Πανελλήνιοι αγώνες 1895 "Τα Τήνια"

Τα Τήνια ήταν αθλητικοί αγώνες που έγιναν στην Τήνο στις 15 ως 17 Αυγούστου 1895 με συμμετοχή 100 και πλέον αθλητών από όλο τον ελληνικό χώρο και αποτέλεσαν προανάκρουσμα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896.

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το διεθνές συνέδριο "Διά την μελέτην των αρχών του φιλαθλητισμού και την αναβίωσιν των Ολυμπιακών Αγώνων", που είχε γίνει στο Παρίσι τον Ιούνιο του 1894, στο οποίο είχε αποφασιστεί αναβίωση των αρχαίων Ολυμπιάδων και είχε ανατεθεί η διεξαγωγή των Α΄ Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, δεν είχε διοργανωθεί κάποιο αθλητικό γεγονός, ώστε η Ελλάδα να προετοιμαστεί για τη διοργάνωση από αγωνιστικής πλευράς.

Για το σκοπό αυτό το Δεκαπενταύγουστο του 1895 διοργανώθηκαν τριήμεροι αγώνες, τα "Τήνια", από το νεοσύστατο τότε Εθνικό Γ.Σ. (είχε ιδρυθεί το 1893) με τη συνεργασία του Ιδρύματος της Ευαγγελιστρίας της Τήνου, της Αδελφότητας Τηνίων και του Δήμου Τηνίων. Οι αγώνες περιλάμβαναν διάφορα αθλήματα και αποτέλεσαν προανάκρουσμα των Ολυμπιακών Αγώνων που ακολούθησαν την επόμενη άνοιξη του 1896 στην Αθήνα. Ταυτόχρονα, αποτέλεσαν τον κρίκο που συνέδεσε την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων με τα "Ολύμπια", τις λεγόμενες Ζάππειες Ολυμπιάδες, που είχαν διεξαχθεί στην Αθήνα τέσσερις φορές στο β΄ μισό του 19ου αιώνα, με τελευταία το 1889.

Πρωτεργάτης των αγώνων υπήρξε ο νεαρός φίλαθλος Ξενοφών Σώχος που καταγόταν από το χωριό Υστέρνια της Τήνου και ήταν μέλος του Πανελλήνιου Γ.Σ. Όμως, ο πρόεδρος του Πανελληνίου δεν ασπάστηκε την ιδέα. Έτσι ο Σώχος, εκπροσωπώντας την Αδελφότητα Τηνίων, απευθύνθηκε στο Δ.Σ. του Εθνικού Γ.Σ., που αποδέχθηκε την πρόταση. Μέρος της δαπάνης των αγώνων ανέλαβε το "Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου", του οποίου την προεδρία είχε ο ιατρός Ν. Αρμακόλλας. Προσέφερε αρχικά 2.000 δρχ. για τους αγώνες και στη συνέχεια άλλες 1.000 δρχ. Η συνεισφορά του Δήμου Τήνου ήταν 70 δρχ. Συνολικά κόστισαν 10.000 δρχ. Οι ανάγκες καλύφθηκαν από έρανο στις παροικίες του εξωτερικού και έτσι συγκεντρώθηκε το ποσό για την διεξαγωγή τους.

Στα Τήνια εφαρμόστηκαν, για πρώτη φορά οι νέοι διεθνείς αθλητικοί κανονισμοί, δόθηκαν μετάλλια στους δύο πρώτους σε κάθε αγώνισμα, ασημένιο και χάλκινο, όπως στην Ολυμπιάδα του 1896 και δοκιμάστηκαν διάφορες καινοτομίες, όπως η χρήση πιστολιού από τον αφέτη των αγώνων δρόμου. Επίσης, υπήρξε ένα είδος πανηγυρικής τελετής έναρξης με λαμπαδηφορία και μουσική από τη Φιλαρμονική. Οι αθλητές φιλοξενήθηκαν και τους παρατέθηκε γεύμα. Αν και η οργάνωση επηρεάστηκε από το δυνατό άνεμο, η τέλεσή τους υπήρξε πολυσήμαντη για την προετοιμασία της Α΄ Σύγχρονης Ολυμπιάδας και για την ανάπτυξη του ελληνικού αθλητισμού.

