Συμεών Θεσσαλονίκης
| Συμεών Θεσσαλονίκης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | Σεπτέμβριος 1429 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Ελληνικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας φιλόσοφος[1] αρχιεπίσκοπος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | αρχιεπίσκοπος (1416–1429) μητροπολίτης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Συμεών, ο επιλεγόμενος μυσταγωγός, ήταν θεολόγος, λόγιος κληρικός του 15ου αιώνα, ο οποίος διετέλεσε αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο τελευταίος πριν την άλωση της πόλης από τους Οθωμανούς.
Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μορφές της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο[2].
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Για τη ζωή του δεν είναι πολλά στοιχεία γνωστά, και πάντως όσα ξέρουμε προέρχονται από συστηματική έρευνα των τελευταίων δεκαετιών[3].
Σύμφωνα με αυτά, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα[3]. Δεν είναι γνωστό το κοσμικό του όνομα, καθώς το Συμεών είναι το μοναχικό του[2]. Από τα έργα του δεν προκύπτει ότι απέκτησε ιδιαίτερη φιλοσοφική παιδεία[2], αλλά γίνεται εμφανές ότι έλαβε εκτενή εκκλησιαστική και θεολογική παιδεία, καθώς αναδεικνύεται άριστος γνώστης της Αγίας Γραφής και της πατερικής διδασκαλίας[4]. Εκάρη μοναχός, πιθανότατα στη μονή των αδελφών Καλλίστου και Ιγνατίου Ξανθοπούλων στην Κωνσταντινούπολη[5] και υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας και πνευματικός.
Εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης το 1416 ή 1417. Η χειροτονία του σε επίσκοπο έγινε στην Κωνσταντινούπολη και ακολούθησε η ενθρόνισή του στην Θεσσαλονίκη, φαίνεται με κάποια καθυστέρηση[2], καθώς η πόλη ήταν υπό αυξανόμενο οθωμανικό κλοιό.
Υπήρξε γενναίος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας και φρόντισε ιδιαίτερα για την αναγέννηση της λειτουργικής ζωής στην επισκοπή του[6]. Διακρίθηκε για τη διδακτική του ικανότητα και τη λειτουργική του ευταξία, αλλά και για την προσήλωσή του στην άποψη ότι η Θεσσαλονίκη δεν πρέπει να παραδοθεί ούτε στους Οθωμανούς, ούτε στους Ενετούς[4]. Το 1423 όμως, η πόλη παραχωρήθηκε στους Ενετούς, καθώς θεωρήθηκε ότι έτσι θα σωθεί από την οθωμανική κυριαρχία. Ο Συμεών πάντως κατόρθωσε να μπουν στο σχέδιο συνθήκης με τους Ενετούς όροι, με τους οποίους εξασφαλίζονταν τα εκκλησιαστικά προνόμια της επαρχίας του[7].
Πέθανε αιφνίδια στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1429[8], λίγους μόνο μήνες πριν την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς (Μάρτιος 1430).
Αγιοκατατάχθηκε στις 14 Απριλίου 1981. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 15 Σεπτεμβρίου.
Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Συμεών υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφές. Το έργο του περιλαμβάνει θέματα δογματικά, παραινετικά, παραμυθητικά και κυρίως λειτουργικά, τελετουργικά και υμνολογικά[9].
Με βάση το έργο του, ο Συμεών χαρακτηρίζεται ως υπομνηματιστής ιερών ακολουθιών, ως συντάκτης τυπικού, ως συγγραφέας ευχών και, τέλος, ως υμνογράφος. Η συνεισφορά του στον κλάδο της Λειτουργικής τον καθιέρωσε ως τον κατεξοχήν εκπρόσωπο της βυζαντινής λειτουργικής ερμηνευτικής[2].
Τα άπαντά του δημοσιεύτηκαν από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Δοσίθεο στο Ιάσιο το 1683, με έξοδα του ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Γεωργίου Δούκα[10].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ανδρόνικος Δημητρακόπουλος (1872). Ορθόδοξος Ελλάς : ήτοι περί των Ελλήνων των γραψάντων κατά Λατίνων και περί των συγγραμμάτων αυτών. Εν Λειψίαι: Τύποις Μέτζγερ και Βίττιγ. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2010.
- Ζαραβέλας, Γεώργιος. «Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, ένας μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας». Πεμπτουσία. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
- Ιωαννίδης, Νικόλαος Χ. «Νικόλαος Καβάσιλας και Συμεών Θεσσαλονίκης. Οι θεμελιωτές της Θεολογίας της Βυζαντινής Λατρείας» (PDF). Εκκλησία της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
- Balfour, David (1979). Politico-historical works of Symeon Archbishop of Thessalonica (1416/17 to 1429): critical Greek text with introduction and commentary (στα Αγγλικά). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. ISBN 9783700103028.
- Φουντούλης, Ιωάννης Μ. (1966). Τὸ Λειτουργικὸν ἔργον Συμεὼν τοῦ Θεσσαλονίκης (Συμβολὴ εἰς τὴν ἱστορίαν καὶ θεωρίαν τῆς θείας λατρείας. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών - Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.
- Πίπη-Σεργίδου, Ευσεβία (2015). Τα μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας κατά τον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, μεταπτυχιακή μελέτη (PDF). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πουλής, Γεώργιος, Οι απόψεις του Αγίου Συμεών, Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, για τα εκκλησιαστικά αδικήματα: Ιστορική προσέγγιση. Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Σχολή Θεολογική, Τμήμα Θεολογίας, 1998
- Μακρής, Γεράσιμος Σπυρανδρέα. «Ο μοναχισμός κατά τον Αγιον Συμεών Θεσσαλονίκης». Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, 2002. http://invenio.lib.auth.gr/record/359/files/gri-2003-038.pdf.
- Bathrellos, Demetrios (2008). «St Symeon of Thessalonica and the Question of the Primacy of the Pope» (στα αγγλικά). Sobornost 30: 54-71. https://www.academia.edu/7313061/St_Symeon_of_Thessalonica_and_the_Question_of_the_Primacy_of_the_Pope. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
- Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης, «Πρακτικά Λειτουργικού Συνεδρίου εἰς τιμὴν καὶ μνήμην τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Συμεῶνος ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης τοῦ Θαυματουργοῦ (15-9-81)», Θεσσαλονίκη 1983