Στάνλεϊ Μάθιους

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στάνλεϊ Μάθιους
Προσωπικές πληροφορίες
Ημερ. γέννησης1 Φεβρουαρίου 1915
Τόπος γέννησηςΣτόουκ ον Τρεντ, Αγγλία
Ημερ. θανάτου23 Φεβρουαρίου 2000 (85 ετών)
Τόπος θανάτουΣτόουκ ον Τρεντ, Αγγλία
Ύψος1,74 μ.
ΘέσηΕπιθετικός
Ομάδες νέων
1930–1932Στόουκ Σίτι Φ.Κ.
Επαγγελματική καριέρα*
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1930Στόουκ Σ.Π.4(0)
1930–1932Στόουκ Σίτι (αναπλ)11(0)
1932–1947Στόουκ Σίτι259(51)
1947–1961Μπλάκπουλ ΦΚ379(17)
1961Τορόντο Σίτι14(0)
1961–1965Στόουκ Σίτι59(3)
1965Τορόντο Σίτι6(0)
Σύνολο732(71)
Εθνική ομάδα
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1934–1957Αγγλία54(11)
1939–1946Αγγλία (πολέμου)30(2)
1947–1965Μεγάλη Βρετανία3(0)
Προπονητική καριέρα
ΠερίοδοςΟμάδα
1967–1968Πορτ Βέιλ ΦΚ
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα.
† Συμμετοχές (Γκολ).

Ο Σερ Στάνλεϊ Μάθιους (αγγλικά: Sir Stanley Matthews, βρετανική προφορά: Σερ Στάνλι Μάθιους, 1 Φεβρουαρίου 1915 – 23 Φεβρουαρίου 2000) ήταν Άγγλος ποδοσφαιριστής που αναγνωρίζεται ως ένας από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών.[1][2][3] Στις εκλογές της IFFHS ψηφίστηκε 11ος καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα.[4] Ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής που τιμήθηκε με τον τίτλο του «Σερ» και μέχρι τώρα είναι ο μοναδικός που έλαβε αυτήν τη διάκριση ενώ ήταν εν ενεργεία.[5][6]

Ήταν ο πρώτος στον οποίο απονεμήθηκε η διάκριση της Χρυσής Μπάλας για τον καλύτερο Ευρωπαίο ποδοσφαιριστή της χρονιάς. Επίσης, υπήρξε ο πρώτος που έλαβε το ετήσιο βραβείο της Ένωσης Δημοσιογράφων Ποδοσφαίρου (Football Writers' Association Footballer of the Year).[7]

Τον αποκαλούσαν «Μάγο της Ντρίμπλας», διότι ήταν ένας από τους πιο αριστοτεχνικούς ντριμπλέρ στην ποδοσφαιρική ιστορία. Διέθετε εξαιρετική αίσθηση ισορροπίας και άψογο χρονισμό, καθώς και μεγάλη ευελιξία παραμένοντας αδύνατος. Οι ξαφνικές εκρήξεις ταχύτητάς του με τη μπάλα σε αποστάσεις των 20 μέτρων ήταν ένα από τα θαύματα του παιχνιδιού.[8][9][10] Φορούσε τη φανέλα με το νούμερο 7, είχε άριστη φυσική κατάσταση και ήταν χορτοφάγος, συνήθεια που απέκτησε κατά τη διάρκεια αποθεραπείας από τραυματισμό του το 1954. Κατόρθωσε να αγωνίζεται σε κορυφαίο επίπεδο ως τα 50 του χρόνια.[11] Είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης που αγωνίστηκε στην πρώτη κατηγορία της Αγγλίας.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στάνλεϊ Μάθιους γεννήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 1915 στο Χάνκεϊ, στην περιοχή Στόουκ ον Τρεντ και ήταν ο τρίτος από τέσσερις αδελφούς. Ο πατέρας του, Τζακ ήταν τοπικός πυγμάχος και μετέδωσε στο γιο του το αθλητικό ταμπεραμέντο, προτιμώντας όμως το μικρό Στάνλεϊ ως δικό του αθλητικό ακόλουθο. Φοίτησε στο St Luke's School και υπήρξε εξαιρετικός μαθητής. Από μικρός έδειξε το ποδοσφαιρικό του ταλέντο στη θέση του δεξιού ακραίου επιθετικού και στα 13 του έπαιξε με τη σχολική ομάδα της Αγγλίας εναντίον της Ουαλίας.[12][13]

