Παράδοξο του παππού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το παράδοξο του παππού είναι ένα προτεινόμενο παράδοξο του ταξιδιού στο χρόνο που περιγράφτηκε από τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Ρενέ Μπαρζαβέλ στο βιβλίο του Le Voyageur Imprudent. Το παράδοξο περιγράφεται ως εξής: ο ταξιδιώτης του χρόνου πήγε πίσω στο χρόνο την περίοδο όπου ο παππούς δεν έχει παντρευτεί ακόμα και τον σκοτώνει. Ως αποτέλεσμα, ο ταξιδιώτης δε γεννήθηκε ποτέ. Αν δε γεννήθηκε ποτέ, τότε δεν μπόρεσε να ταξιδέψει στο χρόνο και να σκοτώσει τον παππού του, που σημαίνει ότι ο ταξιδιώτης γεννήθηκε τελικά.

Παρά το όνομα, το παράδοξο του παππού δεν αναφέρεται αποκλειστικά στην αδυναμία της γέννησης κάποιου. Αντίθετα, αναφέρεται σε οποιαδήποτε πράξη που θα έκανε το ταξίδι στο χρόνο ανέφικτο από την αρχή. Το παράδειγμα του ονόματος του παραδόξου είναι απλά η πιο διαδεδομένη σκέψη κάποιου που σκέφτεται ολόκληρη την εμβέλεια των πιθανών πράξεων. Άλλο παράδειγμα θα ήταν να χρησιμοποιήσει κάποιος επιστημονική γνώση για να εφεύρει μία χρονομηχανή, έπειτα να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και (είτε μέσω φόνου ή άλλου μέσου) να παρεμποδίσει την επιστημονική δουλειά που οδήγησε στις πληροφορίες που χρησιμοποίησε για να εφεύρει την χρονομηχανή. Ένα αντίστοιχο παράδοξο είναι γνωστό (στη φιλοσοφία) ως αυτοβρεφοκτονία, κατά την οποία ταξιδεύει κάποιος πίσω στο χρόνο και σκοτώνει κάποιον όταν είναι μωρό.

Υποθέτοντας τον αιτιολογικό σύνδεσμο μεταξύ του παρόντος και του μέλλοντος του χρονοταξιδιώτη, το παράδοξο του παππού που διαταράσσει το σύνδεσμο μπορεί να θεωρηθεί απίθανο (έτσι αποκλείοντας την αυθαίρετη αλλαγή της μοίρας κάποιου). Ωστόσο, ένας αριθμός υποθέσεων έχει δημοσιευθεί για να αποφευχθεί το παράδοξο, όπως η ιδέα ότι το παρελθόν είναι απαράλλαχτο, οπότε ο παππούς θα επιβίωσε ήδη από την απόπειρα δολοφονίας του ή ο χρονοταξιδιώτης δημιουργεί μία εναλλακτική χρονογραμμή όπου ο ταξιδιώτης δε γεννήθηκε ποτέ.

Μία παραλλαγή του παράδοξου του παππού είναι το παράδοξο του Χίτλερ, μία αρκετά συχνή αλληγορία στην επιστημονική φαντασία, όπου ο πρωταγωνιστής ταξιδεύει πίσω στο χρόνο για να δολοφονήσει τον Αδόλφο Χίτλερ πριν προκαλέσει τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντί να εμποδίσει το ταξίδι στο χρόνο, η πράξη αφαιρεί κάθε λόγο για το ταξίδι, μαζί με τη γνώση ότι κανένας λόγος δεν υπήρξε, αφαιρώντας έτσι κάθε σημασία στο ταξίδι στο χρόνο από την αρχή. Επίσης, οι συνέπειες από την ύπαρξη του Χίτλερ είναι τόσο μνημειώδεις για οποιονδήποτε γεννήθηκε στις δεκαετίες μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που είναι πιθανό ότι το παράδοξο του παππού θα εφαρμοζόταν με κάποιο τρόπο (λόγω του γεγονότος ότι πρακτικά για κάποιον που γεννήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πιθανόν η γέννηση του επηρεάστηκε με κάποιο τρόπο από τα αποτελέσματά του.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]