Από τους αγώνες έλαμψε δια της απουσίας της η επίσημη πολιτεία, κάτι που σχολιάστηκε από τον τύπο: "Οι εν Τήνω αγώνες επέτυχον. Και δεν ήτο δυνατόν να μην επιτύχουν αφού τόσον τους υπεστήριξεν η βασιλική οικογένεια. Ως γνωστόν ο πρίγκηψ Νικόλαος απέστειλεν μίαν επιστολήν με πολλάς... ευχάς. Κατά τους αγώνας τούτους ενίκησεν ο υπουργός των Ναυτικών κ. Λεβίδης εις τας... αγορεύσεις."^[1]

Συμμετοχές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Τήνια είχαν πανελλήνιο χαρακτήρα και έλαβαν μέρος αθλητές από ελληνικά αθλητικά σωματεία πολλών πόλεων. Πολλοί από τους αθλητές που έλαβαν μέρος διακρίθηκαν στους Ολυμπιακούς την επόμενη χρονιά, ενώ άλλοι εξελίχθηκαν σε γυμναστές και διαφημιστές του αθλητικού ιδεώδους. Από όσα είναι γνωστά συμμετείχαν:

Από την Αθήνα
- Εθνικός Γ.Σ.: 25 αθλητές.
- Πανελλήνιος Γ.Σ.: 10 αθλητές.
Από τον Πειραιά
- Όμιλος Πεζοπόρων Πειραιώς: 8 αθλητές.
- Όμιλος Ερετών: 30 κωπηλάτες συνολικά μαζί με του Ομίλου Ερετών Σύρου.
Από τη Σμύρνη οι πρόδρομοι του Πανιωνίου:
- Γυμνάσιον: 3 αθλητές.
- Ορφεύς: 2 αθλητές.
Από την Πάτρα οι πρόδρομοι της Παναχαϊκής:
- Παναχαϊκός Γ.Σ.: 17 αθλητές (αποχώρησαν μετά το πρώτο αγώνισμα της πρώτης ημέρας).
- Γυμναστική Εταιρεία Πατρών: 9 αθλητές.
Από τη Σύρο
- Όμιλος Ερετών Ερμούπολης: 30 κωπηλάτες συνολικά μαζί με του Ομίλου Ερετών Πειραιά.

Ο Παναχαϊκός Γ.Σ. αποχώρησε από τους αγώνες, όταν κατά την πρώτη μέρα στο "άλμα είς μήκος από βατήρα", όπου αγωνιζόταν ο αθλητής του Νικόλαος Αθανασίου, θεώρησε ότι αδικήθηκε από την Ελλανόδικο Επιτροπή.

Αγωνίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τελέστηκαν 23 αγωνίσματα από όλα τα δημοφιλή αθλήματα της εποχής, ως εξής:

Στίβος (9): δρόμοι (100, 400 ή δίαυλος, 1500 ή δόλιχος), άλματα (μήκος, τριπλούν, επί κοντώ)), ρίψεις (δίσκος, σφαίρα, λιθοβολία)
- Είχαν προγραμματιστεί 15: 4 δρόμοι (στάδιον 177μ, δίαυλος, δόλιχος, οπλίτης 177μ), 8 άλματα (μήκος απλούν μετά δρόμον, μήκος απλούν από βατήρος, διπλούν από βατήρος, τριπλούν μετά δρόμον, ύψος μετά δρόμον, ύψος άνευ δρόμου, επί κοντώ από βατήρος, επί κοντώ άνευ βατήρος), 3 ρίψεις (δίσκος, σφαίρα μετά φοράς, σφαίρα άνευ φοράς)
Γυμναστική (6): εφαλτήριο απλού άλματος και διπλού άλματος, μονόζυγο, δίζυγο, κρίκοι, τραπέζιον.
- Είχαν προγραμματιστεί 4: μονόζυγο, δίζυγο, κρίκοι, τραπέζιον.
Αναρρίχηση (2): επί κάλω, επί ιστού
Ελληνορωμαϊκή πάλη (1).
Άρση βαρών (2): αλτήρος με ένα χέρι, αμφίσφαιρου με δυο χέρια.
Κολύμβηση (1): 1.000μ.
- Είχαν προγραμματιστεί 2: 500μ και 1500μ.
Σκοποβολή (1): βολή γκρα από 200μ.
- Είχαν προγραμματιστεί 2: βολή γκρα υπηρεσίας από 300μ και 400μ.
Κωπηλασία: (1) αγώνας λέμβων λιμένος 300μ.
- Είχαν προγραμματιστεί 3: 1.500μ, 2.000μ, 2.500μ.

Νικητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στίβος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

