Πολιορκία της Νάξου (499 π.Χ.)
| Πολιορκία της Νάξου | |||
|---|---|---|---|
| Περσικοί Πόλεμοι | |||
 Χάρτης της Νάξου | |||
| Χρονολογία | 499 π.Χ | ||
| Τόπος | Νάξος, Κυκλάδες | ||
| Έκβαση | Νίκη της Νάξου | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
Η πολιορκία της Νάξου (499 π.Χ.) ήταν αποτυχημένη προσπάθεια του τυράννου της Μιλήτου, Αρισταγόρα, και των Περσών, να αυξήσουν την επιρροή τους στην ευρύτερη περιοχή. Ο Αρισταγόρας είχε δεχθεί εξόριστους αριστοκράτες από τη Νάξο, οι οποίοι τον έπεισαν να τους βοηθήσει να ανακτήσουν την εξουσία τους στο νησί. Ο Αρισταγόρας, εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία που του δινόταν, ζήτησε τότε τη βοήθεια του σατράπη Αρταφέρνη και προσπάθησε να καταλάβει το νησί. Οι κάτοικοι της Νάξου αντέταξαν αποτελεσματική άμυνα, υπομένοντας τέσσερις μήνες πολιορκίας. Η πολιορκία της Νάξου αποτέλεσε αφορμή για την Ιωνική Επανάσταση η οποία αποτέλεσε το έναυσμα για τις μετέπειτα συγκρούσεις Ελλήνων και Περσών.
Προϊστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την κατάρρευση του μυκηναϊκού πολιτισμού, οι Έλληνες αποίκισαν τα παράλια της Μικράς Ασίας,[1][2] χωρισμένοι σε τρεις φυλές: τους Ίωνες, τους Αιολείς και τους Δωριείς.[1] Οι Ίωνες εγκαταστάθηκαν στα παράλια της Μικράς Ασίας, όπου έχτισαν 12 πόλεις (Μίλητος, Μυούς, Πριήνη, Έφεσος, Κολοφώνα, Λέβεδος, Τέω, Κλαζομενές, Φώκαια, Ερυθραί, Σάμος και Χίος).[1] Αν και οι ιωνικές πόλεις ήταν ανεξάρτητες, συμμετείχαν όλες στο Πανιώνιο.[3][4] Η ανεξαρτησία των ιωνικών πόλεων έληξε με την επίθεση των Λυδών, οι οποίοι έδωσαν αυτονομία στη Μίλητο, αλλά υποχρέωσαν τους Ίωνες να τους ακολουθούν στις εκστρατείες.[5] Παράλληλα, οι Λυδοί βρίσκονταν σε πόλεμο με τους Μήδους, αλλά υπέγραψαν ειρήνη, ορίζοντας τον Άλυ ποταμό ως σύνορο των βασιλείων τους.[6] Την ηγεσία των Λυδών ανέλαβε ο Κροίσος, ο οποίος σκόπευε να καταλάβει όλες τις ελληνικές περιοχές στη Μ. Ασία - την ηγεσία των Περσών ανέλαβε ο Κύρος, ο οποίος επέκτεινε το βασίλειό του.[7] Ο Κροίσος έβλεπε την ευκαιρία να επεκταθεί χάρη στο χάος που επικρατούσε στην Περσία. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι, προτού επιτεθεί, ο Κροίσος επισκέφθηκε την Πυθία, η οποία του είπε ότι αν περάσει τα σύνορα θα καταστρέψει μια μεγάλη αυτοκρατορία (εννοώντας τη Λυδία). Ο Κροίσος, ο οποίος δεν κατάλαβε το νόημα της προφητείας, επιτέθηκε στους Πέρσες, αλλά νικήθηκε και αιχμαλωτίστηκε.[8]
Ο Κύρος, όταν πολεμούσε τους Λυδούς, ζήτησε την βοήθεια των Ιώνων, αλλά αυτοί αρνήθηκαν[9]. Όταν, όμως, ο Κύρος κατέλυσε το βασίλειο των Λυδών, οι Ίωνες προθυμοποιήθηκαν να γίνουν υποτελείς των Περσών και να ζουν όπως οι Λυδοί. Ο Κύρος αρνήθηκε, λέγοντας ότι οι Ίωνες δεν τον είχαν βοηθήσει και διέταξε τον Άρπαγο να επιτεθεί στην Ιωνία.[10] Όταν ο Άρπαγος επιτέθηκε στη Φώκαια, οι κάτοικοι της πόλης εγκαταστάθηκαν στη Σικελία[11] - το παράδειγμα τους ακολούθησαν και οι κάτοικοι της Τέως. Οι υπόλοιποι Ίωνες, οι οποίοι έμειναν στις πόλεις τους, υποδουλώθηκαν.[12] Οι Πέρσες τοποθέτησαν στην ηγεσία των ιωνικών πόλεων διάφορους τυράννους, με τους οποίους οι Ίωνες δεν είχαν καλές σχέσεις.