Καριέρα σε συλλόγους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ο έφηβος Μάθιους ξεκινά την ποδοσφαιρική του καριέρα στην ομάδα της Στόουκ Σίτι. Ο προπονητής της ομάδας, Τομ Μάδερ πείθει τον Τζακ Μάθιους (τον πατέρα του Στάνλεϊ) ώστε να εργαστεί ο πιτσιρικάς ως βοηθός προσωπικού στα γραφεία της ομάδας, δίνοντάς του μία λίρα την εβδομάδα.[14]

Τη σεζόν 1930–31 έπαιξε για την εφεδρική ομάδα της Στόουκ, κάνοντας με τον πρώτο αγώνα του εναντίον της Μπέρνλεϊ. Το 1932 υπέγραψε το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο σε ηλικία 17 ετών. Έκανε το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα εναντίον της Μπέρι στις 19 Μαρτίου 1932 στη νίκη με 1–0.[15] Με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε στον αδιαφιλονίκητο ηγέτη της Στόουκ μέσα στον αγωνιστικό χώρο. Η ανέλιξη του συνδυάστηκε με την αγωνιστική αναγέννηση της ομάδας, η οποία μπορεί το 1932 να αγωνιζόταν στη δεύτερη κατηγορία, όμως με πυλώνα τον Μάθιους, προβιβάστηκε και εν συνεχεία κατέλαβε την καλύτερη θέση της ιστορίας της στο πρωτάθλημα, δηλαδή την τέταρτη.[16] Απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα και το 1938 όταν ζήτησε μεταγραφή προκάλεσε την παλλαϊκή αντίδραση των οπαδών της Στόουκ Σίτι. Περισσότερα από 3.000 άτομα συγκεντρώθηκαν με πλακάτ διαμαρτυρίας. Τελικά, ο ίδιος υποχώρησε και έμεινε στην ομάδα άλλα δέκα χρόνια ως το 1947.[13][17]

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος διέκοψε την καριέρα του στην καλύτερη περίοδο αφού ήταν ακόμα 24 ετών. Υπηρέτησε στην αεροπορία κοντά στο Μπλάκπουλ. Την περίοδο του πολέμου αγωνίστηκε ως φιλοξενούμενος σε φιλικά παιχνίδια με διάφορες ομάδες, όπως προκύπτει από σωζόμενα προγράμματα αγώνων. Ήταν οι αγγλικές: Μπλάκπουλ, Κριου Αλεξάντρα, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Άρσεναλ, η ουαλική Ρέξαμ και σκοτσέζικες όπως οι Ρέιντζερς Γλασκώβης. Αγωνίστηκε σε 69 παιχνίδια της Wartime League και στο Κύπελλο για τη Στόουκ, και επίσης έκανε 87 εμφανίσεις ως φιλοξενούμενος για την Μπλάκπουλ. Επίσης, συμμετείχε σε έναν αγώνα της Μικτής Σκωτίας (Scots XI), αν και δεν ήταν Σκωτσέζος.[18]

Μετά τον πόλεμο, η Στόουκ σημείωσε ρεκόρ καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση στο πρωτάθλημα, τερματίζοντας μόλις δύο βαθμούς από την πρωταθλήτρια Λίβερπουλ γνωρίζοντας την ήττα από τη Σέφιλντ Γιουνάιτεντ την τελευταία ημέρα της σεζόν. Το Μάιο της ίδιας σεζόν (1947),[8] υπέγραψε στην Μπλάκπουλ σε ηλικία 32 ετών έναντι 11.500 λιρών. Το 1948 αναδείχθηκε «Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς» από την Ένωση Δημοσιογράφων Ποδοσφαίρου.[19][20][21] Την επόμενη χρονιά η Μπλάκπουλ αγωνίστηκε στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας: παρά το γεγονός ότι προηγήθηκε δύο φορές στον αγώνα, η Μπλάκπουλ έχασε με 4–2 από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, με τον Μάθιους να βοηθάει τον Σταν Μόρτενσεν για το δεύτερο γκολ, με τον οποίο είχαν άριστη συνεργασία.[13][22] Το 1953 κατέκτησαν το Κύπελλο Αγγλίας νικώντας την Μπόλτον με 4–3, σε έναν τελικό που έμεινε στην ιστορία ως ο «Τελικός του Στάνλεϊ Μάθιους».[23][24][25] Σε αυτόν ο Σταν Μόρτενσεν πέτυχε χατ τρικ αλλά οι εκπληκτικές ντρίμπλες του Μάθιους οδήγησαν την Μπλάκπουλ να ανατρέψει το εις βάρος της 1–3 στα τελευταία 30 λεπτά του αγώνα. Το τελευταίο μάλιστα γκολ σημειώθηκε με λίγα δευτερόλεπτα να απομένουν, και ο Μάθιους έφτασε με ατομική προσπάθεια μέσα στη μεγάλη περιοχή, αλλά αντί να επιδιώξει την προσωπική του δόξα, έδωσε πίσω πάσα στον συμπαίκτη του Μπιλ Πέρι, ο οποίος σκόραρε πριν ακουστεί το τελευταίο σφύριγμα. Λαμβάνοντας το μετάλλιο του νικητή από τη Βασίλισσα, ο Μάθιους έκλεισε το μάτι στην τηλεοπτική κάμερα προτού τον σηκώσουν στους ώμους τους οι συμπαίκτες του κρατώντας το Κύπελλο. Η ομάδα επέστρεψε στο Μπλάκπουλ σε μια ευφορική υποδοχή. Στο τρένο της επιστροφής, πολλά πλήθη τον επευφημούσαν σε κάθε σταθμό. Έτσι σε ηλικία 38 ετών κατέκτησε το Κύπελλο για πρώτη και μοναδική φορά στην καριέρα του, αφού είχε ήδη ηττηθεί σε δύο τελικούς το 1948 και το 1951.[26][27][28] Ο αγώνας απέκτησε ιστορική αξία για τη δημοφιλία του αθλήματος στην Αγγλία καθώς περισσότερα από 12 εκατομμύρια τηλεθεατές τον παρακολούθησαν και έμεινε ως εντύπωση ότι το ποδόσφαιρο ήταν το άθλημα του λαού.[29]