100 μ.
- 1. Κωνσταντίνος Μουράτης (Ορφεύς Σμύρνης): 14΄΄
- 2. Γ. Μάσσων (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
- 3. Αλέξανδρος Τουφερής (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
- Μετείχαν επίσης: Αθ. Σκαλτσογιάννης (Ε.Γ.Σ.), Δημ. Γολέμης (Ε.Γ.Σ.), Κονταρίνης (Γ.Ε. Πατρών), Χρ. Χριστογιαννόπουλος (Γυμνάσιον Σμύρνης), Νικ. Κονταξόπουλος (Γυμνάσιον Σμύρνης)
400 μ. ή δίαυλος (2 μήκη σταδίου)
- 1. Γ. Μάσσων (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
1500 μ. ή δόλιχος (12 μήκη σταδίου)
- 1. Δημήτριος Τομπρώφ (Ορφεύς Σμύρνης): 15΄
- 2. Χρ. Χριστογιαννόπουλος (Γυμνάσιον Σμύρνης): 15΄ και κάτι (μικρή διαφορά)
- 3. Ι. Λαζαρόπουλος - Νικόλαος Κονταξόπουλος (Γυμνάσιον Σμύρνης): 23΄
- Ακολούθησε ο Γ. Μάσσων (Π.Γ.Σ.): 25΄΄ και άλλοι τέσσερις δρομείς (συνολικά εννιά).
άλμα τριπλούν
- 1. Γεώργιος Τσίτας (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
- 2. Αλέξανδρος Τουφερής (Πανελλήνιος Γ.Σ.) [κάποιες εφημερίδες θέλουν ισόπαλους τους δύο πρώτους]
- 3. Κωνσταντίνος Μουράτης (Ορφεύς Σμύρνης)
- 4. Αθανάσιος Σκαλτσογιάννης (Ε.Γ.Σ.) και Ε. Ξυδιάς (Ε.Γ.Σ.): ισόπαλοι
άλμα απλούν εις μήκος μετά δρόμον [από βατήρα]
- 1. Αθανάσιος Σκαλτσογιάννης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 2. Αλέξανδρος Τουφερής (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
- [2]. Νικόλαος Αθανασίου (Παναχαϊκός): Ήταν δεύτερος αλλά αποσύρθηκε διαμαρτυρόμενος (μαζί με όλη την αποστολή του Παναχαϊκού), όταν δεν έγινε δεκτό το αίτημα του να μετρηθεί το τελευταίο άλμα του από τα ίχνη των ποδιών του, παρά το ότι κάθισε προς τα πίσω.
άλμα με κοντόν [επί κοντώ]
- 1. Ιωάννης Γιαννούλης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 2. Ε. Ξυδιάς (Εθνικός Γ.Σ.)
δισκοβολία (μεταλλικός δίσκος 5 οκάδων)
- 1. Μιλτιάδης Γούσκος (Πανελλήνιος Γ.Σ.): 30μ
- 2. Γεώργιος Τσίτας (Πανελλήνιος Γ.Σ.) ή Λεωνίδας Τσικλητήρας (Γ.Ε. Πατρών)
- 3. Π. Ηλιάκης (Εθνικός Γ.Σ.)
σφαιροβολία άνευ φοράς (μεταλλική σφαίρα 6 οκάδων)
- 1. Μιλτιάδης Γούσκος (Πανελλήνιος Γ.Σ.): 10μ
- 2. Αλέξανδρος Νικολόπουλος (Εθνικός Γ.Σ.)
- 3. Ι. Θεοδωρογεωργάκης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 4. Μαγιόπουλος.
- Επίσης, είχε δηλωθεί ο αποχωρήσας Βασίλειος Γ. Παπαγεωργίου του (Παναχαϊκού).
λιθοβολία μετά παλμού
- 1. Π. Ηλιάκης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 2. Σωτήρης Βερσής (Πανελλήνιος Γ.Σ.)

Ενόργανη γυμναστική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

εφαλτήριον απλού άλματος (ιππικόν εφαλτήριον)
- 1. Παν. Κιρκίνης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 2. Αθανάσιος Σκαλτσογιάννης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 3. Μ. Βρανάς (Ε.Γ.Σ.), Λεωνίδας Τσικλητήρας (ΓΕ Πατρών): ισόπαλοι
- Μετείχαν επίσης: Τσίτας (Π.Γ.Σ.) και Γιαννούλης (Ε.Γ.Σ.)
εφαλτήριον διπλού άλματος
- 1. Λεωνίδας Τσικλητήρας (ΓΕ Πατρών)
- 2. Σόλων Ξενόπουλος (ΓΕ Πατρών)
- 3. Π. Καραλής (ΓΕ Πατρών)
ασκήσεις σε μονόζυγο
- 1. Κωνσταντίνος Μητρόπουλος (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
- 2. Λεωνίδας Τσικλητήρας (ΓΕ Πατρών)
- 3. Μάνθος Βρανάς (Εθνικός Γ.Σ.)
ασκήσεις σε δίζυγο
- 1. Ιωάννης Μητρόπουλος (Εθνικός Γ.Σ.)
- 2. Αθανάσιος Σκαλτσογιάννης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 3. Νικόλαος Κονταξόπουλος (Γυμνάσιον Σμύρνης), Φίλιππος Καρβελάς (Ε.Γ.Σ.), Αντ. Κόκκινος (Ε.Γ.Σ.)
κρίκοι
- 1. Πέτρος Περσάκης (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
- 2. Ιωάννης Μητρόπουλος (Εθνικός Γ.Σ.)
- 3. Αντ. Κόκκινος (Εθνικός Γ.Σ.)
τραπέζιον
- 1. Κωνσταντίνος Μητρόπουλος (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
- 2. Αθανάσιος Σκαλτσογιάννης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 3. Δημ. Γολέμης (Εθνικός Γ.Σ.)

