Παύλος Προσαλέντης
| Παύλος Προσαλέντης (1784) | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | 28 Ιανουαρίου 1784 Κέρκυρα |
| Θάνατος | 1 Φεβρουαρίου 1837 Κέρκυρα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Σπουδές | Ακαδημία του Αγίου Λουκά (1806) |
| Ιδιότητα | ζωγράφος και γλύπτης |
| Τέκνα | Σπυρίδων Προσαλέντης |
| Κίνημα | Οριενταλισμός |
| Καλλιτεχνικά ρεύματα | Οριενταλισμός |
| Σημαντικά έργα | Ανδριάντας του Frederick Adam, Κέρκυρα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Παύλος Προσαλέντης ο πρεσβύτερος (1784-1837) ήταν Έλληνας γλύπτης, ένας από τους τρεις κυριότερους εκπροσώπους της Επτανησιακής Σχολής στη γλυπτική.
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στις 28 Ιουνίου 1784 στην Κέρκυρα.[1] Στην πατρίδα του πήρε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου και γλυπτικής από τον Ιταλό ξυλογλύπτη Λουίτζι Μπόσσι (Luigi Bossi).[1] Το 1803 πήγε στη Ρώμη με τον φίλο του Δημήτριο Τριβώλη-Πιέρη και γράφτηκε στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά (Accademia di San Luca), ενώ μαθήτευσε και κοντά στον κλασικιστή γλύπτη Αντόνιο Κανόβα (Antonio Canova). Επέστρεψε στην Κέρκυρα το 1806 και το 1808-1809 συμμετείχε στην ίδρυση της Ακαδημίας Επιστημών από τους Γάλλους.[1] Το 1811 ίδρυσε την πρώτη Καλλιτεχνική Σχολή στην Ελλάδα, η οποία το 1815, με απόφαση του Άγγλου αρμοστή Θωμά Μαίτλαντ (Thomas Maitland), μετατράπηκε σε «Δημόσια των Ωραίων Τεχνών Ακαδημία».[2]
Πέθανε στην Κέρκυρα την 1η Φεβρουαρίου 1837, καθώς οι συνεχείς χυτεύσεις είχαν προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον οργανισμό του.[1] Γιος του ήταν ο Σπυρίδων Προσαλέντης.
Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1806, που επέστρεψε στην Κέρκυρα, συμμετείχε σε κάθε μορφής καλλιτεχνική εργασία. Ως το 1808 εργαζόταν μαζί με τον Δημήτριο Τριβώλη-Πιέρη, τα σημαντικότερα έργα όμως τα έκανε μετά το θάνατο του φίλου του, και ιδιαίτερα από το 1815.[3] Ανάμεσά τους η προτομή του Πλάτωνα[4] το 1815, στην οποία χάραξε την επιγραφή ΕΡΜΟΓΛΥ / ΦΙΚΗΣ / ΑΥΘΙΣ ΤΕΧΝΗΣ / ΚΟΡΚΥΡΑΙΩΝ / ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΩΤΟΝ / ΤΟΥΤΟ ΠΑΥΛΟΣ / ΕΠΟΙΕΙ ΑΩΙΕ. Η επιγραφή αυτή καθιστά την προτομή του Πλάτωνα σημαντική για την ιστορία της νεοελληνικής γλυπτικής ως σημείο εκκίνησης, ενώ εκείνη του Θωμά Μαίτλαντ (1821-1822) είναι η πρώτη που χυτεύθηκε σε χαλκό, καθώς ο Προσαλέντης ήταν ο πρώτος γλύπτης στην Ελλάδα που χύτευσε γλυπτά σε χαλκό.[1] Φιλοτέχνησε επίσης ανδριάντες, ανάγλυφα για βάσεις αγαλμάτων και μυθολογικές συνθέσεις, ακολουθώντας την κλασικιστική παιδεία που είχε λάβει στην Ιταλία. Ακόμη, έκανε σχέδια για γλυπτά που εκτέλεσαν άλλοι καλλιτέχνες και σχεδίασε τις στολές των καθηγητών και των φοιτητών της Ιονίου Ακαδημίας. Πολλά από τα έργα του έχουν χαθεί και αρκετά έχουν μεταφερθεί στην Αγγλία από τους ιδιοκτήτες τους. Ανάμεσα σε αυτά που σώζονται είναι οι ανδριάντες των Άγγλων αρμοστών της Κέρκυρας Θωμά Μαίτλαντ (1821-1822) και Φρέντερικ Άνταμ (Frederic Adam) (1832), η προτομή του Φρέντερικ Άνταμ (1825) και τέσσερα ανάγλυφα στο βάθρο της, καθώς και τέσσερα ανάγλυφα στο βάθρο της προτομής του βασιλιά της Αγγλίας Γεωργίου Α΄ (1826), που φιλοτέχνησε ο Άγγλος γλύπτης Φράνσις Λέγκατ Τσάντρυ (Francis Legatt Chantrey).