Νικόλαος Κρίκος

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νικόλαος Κρίκος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1875
Θάνατος6  Απριλίου 1956
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαδήμαρχος
δεδομένα

Ο Νικόλαος Κρίκος (Ζηλίστα 1875 – Σπερχειάδα 1956) διετέλεσε Δήμαρχος και Πρόεδρος Κοινότητας Σπερχειάδας, επί πέντε τετραετίες από το 1903 έως το 1933.[1] Με την πολιτική του διορατικότητα, προγραμματισμό και επιμονή συνετέλεσε καταλυτικά στη διαμόρφωση και ανάπτυξη της περιφέρειας Σπερχειάδας, στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα.[2]

Η ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νικόλαος Κρίκος γεννήθηκε στη Ζηλίστα (Κυδωνιά) Ναυπακτίας το 1875. Ήταν ο δεύτερος γιος του Κωνσταντίνου και της Αικατερίνης Κρίκου και είχε τρία αδέρφια, τον Παναγιώτη (απεβίωσε σε μικρή ηλικία), τη Χαρίκλεια και τον Ηλία.[3] Ο πατέρας του ήταν έμπορος και από τους προύχοντες της Ζηλίστας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1880 μετέφερε τις εμπορικές του δραστηριότητες στην Σπερχειάδα Φθιώτιδας, όπου αγόρασε κτηματικές εκτάσεις και εγκαταστάθηκε. Ο Νίκος είχε έφεση στα γράμματα και αφού τελείωσε το τετρατάξιο «Δημοτικό», το τριτάξιο «Ελληνικό Σχολείο», πήγε στην Λαμία όπου αποφοίτησε από το τετρατάξιο «Γυμνάσιο» της εποχής. Παντρεύτηκε το 1909 με την Δέσποινα Δημητρίου Καραστάθη από το Καρπενήσι και απόκτησαν τέσσερα παιδιά, την Αικατερίνη, τον Κωνσταντίνο, την Καλλιόπη και την Ευαγγελία.[1][2][3]

Το Νίκο Κρίκο ενδιέφεραν τα κοινά από νεαρή ηλικία[1][2] και σε μεγαλύτερο βαθμό από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του πατέρα του. Ήταν υποστηρικτής της πολιτικής του Χαριλάου Τρικούπη και στη συνέχεια του Ελευθερίου Βενιζέλου.[3] Ήταν από τους αντιπρόσωπους του κόμματος των «Φιλελευθέρων» στην περιοχή της νοτιοδυτικής Φθιώτιδας.[1] Η συνεργασία του με τον πολιτευτή των «Φιλελευθέρων» Ιωάννη Τσιριμώκο υπήρξε στενή.[1][3] Εκλέχτηκε δύο φορές Δήμαρχος Σπερχειάδας, από το 1903 έως το 1912. Εκλέχτηκε άλλες τρεις φορές Πρόεδρος Κοινότητας Σπερχειάδας την περίοδο 1912 μέχρι και 1933, όταν μετά τον νόμο Δ.Ν.Ζ./1912 το δημοτικό σύστημα αντικαταστάθηκε από το κοινοτικό.[1] Το 1936, μετά την επαναφορά του Βασιλιά Γεωργίου Β’ από τον Ιωάννη Μεταξά, κατηγορήθηκε ότι παρεμπόδισε την ανάγνωση του «Πολυχρονίου» στον ενοριακό Ναό της Αγίας Παρασκευής. Δικάστηκε στο στρατοδικείο της Λάρισας και αθωώθηκε.[3]

Το 1931 χάθηκε ο εικοσάχρονος γιος του Κωνσταντίνος, φοιτητής της νομικής.[2] Οι κόρες του μετέβησαν στην Αθήνα για πανεπιστημιακές σπουδές λίγο πριν την κήρυξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Στις εκτεταμένες πυρπολήσεις της Σπερχειάδας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 10 Απριλίου 1943 και στις 7 Αυγούστου 1944, ο Νικόλαος Κρίκος έχασε περιουσιακά στοιχεία καθώς και την οικία του, που βρισκόταν στην νοτιοδυτική γωνία της κεντρικής πλατείας. Στις αλλεπάλληλες γερμανικές επιδρομές ανατινάχτηκαν ή πυρπολήθηκαν ολοσχερώς τα περισσότερα κτήρια της κωμόπολης. Ηλικιωμένος πλέον και οικονομικά εξασθενημένος, πέρασε τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια κοντά στις κόρες του στην Αθήνα.[3]