Ο Μάθιους (με τη λευκή εμφάνιση) σε προσπάθειά του το 1957 σε αγώνα στην Ολλανδία Μπλάκπουλ-Σπάρτα

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο Μάθιους αντιμετώπισε προβλήματα τραυματισμών και αγωνιζόταν σε περιορισμένο αριθμό αγώνων της ομάδας του. Τη σεζόν 1960–61 αγωνίστηκε σε 29 αγώνες πρωταθλήματος και με το τέλος του, στις αρχές Μαΐου πήγε στον Καναδά για να αγωνιστεί με την ομάδα στην Τορόντο Σίτι για τρεις μήνες.[30] Οι ιθύνοντες της Μπλάκπουλ δεν φάνηκαν πρόθυμοι στην ανανέωση του συμβολαίου του και έτσι το φθινόπωρο του 1961 ξαναγύρισε στην πρώτη του ομάδα, τη Στόουκ Σίτι, αν και ήταν 46 ετών. Η ομάδα είχε πέσει μόλις στη 19η της βαθμολογίας και η επιστροφή του παλιού της παίκτη αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον των φιλάθλων που έδειξαν την υποστήριξη τους ήδη από το ντεμπούτο του με 35.974 θεατές να παρακολουθούν τον αγώνα με τη Χάντερσφιλντ έναντι λιγότερων των 9.000 στην προηγούμενη εντός έδρας συνάντηση της ομάδας.[31] Στην πρώτη του χρονιά κατέκτησε τον τίτλο της Β΄ κατηγορίας αλλάζοντας την τύχη της ομάδας.[32] Ταυτόχρονα, ανακηρύχθηκε για δεύτερη φορά στην καριέρα του «Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς» για το αγγλικό πρωτάθλημα. Έμεινε στη Στόουκ ως τις 6 Φεβρουαρίου 1965, που έδωσε το τελευταίο επίσημο παιχνίδι της σταδιοδρομίας του, σε ηλικία 50 ετών και 5 ημερών. Έγινε έτσι ο μεγαλύτερος σε ηλικία ποδοσφαιριστής που συμμετείχε σε επίσημο αγώνα, ρεκόρ που κράτησε σχεδόν μισό αιώνα.[33][34] Μάλιστα, τότε επανήλθε από έναν τραυματισμό στο γόνατο που τον είχε αφήσει έξω από τα γήπεδα για ένα σχεδόν χρόνο. Διαμαρτυρόταν πάντα ότι εξαιτίας του γόνατου αναγκάστηκε να σταματήσει τόσο νωρίς λέγοντας: «ίσως η συνταξιοδότησή μου να είναι λίγο πρόωρη».[35]

