Ριγγλάδες Κέρκυρας
Συντεταγμένες: 39°25′19.816″N 20°3′5.609″E / 39.42217111°N 20.05155806°E
| Ριγγλάδες Κέρκυρας | |
|---|---|
  Ριγγλάδες Κέρκυρας | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Κέρκυρας |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Κέρκυρα |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα) |
Οι Ριγγλάδες ήταν πρώην οικισμός της Κέρκυρας και νυν συνοικία της Λευκίμμης με την οποία έχει ενωθεί οικιστικά. Καταλαμβάνει το δυτικότερο τμήμα της Λευκίμμης. Το 1965 ο οικισμός μετονομάστηκε σε Άνω Λευκίμμη[1] ενώ το 1991 καταργήθηκε καθώς αποτελούσε πλέον ενιαίο πολεοδομικό σύνολο με τη Λευκίμμη.[2] Οι Ριγγλάδες αποτέλεσαν για χρόνια έδρα κοινότητας η οποία το 1965 μετονομάστηκε σε κοινότητα Άνω Λευκίμμης.[2] Μετά τη σύσταση του δήμου Λευκιμμαίων το 1986 ο οικισμός ορίστηκε αρχικά ως έδρα του δήμου μέχρι το 1991, οπότε καταργήθηκε.[2]
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 27/03/2021) |
Για την προέλευση του ονόματος του χωριού έχουν διατυπωθεί αρκετές εκδοχές.
Ο νοτάριος Κωνσταντίνος Μοναστηριώτης στις 14 Δεκεμβρίου 1511 αναφέρει το χωριό με αυτό το όνομα και ένα –γ-, Ριγλάδων. «Κυρ-Νικόλαος και Αρσένιος Γιαννιώτης αυτάδελφοι από χωρίον των Ριγλάδων... ομολόγησαν και είπαν ότι το ίστρουμέντο όπερ ἐποίησεν ο κυρ-Μάρκος ο Παρατάρης...» Η παρουσία στις 9 Μαρτίου 1512 του επώνυμου Ρηγλίας, Ρηγλίας Στάθης, στη περιοχή είναι ορατή σε πράξη του νοτάριου Κωνσταντίνου Μοναστηριώτη: «...κυρ-Στάθης ο Ρηγλίας, από χωρίον των Ριγλιάδων, (ορθογραφία νοτάριου), πραχτορείας Λεύχιμου..., έδωσε προς τον... κυρ Ιωάννη τον Γαστεράτο ένα κομμάτι χωράφι... διακείμενον εις το ρηθέν χωρίον πλησίον... των Ξηρομεριτάτων και πλησίον των Κωστάτων...». Ο ίδιος, ο Στάθης ο Ρηγλίας (με την ορθογραφία του νοτάριου), ως μέλος συντροφιάς καμινιού κεραμιδιών, συναντάται και στις 7 Μαΐου 1512. Στο επώνυμο Ρηγλίας, με την ορθογραφία του Δημητρίου Μοναστηριώτη στις 12 Ιανουαρίου 1551 (βλ. Ποθητή, Ριγγλάδες), οφείλεται το όνομα του χωριού των Ρηγλιάδων πραχτορείας Λεύχιμου, όπως αναφέρεται στην πρώτη πράξη, αλλά και Ρηγλάδων, στις πράξεις του δεύτερου νοτάριου. Το τοπωνύμιο και το επώνυμο συναντιόνται σε πράξη του Σταμάτη Τούρκου στις 11 Μαρτίου 1532. Ο νοτάριος κατά κόρον στις πράξεις του χρησιμοποιεί για το χωριό και την ονομασία Ρηγληάδων με δύο –η- και το επώνυμο με την ίδια ορθογραφία.
Σύμφωνα με τον νοτάριο, «...κυρα-Μαρία, συμβία του κυρ-Γεώργιου του Κουτρουβή, από χωρίον Ριγληάδων (με την ορθογραφία του νοτάριου)... επώλησεν... προς τον... κυρ-Δημήτριον τον Κοντομάρη... χωράφι, όπερ έχει εις τόπον λεγάμενον εις του Ψωμά το οποίον το έχει προικιόν της από τα πράγματα του ποτέ Σταμάτη του Ρηγλήα (με την ορθογραφία του νοτάριου) με ορισμόν της αφεντίας του. Υπάρχει πλησίον χωραφίων του Αγίου Αρσενίου και πλησίον των Χρυσικόπουλων...».