Απεβίωσε στις 6 Απριλίου 1956 σε ηλικία ογδόντα ενός ετών. Η Δέσποινα, σύντροφος και συμπαραστάτης στη ζωή και στο έργο του, ακολούθησε το 1964.[1][3]

Το έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1904, μετά από πρόταση του Νικολάου Κρίκου, έγινε η μετονομασία της κωμόπολης από «Αγά» σε «Σπερχειάδα».[1][2] Την ίδια χρονιά κατόρθωσε, μετά από επίπονο πενταετή δικαστικό αγώνα, να μετατρέψει το Ναό της Αγίας Παρασκευής από ιδιωτική εκκλησία της οικογενείας των τσιφλικάδων Ζώτου, σε ενοριακό ναό.[1][2] Το 1932, με προσωπικές του προσπάθειες, χτίστηκε στη θέση της παλαιότερης εκκλησίας ο μεγάλος σημερινός ναός.[1][4]

Το 1905 ο Νικόλαος Κρίκος κατόρθωσε να αποσοβήσει την εκποίηση με πλειστηριασμό του «Κτήματος Αγά», από την οικογένεια του τσιφλικά Κοντογιάννη. Το κτήμα, μαζί με όλα τα σπίτια της Σπερχειάδας ήταν υποθηκευμένο στην «Εθνική Τράπεζα». Η ματαίωση του πλειστηριασμού απέτρεψε την πώληση των σπιτιών των χωριανών και την απώλεια της γης που καλλιεργούσαν.[1][2] Το 1925 ενήργησε ώστε οι κάτοικοι της περιοχής να αγοράσουν και μοιραστούν μεταξύ τους το «Κτήμα Αγά». .[1][2] Αυτό έγινε ύστερα από έντονη σύγκρουση με τον Ν. Κοντογιάννη, στο βαθμό που ο Νικόλαος Κρίκος αναγκάστηκε να στείλει στον Νομάρχη Φθιώτιδας την παραίτηση του από το δημαρχιακό αξίωμα.[1]

Το 1910 άρχισε να κατασκευάζεται ο αμαξιτός δρόμος Σπερχειάδας – Μακρακώμης, που μέχρι τότε ήταν στενός καρόδρομος.[1][2] Την ίδια χρονιά, διαμορφώθηκε για πρώτη φορά η κεντρική πλατεία της Σπερχειάδας, στη θέση που μέχρι πρότινος περνούσε το «Μέγα Ρέμα».[2] Το 1932 μερίμνησε για την αναδιαμόρφωση της κεντρικής πλατείας[1] και καθιερώθηκε επισήμως το εβδομαδιαίο παζάρι (λαϊκή αγορά) της Δευτέρας.[4]

Ο Νικόλαος Κρίκος πέτυχε το 1924, ύστερα από αγώνες ετών και σύγκρουση με τον Υπουργό Παιδείας Ιωάννη Τσιριμώκο (πολιτικό αλλά και προσωπικό του φίλο), την ίδρυση του «Γυμνασίου Σπερχειάδας» και την ανέγερση του καινούργιου σχολικού κτιρίου.[1][2][4] Το Γυμνάσιο άρχισε να λειτουργεί το 1927 και έδωσε την ευκαιρία στα παιδιά της περιοχής Σπερχειάδας αλλά και όλης της δυτικής Φθιώτιδας, να μορφωθούν.[1][2] Την εποχή εκείνη, γυμνάσια λειτουργούσαν μόνον στη Λαμία και στο Καρπενήσι.