Μετά από σαράντα χρόνια, οι Πέρσες είχαν διορίσει τύρρανο της Μιλήτου τον Αρισταγόρα - ο Αρισταγόρας αντικατέστησε τον θείο του, Ιστιαίο, ο οποίος έμεινε στα Σούσα ως σύμβουλος του Δαρείου. Το 500 π.Χ, υποδέχθηκε μερικούς εξόριστους αριστοκράτες από τη Νάξο, οι οποίοι τον έπεισαν να τους βοηθήσει να ανακτήσουν την ηγεσία του νησιού.[13] Επειδή ο Αρισταγόρας δεν διέθετε επαρκή στρατιωτικά μέσα για αυτή την επιχείρηση, έπεισε τον σατράπη της Λυδίας, Αρταφέρνη, να τον βοηθήσει και υποσχέθηκε να μοιραστούν την εξουσία στη Νάξο.[14] Ο Αρταφέρνης δέχθηκε και, αφού έπεισε τον Δαρείο, ετοίμασε στρατό για να επιτεθεί το επόμενο έτος.[15] Κατά τον Ηρόδοτο, στόχος των Περσών ήταν η καίρια περιοχή των Κυκλάδων, καθώς η κατάληψη της Νάξου θα οδηγούσε στον έλεγχο των εξαρτώμενων από αυτή νήσων Πάρου και Άνδρου. Με αυτό τον τρόπο οι Πέρσες θα έφταναν ως τη γειτονική Εύβοια, απειλώντας έτσι την Ελλάδα και από τα ανατολικά[16].Τα έξοδα της επιχείρησης εγγυήθηκαν ο Αρισταγόρας και οι Νάξιοι εξόριστοι.[16]
Προετοιμασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Πέρσες ετοίμασαν στόλο την άνοιξη του 499 π.Χ, υπό την ηγεσία του Μεγαβάτη. Ο στόλος ενώθηκε με τα ιωνικά σώματα στη Μίλητο[15] και κινήθηκε βόρεια στον Ελλήσποντο αλλά, όταν έφθασε στη Χίο, άλλαξε πορεία και κατευθύνθηκε για τη Νάξο.[17]
Κατά τον Ηρόδοτο, ο Μεγαβάτης επιθεώρησε τα πλοία και βρήκε ένα από τη Μύνδο, το οποίο δεν είχε φύλακες. Ο Μεγαβάτης αποφάσισε να τιμωρήσει τον Σκύλακα, άρχοντα του πλοίου, γι' αυτό τον έδεσε και τον έβαλε σε μια τρύπα με το κεφάλι έξω και το υπόλοιπο σώμα μέσα. Ο Αρισταγόρας, μόλις έμαθε το νέο, διέταξε τον Μεγαβάτη να απελευθερώσει τον Σκύλακα. Όταν ο Μεγαβάτης αρνήθηκε, ο Αρισταγόρας πήγε μόνος του και απελευθέρωσε τον Σκύλακα.[17] Ο Μεγαβάτης θύμωσε με τον Αρισταγόρα και ο τελευταίος του δήλωσε ότι ο Αρταφέρνης έστειλε τον Μεγαβάτη για να τον υπηρετεί πιστά και τον κατηγόρησε ότι είναι ενοχλητικός.[17] Ο Μεγαβάτης θύμωσε και έστειλε αγγελιαφόρους στη Νάξο για να ειδοποιήσει τους κατοίκους για την επίθεση.[17]
Οι σύγχρονοι ιστορικοί αμφισβητούν αυτή την ιστορία και αναφέρουν ότι οι Ναξιώτες κατάλαβαν από μόνοι τους τα σχέδια των Περσών και άρχισαν τις προετοιμασίες.[18] Κατά τον Ηρόδοτο, οι Ναξιώτες πήραν τα πάντα από τα χωράφια και κλείστηκαν στην πόλη τους.[19]
Δυνάμεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ο στρατός της Νάξου αποτελούνταν απ' όλους τους κατοίκους της πόλης - ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οκτώ χιλιάδες άνδρες συμμετείχαν στην άμυνά της.[13] Από την άλλη, οι Πέρσες διέθεταν 200 τριήρεις - η κάθε μια απ' αυτές είχε 200 άνδρες πλήρωμα συν 14 στρατιώτες.[20]
Πολιορκία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ηρόδοτος μας δίνει λίγες πληροφορίες για την πολιορκία. Όταν οι Ίωνες και οι Πέρσες έφθασαν στη Νάξο, βρήκαν μπροστά τους μια πολύ καλά οργανωμένη και οχυρωμένη πόλη.[19] Στην αρχή, οι Ναξιώτες απέκρουσαν την περσική επίθεση.[19] Οι Πέρσες ξεκίνησαν την πολιορκία της πόλης, η οποία διήρκησε 4 μήνες - στο τέλος οι Πέρσες, έχοντας εξαντλήσει τα χρήματα και τις προμήθειές τους, αποφάσισαν να λύσουν την πολιορκία.[19]
Αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την αποτυχία της πολιορκίας, ο Αρισταγόρας δεν ήταν σε θέση να πληρώσει τα έξοδα της επιχείρησης. Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι είχε έλθει σε σύγκρουση με τον Μεγαβάτη, ο οποίος ήταν εξάδελφος του Δαρείου. Ευρισκόμενος σε αυτή την ευάλωτη θέση, αποφάσισε να ξεσηκώσει τους Ίωνες σε εξέγερση.[21] Αν και αρχικά οι Ίωνες είχαν επιτυχία στις Σάρδεις, αργότερα διαλύθηκαν στην Έφεσο. Η εξέγερση εξαπλώθηκε στην Κύπρο και στην Καρία. Στην Κύπρο, η εξέγερση έληξε γρήγορα, ωστόσο, στην Καρία διήρκεσε για πολύ καιρό. Το έκτο έτος της εξέγερσης, οι Πέρσες ανασυντάχθηκαν και νίκησαν στη ναυμαχία της Λάδης. Στη συνέχεια, κατέλαβαν και κατέστρεψαν τη Μίλητο και τη Χίο.[22] Το 492 π.Χ ξεκίνησε η πρώτη εκστρατεία των Περσών στην Ελλάδα με πρόσχημα τη βοήθεια που παρείχαν οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς στους Ίωνες επαναστάτες. Έτσι η Ιωνική Επανάσταση αποτέλεσε αφορμή για τις συγκρούσεις Ελλήνων και Περσών κατά το πρώτο μισό του πέμπτου αιώνα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ηρόδοτος, Κλειώ 142-151
- ↑ Θουκυδίδης, Α.12
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 143
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 148
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 22
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 74
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 126
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 55
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 141
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 163
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 164
- ↑ Ηρόδοτος, Κλειώ 169
- ↑ 13,0 13,1 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 30
- ↑ Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 31
- ↑ 15,0 15,1 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 32
- ↑ 16,0 16,1 Cambridge Ancient History, τ.4, σ. 473.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 33
- ↑ Keaveney, σ. 76.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 34
- ↑ Lazenby, σ. 46.
- ↑ Cambridge Ancient History, τ.4, σ. 474.
- ↑ Ηρόδοτος, Ερατώ 14
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχαίες πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ηρόδοτος, Ιστορίαι
- Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου
- Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ιστορική
Σύγχρονες πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Boardman· Hammond· Lewis· Ostwald, επιμ. (2008). The Cambridge Ancient History Volume 4: Persia, Greece and the Western Mediterranean, c.525 to 479 BC. Cambridge University Press. ISBN 0521228042.
- Fehling, D. (1989). Herodotus and His "Sources": Citation, Invention, and Narrative Art (Translated by J.G. Howie). Francis Cairns.
- Fine, JVA (1983). The Ancient Greeks: A Critical History. Harvard University Press. ISBN 0-674-03314-0.
- Finley, Moses (1972). «Introduction». Thucydides – History of the Peloponnesian War (translated by Rex Warner). Penguin. ISBN 0-14-044039-9.
- Goldsworthy, A. (2003). The Fall of Carthage. Cassel. ISBN 0-304-36642-0.
- Holland, Tom (2006). Persian Fire: The First World Empire and the Battle for the West
. Doubleday. ISBN 0-385-51311-9. - Keaveney, A. (1988). The Attack on Naxos: A 'Forgotten Cause' of the Ionian Revolt.
- Lazenby, JF (1993). The Defence of Greece 490–479 BC. Aris & Phillips Ltd. ISBN 0-85668-591-7.
- Lloyd, A. (2004). Marathon: The Crucial Battle That Created Western Democracy. Souvenir Press. ISBN 0-285-63688-X.
Συντεταγμένες: 37°5′N 25°28′E / 37.083°N 25.467°E
| ||||||||||||||