Στραγαλατζής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πλανόδιος πωλητής ξηρών καρπών.

Ο στραγαλατζής ή στραγαλάς ήταν παραδοσιακό επάγγελμα που άκμασε τον 18ο αιώνα. Ο στραγαλατζής ήταν πλανόδιος πωλητής και πουλούσε στραγάλια. Οι πελάτες του ήταν κυρίως νεανικό κοινό. Όπως όλοι οι πωλητές της εποχής εκείνης κρατούσε τεφτέρι[1], όπου έγραφε τα χρωστούμενα πουλώντας με πίστωση.

Η εμφάνιση του επαγγέλματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι στραγαλατζήδες εμφανίστηκαν αμέσως μετά την ελληνική επανάσταση και απελευθέρωση. Αναφέρονται να κατεβαίνουν στις μεγάλες πόλεις και να πουλούν στραγάλια πάνω σε μια τάβλα. Στην Αθήνα αναφέρεται[2] ότι έρχονταν από τα ορεινά της Θεσσαλίας, κυρίως καραγκούνηδες. Οι στραγαλατζήδες έπιαναν πόστα και πωλούσαν το εμπόρευμα τους σε πλατείες, σε κεντρικούς δρόμους ή έξω από σχολεία[2]. Ανάμεσα στα φαγώσιμα που πωλούσαν αργότερα προστέθηκαν και ζαχαρένια κόκκινα κουλούρια, σουσαμένια παστέλια και μελένιος χαλβάς[2]. Για να κερδίσουν πελάτες και να πουλήσουν τα στραγάλια κάποιοι στραγαλατζήδες είχαν εφεύρει ένα παιχνίδι[2]: κρατούσαν ένα ζαχαρωτό κουλούρι και νεαροί του πετούσαν στραγάλια μέχρι να το σπάσει κάποιος και να νικήσει. Ο στραγαλατζής εκτελούσε και χρέη «διαιτητή» στο παιχνίδι, όριζε δηλαδή ποιος είχε χάσει για να πληρώσει[2].

Όλοι στην οικογένεια του στραγαλατζή ασχολούνταν με το επάγγελμα. Καλλιεργούσαν στο χωράφι τους το στραγάλι που στην πραγματικότητα είναι ψημένο ρεβύθι. Οι γυναίκες έκοβαν τον κορμό και τον έδεναν σε ματσάκια για να τα πωλούν έπειτα τα παιδιά στις πόλεις για δαδιά [2]. Και αυτό το επάγγελμα, της πώλησης δαδιών, υπέστη πλήγμα μαζί με αυτό του στραγαλατζή[2]. Αρκετοί στραγαλατζήδες άλλαξαν τον 19ο αιώνα το εμπόρευμά τους πουλώντας σαλέπι[2]. Άλλοι έκαναν και τα δύο επαγγέλματα, την ημέρα στραγαλατζήδες και το βράδυ σαλεπιτζήδες. Στην Αθήνα μάλιστα κάποιοι πωλούσαν σαλέπι και διατηρούσαν μικρά καταστήματα στα Πιθαράδικα όπου πωλούσαν ακόμα και τυρί.

Κρίση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήδη το 1912 αναφέρεται[2] ότι ήταν επάγγελμα προς εξαφάνιση έχοντας δεχτεί πλήγμα από άλλα πλανόδια επαγγέλματα όπως ο κουλουράς[2]. Πλήγμα είχε δεχτεί κι από τον πασατέμπο που θεωρούνταν πιο ευκολοχώνευτος[2], τα φυστίκια, την μέντα, όλα φαγώσιμα που πωλούνταν τότε από πλανόδιους[2].

Σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο στραγαλατζής έχει εκλείψει σήμερα με την ανωτέρω μορφή, αλλά μια 2η μορφή που επέζησε μέχρι τώρα αλλά τείνει να εκλείψει & αυτή, είναι ο πλανόδιος πωλητής ξηρών καρπών που δείχνει & η φωτογραφία. Αυτή προέκυψε από την γενικοποίηση του εμπορεύματος, αντικαθιστώντας ο κάθε πωλητής τον συγκεκριμένο του ξηρό καρπό (ο στραγαλατζής το στραγάλι, ο φυστικάς το φυστίκι κλπ) με ξηρούς καρπούς όλων των ειδών (στραγάλια, πασατέμπος, αμύγδαλα, φυστίκια κλπ), προκειμένου να εκλείψουν τα μεταξύ τους πλήγματα της κρίσης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]