Ελληνορωμαϊκή πάλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1. Κωνσταντίνος Τσίτας (Πανελλήνιος Γ.Σ.). Ο τελικός ξεκίνησε αλλά οι δύο παλαιστές, αδέρφια από τη Σμύρνη, αποφάσισαν να τον διακόψουν. Ο Γεώργιος, ως νεότερος, παραιτήθηκε λέγοντας "είμαστε αδέρφια, δεν μας πάει να παλέψουμε" και νικητής αναδείχθηκε ο πρεσβύτερος Κωνσταντίνος.
2. Γεώργιος Τσίτας (Πανελλήνιος Γ.Σ.)
3. Ιωάννης Γιαννούλης (Ε.Γ.Σ.) και Μιλτιάδης Γούσκος (Π.Γ.Σ.): ισόπαλοι

Άρση βαρών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

με ένα χέρι "αλτήρ βάρους 35 οκάδων"
- 1. Σωτήριος Βερσής (Πανελλήνιος Γ.Σ.): 7 ανυψώσεις.
- 2. Αλ. Νικολόπουλος (Εθνικός Γ.Σ.): 6 ανυψώσεις
- 3. Γ. Τσίτας (Πανελλήνιος Γ.Σ.): 4 ανυψώσεις.
με δύο χέρια "αμφίσφαιρον βάρους 55 οκάδων"
- 1. Σωτήριος Βερσής (Πανελλήνιος Γ.Σ.): 12 ανυψώσεις.
- 2. Χρήστος Δουβανάς (ΓΕ Πατρών): 8 ανυψώσεις.
- 3. Σακελλάριος Οικονόμου (Εθνικός Γ.Σ.): 6 ανυψώσεις

Αγωνίστηκαν ακόμη: Σεφερλής (ΓΕ Πατρών), Ν. Κονταξόπουλος (Γυμνάσιον Σμύρνης). Ο Βασίλειος Γ. Παπαγεωργίου (Παναχαϊκός) αποχώρησε με όλη την ομάδα.

Αναρρίχηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

επί κάλω (12μ)
- 1. Ιωάννης Περσάκης (Πανελλήνιος Γ.Σ.): 32΄΄
- 2. Ι. Καλαμάρας (Εθνικός Γ.Σ.): 33΄΄
- 3. Γ. Σεφερλής (ΓΕ Πατρών)
εις ιστόν (12μ):
- 1. Κ. Βρανάκης (Εθνικός Γ.Σ.): 32΄΄
- 2. Ι. Βάρφης (Ε.Γ.Σ.): 33΄΄

Κολύμβηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αγώνας 1.000μ
- 1. Αντώνιος Πεπανός (ΓΕ Πατρών): 38΄.
- 2. Σόλων Ξενόπουλος (ΓΕ Πατρών): 25΄.
- 3. Χρήστος Δουβανάς (ΓΕ Πατρών):

Λόγω της θαλασσοταραχής διεξήχθη μόνο ένας αγώνας μέσα στο λιμάνι, παρουσία ιατρού για κάθε ενδεχόμενο που ακολουθούσε τους κολυμβητές σε μία από τις βάρκες μαζί με την ελλανόδικο επιτροπή. Μετείχαν έξι κολυμβητές.

Σκοποβολή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βολή γκρα από 200μ. Μετείχαν 15 σκοπευτές και επί πλέον εντόπιοι Τήνιοι, συνολικά πάνω από 20, ίσως και 30 άτομα. Ισοβάθμησαν στην πρώτη θέση:
- 1. Ιωάννης Χρυσάφης (Εθνικός Γ.Σ.)
- 1. Ι. Ζερβομπεάκος (από Σπάρτη)

Κωπηλασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αγώνας 300μ οκτακώπων λέμβων λιμένος
- 1. Εθνικός Γ.Σ. (πηδαλιούχος Ιωάννης Χρυσάφης)
- 2. Πανελλήνιος Γ.Σ.
- 3. Γ.Ε. Πατρών

Λόγω της θαλασσοταραχής οι ελαφριές κωπηλατικές λέμβοι των Ομίλων Ερετών Πειραιώς και Σύρου αδυνατούσαν να αγωνιστούν. Δια την πληρότητα του προγράμματος διοργανώθηκε αυτοσχέδιος αγώνας με οκτάκωπες βαριές λέμβους του λιμανιού με πληρώματα σχηματισθέντα επί τόπου από τους αθλητές των τριών συλλόγων.