Παλαιοχώρα Χανίων
Συντεταγμένες: 35°14′N 23°41′E / 35.233°N 23.683°E
| Παλαιοχώρα | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Χανίων |
| Δήμος | Καντάνου - Σελίνου |
| Δημοτική Ενότητα | Πελεκάνου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Χανίων |
| Υψόμετρο | 60 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 73001 |
| Τηλ. κωδικός | +30 28230 |
Η Παλαιοχώρα (ή Παλαιόχωρα) είναι παραθαλάσσια κωμόπολη και έδρα του δήμου Καντάνου-Σελίνου στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης.[1] Ο πληθυσμός της είναι 1.675 άτομα κατά την απογραφή του 2011. Ανήκε στην Επαρχία Σελίνου. Είναι κτισμένη σε μια μικρή χερσόνησο με λιμάνι σε υψόμετρο 60 μέτρα[2]. Απέχει από τα Χανιά 77 χιλιόμετρα.[3] [1]
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Παλαιοχώρα είναι κτισμένη πάνω σε μία μικρή χερσόνησο, ανάμεσα σε δύο κόλπους στο Λιβυκό πέλαγος. Η χερσόνησος δεν υπήρχε κατά την αρχαιότητα και το ύψωμα όπου βρίσκεται το ενετικό φρούριο ήταν ένα μικρό νησάκι, μέχρι που ο θαλάσσιος πυθμένας ανυψώθηκε εξαιτίας ενός ισχυρού σεισμού σχηματίζοντας μια χερσόνησο. Στην ανατολική ακτή της χερσονήσου υπάρχει προβλήτα για τον ελιμενισμό πλοίων. Στο δυτικό κόλπο υπάρχει τεχνητό λιμάνι, ενώ στη νησίδα Σχιστονήσι, στο άκρο της χερσονήσου, λειτουργεί φάρος.[4]
Και στις δύο πλευρές της χερσονήσου βρίσκονται παραλίες, μία με βότσαλα στα ανατολικά που ονομάζεται παραλία Χαλίκια ή Βότσαλα και μία με άμμο στα δυτικά που ονομάζεται Παχιά Άμμος και έχει μήκος περίπου ένα χιλιόμετρο. Τέσσερα χιλιόμετρα ανατολικά της Παλαιοχώρας, στο Γιαλισκάρι βρίσκονται άλλες τρεις παραλίες, κοντά στο φαράγγι που ξεκινάει στο χωριό Άνυδροι. Διάσπαρτοι στις παραλίες αυτές βρίσκονται μεγάλοι βράχοι που ονομάζονται Τάλως, από τον μυθικό φύλακα της Κρήτης. Δυτικά βρίσκονται οι παραλίες Ψιλός Βόλακας, Πλακάκι και Καραβόπετρα, κοντά στο Γραμμένο, μια μικρή χερσόνησο τέσσερα χιλιόμετρα ανατολικά της Παλαιοχώρας, βρίσκονται αρκετές παραλίες, δέκα χιλιόμετρα δυτικά η παραλία Κριός και ακόμη πιο δυτικά, περίπου 18 χιλιόμετρα, η παραλία Ελαφονήσι.[5]
Βόρεια της Παλαιοχώρας βρίσκονται λοφοσειρές και ορεινοί όγκοι ύψους 300 μέτρων, οι οποίοι καταλήγουν προς στη θάλασσα σε μια μικρή πεδιάδα η οποία ονομάζεται Κάμπος της Παλαιοχώρας.[4]
Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Παλαιοχώρα έχει ένα πολύ ήπιο και θερμό Μεσογειακό κλίμα σύμφωνα με τα δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Μάλιστα για την περίοδο Οκτ 2006- Mάι 2016 η Παλαιοχώρα σημειώνει μέση ετήσια θερμοκρασία 20.7°C και έτσι αποτελεί τη θερμότερη περιοχή στην Ελλάδα από το δίκτυο των σταθμών του Αστεροσκοπείου για αυτό το χρονικό διάστημα. Η απόλυτη μέγιστη θερμοκρασία σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2007 με 45.0°C και η απόλυτη ελάχιστη τον Φεβρουάριο του 2008 με +1.2°C. Στις 27 Ιουνίου του 2007 ο σταθμός της Παλαιοχώρας σημείωσε την εντυπωσιακά υψηλή ελάχιστη θερμοκρασία των 35.8°C .
