθοραμίνη (NHF₂) και το τριφθοριούχο άζωτο (NF₃).

Μοριακή δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μοριακή δομή της φθοραμίνης αντιστοιχεί γεωμετρικά στο γεωμετρικό στερεό της τριγωνικής πυραμίδας, με το άτομο του αζώτου στην κορυφή και τα άτομα υδρογόνου και φθορίου στη βάση της. Επειδή το φθόριο είναι ηλεκτραρνητικότερο του αζώτου και το τελευταίο ηλεκτραρνητικότερο του υδρογόνου, ο βαθμός οξείδωσης του αζώτου στη φθοραμίνη είναι -1.

Δεσμός	τύπος δεσμού	ηλεκτρονική δομή	Μήκος δεσμού	Ιονισμός
Δεσμοί^[3]
Ν-H	σ	2sp³-1s	101,7 pm	17% N^- H⁺
N-F	σ	2sp³-2p	131,7 pm	20% N⁺ F^-
Κατανομή φορτίων σε ουδέτερο μόριο
F	-0,20
N	-0,14
H	+0,17

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παράγεται με θερμική διάσπαση στους 90-95°C διαλύματος N-φθοροκαρβαμικού οξέος σε πυκνό θειικό οξύ. Κατά τη διάσπαση εκλύεται επίσης διοξείδιο του άνθρακα^[4]:

$\mathrm {HCO_{2}NHF{\xrightarrow[{\pi .H_{2}SO_{4}}]{90-95^{o}C}}NH_{2}F+CO_{2}}$

Μπορεί να παραχθεί επίσης με υποκατάσταση χλωρίου από φθόριο σε χλωραμίνη, για παράδειγμα με τη χρήση φθοριούχου υφυδραργύρου:

$\mathrm {2NH_{2}Cl+Hg_{2}F_{2}{\xrightarrow {}}2NH_{2}F+Hg_{2}Cl_{2}\downarrow }$

Εφαρμογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κύρια χρήση της είναι σε οδοντόκρεμες, για δράση κατά της τερηδόνας, και η φθορίωση πόσιμου νερού και πισίνων. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή άλλων φθοριούχων ενώσεων και χλωραμίνης:

$\mathrm {2NH_{2}F+CaCl_{2}{\xrightarrow {}}2NH_{2}Cl+CaF_{2}\downarrow }$

Παραπομπές και σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Lide, David R. (1998). Handbook of Chemistry and Physics (87 ed.). Boca Raton, FL: CRC Press. pp. 4–73. ISBN 0-8493-0594-2.
↑ Διαδικτυακός τόπος webbook.nist.gov
↑ Τα δεδομένα προέρχονται εν μέρει από το «Table of periodic properties of the Elements», Sagrent-Welch Scientidic Company, με βάση τις τιμές ηλεκτραρνητικότητας των στοιχείων, από τα οικεία λήμματα της ελληνόφωνης Βικιπαίδειας.
↑ Google patents: US3708571^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[1] Lide, David R. (1998). Handbook of Chemistry and Physics (87 ed.). Boca Raton, FL: CRC Press. pp. 4–73. ISBN 0-8493-0594-2.

[2] Διαδικτυακός τόπος webbook.nist.gov

[3] Τα δεδομένα προέρχονται εν μέρει από το «Table of periodic properties of the Elements», Sagrent-Welch Scientidic Company, με βάση τις τιμές ηλεκτραρνητικότητας των στοιχείων, από τα οικεία λήμματα της ελληνόφωνης Βικιπαίδειας.

[4] Google patents: US3708571^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[1]

[2]

[3]

[4]