Πολιτική του Κιριμπάτι
Το Κιριμπάτι είναι Προεδρική Δημοκρατία. Ο Πρόεδρος είναι ο Αρχηγός Κράτους και ταυτόχρονα Αρχηγός Κυβέρνησης. Σημερινός Πρόεδρος είναι ο Τανέτι Μαμάου. Με βάση το Σύνταγμα που εγκρίθηκε στις 12 Ιουλίου του 1979, προβλέπεται η διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών, κάθε τετραετία. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο και η νομοθετική εξουσία ασκείται τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τη Βουλή. Η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη από την εκτελεστική όσο και τη νομοθετική εξουσία.
Η Βουλή της χώρας (Maneaba ni Maungatabu) αποτελείται από 42 μέλη, 40 εκλεγμένα για τετραετή θητεία σε μονοεδρικές και πολυεδρικές εκλογικές περιφέρειες, έναν βουλευτή από το νησί Μπανάμπα και ένα μέλος ex-officio (το Γενικό Εισαγγελέα). Από τον Οκτώβριο του 2000 η έδρα της Βουλής είναι στο Άμπο (Ambo) στη νότια Ταράουα. Από το 1979 μέχρι το 2000 η Βουλή είχε την έδρα της στο Μπαϊρίκι.
Εκτελεστική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο (te Beretitenti), τον αντιπρόεδρο και το υπουργικό συμβούλιο (Ο Πρόεδρος είναι και αρχηγός της Κυβέρνησης και απαιτείται να είναι μέλος της Βουλής). Με βάση το Σύνταγμα, ο μέγιστος αριθμός θητειών 4 έτους που μπορεί να υπηρετήσει το ίδιο άτομο στην προεδρία είναι 3 φορές. Το υπουργικό συμβούλιο απαρτίζεται από τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και 10 υπουργούς, διορισμένους από τον Πρόεδρο, που είναι μέλη της Βουλής.
Πρόεδροι του Κιριμπάτι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πρόεδρος είναι αρχηγός Κράτους και αρχηγός Κυβερνήσεως.
Αντιπρόεδρος του Κιριμπάτι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αντιπρόεδρος του Κιριμπάτι είναι ο αναπληρωτής αρχηγός Κράτους της Δημοκρατίας του Κιριμπάτι. Ασκεί τα καθήκοντα του Προέδρου προσωρινά ή μόνιμα, σε περίπτωση που ο τελευταίος δεν είναι ικανός να τα ασκήσει [1] και είναι αρμόδιος για οποιαδήποτε εργασία της Κυβέρνησης την οποία θα του αναθέσει ο Πρόεδρος[2].
Διαδικασία εκλογής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έπειτα από τη διεξαγωγή γενικών εκλογών, η νέα Βουλή ορίζει 3 από τα 4 μέλη της να είναι υποψήφιοι για το προεδρικό αξίωμα (Te Beretitenti). Στη συνέχεια ο Beretitenti εκλέγεται μεταξύ αυτών των υποψηφίων. Ο Πρόεδρος διορίζει τον Kauoman-ni-Beretitenti (αντιπρόεδρο) και το πολύ 10 υπουργούς προερχόμενους από τα μέλη της Maneaba. Ο Γενικός Εισαγγελέας είναι επίσης μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου.
Νομοθετική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Βουλή (Maneaba Ni Maungatabu ) ασκεί τη νομοθετική εξουσία και τα μέλη της εκλέγονται. Περιλαμβάνει ένα μέλος από τους κατοίκους ττου Μπανάμπα , που κατάγονται από νησί των Φίτζι (Νήσος Ραμπί, πρώην Όσιαν) και επιπλέον το Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος είναι μέλος ex-officio. Η θητεία των μελών της Βουλής είναι τετραετής.
Δικαστική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη από τις κυβερνητικές παρεμβάσεις. Υπάρχουν δύο Δικαστήρια, το Ανώτατο Δικαστήριο (στο Μπέτιο) και το Εφετείο. Οι προεδρεύοντες δικαστές ορίζονται από τον Πρόεδρο.
Τοπική κυβέρνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναφορικά με την τοπική κυβέρνηση, ασκείται μέσω νησιωτικών συμβουλίων με εκλεγμένα μέλη. Τα τοπικά θέματα ρυθμίζονται με ίδιο τρόπο, όπως γινόταν στις συναντήσεις των πόλεων της αποικιακής Αμερικής. Τα τοπικά συμβούλια είναι γενικά ανεξάρτητα από τον κυβερνητικό έλεγχο και καθορίζουν τα ίδια τα έσοδα και τα έξοδά τους.
Πολιτικά κόμματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν επίσημα πολιτικά κόμματα, η οργάνωση των οποίων είναι κάπως ανεπίσημη. Σήμερα τα μοναδικά αναγνωρισμένα κόμματα είναι το Κόμμα Maneaban te Mauri και το Εθνικό Προοδευτικό Κόμμα. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι πολίτες (άνδρες και γυναίκες) είναι πάνω από 18 ετών.[3]
Σημαντική πηγή σύγκρουσης είναι η προσπάθεια των κατοίκων του νησιού Μπανάμπα να αποσπαστούν και να τεθεί το νησί τους υπό την προστασία των Φίτζι. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης για χειραγώγηση των κατοίκων της Μπανάμπα περιλαμβάνουν περισσότερες ειδικές μεταχειρίσεις κατοχυρωμένες στο Σύνταγμα, όπως ο ορισμός μιας έδρας στη Βουλή αλλά και η επιστροφή του εδάφους που προοριζόταν πριν για εξόρυξη φωσφάτων.
Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανθρώπινα δικαιώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Συνταγματικά, το κράτος είναι πολυκομματική Δημοκρατία. Η κυβέρνηση εργάζεται για το σεβασμό των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε ελάχιστους τομείς παραμένουν τα προβλήματα. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις περιορισμού της ελευθερίας του Τύπου και της έκφρασης, όπως επίσης και εξωδικαστικής απονομής δικαιοσύνης.
Διεθνείς σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Κιριμπάτι έγινε δεκτό ως το 186ό μέλος του ΟΗΕ το 1999. Η χώρα διατηρεί άριστες σχέσεις με τις γειτονικές χώρες (Φίτζι, Ναούρου), όμως και χώρες όπως η Ιαπωνία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, οι οποίες προμηθεύουν εξωτερική βοήθεια προς το νησιωτικό κράτος. Η Ταϊβάν και η Ιαπωνία έχουν εξασφαλίσει άδειες συγκεκριμένης χρονικού περιόδου για αλιεία στα νερά του Κιριμπάτι.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Σύνταγμα του Κιριμπάτι, άρθρα 35 (1), 36 (2)
- ↑ Άρθρο 47 του Συντάγματος του Κιριμπάτι
- ↑ «Background Notes Archive - East Asia and the Pacific». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Νοεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2004.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πολιτική του Κιριμπάτι, με στοιχεία του 2007: Ιστότοπος της Κοινοπολιτείας.