Το 1925 εισηγήθηκε την μεταφορά του ετήσιου παζαριού της Σπερχειάδας από τις 20 Αυγούστου, στις 20 Οκτωβρίου. Η διάρκειά του αυξήθηκε στις τρεις ημέρες. Η μεταφορά της ημερομηνίας στο φθινόπωρο, τότε που τελειώνει η συγκομιδή των περισσότερων προϊόντων, ευνόησε την ευρύτερη εμπορική συμμετοχή, τις αγοραπωλησίες και προσέφερε αυξημένα έσοδα στο δήμο.[1][2][4]

Το 1929 και 1930, αντιμετώπισε την λειψυδρία με τα έργα υδρομάστευσης των υδροφόρων οριζόντων στις περιοχές «Ψυρρή» και «Άγιος Δημήτριος», που ανιχνεύθηκαν με την συνδρομή ειδικών.[1] Κατασκευάστηκε δίκτυο, που παροχέτευε το νερό σε 24 εξωτερικές βρύσες, που λειτουργούσαν μέχρι το 1950.[2] Η υδροδότηση των κατοίκων της πόλης γινόταν πριν το 1930 από τα λιγοστά δημόσια και ιδιωτικά πηγάδια.

Το 1932 κατασκευάστηκε μετά από επίπονες προσπάθειες του, η γέφυρα του Σπερχειού ποταμού στην περιοχή της Μακρακώμης.[1][2] Έως τότε, η Σπερχειάδα και τα χωριά νοτίως του ποταμού απομονώνονταν κάθε χειμώνα από τα φουσκωμένα νερά του[1] (η γέφυρα αυτή αντικαταστάθηκε με άλλη νεώτερη στις αρχές του 2000). Το 1932 χτίστηκε επίσης, με προσωπικά του έξοδα, η πέτρινη θολωτή γέφυρα του ρέματος μεταξύ της κωμόπολης και του συνοικισμού «Κουφοδένδρων». [2][4]

Η αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 8 Νοεμβρίου 1958, με εισήγηση του Προέδρου του Κοινοτικού Συμβουλίου Σπερχειάδας Κωνσταντίνου Καλαμάρα, ονομάστηκε η κεντρική οδός της κωμόπολης «Λεωφόρος Νικολάου Κρίκου». Το σκεπτικό της απόφασης τονίζει την βαρύτητα της προσφοράς του και αναφέρει παραδείγματα των επιτευγμάτων του. [4] Στις 10 Αυγούστου 1970, το Κοινοτικό Συμβούλιο επεσήμανε για δεύτερη φορά την σημαντικότητα του έργου του.[5]

Στις 14 Δεκεμβρίου 1998 το Δημοτικό Συμβούλιο Σπερχειάδας, υπό την προεδρεία του Δημάρχου Αθανασίου Κατσίκα, αποφάσισε ομόφωνα την τοποθέτηση προτομής του Νικολάου Κρίκου σε κεντρικό δημόσιο χώρο.[6] Τα αποκαλυπτήρια έγιναν την Κυριακή 29 Απριλίου 2001 από τον Δήμαρχο Στάμο Καλαμάρα.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 Εφημερίδα «Ο Σπερχειός», αριθμός φύλλου 217 – Ιανουάριος, Φεβρουάριος 2001
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 Δημόσια ομιλία Δημάρχου Σπερχειάδας Στάμου Καλαμάρα, Εφημερίδα «Φθιωτικό Βήμα», αριθμός φύλλου 56 – Ιούνιος 2001
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Ανέκδοτες μνήμες Λιλίκας Μπομπόλου & Πόπης Σπυροπούλου
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Πρακτικά της υπ’ αριθμό 19/1958 συνεδρίασης του Κοινοτικού Συμβουλίου Σπερχειάδας, επί προεδρίας Κωνσταντίνου Καλαμάρα, αριθμός απόφασης 89/1958, 8η Νοεμβρίου 1958
  5. ↑ Πρακτικά της υπ’ αριθμό 16/1970 συνεδρίασης του Κοινοτικού Συμβουλίου Σπερχειάδας, επί προεδρίας Στάμου Καλαμάρα, αριθμός απόφασης 80/1970, 10η Αυγούστου 1970
  6. ↑ Πρακτικά της υπ’ αριθμό 12/1998 συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Σπερχειάδας, επί Δημαρχίας Αθανασίου Κατσίκα, αριθμός απόφασης 166/1998, 14η Δεκεμβρίου 1998
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Νικόλαος_Κρίκος&oldid=10201654"