Διεθνής καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πρώτο διεθνές παιχνίδι του το 1934, σκόραρε απέναντι στην Ουαλία σε αγώνα τον οποίο η Αγγλία νίκησε με 4–0. Το 1937 σκόραρε το πρώτο χατ τρικ σε αγώνα της Αγγλίας με αντίπαλο την Τσεχοσλοβακία, παρά το γεγονός ότι οι Άγγλοι είχαν μείνει με 10 παίκτες.[36][37] Στις 14 Μαΐου 1938 έκανε έναν από τους καλύτερους αγώνες της καριέρας του στο Βερολίνο απέναντι στη Γερμανία μπροστά σε 110.000 θεατές στη νίκη της Αγγλίας με 6–3, σημειώνοντας και ένα γκολ (το έκτο). Ο αγώνας ήταν προγραμματισμένος ως ρεβάνς της φιλικής συνάντησης της προηγούμενης χρονιάς στο Λονδίνο, και έμεινε στην ιστορία καθώς το πολιτικό σκηνικό της εποχής με τη Ναζιστική Γερμανία να έχει προσαρτήσει την Αυστρία δημιούργησε αντιδράσεις στην Αγγλία, ενώ και ο ίδιος ο Μάθιους εξέφρασε μετά τον αγώνα την προσωπική του δυσαρέσκεια για την απόφαση της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Αγγλίας για τη διεξαγωγή του αγώνα και την υποχρέωση του χαιρετισμού με αυτό τον τρόπο.[36][38][39] Ο Μάθιους στερήθηκε της δυνατότητας να αγωνιστεί σε Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου τη δεκαετία του 1930 καθώς Ομοσπονδία της Αγγλίας δεν ήταν μέλος της FIFA την περίοδο αυτή (είχε διακόψει τη σύνδεσή της το 1928).[40] Στη διοργάνωση του 1938 η Αγγλία κλήθηκε να συμμετάσχει στη θέση της Αυστρίας αλλά αρνήθηκε.[41]

Παρά το γεγονός ότι ήταν μέλος στις καλύτερες επιθετικές τριάδες στην ιστορία του βρετανικού ποδοσφαίρου και ο ίδιος ο κορυφαίος παίκτης τη δεκαετία του 1940 με τους Τόμι Λότον και Τομ Φίνεϊ και τη δεκαετία του 1950 με τους Φίνεϊ και Μόρτενσεν, διεθνής διάκριση δεν υπήρξε στην καριέρα του.[42] Η ποιότητα του αγγλικού ποδοσφαίρου σε εκείνη την εποχή ήταν ιδιαίτερα υψηλή[43] και οδήγησε σε αλαζονεία και εφησυχασμό που έγινε ο πραγματικός αντίπαλος για την επιτυχία. Ο ίδιος ο Μάθιους δεν είχε τις καλύτερες σχέσεις με το προπονητικό επιτελείο, συχνά ήταν ατομιστής στον αγωνιστικό χώρο, στοιχεία που φαίνεται να επηρέασαν αρνητικά την πορεία του στην εθνική και ίσως όχι μόνο σε αυτή.[44] Μετά το 1950 τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν για την Αγγλία: τελείωσε τον απομονωτισμό της αλλά μπήκε απρόθυμα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950,[45] όπου ο Μάθιους συμμετείχε σε ένα μόνο αγώνα, στον οποίο η Αγγλία ηττήθηκε από την Ισπανία με 1–0. Όμως, η ήττα έκπληξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες οδήγησε στον απρόσμενο αποκλεισμό. Αγωνίστηκε επίσης στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954 απέναντι στο Βέλγιο. Ο αγώνας φαινόταν χαμένος για την Αγγλία, όταν ο Μάθιους μετακινήθηκε σε θέση μέσα δεξιά και οδήγησε την ομάδα στην ισοπαλία με 4–4, προκρινόμενη έτσι στη δεύτερη φάση της διοργάνωσης.[46] Στα προημιτελικά με αντίπαλο την πρωταθλήτρια κόσμου Ουρουγουάη (26 Ιουνίου, αποτέλεσμα 2–4) έγινε ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης που αγωνίστηκε σε Παγκόσμιο Κύπελλο μέχρι τότε, 39 ετών και 141 ημερών, με το αποτέλεσμα να του στερεί την τελευταία ελπίδα διεθνούς διάκρισης.[47] Σε μία από τις καλύτερες εμφανίσεις της καριέρας του το 1955 ήταν δημιουργός των πέντε γκολ στο 7–2 της Αγγλίας επί της Σκωτίας.[7] Είχε πρωταγωνιστικό ρόλο και στα τέσσερα γκολ της Αγγλίας στην πρώτη αναμέτρηση στην ιστορία με την Βραζιλία στη νίκη με 4–2 στις 9 Μαΐου 1956 στο Λονδίνο. Η συνάντηση ήταν στα πλαίσια ευρωπαϊκής περιοδείας της Βραζιλίας, η οποία διέθετε τον κορυφαίο αριστερό πλάγιο αμυντικό Νίλτον Σάντος.[48] Συνολικά ο Μάθιους έπαιξε σε 54 επίσημες συναντήσεις με την εθνική ομάδα από το 1934 ως το 1957 και σημείωσε 11 γκολ. Επίσης, στη διάρκεια του πολέμου είχε άλλες 29 ανεπίσημες εμφανίσεις και δύο γκολ. Η διεθνής καριέρα του είναι η πιο μακροχρόνια όλων των εποχών για Άγγλο παίκτη αφού διήρκεσε σχεδόν 23 χρόνια. Στις 15 Μαΐου 1957 αγωνίστηκε για τελευταία φορά σε ηλικία 42 ετών και 102 ημερών. Μέχρι σήμερα είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία διεθνής Άγγλος ποδοσφαιριστής.[46][49]

