Πατριάρχης Μιχαήλ Γ΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πατριάρχης Μιχαήλ Γ΄
Γενικές πληροφορίες
ΘάνατοςΜάρτιος 1178
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μιχαήλ Γ΄ διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 1170 έως το 1177.

Καταγόταν από την Αγχίαλο. Ήταν εξαιρετικά μορφωμένος και είχε διακεκριμένη πνευματική και διοικητική σταδιοδρομία[1]. Πριν γίνει πατριάρχης, ο Μιχαήλ είχε αναλάβει σημαντικά εκκλησιαστικά αξιώματα, όπως ρεφερενδάριος, επί του σακελλίου και πρωτέκδικος, εκ των οποίων το τελευταίο ήταν υπεύθυνο για το δικαστήριο που έκρινε αιτήσεις ασύλου στο εσωτερικό της Μεγάλης Εκκλησίας. Το σημαντικότερό του αξίωμα πριν γίνει Πατριάρχης ήταν αυτό του υπάτου των φιλοσόφων, τίτλος που δινόταν στον επικεφαλής του αυτοκρατορικού Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης από τον 11ο ως τον 14ο αιώνα[2]. Από τη θέση αυτή καταδίκασε τους νεοπλατωνιστές φιλόσοφους και ενθάρρυνε τη μελέτη του έργου του Αριστοτέλη για τις φυσικές επιστήμες ως αντίδοτο[3].

Ο Μιχαήλ έγινε Πατριάρχης από τον Αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνό. Ως Πατριάρχης, ο Μιχαήλ Γ΄ ασχολήθηκε με το θεολογικό ζήτημα της σχέσης του Υιού με τον Πατέρα εντός της Αγίας Τριάδας. Το θέμα προέκυψε από ερμηνεία που έδωσε ένας Δημήτριος από τη Λάμπη της Φρυγίας στη φράση του Ευαγγελίου «ὁ Πατήρ μου μείζων μου ἐστίν» (Ιω. Ιδ´ 29). Ο Μιχαήλ ενήργησε ως εκπρόσωπος του Αυτοκράτορα σε αυτό το θέμα. Ζήτησε επίσης την κωδικοποίηση των Ορθόδοξων εκκλησιαστικών και αυτοκρατορικών νόμων και διαταγμάτων από τον Θεόδωρο Βαλσαμών, γνωστής ως «Σχόλια» (περί το 1170).

Αγωνίστηκε κατά των αιρέσεων. Προώθησε τις ενωτικές προσπάθειες με τους Αρμένιους, αλλά εναντιώθηκε στις προσπάθειες για ένωση με την Καθολική Εκκλησία που κατέβαλλε ο Αυτοκράτορας και ο Πάπας. Έτσι, ο Διάλογος, ο οποίος διεξήχθη κατά την περίοδο της Πατριαρχίας του για την προσέγγιση Ορθόδοξης και Καθολικής Εκκλησίας και για θεραπεία του Σχίσματος με απευθείας διαπραγματεύσεις με παπική αντιπροσωπεία, δεν απέδωσε[4]. Ο Αλέξανδρος Γ΄ ζητούσε αναγνώριση του Πρωτείου του σε Ανατολή και Δύση[5], ενώ ο Αυτοκράτορας Μανουήλ Κομνηνός αναγνώριση της κοσμικής του εξουσίας στη Δύση[6]. Ακόμη και αν γίνονταν και από τους δύο δεκτοί αυτοί οι δύσκολοι όροι, η Ένωση δεν θα γινόταν αποδεκτή από τον λαό. Έτσι, όπως φαίνεται και στην αλληλογραφία που σώζεται, ο Μιχαήλ κράταγε μια βαθιά ευγενική, αλλά άκαμπτη στάση από πλευράς της Εκκλησίας του.

Σώζεται μέρος της αλληλογραφίας μεταξύ Πατριάρχη και Αυτοκράτορα[7], από την οποία διαφαίνεται μια καλή σχέση συνεργασίας μεταξύ τους, όπως και η ομιλία του Μιχαήλ όταν ορκίστηκε ύπατος[8]. Άλλα έγγραφα που αποδόθηκαν σε αυτόν, όπως η αλληλογραφία με τον Πάπα Αλέξανδρο Γ΄, είναι πιθανότατα μεταγενέστερες αποκρυφικές δημιουργίες του 13ου αιώνα[9]. Ο Μιχαήλ Γ΄ πιστώνεται επίσης το ότι ενήργησε ως προστάτης του νεαρού Μιχαήλ Χωνιάτη, ο οποίος συνέθεσε και εγκώμιο προς τιμήν του, το οποίο σώζεται[1].

Πέθανε το 1177.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Magdalino 1993, σελ. 301.
  2. Kazhdan 1991, σελ. 964.
  3. Hussey 1986, σελ. 155.
  4. Πανώτης 2008, σελ. 317-8.
  5. Vasiliev 1952, κεφ. 7.
  6. Birkenmeier 2002, σελ. 114.
  7. Magdalino 1993, σελ. 21.
  8. Browning 1961, σελ. 173–214.
  9. Hussey 1986, σελ. 173.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Λουκάς
Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1170-1177
Διάδοχος
Χαρίτων