Πάπας Ιωάννης Δ΄

Πάπας Ιωάννης Δ΄
Από	24 Δεκεμβρίου 640
Έως	12 Οκτωβρίου 642
Προκάτοχος	Σεβερίνος
Διάδοχος	Θεόδωρος Α΄

Ο Πάπας Ιωάννης Δ΄ διετέλεσε Πάπας Ρώμης από τις 24 Δεκεμβρίου του 640 έως και το θάνατό του στις 12 Οκτωβρίου του 642. Εκλέχτηκε μετά από μία τετράμηνη περίοδο χηρείας του παπικού θρόνου. (sede vacante).

Η οικογένεια του καταγόταν από την Αλβανία, αλλά εκείνος γεννήθηκε στη Δαλματία και πιθανότατα στην πόλη Σάλωνα. Ο πατέρας του ονομαζόταν Βενάντιος και ήταν «σχολαστικός» (δικηγόρος). Την περίοδο της εκλογής του ήταν αρχιδιάκονος της Εκκλησίας της Ρώμης, που αποτελούσε σημαντική θέση για τη διακυβέρνηση της Αγίας Έδρας. Καθώς η ενθρόνιση του Ιωάννη έγινε στις 24 Δεκεμβρίου, ημερομηνία πολύ κοντινή στην εκλογή του, εικάζεται ότι η παπική εκλογή επικυρώθηκε από το βυζαντινό έξαρχο στη Ραβέννα και όχι από τον ίδιο το βυζαντινό αυτοκράτορα.

Τα προβλήματα που προέκυψαν από τις επιδρομές των Σλάβων στην ιδιαίτερη πατρίδα του, προσέλκυσαν την προσοχή του Πάπα στην περιοχή αυτή. Για να απαλύνει τον πόνο των κατοίκων, ο Ιωάννης έστειλες τον ηγούμενο Μαρτίνο στη Δαλματία και την Ίστρια με μεγάλα χρηματικά ποσά για την εξαγορά των αιχμαλώτων. Καθώς οι κατεστραμμένοι ναοί δεν μπορούσαν να ξαναχτιστούν, τα λείψανα ορισμένων από τους σημαντικότερους Δαλματούς αγίους μεταφέρθηκαν στη Ρώμη. Ο Ιωάννης ανέγειρα ένα παρεκκλήσι προς τιμή τους, το οποίο διατηρείται ακόμη. Διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά, στα οποία απεικονίζεται ο Πάπας να κρατά στα χέρια του το παρεκκλήσι. Δεν ασχολήθηκε όμως μόνο με την αποκατάσταση των θυμάτων.. Θέλησε να εκχριστιανίσει και τους ίδιους τους Σλάβους. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος λέει ότι ο Πόργκα, δούκας των Κροατών της Δαλματίας, τον οποίο κάλεσε στη Δαλματία ο Ηράκλειος, έστειλε επιστολή σε κάποιον αυτοκράτορα Ηράκλειο ζητώντας του χριστιανούς δασκάλους. Εικάζεται ότι πρόκειται για τον ίδιο το βυζαντινό αυτοκράτορα, ο οποίος με τη σειρά του ζήτησε τη βοήθεια του Πάπα Ιωάννη.

Μετά την εκλογή του και πριν την ενθρόνισή του, ο Ιωάννης και οι επίσκοποι της Ρώμης έστειλαν επιστολή στον κλήρο της Βόρειας Ιρλανδίας για να τους επισημάνουν τα λάθη που έκαναν στην επιλογή της ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα, και να τους στηρίξουν στον αγώνα τους ενάντια στην αίρεση του Πελαγιανισμόυ. Την ίδια περίοδο καταδίκασε το Μονοθελητισμό. Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος αμέσως αποκήρυξε το μονοθελητιστικό κείμενο γνωστό σαν «Έκθεση». Στο γιο του Ηράκλειου, Κωνσταντίνο Γ', ο Ιωάννης απέστειλε την απολογία του για τον Πάπα Ονώριο Α΄, στην οποία αποδοκίμαζε την προσπάθεια σύνδεσης του ονόματος του Ονώριου με τον Μονοθελητισμό. Ο Ονώριος, σύμφωνα με τον Ιωάννη, μιλώντας για μία θέληση του Ιησού, προσπαθούσε να αποδείξει ότι δεν υπήρχαν δύο αντικρουόμενες θελήσεις.

Πέθανε στις 12 Οκτωβρίου του 642 και τάφηκε στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

Πηγές

• Sereno Detoni, Giovanni IV. Papa dalmata, Libreria Editrice Vaticana, 2006 ISBN 978-88-209-7889-1
• Luciano Rota, I Papi Caio e Giovanni IV, in Istria e Dalmazia. Uomini e tempi, II, Dalmazia, Udine, Del Bianco 1992

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ο Πάπας Ιωάννης Δ΄ στην Καθολική Εγκυκλοπαίδεια του 1913 (Αγγλικά)
• Καρδινάλιοι της Εκκλησίας της Ρώμης (Αγγλικά)