Στέφανος Σιταράς

Στέφανος Σιταράς
Γέννηση	13  Δεκεμβρίου 1989
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Ιδιότητα	σκηνοθέτης κινηματογράφου

Ο Στέφανος Σιταράς (13 Δεκεμβρίου 1989 - ) είναι Έλληνας σκηνοθέτης.

Βιογραφία

Ο Στέφανος Σιταράς είναι Έλληνας σκηνοθέτης, σεναριογράφος, και παραγωγός. Είναι γνωστός για τις ταινίες Γαλάζιο και πορτοκαλί (2005), Ο μαγικός κόσμος του Χάρισον Πατράκη (2014), και Ο πύραυλος (2020). Ο πατέρας του γεννήθηκε στο Κονγκό, ενώ η μητέρα του κατάγεται από την Ιταλία. Σε ηλικία 11 ετών απέκτησε την πρώτη του κάμερα και επί δύο χρόνια γύριζε με τους φίλους του αυτοσχεδιαστικές ταινίες.

Στα 13 του παρακολούθησε σεμινάρια σκηνοθεσίας στη φημισμένη σχολή La Femis στο Παρίσι, στα πλαίσια του New York Film Academy, όπου διακρίθηκε με την ταινία του Through the Eyes of a Child (2003). Στη συνέχεια, έγραψε και σκηνοθέτησε το Γαλάζιο και πορτοκαλί (2004), ένα ιστορικό έπος με θέμα τους πρώτους διωγμούς από τη Μικρά Ασία το 1914. Βασισμένη στην Αιολική γη του Ηλία Βενέζη, η ταινία συνεπήρε κριτικούς και κοινό, σε μια εμπειρία η οποία, κατά τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο, «μεταφέρει μνήμες γραμμένες στο DNA μας, και μεταφράζει τη μικρασιατική καταστροφή με απτούς όρους και αίσθηση του χώρου και του χρόνου που δύσκολα συναντάς ακόμα και σε ολοκληρωμένους σκηνοθέτες με πείρα ετών». Η ταινία έκανε διπλή πρεμιέρα στο 11ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νύχτες Πρεμιέρας, χαρίζοντας στο έφηβον σκηνοθέτη διεθνή φήμη στο χώρο του κινηματογράφου.

Σε ηλικία 15 ετών διαγνώστηκε με αραχνοειδή κύστη στον αριστερό κροταφικό λοβό του εγκεφάλου του, μια γενετική ανωμαλία που συνήθως αποβαίνει θανατηφόρα σε βρεφική ηλικία. Προτίμησε να μην μπει στο ρίσκο της χειρουργικής επέμβασης, και να συνεχίσει να το παρακολουθεί, όπως κάνει και μέχρι σήμερα. Συνέχισε την καριέρα του με την Τριλογία του ζητιάνου (2005-2007), τρεις ασπρόμαυρες ιστορίες με θέμα τις περιπέτειες ενός κωφάλαλου ζητιάνου στο δρόμο. Το Esperando (2005), το Hitherto (2006), και το Morbido (2007) διακρίθηκαν σε πολλά παγκόσμια φεστιβάλ, μεταξύ των οποίων το Φεστιβάλ Καννών, το Sundance, το Παλμ Σπρινγκς, το Φεστιβάλ Βερολίνου, το Manhnheim-Heidelbeg, το LA Shorts Fest, και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, σκηνοθέτησε την κωμωδία Ο Γρηγόρης κι ο Σταμάτης (2006), το ντοκιμαντέρ Η εξακρίβωση (2006), και άλλα.

Το 2007 μετακόμισε στη Βοστώνη, για σπουδές κινηματογράφου στο Emerson College, με υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση. Στα πλαίσια των σπουδών του αλλά και ανεξάρτητα, γύρισε πάνω από δέκα ταινίες μικρού μήκους, και συμμετείχε σε ανεξάρτητες παραγωγές σε Αμερική και Ευρώπη. Το 2008 έγραψε το πρώτο του βιβλίο, μια συλλογή ψυχαναλυτικών άρθρων με τίτλο Ο θάνατος του Πλάτωνα, το οποίο εκδόθηκε από την Iwasaki Library του Emerson College. Το 2009 έγραψε και σκηνοθέτησε την τηλεταινία Χρώματα της Δύσης (2009), συμπαραγωγή της ΕΡΤ, και με πρωταγωνιστή τον Γιάννη Ζουγανέλη, ο οποίος αποκάλεσε τον Στέφανο Σιταρά τον «σημαντικότερο καλλιτέχνη της γενιάς του». Την επόμενη χρονιά σκηνοθέτησε τις πολυβραβευμένες μικρού μήκους ταινίες Photographia (2009), Niqab (2010), Noise (2010) και Suction (2010), με αποκορύφωμα την πειραματική The Fritzl Effect (2011), η οποία απέσπασε διακρίσεις σε πάνω από είκοσι διεθνή φεστιβάλ για το μοντάζ της.