Πολύ πριν από μια έκρηξη στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, ο Μάθιους ήταν μια διεθνής διασημότητα.[23] Συχνά ταξίδευε και συμμετείχε σε αγώνες επίδειξης ή συμμετείχε σε τιμητικές συναντήσεις, καθώς είχε παγκόσμια φήμη: επί παράδειγμα το 1955 στο Σοβέτο της Νότιας Αφρικής την εποχή του απαρτχάιντ ένα μεγάλο πλήθος συγκεντρώθηκε για να τον δει. Επέστρεφε τακτικά κάθε τρίμηνο και το 1975, κανόνισε μια ομάδα νεαρών μαύρων παικτών, γνωστών ως Stan's Men από τον δήμο να περιοδεύσει στη Βραζιλία και να συναντήσει τον Πελέ. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν εγκαταλείψει ποτέ την πόλη τους, αλλά ο Μάθιους τους έδωσε την ευκαιρία να προπονηθούν με τις κορυφαίες ομάδες της Βραζιλίας.[50][51] Το έτος αυτό του απονεμήθηκε η πρώτη Χρυσή Μπάλα στην ιστορία του θεσμού, το ετήσιο βραβείο για τον καλύτερο Ευρωπαίο ποδοσφαιριστή που απένεμε από τότε και ως το 2009 το γαλλικό περιοδικό France Football.[16][51] Εκείνη τη χρονιά ο 41χρονος Μάθιους πρωταγωνίστησε βοήθησε την Αγγλία να κερδίσει το Βρετανικό Εσωτερικό Πρωτάθλημα, νικώντας τη Σκωτία, την Ουαλία και την Ιρλανδία.[49] Το 1957 ο Μάθιους ταξίδεψε στην Γκάνα, με την ευκαιρία της ανεξαρτητοποίησης της χώρας, για να συμμετάσχει σε τρία φιλικά παιχνίδια για το σύλλογο της Γκάνας Άκκρα Χαρτς οφ Οουκ με τον πρώτο αγώνα στις 26 Μαΐου μπροστά σε 20.000 θεατές. Τον χαρακτήρισαν ως soccerhene (αρχηγός ποδοσφαίρου). Συνάντησε επίσης τον πρώτο πρωθυπουργό της Γκάνας Κβάμε Νκρούμα με στόχο την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου της Γκάνας. Η επίσκεψη θεωρείται ότι συνέβαλε σημαντικά στην καλλιέργεια του αθλήματος στη χώρα, η οποία κατέκτησε το πρώτο της Κύπελλο Εθνών Αφρικής έξι χρόνια αργότερα το 1963.[52] Συνολικά, κατά τη διάρκεια της καριέρας του αγωνίστηκε σε 1.263 επίσημους αγώνες, τους περισσότερους στη μέχρι τότε ιστορία του ποδοσφαίρου σημειώνοντας 139 γκολ.[53]

Τον Απρίλιο το 1965 η Στόουκ διοργάνωσε έναν αγώνα προς τιμή του Σερ Στάνλεϊ Μάθιους στο γήπεδό της, το Βικτόρια Γκράουντ, στο οποίο 35.000 φίλαθλοι απόλαυσαν τη Μικτή Ευρώπης να νικά με 6–4, με παίκτες, όπως ο Αλφρέδο Ντι Στέφανο, ο Λεβ Γιασίν, ο Γιόζεφ Μάζοπουστ, ο Φέρεντς Πούσκας, ο Εουσέμπιο, ο Φρανσίσκο Χέντο και ο Ρεϊμόν Κοπά. Στο τέλος του αγώνα ο Μάθιους μεταφέρθηκε στους ώμους των Πούσκας και Γιασίν ανάμεσα στον κόσμο που τον επευφημούσε.[54][55][56]