| Κλιματικά δεδομένα Παλαιοχώρας (2006–2024) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μάρ | Απρ | Μάι | Ιούν | Ιούλ | Αύγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
| Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) | 22.5 | 22.9 | 25.9 | 30.6 | 36.9 | 45.0 | 44.9 | 44.1 | 39.8 | 33.9 | 29.9 | 23.3 | 45 |
| Μέση Μέγιστη °C (°F) | 16.1 | 16.2 | 17.9 | 20.7 | 24.7 | 29.8 | 33.1 | 32.9 | 29.4 | 25.0 | 21.5 | 17.9 | 23,77 |
| Μέση Μηνιαία °C (°F) | 13.4 | 13.5 | 14.9 | 17.6 | 21.4 | 26.2 | 29.6 | 29.6 | 26.3 | 22.1 | 18.7 | 15.3 | 20,72 |
| Μέση Ελάχιστη °C (°F) | 10.7 | 10.8 | 11.9 | 14.4 | 18.0 | 22.6 | 26.0 | 26.3 | 23.1 | 19.1 | 15.9 | 12.6 | 17,62 |
| Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) | 2.8 | 1.2 | 4.1 | 7.9 | 12.3 | 14.6 | 19.7 | 20.9 | 16.6 | 13.2 | 7.0 | 3.3 | 1,2 |
| Βροχόπτωση mm (ίντσες) | 104,5 | 93,4 | 50,2 | 19,9 | 15 | 2,3 | 0,2 | 2,6 | 17,8 | 38,9 | 72 | 114 | 530,8 |
| Πηγή #1: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Οκτ 2006 – Ιαν 2024)[6] | |||||||||||||
| Πηγή #2: Παλαιοχώρα Ε.Α.Α [7], Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός[8] | |||||||||||||
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά την αρχαιότητα βόρεια της Παλαιοχώρας υπήρχε η αρχαία πόλη Καλαμύδη, για την οποία λίγα είναι γνωστά. Πιθανότατα ήταν επίνειο της αρχαίας Καντάνου. Η στρατηγική θέση της περιοχής ώθησε τους Βενετούς και το στρατηγό Μαρίνο Γκραντενίγκο να κατασκευάσουν ένα οχυρό το 1282, το οποίο ονόμασαν Καστέλλο Σέλινο, αναφορά σε παλαιότερο όνομα της περιοχής,[9] το οποίο ίσως αναφέρεται στα σέλινα που φύτρωναν στην περιοχή. Το φρούριο έδωσε το όνομά του σε ολόκληρη την περιοχή, η οποία σήμερα είναι γνωστή ως Σέλινο. Το οχυρό καταστράφηκε κατά τη διάρκεια μιας επανάστασης ενάντια των Βενετών το 1332 από το Βάρδα Καλλέργη και τους άντρες του. Το φρούριο ξανακατασκευάστηκε το 1334. Το 1536, το φρούριο καταστράφηκε από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Το φρούριο ανακατασκευάστηκε το 1595.[10]
Το φρούριο καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1653, οι οποίοι πραγματοποιήσαν σε αυτό κάποιες τροποποιήσεις, και δημιούργησαν ένα οικισμό στο εσωτερικό του, αλλά στη συνέχεια, μετά από συνεχείς καταστροφές λόγω συγκρούσεων,[9] εγκατέλειψαν την περιοχή. Όταν ο Άγγλος περιηγητής Ρόμπερτ Πάσλεϊ επιστέφτηκε το 1834 και βρήκε μόνο ερείπια. Πριν το 1866 στην περιοχή υπήρχαν μόνο προσωρινές κατασκευές για την διαμονή των γεωργών και την αποθήκευση προμηθειών και εργαλείων και σταύλοι. Η περιοχή άρχισε να κατοικείται ξανά από εμπόρους ελαιολάδου, καθώς η Παλαιοχώρα άρχισε να χρησιμοποιείται ως λιμάνι για την εξαγωγή του ελαιόλαδου της επαρχίας Κανδάνου, καθώς ήταν πιο εύκολο να μεταφερθεί εκεί παρά μέχρι τα Χανιά. Αναφέρεται ως οικισμός για πρώτη φορά στην απογραφή του 1881.