Οι Βασίλειος Βλάσσης, Σταμάτης Κοντομάρης και Ανδρέας Τούρκος το χωριό το αναφέρουν με το όνομα χωρίον των Ρηγλάδων. Με το ίδιο όνομα και την ίδια ορθογραφία αλλά και "Ριγκλάδων" αναφέρει το χωριό και ο Αυγουστίνος Νάος στις αρχές του 17ου αιώνα. Ο Βασίλειος Βλάσσης το 1558 χρησιμοποιεί το ίδιο ακριβώς όνομα αλλά γράφει την πρώτη συλλαβή με -η- , Ρηγλάδων. Ρηγλιάδων και με αποκοπή του –ι- Ρηγλάδων αντίστοιχα, αλλά και Ρηνκλάδων, όπως συναντάται στα κατάστιχα του πρωτοπαπά Αντώνιου Σπυρή το 1563. «...Ανδρέας Μονοβασιώτης συνεφώνησε μετά της κυράς Μαρίας, συμβίας του ποτέ Θεοχάρη Γαστεράτου, από το χωρίου των Ριγκλάδων (ορθογραφία νοτάριου) … και έδωσεν προς αυτάς ο άνωθεν… της κάθε μίας υπέρπυρα εβδομήκοντα πέντε διά λάδι ξέστες τρεις…». Στις γαμήλιες πράξεις των πρωτοπαπάδων της Κέρκυρας στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα αναφέρεται το χωριό με το όνομα Ρινγγλάδων, Ριγκλάδων και Ριγγλάδων.
.jpg)
Ο Ρηγλίας μνημονεύεται και στις 11 Νοεμβρίου του 1547 και πρέπει να πέθανε χωρίς απογόνους, όπως προκύπτει από την παρακάτω πράξη του Δημητρίου Μοναστηριώτη, «...κυρα-Λιανόρα, συμβία του Καλοϊωάννη Μοναστηριώτη, εσυμφώνησεν με τον Θεοχάρη το Γαστεράτο, ως κυβερνήτρα των παιδιών της..., και έδωσεν προς αυτόν τα πράγματα των παιδιών της... και να δίδει... προς την άνωθεν... μέρος τέταρτο, τόσον από τα πράγματα του ανδρός της όσον και του Ρηγλία ο οποίος είναι κληρονόμος το παιδί της... ως καθώς διαλαμβάνει γεγραμμένο εις τα εμού παπα-Δημητρίου Ιερέως του Μοναστηριώτη». Ίσως πρόκειται για τον τελευταίο με το επώνυμο αυτό. Το επώνυμο Ρηγλίας πρέπει να είναι επαγγελματικό και έχει σχέση με το χρήστη ή κατασκευαστή της ρήγλας. Κατά τον Ησύχιο των Αλεξανδρέα «ῥῆγλαι· σίδηρα ὡς ῥάβδοι» ενώ κατά το λεξικό Λίντελ-Σκοτ το «ῥόχανον κοινῶς ῥήγλα, δι’ ἧς ὀμαλίζουσι τὸν διὰ κοιλοῦ μετρούμενον σίτον», δηλαδή, ραβδί με το οποίο κατά τη μέτρηση του σταριού με δοχείο έφεραν την επιφάνεια του σταριού ίσα με την επιφάνεια του δοχείου. Τολμηρό, μήπως πρέπει να επανεξεταστεί η ορθογραφία του ονόματος του οικισμού; Είναι γνωστό ότι οι νοτάριοι δεν έγραφαν με ορθογραφία. Όμως, ως προς το πρώτο –η-, νομίζω ότι πρέπει να υιοθετηθεί η ορθογραφία του Σταμάτη Τούρκου. Στην απογραφή του πληθυσμού που διενήργησε η Βενετιά το 1781 και σε διάταγμα της Ιονίου Πολιτείας στις 26 Οκτωβρίου 1800, που υπογράφει ο πρόεδρος της Γερουσίας Σπυρίδων Γεώργιος Θεοτόκης, το χωριό αναφέρεται ως Ρινγκλάδες. Καμία σχέση φυσικά με τη λέξη ριν, μύτη και την υποτιθέμενη έρρινη προφορά των κατοίκων του χωριού. Ο οικισμός φαίνεται να είναι πολύ παλαιότερος του 1512. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει κανείς από το γεγονός της όχι πυκνής εμφάνισης του ονόματος του πρώτου οικιστή στην περιοχή. Η κατάληξη – άδες, κατάληξη κυριωνύμων, επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο την παραπάνω προέλευση του χωριού.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Πανδέκτης: Ριγγλάδες -- Άνω Λευκίμμη». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2023.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των ΟΤΑ». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2023.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χρυσικόπουλος Μιχάλης, Πρακτωρίας Λευχήμου