Άγαλμα του Μάθιους στη γενέτειρα πόλη του

Την 1η Ιανουαρίου 1965 χρίστηκε ιππότης, ο πρώτος ποδοσφαιριστής που πήρε τον τίτλο του «Σερ» για τις υπηρεσίες που προσέφερε στον αθλητισμό.[37][20] Επίσης, το 1992 η FIFA τον τίμησε με την ανώτατη διάκριση του αθλήματος, το Τάγμα Αξίας.[57]

Μετά την αποχώρηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφού είχε παίξει σε 700 παιχνίδια πρωταθλήματος, ο Μάθιους έγινε μάνατζερ της Πορτ Βέιλ ΦΚ, τοπική αντίπαλο της Στόουκ Σίτι, από το 1965 ως το 1968 εργαζόμενος χωρίς αμοιβή και επίσημο συμβόλαιο. Η ομάδα είχε μόλις υποβιβαστεί στην τέταρτη κατηγορία και στην πορεία της σεζόν κατηγορήθηκε ότι έδινε στους παίκτες αδήλωτες αμοιβές και εκδιώχθηκε από τη Φούτμπολ Λιγκ. Ο σύλλογος επανήλθε στο τέλος της θητείας του, η εμπειρία όμως που απέκτησε τον οδήγησε να απομακρυνθεί από τα διοικητικά του ποδοσφαίρου και έτσι έφυγε και εγκαταστάθηκε στη Μάλτα το 1968 με τη δεύτερη σύζυγό του ως παίκτης-προπονητής της τοπικής Χιμπέρνιανς.[10][58] Αγωνίστηκε στην ομάδα μέχρι την ηλικία των 55 ετών. Στη συνέχεια έπαιξε σε διάφορες τοπικές ομάδες ως τα 60 του. Επίσης, ως προπονητής των Stan's Men θεωρείται ότι εισήγαγε τις αρχές του σύγχρονου ποδοσφαίρου και των σχηματισμών στη Νότια Αφρική.[50][59] Τέλος, το 1981 αγωνίστηκε σε ένα φιλανθρωπικό παιχνίδι στο Grangemouth σε ηλικία 66 ετών. Αργότερα έζησε στον Καναδά πριν επιστρέψει στην περιοχή του Στόουκ στα τέλη της δεκαετίας του 1980.[10]

Στη διάρκεια της καριέρας του ο Μάθιους κέρδισε το σεβασμό, όχι μόνο διότι υπήρξε σπουδαίος ποδοσφαιριστής αλλά και ως τζέντλεμαν. Αξίζει να αναφερθεί ότι ποτέ δεν τιμωρήθηκε σε κανένα επίσημο παιχνίδι της σταδιοδρομίας του. Σε αναγνώριση του ταλέντου και της προσφοράς του από το 2002 έχει τοποθετηθεί στο Hall of Fame του αγγλικού ποδοσφαίρου.[13][46][60]

Ο Μάθιους απεβίωσε στις 23 Φεβρουαρίου 2000 σε ηλικία 85 ετών, στο Νιούκασλ.[6] Μετά την κηδεία του, αποτεφρώθηκε. Οι στάχτες του θάφτηκαν κάτω από τον κεντρικό κύκλο του σταδίου της Στόουκ Σίτι, το Μπριτάνια, το οποίο είχε ανοίξει επίσημα τον Αύγουστο του 1997. Πάνω από 100.000 άτομα ήταν στους δρόμους της πόλης κατά τη διαδικασία. Έξω από το νέο γήπεδο της Στόουκ Σίτι έχει τοποθετηθεί ο ανδριάντας του.[58][16] Άλλος ένας υπάρχει στη γενέτειρά του, το Hanley. Στη βάση τους αναγράφεται:

«Το όνομά του συμβολίζει την ομορφιά του παιχνιδιού, η φήμη του διαχρονική και διεθνής, το αθλητικό πνεύμα και η κοσμιότητά του αναγνωρισμένα παγκοσμίως. Ένας μαγικός παίκτης από την ανθρωπότητα, για την ανθρωπότητα».[17]

