Τάκης Φωτόπουλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Φωτόπουλος.
Τάκης Φωτόπουλος
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Τάκης Φωτόπουλος (Ελληνικά)
Γέννηση14  Οκτωβρίου 1940
Χίος
ΥπηκοότηταΕλλάδα
ΣπουδέςΣχολή Οικονομικών του Λονδίνου και Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ιδιότητασυγγραφέας, οικονομολόγος, φιλόσοφος και διδάσκων πανεπιστημίου

Ο Τάκης Φωτόπουλος (Χίος, 14 Οκτωβρίου 1940), είναι Έλληνας πολιτικός φιλόσοφος, συγγραφέας, ακαδημαϊκός και θεωρητικός θεμελιωτής του προτάγματος της Περιεκτικής Δημοκρατίας, το οποίο επιχειρεί να συνθέσει τη σοσιαλιστική με τη δημοκρατική παράδοση και τα ριζοσπαστικά ρεύματα στα νέα κοινωνικά κινήματα (φεμινιστικό, οικολογικό κλπ) με στόχο μία εναλλακτική κοινωνική οργάνωση, βασισμένη στην ισοκατανομή της εξουσίας, την κατάργηση της οικονομίας της αγοράς και την άμεση δημοκρατία. Το τελευταίο βιβλίο του είναι The New World Order in Action: Volume 1: Globalization, the Brexit Revolution and the "Left"- Towards a Democratic Community of Sovereign Nations (December 2016). Είναι διευθυντής του διεθνούς θεωρητικού περιοδικού The International Journal of Inclusive Democracy, και ήταν τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας Ελευθεροτυπία μέχρι που έκλεισε και συγγραφέας 23 βιβλίων και εκατοντάδων άρθρων, πολλά από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες. Επίσης, συμμετείχε στο ελληνικό περιοδικό Περιεκτική Δημοκρατία.

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φωτόπουλος γεννήθηκε στη Χίο και σπούδασε νομική, πολιτικές επιστήμες και οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στα φοιτητικά του χρόνια ανεπτυξε έντονη αντι-ΕΚΟΦική δραστηριότητα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1966 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο για μεταπτυχιακές σπουδές στα Οικονομικά στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου με υποτροφία από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη διάρκεια της δικτατορίας (1967-74) ανέπτυξε αντιδικτατορική δραστηριότητα και ήταν πολιτικός ακτιβιστής στο Λονδίνο, μετέχοντας ενεργά στο φοιτητικό κίνημα του 1968 καθώς και σε οργανώσεις της επαναστατικής ελληνικής αριστεράς όπου, μεταξύ άλλων, συμμετείχε στην εφημερίδα Μαμή που εκδιδόταν από τις Επαναστατικές Σοσιαλιστικές Ομάδες (ΕΣΟ).

Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία και ύστερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατείχε τη θέση του Κύριου Λέκτορα (Senior Lecturer) Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Βορείου Λονδίνου για μια εικοσαετία (1969-1989) και το 1987 έγινε συνεργάτης της ελληνικής εφημερίδας Ελευθεροτυπία. Παράλληλα, αφοσιώθηκε απο το 1992 στη διεύθυνση της διεθνούς –και ελληνικής— έκδοσης του θεωρητικού περιοδικού με τίτλο Society & Nature/Κοινωνία και Φύση που το διαδέχθηκε από το 1995 το περιοδικό Democracy & Nature/Δημοκρατία και Φύση με το οποίο κατά καιρούς συνεργάστηκαν γνωστοί θεωρητικοί της ριζοσπαστικής αριστεράς και του ελευθεριακού πολιτικού χώρου, όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Μάρεϋ Μπούκτσιν και ο Νόαμ Τσόμσκι.

