Οκτωβριανά
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Οκτωβριανά | |||
|---|---|---|---|
| Χρονολογία | 18 Οκτωβρίου – 26 Οκτωβρίου 1931 | ||
| Τόπος | Πόλεις και κυριότερα χωρία της Κύπρου | ||
| Αίτια | Εθνικά Οικονομικά | ||
| Έκβαση | Κατάπνιξη εξέγερσης Περιορισμός πολιτικών και ατομικών ελευθεριών των Κυπρίων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
| Απολογισμός | |||
| |||
| Ιστορία της Κύπρου |
|---|
Με τον όρο Οκτωβριανά αναφέρεται η εξέγερση που έγινε τον Οκτώβριο του 1931 στην Κύπρο κατά του αποικιακού καθεστώτος μεταξύ 18/10/1931-26/10/1931 αποκορύφωμα την πυρπόληση του ίδιου Αγγλικού Κυβερνείου στην Λευκωσία τα μεσάνυχτα τις 21/10/1931.
Από το 1925 η Κύπρος ήταν επίσημα αποικία του Βρετανικού στέμματος, έως τότε τελούσε υπό καθεστώς ενοικίασης της νήσου από τους Τούρκους η οποία αδυνατούσε να πληρώσει δάνειο από την εποχή του Κριμαϊκού πολέμου. Τη εξουσία είχε ο κυβερνήτης και το νομοθετικό συμβούλιο οι αποφάσεις του οποίου μπορούσαν να ανατραπούν με βασιλικό διάταγμα, ταυτόχρονα ο Κυπριακός Ελληνισμός ζητούσε την ένωση με την Ελλάδα.
Το αποικιακό καθεστώς είχε επιβάλει βαριά φορολογία και ο λαός ζούσε υπό οικονομική ανέχεια. Το 1931 ο κυβερνήτης Ρόναλντ Στορς προσπάθησε να επιβάλει την πολιτική του με νέους φόρους αλλά το νομοθετικό συμβούλιο δεν την ενέκρινε κάτι που κατάφερε με βασιλικό διάταγμα. Οι ενέργειες του και παρά τις προσπάθειες του να καταλαγιάσει την ένταση προκάλεσαν μεγάλες διαδηλώσεις έξω από το κυβερνείο πρωτόγνωρες για τη Κύπρο. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους αποφασίζει να επιβάλει νέους φόρους αλλά με την ψήφο του μέλους του νομοθετικού συμβουλίου Τούρκου Νεγιατί Μπέη δεν εγκρίνονται, ωστόσο με διάταγμα παρακάμπτει την απόφαση του συμβουλίου. Ακολουθεί παραίτηση του Μητροπολίτη Κιτίου Νικόδημου Μυλωνά, μέλος του συμβουλίου, ο οποίος στις 18 Οκτωβρίου με λόγο του που αναγνώστηκε σε όλους τους ναούς ζητάει από τον Κυπριακό λαό τη συμφιλίωση και ένωση για τον κοινό σκοπό, την ένωση με την Ελλάδα.
Στις 21 Οκτωβρίου παραιτούνται και οι υπόλοιποι Έλληνες βουλευτές σε κοινή απόφαση που έλαβαν σε εκδήλωση της Εμπορικής λέσχης Λευκωσίας. Μετά το τέλος της εκδήλωσης ξεκίνησε πορεία διαμαρτυρίας προς το κυβερνείο παρά τις παραινέσεις των βουλευτών να διαλυθούν ησύχως. Η πορεία έφτασε ειρηνικά στο κυβερνείο, εκεί από άγνωστη αιτία άρχισε ο λιθοβολισμός του κτιρίου. Στον χώρο κατέφθασαν αστυνομικές δυνάμεις που προσπάθησαν να διαλύσουν τους διαδηλωτές ανεπιτυχώς και δέχτηκαν και αυτοί λιθοβολισμό ενώ οι διαδηλωτές έκαψαν και τρία οχήματα που μετέφεραν τους αστυνομικούς. Κάποιοι διαδηλωτές άναψαν ραβδιά και πετώντας τα στα παράθυρα του κυβερνείου το πυρπόλησαν. Η αστυνομία έβαλλε με πραγματικά πυρά κατά του πλήθους καταφέρνοντας να διαλύσει την πορεία, από τα πυρά τους σκοτώθηκε ο 17χρονος Ονούφριος Κληρίδης. Συνολικά 17 άτομα σκοτόθηκαν και 30 τραυματίστηκαν. Την επόμενη μέρα ελήφθησαν αυστηρά μέτρα ασφαλείας με απαγόρευση κυκλοφορίας, λογοκρισία στα έντυπα ενώ στις 23 Οκτωβρίου κατέφθασαν 4 πλοία με Βρετανούς στρατιώτες. Τις επόμενες μέρες συνελήφθησαν και αργότερα εξορίστηκαν ως υπαίτιοι της εξέγερσης συνολικά 10 άτομα, μεταξύ αυτών ο Μητροπολίτης Νικόδημος Μυλωνάς και οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ιστορία εικονογραφημένη, τεύχος 496 Οκτωβρίου 2009, αφιέρωμα Κύπρος 50 χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας.
- Χαραυγή on line, Τα Οκτωβριανά του 1931