Οδοιπορικό του Μπορντό

Το Οδοιπορικό του Μπορντό (Itinerarium Bordeaux ή Itinerarium Burdigalensis) είναι η πρωιμότερη σωζόμενη αφήγηση χριστιανικού προσκυνηματικού ταξιδιού στους Αγίους Τόπους. Γράφτηκε από τον ίδιο τον ταξιδιώτη, τον «ανώνυμο προσκυνητή του Μπορντώ», στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ.

Το 333 ανώνυμος προσκυνητής από το Μπορντώ της Γαλλίας επισκεπτόμενος τους Αγίους Τόπους, κατέγραψε με κάθε λεπτομέρεια το ταξίδι που πραγματοποίησε. Στα τέλη Μαΐου του έτους εκείνου βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη και μετά, μέχρι τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, στα Ιεροσόλυμα. Είναι γραμμένο στα λατινικά. Πρόσφατη απόπειρα προσδιορισμού του φύλου του συντάκτη και προσκυνητή, με βάση την επίσκεψη εκ μέρους του τοποθεσιών οι οποίες σχετίζονταν με γυναικεία πρόσωπα ειδικά, της Αγίας Γραφής, και επομένως πως είναι γυναίκα ο συντάκτης του οδοιπορικού, υπήρξε ανεπιτυχής.

Θεωρείται ως τo αρχαιότερο οδοιπορικό. Ένα μεγάλο μέρος του κειμένου αποτελείται από έναν κατάλογο σταθμών αλλαγής αλόγων και τόπων διανυκτέρευσης όπου αναφέρονται οι μεταξύ τους αποστάσεις, πράγμα που είναι πιο πολύ ενδιαφέρον για όσους μελετούν τα τοπωνύμια και το οδικό δίκτυο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Είναι πιθανόν να στηρίχθηκε σε παλιότερο γεωγραφικό υλικό που είχε χρησιμοποιηθεί από τις Ρωμαϊκές λεγεώνες. Η ενασχόλησή του με τις αποστάσεις που δίνονται σε ρωμαϊκά μίλια μπορεί να σημαίνει ότι ο συγγραφέας αποσκοπούσε σε κάποιον πρακτικό σκοπό: να δώσει χρήσιμες πληροφορίες σε μελλοντικούς οδοιπόρους θρησκευτικούς προσκυνητές. Όταν φτάνει στην Παλαιστίνη δίνει πιο πλούσιες πληροφορίες. Οι τοποθεσίες που αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη πλεονάζουν σε σχέση με εκείνες της Καινής Διαθήκης κι ίσως είναι ένδειξη πως το χριστιανικό προσκυνηματικό ρεύμα ακολούθησε αντίστοιχο εβραϊκό.

Πηγές

• Στυλιανός Παπαδόπουλος, Πατρολογία τομ. Β, Αθήνα, 1990,σελ.109
• Α. Ντ. Λη, Παγανιστές και χριστιανοί στην ύστερη αρχαιότητα. Ένα ανθολόγιο πηγών, μτφρ. Χαρίκλεια Τσαλιγοπούλου, εκδ.Ενάλιος, Αθήνα, 2009, σελ.428-429, απόσπασμα του κειμένου σε νεοελληνική απόδοση: σελ.429-434
• Susan Weingarten, «Was the Pilgrim from Bordeaux a Woman? A Reply to Laurie Douglass», Journal of Early Christian Studies, τομ.7 (1999),σελ.291-297[2]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• William Sweetser, «Bordeaux Pilgrim», The New Westminster Dictionary of Church History: The early, medieval, and Reformation eras, Westminster John Knox Press, 2008, σελ.101 [3]
• THE ANONYMOUS PILGRIM OF BORDEAUX (333 A.D.)The earliest Christian description of the Holy Places[4]