Τορυισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Τορυισμός[1] (αγγλικά: Toryism) είναι πολιτική φιλοσοφία, η οποία βασίζεται στην παραδοσιοκρατία και τον συντηρητισμό, προερχόμενη από την παράταξη των Cavaliers κατά τον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο (μερικές φορές αναφέρεται ως «Πόλεμοι των Τριών Βασιλείων»). Αυτή η ιδεολογία είναι εμφανής στην πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου και εμφανίζεται επίσης σε τμήματα της Κοινοπολιτείας, ιδιαίτερα στον Καναδά. Είχε, επίσης, υποστηρικτές σε μέρη της πρώην Βρετανικής Αυτοκρατορίας, όπως οι Νομιμόφρονες της βρετανικής Αμερικής, οι οποίοι ήταν αντίθετοι στην αμερικανική ανεξαρτησία κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης. Το ήθος των προσκείμενων στον τορυισμό έχει συνοψιστεί με τη φράση «Ο Θεός, ο Βασιλιάς και η Χώρα».[2] Οι Τόρυς γενικά υποστηρίζουν τον μοναρχισμό, ανήκουν συνήθως στην Υψηλή Εκκλησιαστική Αγγλικανική θρησκευτική κληρονομιά[3][4] και έρχονται σε αντίθεση με τον ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό των Ουίγων. Σύμφωνα με τους Νόμους του καλαμποκιού (1815-1846) η πλειοψηφία των Τόρυς υποστηρίζουν τον προστατευτικό αγροτισμό, με σκοπό τη βιωσιμότητα, την αυτάρκεια και τους αυξημένους μισθούς στην αγροτική απασχόληση.

Η πολιτική παράταξη των Τόρυς (η οποία πήρε το όνομά της από τον ιρλανδική λέξη tóraí, που σήμαινε παράνομος, ληστής) εμφανίστηκε αρχικά στο Κοινοβούλιο της Αγγλίας, με σκοπό να διατηρήσει τα δικαιώματα του Ιακώβου, Δούκα της Υόρκης, για να τοποθετήσει τον αδελφό του Κάρολο Β΄ στο θρόνο. Ο Ιάκωβος Β΄ ήταν καθολικός, ενώ οι κρατικοί θεσμοί είχαν αποκοπεί από την Καθολική Εκκλησία-αυτό ήταν ένα θέμα σχετικό με τη Διακήρυξη Αποκλεισμού που υποστήριζαν οι Πατρίκιοι, οι πολιτικοί κληρονόμοι των αιρετικών Roundheads και Covenanters. Υπήρχαν δύο υπουργεία των Τόρυς υπό τον Ιάκωβο Β΄, το πρώτο με επικεφαλής τον Λόρδο Ρότσεστερ και το δεύτερο από τον Λόρδο Μπέλασισε. Ένα σημαντικό τμήμα της παράταξης, πήρε μέρος στην έξωση του Ιακώβου Β΄ με τους Γουίγκς, για να υπερασπιστεί την Αγγλικανική Εκκλησία και τον προτεσταντισμό. Ένα μεγάλο, αλλά συρρικνούμενο τμήμα των Τόρυς, που έτρεφε συμπάθεια για τους Στιούαρτ, καθολικούς κληρονόμους του θρόνου, έπειτα από την προσχώρηση του πρώτου αννοβεριανού μονάρχη από το 1714, υποστήριξε τον Ιακωβιτισμό, οι στρατιωτικές εκστρατείες του οποίου ηττήθηκαν και επικρίθηκαν. Παρά το ότι μόνο μια μειοψηφία των Τόρυς πήρε μέρος στις εξεγέρσεις των Ιακωβιτών, το γεγονός αυτό χρησιμοποιήθηκε από τους Γουίγκς για να δυσφημίσουν πλήρως τους Τόρυς και να τους χαρακτηρίσουν προδότες. Μετά την έλευση του το πρωθυπουργικού συστήματος υπό τον Ρόμπερτ Γουόλπολ των Γουίγκς, η πρωθυπουργία του Λόρδου Μπιουτ κατά την περίοδο της βασιλείας του Γεωργίου Γ΄ σηματοδότησε μια αναγέννηση.

Ο Συντηρητισμός προέκυψε στο τέλος του 18ου αιώνα, συνθέτοντας οικονομικές θέσεις μετριοπαθών Γουίγκς και αρκετές κοινωνικές αξίες των Τόρυς, για να δημιουργήσουν μια νέα πολιτική ιδεολογία, σε αντίθεση με την Γαλλική Επανάσταση. Ο Έντμουντ Μπερκ και ο Γουίλιαμ Πιτ ο νεώτερος άνοιξαν το δρόμο σε αυτό. Η τόλμη, ο παρεμβατισμός και ένας ισχυρός στρατός, ήταν το σήμα κατατεθέν του Τορυισμού στους επόμενους πρωθυπουργούς. Λόγω του ότι οι Τόρυς καθοδήγησαν το σχηματισμό του Συντηρητικού Κόμματος, τα μέλη του κόμματος αναφέρονται κοινώς ως Τόρυς, ακόμη και αν δεν είναι. Οι πραγματικοί οπαδοί του παραδοσιακού Τορυισμού στη σύγχρονη εποχή, αναφέρονται ως Ύπατοι Συντηρητικοί, καθώς οι παραδοσιακές συντηρητικές αξίες του Τορυισμού, διαφέρουν από εκείνες των πιο φιλελεύθερων και κοσμοπολίτικων μερών του Συντηρητικού Κόμματος.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Βασικές έννοιες της πολιτικής επιστήμης / Heywood, Andrew / επιμέλεια: Νίκος Μαραντζίδης epikentro.gr
  2. Stuart Ball (2013). Portrait of a Party: The Conservative Party in Britain 1918-1945. Oxford U.P. σελ. 74. 
  3. William L. Sachs (2002). The Transformation of Anglicanism: From State Church to Global Communion. Cambridge University Press. σελ. 18. 
  4. John Charmley (2008). A history of conservative politics since 1830. Palgrave Macmillan. σελ. 103.