[11] Το 1897, κατά τη διάρκεια της Κρητικής Επανάστασης του 1895-1898, ο τουρκικός στρατός έσφαξε τους Χριστιανούς της Παλαιοχώρας και στη συνέχεια κατέφυγε στο κάστρο της Παλαιοχώρας, από όπου αποχώρησαν με πλοία των Μεγάλων Δυνάμεων. Μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα το λιμάνι της Παλαιοχώρας γνώρισε μεγάλη άνθηση χάρις στην ακτοπλοϊκή σύνδεση με τον Πειραιά. Το 1941, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχή, οι Γερμανοί μετά από μάχες συνέλαβαν τους υπόπτους για αντίσταση, τους φυλάκισαν και εκτέλεσαν 29.[10] Μετά την Κατοχή, η Παλαιοχώρα άρχισε να αναπτύσσεται ως τουριστικό κέντρο, ένα από τα σημαντικότερα μαζί με την Ιεράπετρα στη νότια Κρήτη, λόγω του κλίματος, των παραλιών και των μνημείων της περιοχής. Πέρα από τον τουρισμό, σημαντικοί οικονομικοί τομείς είναι η γεωργία και η αλιεία.[11]
Διοικητικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοιδρυθείσας κοινότητας. Το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ορίστηκε έδρα του δήμου Πελεκάνου (σχέδιο Καποδίστριας).[12] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και με την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τους οικισμούς: Αγία Τριάδα, Αζογυρές, Άνυδροι, Ασφενδιλές, Αχλαδιάκες, Βλιθιάς, Κάλαμος, Πλατανές, Προδρόμι και Σπανιάκος αποτελούν την κοινότητα Παλαιοχώρας που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Πελεκάνου του δήμου Κανδάνου-Σελίνου ενώ σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 1.675 κατοίκους[13].
Δείτε Κοινότητα Παλαιοχώρας
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 26. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 269.
- ↑ «Προορισμός ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ (Κωμόπολη) ΧΑΝΙΑ - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2022.
- ↑ «ΣΕΛΙΝΙΩΤΙΚΕΣ ΠΙΝΕΛΙΕΣ !! SELINIOTIKES PINELIES | ΕΚΟΨΕ ΤΗΝ ΑΓΙΟΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ Ο ΔΗΜΟΣ ΚΑΝΤΑΝΟΥ ΣΕΛΙΝΟΥ». www.facebook.com. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ 4,0 4,1 www.palaiochora.com
- ↑ Παραλίες στην Παλιόχωρα www.explorecrete.com
- ↑ «Meteo.gr - Προγνώσεις καιρού για όλη την Ελλάδα».
- ↑ «Latest Conditions in Palaiochora».
- ↑ «World Meteorological Organization». Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2023.
- ↑ 9,0 9,1 Έφη Καρπονίδη-Δημητριάδη (1995). Κάστρα και Φορτέτσες της Κρήτης. Εκδόσεις Αδάμ. σελ. 209-210. ISBN 960-500-000-8.
- ↑ 10,0 10,1 Η Παλιόχωρα από την αρχαία Καλαμύδη μέχρι σήμερα www.explorecrete.com
- ↑ 11,0 11,1 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 602–603.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10894 (σελ. 420 του pdf)
| ||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||