Στο εισαγωγικό τμήμα του πρώτου τεύχους του Society & Nature γράφονταν: «η φιλοδοξία μας είναι η εκκίνηση ενός επείγοντος διαλόγου σε σχέση με το κρίσιμο ερώτημα για την ανάπτυξη ενός νέου ελευθεριακού κοινωνικού προτάγματος, σε ένα χρονικό σημείο της Ιστορίας όπου η Αριστερά έχει εγκαταλείψει αυτό τον παραδοσιακό της ρόλο». Το ίδιο άρθρο καθόριζε ότι το νέο πρόταγμα θα πρέπει να αποτελεί το αποτέλεσμα της σύνθεσης της δημοκρατικής, της ελευθεριακής σοσιαλιστικής, της ριζοσπαστικής Πράσινης παράδοσης και των νέων κοινωνικών κινημάτων.

Περιεκτική Δημοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήδη στο πρώτο τεύχος του Democracy & Nature (1995) ο Φωτόπουλος αναπτύσσει τις βασικές προτάσεις ενός νέου θεωρητικού προτάγματος που ονόμασε Περιεκτική Δημοκρατία στο βιβλίο-κλειδί Towards an Inclusive Democracy (1997) το οποίο εκδόθηκε αρχικά στα αγγλικά και στη συνέχεια στα ελληνικά (Περιεκτική Δημοκρατία, 1999)[1] και σε πολλές άλλες γλώσσες. Στο βιβλίο αυτό, ο Φωτόπουλος αναλύει τη σημερινή «πολυδιάστατη κρίση» (οικονομική, οικολογική, πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική), την οποία αποδίδει στη δυναμική των κύριων θεσμών της νεωτερικότητας, δηλαδή του συστήματος της οικονομίας της αγοράς («Ανάπτυξη ή Θάνατος») και της αντιπροσωπευτικής φιλελεύθερης δημοκρατίας την οποία ο Φωτόπουλος απορρίπτει ως ψευδεπίγραφη δημοκρατία. Οι θεσμοί αυτοί έχουν οδηγήσει στην υπερσυγκέντρωση ισχύος και πλούτου στα χέρια κάποιων ελίτ, που στη σημερινή διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς έχουν αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μιας «υπερεθνικής ελίτ». Η Περιεκτική Δημοκρατία επομένως δεν αποτελεί απλώς μια ουτοπία αλλά εκφράζει τη σημερινή κρίση και υπάρχουσες τάσεις στην κοινωνία, καθώς και το αίτημα για αυτονομία που υλοποιείται με την κατάλυση των θεσμών αυτών και τον παράλληλο μετασχηματισμό «από τη βάση» σε συνομοσπονδίες περιεκτικών δημοκρατιών, βασισμένες στη δημοκρατική λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο μίας αποκεντρωμένης κοινωνίας χωρίς χρήμα, κράτος ή αγορές.

Μια περιεκτική δημοκρατία, η οποία συνεπάγεται την ισοκατανομή της εξουσίας σε όλα τα επίπεδα (πολιτικό, οικονομικό, οικολογικό, κοινωνικό), δεν λαμβάνει δηλαδή μόνον τη μορφή ενός «οράματος» αλλά διαφαίνεται ως η μόνη διέξοδος από τη σημερινή κρίση, με τάσεις προς την κατεύθυνση εγκαθίδρυσής της να εκδηλώνονται σήμερα σε πολλά σημεία του πλανήτη. Ο Φωτόπουλος υποστηρίζει την κατάργηση της αγοράς, μολονότι θεωρεί ότι αυτή αφορά μόνο μια διάσταση της Περιεκτικής Δημοκρατίας και, συγκεκριμένα, τη συνιστώσα της Οικονομικής Δημοκρατίας. Προτείνει ένα μοντέλο οικονομικής δημοκρατίας χωρίς κράτος, αγορά και χρήμα, αλλά θεωρεί ότι το οικονομικό στοιχείο είναι ίσης βαρύτητας με τις υπόλοιπες συνιστώσες, δηλαδή την πολιτική ή άμεση δημοκρατία, την οικολογική δημοκρατία και τη δημοκρατία στο κοινωνικό πεδίο.

Σημαντικότερα βιβλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλία στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συμβολές σε άλλα βιβλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Takis Fotopoulos - Inclusive Democracy». www.inclusivedemocracy.org. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2016.