Μετά την αποφοίτησή του το 2011, εργάστηκε στο Λος Άντζελες και τη Νέα Υόρκη, κυρίως ως σεναριογράφος, φωτογράφος, και μοντέρ. Το 2012 έδωσε τη δημοφιλή ομιλία «I dare you to live forever» στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, με θέμα τη ζωή και τις ταινίες του, με αφορμή την οποία δουλεύει ενίοτε ως ομιλητής σε εκδηλώσεις, συνέδρια ή διεθνείς πλατφόρμες όπως το NIC ή το TEDx. Παράλληλα, τόσο σε Ευρώπη όσο και σε Αμερική, σκηνοθέτησε διαφημίσεις, βίντεο κλιπ, εταιρικά βίντεο, ρεπορτάζ και ντοκιμαντέρ.

Το 2012 σε ηλικία 22 ετών, επέστρεψε στην Αθήνα όπου εργάστηκε κυρίως στη διαφήμιση και το θέατρο. Έγραψε και σκηνοθέτησε τον Μαγικό κόσμο του Χάρισον Πατράκη (2014), συμπαραγωγή της Paper Street Films, του Greek America Foundation, και της Principal Media της Libra Group. Για αυτό το πολυετές πρότζεκτ γνώρισε μεγάλη αναγνώριση στον ελληνικό χώρο, κυρίως για τη δράση και την προσφορά του στην Ελλάδα της κρίσης, με αποκορύφωμα την ομιλία του στο International Marketing Summit της Κωνσταντινούπολης, και το αφιέρωμά του από τους Πρωταγωνιστές του Σταύρου Θεοδωράκη. Ανέλαβε επίσης τη διαφημιστική καμπάνια του Κτήματος Γεροβασιλείου, δημιουργώντας 10 ταινίες με θέμα τη ζωή του κρασιού. Σταθμός για τον Στέφανο Σιταρά υπήρξε η συνεργασία με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, στις παραστάσεις Πρώτη Ύλη και Still Life (2012-2014), για το Φεστιβάλ Αθηνών και τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών αντίστοιχα. Σκηνοθέτησε επίσης διαφημίσεις για την Amstel, τη Herbalife Nutrition, το Make a Wish Foundation κ.ά.

Στο διάστημα 2015 - 2019, ο Στέφανος Σιταράς γύρισε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, την περιπέτεια ενηλικίωσης Ο πύραυλος (2020), συμπαραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση. Γυρισμένη εξ ολοκλήρου με μη ηθοποιούς κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών σε Ελλάδα και Ιταλία, Ο Πύραυλος εξιστορεί τη φιλία μιας αντροπαρέας, καθώς οι σχέσεις τους αλλάζουν μέσα στα χρόνια. Η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο 60ό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, με καταιγιστική υποδοχή από κριτικούς και κοινό. Ο Νεκτάριος Σάκκας έγραψε ότι «ο Πύραυλος είναι ο ορισμός του guerrilla filmmaking, που μόνο παρεάκια με μπόλικη τρέλα, επιμονή, θράσος και άγνοια κινδύνου μπορούν να φτιάξουν».

Όταν ρωτήθηκε, σε συνέντευξη τύπου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, για την απόφαση να κάνει σινεμά στη χώρα του, απάντησε: «Είχα την ευκαιρία να κατηγορήσω την ‘κατάσταση’ για τη δική μου αδράνεια, αλλά δεν το έκανα. Άνοιξα δική μου εταιρία παραγωγής, απέκτησα δική μου Arri Alexa, έκανα τον σκηνοθέτη, τον παραγωγό, τον οπερατέρ, τον μοντέρ, το βοηθό, τον σταυρό μου και τον κόσμο ανάκατο. Μου πήρε 4 χρόνια αλλά το έκανα. Έχασα δύο φορές δουλειά και φίλους, πέρασα κατάθλιψη και υπερκόπωση, πέθανε ο πατέρας μου μέσα στα χέρια μου, έκανα κρατητήριο και δικάστηκα, με απείλησαν, με έκλεψαν, με χτύπησαν, όμως δεν σταμάτησα τον Πύραυλο ούτε στιγμή. Και θα το έκανα άλλες δέκα φορές. Κι αυτό ακριβώς θέλω να μεταδώσω στους νεότερους: μην περιμένετε τον παραγωγό, τον επενδυτή, τις ευκαιρίες, τα μικρά σημάδια, τα μεγάλα σημάδια. Σκεφτείτε πόσα έχετε ήδη: πράγματα που σας ανήκουν, μέρη που έχετε πρόσβαση, φίλους που σας αγαπούν. Με αυτά θα κάνετε ταινία. Μπορεί να είναι χειροποίητη, ερασιτεχνική, ακόμα κι ελλαττωματική, αλλά τουλάχιστον θα υπάρχει. Και δε θα μείνετε για πάντα στη σφαίρα της 'δυνατότητας.' Έτσι έκανα τον Πύραυλο, κι έτσι έμαθα: μια καλή ταινία δεν είναι κάτι που φτιάχνεις, είναι κάτι που βρίσκεις».

Ο Στέφανος Σιταράς ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Από το 2019, υπογράφει τη νέα δημοσιογραφική σειρά της διαδικτυακής πλατφόρμας MyDimosio.gr, με τίτλο Ήρωες του Δημοσίου. Ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής το 2016, τη Random Party - media development and production house, με σκοπό την ενίσχυση νέων δημιουργών σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Εξωτερικές πηγές

• Στέφανος Σιταράς: "Σε μια ταινία το λιγότερο είναι η αφήγηση. Tο σημαντικότερο είναι το συναίσθημα και ο συμβολισμός"