Η 1η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ανεπισήμως ως «Ημέρα Σερ Στάνλεϊ Μάθιους». Τη μέρα αυτή ενθαρρύνονται οι εργαζόμενοι σε γραφεία να φορούν ποδοσφαιρικές στολές. Το σύνθημα είναι: «Φόρεσέ τη με υπερηφάνεια για τον Σερ Σταν», ώστε να μαζευτούν χρήματα για το «Ίδρυμα Στάνλεϊ Μάθιους» (The Stanley Matthews Foundation), το οποίο προσφέρει ευκαιρίες αθλητικής προώθησης σε μη προνομιούχους νέους της περιφέρειας Στόουκ ον Τρεντ.[14][50] Το 2007 αποφασίστηκε οι υποστηρικτές της κίνησης αντί να φορούν αθλητικές στολές να φέρουν στα ρούχα τους το νούμερο 7, που φορούσε πάντα ο Μάθιους.

Στατιστικά στοιχεία επίσημων αγώνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ομάδα Χρονική περίοδος Αγώνες Γκολ
Στόουκ Σίτι 1932–1965 424 70
Μπλάκπουλ ΦΚ 1941–1961 518 26
Κριου Αλεξάντρα 1939 1 0
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 1940 1 0
Ερντιόνιανς 1940 1 0
Ρέιντζερς Γλασκώβης 1940–1941 2 0
Ρέξαμ ΑΦΚ 1940 1 0
Μπλάκπουλ Σέρβισις 1942 1 0
Γκρίνοκ Μόρτον 1943 7 0
Άρσεναλ ΦΚ 1945 1 1
Τορόντο Σίτι 1961, 1965 20 0
Στόουκ Σίτι (αναπλ) 1930–1965 101+ 14
Στόουκ Σίτι Α 1930–1932 9 5
Μπλάκπουλ (αναπλ) 1952–1961 2 0
Στόουκ Σ.Π. 1930 4 0
Αγγλία 1934–1957 54 11
Αγγλία (πολέμου) 1939–1946 30 2
Επιλογή Μεγάλης Βρετανίας 1947–1965 3 0
Επιλογή Φούτμπολ Λιγκ 1934–1956 20 3
Επιλογή Στρατού 1940–1946 10 1
Επιλογή ΡΑΦ 1942–1946 22 1
Επιλογή Σκωτίας 1941 1 0
Επιλογή FA 1944–1955 17 2
Επίλεκτες ομάδες πολέμου 1943–1944 2 1
Άλλες επίλεκτες ομάδες 1929–1955 11 2
Σύνολα 1.263 139

Πηγή : RSSSF (2023)

Τίτλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μπλάκπουλ

Στόουκ Σίτι

  • Πρωτάθλημα Β΄ κατηγορίας : 1963

Αγγλία

Ατομικές διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • FWA ποδοσφαιριστής της χρονιάς (2) : 1948, 1963
  • Χρυσή Μπάλα (Ballon d'Or) : 1956
  • IFFHS : 11ος καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα
  • IFFHS Legends
  • Football League 100 Legends : 1998
  • Αγγλικό Ποδόσφαιρο Hall of Fame : 2002
  • Ομάδα PFA του αιώνα (1907–1976) : 2007

Τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τάγμα Αξίας της FIFA (Ordre du mérite de la FIFA) : 1992
  • CBE Διοικητής εξαιρέτου τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (Commander of the Most Excellent Order of the British Empire) : 1957