[5] Εκμαγείο ενός από τα ανάγλυφα αυτά βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη.[6] Έκανε επίσης τα σχέδια για το υπερφυσικού μεγέθους άγαλμα της Βρετανίας, που τοποθετήθηκε στην κορυφή της πρόσοψης του ανακτόρου των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου στην Κέρκυρα, και τα σχέδια των αναγλύφων για τις μετόπες της πρόσοψης του ανακτόρου αυτού.[5]
Παράλληλα με τις καλλιτεχνικές εργασίες ο Παύλος Προσαλέντης ασχολήθηκε και με τη διδασκαλία, διδάσκοντας σχέδιο και πλαστική τόσο ιδιωτικά όσο και στην Ιόνιο Ακαδημία, την οποία ίδρυσε το 1824 ο ελληνιστής και φιλέλληνας Φρέντερικ Νορθ, κόμης του Γκίλφορντ (Frederic North, 5th Earl of Guilford). Προσέφερε μάλιστα τις υπηρεσίες του χωρίς αμοιβή.[7]
Το 1820 ονομάστηκε Ιππότης του Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου και η αρμοστεία τον παρασημοφόρησε για την πολύπλευρη προσφορά του στην τέχνη.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 29
- ↑ Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 9, 29
- ↑ Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 32
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2015.
- ↑ 5,0 5,1 Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών, τόμ. 4, σ. 75
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2015.
- ↑ Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 30
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μαρίνος Καλλιγάς, Ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΓ (1977), σελ.529
- Στέλιος Λυδάκης, «Παύλος Προσαλέντης, ο πρεσβύτερος », στο :Στέλιος Λυδάκης (επιμ.), Οι Έλληνες ζωγράφοι τομ.4ος, Λεξικό των Ελλήνων ζωγράφων και χαρακτών (16ος-20ος αιώνας),εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, σελ.367
- Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης. Άγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2011
- Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
- Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (8/5/2015)
- Σπ. Δε Βιάζης, «Η γλυπτική εν Ελλάδι. Οι πρώτοι γλύπται – Η πρώτη Σχολή των Ωραίων Τεχνών», Πινακοθήκη, έτος Α', τ. ζ', Σεπτέμβριος 1901, σ. 150-152
- Σπ. Δε Βιάζης, «Παύλος Προσαλέντης», Πινακοθήκη, έτος ΙΣΤ΄, τ. 186, Αύγουστος 1916, σ. 74-75
- Σπ. Δε Βιάζης, «Παύλος Προσαλέντης», Πινακοθήκη, έτος ΙΣΤ΄, τ. 187, Σεπτέμβριος 1916, σ. 90-91
- Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 4, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
- Στέλιος Λυδάκης, Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία, τυπολογία, Μέλισσα, Αθήνα, 2011
- Θάνος Χ. Χρήστου, Η γλυπτική στα Ιόνια νησιά, Απόστροφος, Κέρκυρα 2001
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ιστοσ. Εθνική Πινακοθήκη, Προσαλέντης Παύλος