Πανελλήνιον (ατμόπλοιο)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 | |
| Πληροφορίες | |
|---|---|
| Χρήση | Κρητική Επανάσταση (1866-1868) |
| Γενικά χαρακτηριστικά | |
| Εκτόπισμα | 310 τ. |
| Μήκος | 47,5 μ. |
| Πλάτος | 6,6 μ. |
| Βύθισμα | 3,6 μ. |
| Πρόωση | Ατμομηχανή 94 hp |
| Ταχύτητα | 11 μίλια / ώρα |
Το Πανελλήνιον ήταν ένα από τα πρώτα Ελληνικά ελικοφόρα ατμόπλοια, που χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως ταχυδρομικό (ποστάλ), μετέπειτα ως πολεμικό και στη συνέχεια ως εμπορικό πλοίο για περίπου μισό αιώνα. Υπό τη συνεχή δε διακυβέρνηση των άξιων πλοιάρχων του κατέστη τελικά θρυλικό, αποκομίζοντας μεγάλη δόξα.
Ναυπήγηση - ένταξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ναυπηγήθηκε το 1855, επί βασιλείας του Όθωνα, προς εκσυγχρονισμό και ανανέωση του ελληνικού βασιλικού στόλου. Η ναυπήγησή του έγινε στα ναυπηγεία Henderson υπό την εποπτεία του Έλληνα ναυπηγού Γ. Τομπάζη. Έφερε δύο ιστούς για ιστιοφορία και μία μεγάλη σε ύψος καπνοδόχο μεταξύ αυτών. Η δε ταχύτητά του έφθανε τους 11 κόμβους.
Τη ναυπήγηση αυτού ακολούθησαν και άλλα τρία μείζονος εκτοπίσματος πλοία, τα «Ένωσις», «Κρήτη» και «Αρκάδι», που αποτέλεσαν και τον πρωτοποριακό (για την Ελλάδα και όλη την Α. Μεσόγειο) ατμο-ελικοκίνητο στόλο, ο οποίος διατέθηκε στην τότε "Υπηρεσία των Ταχυδρομείων", που τελούσε υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εσωτερικών.
Με την άφιξή του "Πανελληνίου" και των αδελφών πλοίων στην Ελλάδα και την ύψωση της ελληνικής σημαίας, το 1857, με ειδική σύμβαση εκχωρήθηκαν στη νεοσύστατη τότε "Ελληνική Ατμοπλοΐα" Ερμούπολης, τη λεγόμενη απλούστερα "Συριανή", για την ανάπτυξη ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, που μέχρι τότε ήταν προβληματικές μέχρι ανύπαρκτες.
Κρητική επανάσταση 1866[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επί βασιλείας του Γεωργίου Α΄, με το ξέσπασμα της Κρητικής Επανάστασης (1866-1868), το «Πανελλήνιον» μαζί με το «Ύδρα» εξοπλίστηκαν στα ναυπηγεία της Σύρου με 2 πυροβόλα έκαστο και χρησιμοποιήθηκαν αμέσως στη ρήξη του αποκλεισμού της Κρήτης, που επιχειρούσαν τότε πλοία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στην αποστολή και αποβίβαση εθελοντών μαχητών, τροφίμων και οπλισμού σε ενίσχυση των επαναστατών. Επειδή είχαν μικρή χωρητικότητα, το «Πανελλήνιον» και το «Ύδρα» αντικαταστάθηκαν από τα άλλα τρία που προαναφέρθηκαν.
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης αυτής το «Πανελλήνιον» εκτέλεσε συνολικά εννέα δρομολόγια και διάφορους άλλους μικρούς πλόες αναγνώρισης. Στην τριετία αυτή κυβερνήτες του διετέλεσαν οι πλοίαρχοι Ν. Σαχτούρης, Β. Ορλώφ και Ν. Αγγελικάρης.
Την 1η Οκτωβρίου 1866 το «Πανελλήνιον», μετά από το πέρας αποβιβάσεως εθελοντών υπό τον ταγματάρχη Χ. Ζυμβρακάκη και πολεμοφοδίων στον όρμο του Λουτρού των Σφακίων, κινδύνεψε, αφού προσβλήθηκε από τουρκική ακτοφυλακίδα, κατόρθωσε όμως να ξεφύγει κόβοντας την καδένα και εγκαταλείποντας την άγκυρα.
Κρητική επανάσταση 1878[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά την Κρητική Επανάσταση του 1878, συμμετείχε ομοίως όπως και στη προηγούμενη, εκτελώντας δεκαεπτά δρομολόγια. Κυβερνήτες του στην περίοδο αυτή διετέλεσαν οι πλοίαρχοι Ν. Σουρμελής και Ν. Δρίβας.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μεγάλη Στρατιωτικὴ καὶ Ναυτικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία. Tόμος Πέμπτος: Νάβα–Σαρακηνοί. Ἀθήναι: Ἔκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικῆς καὶ Ναυτικῆς Ἐγκυκλοπαιδείας. 1930, σελ. 248. OCLC 31255024.