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Hall of Champions: Players Bios» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2020. 
  2. «FIFA Drops Ball in Mess Between Pele, Maradona» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. «Le meilleur joueur de chaque décennie» (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023. 
  4. «IFFHS' Century Elections» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2020. 
  5. «Late STANLEY MATTHEWS» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2021. 
  6. 6,0 6,1 «Stanley Matthews, English football's mesmerising winger, dies at 85» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023. 
  7. 7,0 7,1 «Goal.com's Top 50 English Players: Stanley Matthews (3)» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2017. 
  8. 8,0 8,1 «Sir Stanley Matthews» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2021. 
  9. «Encyclopædia Britannica : Stanley Matthews». Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020. 
  10. 10,0 10,1 10,2 « The New York Times : Stanley Matthews, 85, Knight and Soccer Star» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023. 
  11. «50 Greatest Dribblers in World Football History» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020. 
  12. «Football legend Stanley Matthews dies at 85» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2021. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 «Ακούραστος εργάτης και «σημαία» μιας χώρας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2021. 
  14. 14,0 14,1 «ΣΤΑΝΛΕΙ ΜΑΘΙΟΥΣ: Ο ΠΡΩΤΟΣ «ΣΕΡ» ΤΩΝ ΓΗΠΕΔΩΝ !». Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020. 
  15. «SIR STANLEY MATTHEWS» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020. 
  16. 16,0 16,1 16,2 «Στάνλεϊ Μάθιους: Ο άνθρωπος που νίκησε το χρόνο». Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  17. 17,0 17,1 «Εκατό χρόνια Στάνλεϊ Μάθιους». Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2021. 
  18. «Stanley Matthews» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2020. 
  19. «The Wizard: The Life of Stanley Matthews by Jon Henderson – review» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2020. 
  20. 20,0 20,1 «Στάνλεϊ Μάθιους: Ο «μάγος της ντρίμπλας» που έγινε ιππότης, υπό τις ευλογίες της Βασίλισσας Ελισάβετ». Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2023. 
  21. «FOOTBALLER OF THE YEAR – voting open» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2023. 
  22. «Faces In The Crowds: The 1948 FA Cup language =en». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2020. CS1 maint: Missing pipe (link)
  23. 23,0 23,1 «Matthews the icon of a more innocent age» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2009. 
  24. «How Stanley Matthews' wing wizardry lifted a nation in austerity and eclipsed hat-trick hero Stan Mortensen» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023. 
  25. «Blackpool 4-3 Bolton Wanderers : The Matthews FA Cup Final (Classic Clashes)» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2022. 
  26. «Matthews Final: When Blackpool fulfilled Sir Stan's FA Cup dream» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020. 
  27. «FIFA : La magia de Matthews pervive en la memoria» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2023. 
  28. «Remembering Blackpool's greatest ever triumph - their FA Cup final win in 1953 - 70 years on» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023. 
  29. «When football replaced cricket on the back pages» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023. 
  30. «Stanley Matthews» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2023. 
  31. «Matthews' return home put thousands on crowd» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2012. 
  32. «Football's greatest golden oldies - where does Zlatan Ibrahimovic rank?» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2020. 
  33. «A new biography of Stanley Matthews» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  34. «IFFHS ALL TIME RANKINGS - OLDEST PLAYERS» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2023. 
  35. «Viejos son los trapos» (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021. 
  36. 36,0 36,1 «Sir Stanley Matthews - International Appearances» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2020. 
  37. 37,0 37,1 «Ο μάγος της ντρίμπλας Στάνλεϊ Μάθιους». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2021. 
  38. «Football, fascism and England's Nazi salute» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2024. 
  39. «THE HAND OF GOEBBELS: ENGLAND, GERMANY AND THE NAZI SALUTE» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2022. 
  40. «Have England ever missed the World Cup? The Three Lions' full history at the tournament» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2024. 
  41. «Last Rays Of Sunshine Before The Clouds Of War» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2017. 
  42. «Great Sporting Moments: Brazil 4 Italy 1, 1970 World Cup final» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2021. 
  43. «ENGLAND'S GREATEST EVER SQUAD» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2021. 
  44. «Stanley Matthews: Stoke City legend Sir Stan was always out there on his own» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2024. 
  45. «England 1948» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023. 
  46. 46,0 46,1 46,2 «Sir Stanley Matthews» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2020. 
  47. «WORLD CUP RECORDS (Part 1) - THE OLDEST PLAYERS» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2022. 
  48. «England vs Brazil, 1956: In Stanley Matthews, England had their very own samba star» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2022. 
  49. 49,0 49,1 «How Stanley Matthews Won The First Ever Ballon d'Or Award» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2023. 
  50. 50,0 50,1 50,2 «Stanley Matthews' football legacy in South Africa» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2024. 
  51. 51,0 51,1 «UEFA : The Wizard of Dribble, Sir Stanley Matthews» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2023. 
  52. «The Stanley Matthews football revolution made in Ghana» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2024. 
  53. «Thousand Matches - Stanley Matthews - Additional Data» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2022. 
  54. «RETRO FOOTBALL: THE INCREDIBLE TEAM SHEETS FOR SIR STANLEY MATTHEWS' FAREWELL TESTIMONIAL, 1965» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2020. 
  55. «Sir Stanley Matthews' Testimonial remembered» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2024. 
  56. «FIFA MUSEUM : The farewell of the first Football Knight» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2023. 
  57. «FIFA Order of Merit holders» (PDF) (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  58. 58,0 58,1 «'A CHASTENING EXPERIENCE': WHEN SIR STANLEY MATTHEWS MANAGED PORT VALE FOOTBALL CLUB» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2021. 
  59. «THE TIMES : Matthews: The Original No 7 — the story of when Sir Stanley took on apartheid» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020. 
  60. «'Wizard Of Dribble' Sir Stanley Matthews Was The First Gentleman Of Football» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]