Νησιά Γκαλαπάγκος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Νησιά Γκαλάπαγος)

Συντεταγμένες: 0°40′0″S 90°33′0″W / 0.66667°S 90.55000°W / -0.66667; -90.55000

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO
Νησιά Γκαλαπάγκος
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χάρτης
Χώρα μέλοςΙσημερινός (χώρα) Ισημερινός
ΤύποςΦυσικό περιβάλλον
Κριτήριαvii, viii, ix, x
Ταυτότητα1
ΠεριοχήΛατινική Αμερική και Καραϊβική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή1978 (2η συνεδρίαση)
Επεκτάσεις2001 και 2003
Σε κίνδυνο2007-


Νησιά Γκαλαπάγκος

Τα νησιά Γκαλαπάγκος (ισπανικό όνομα: Islas Galápagos, προφέρεται Ίσλας Γαλάπαγος, ισπανική προφορά ΔΦΑ: [ˈislas ɣaˈlapaɣos]) είναι αρχιπέλαγος αποτελούμενο από 13 κύρια ηφαιστειακής προέλευσης νησιά, 6 μικρότερα νησιά, και 107 βράχους και νησάκια. Το αρχιπέλαγος ανήκει πολιτικά στον Ισημερινό, χώρα στη βορειοδυτική Νότια Αμερική. Το πρώτο νησί θεωρείται πως σχηματίστηκε 5 έως 10 εκατομμύρια έτη πριν, ως αποτέλεσμα της τεκτονικής δραστηριότητας. Τα νεότερα νησιά, Isabela (Ισαβέλα) και Fernandina (Φερναντίνα), διαμορφώνονται ακόμα, μέσω της πιο πρόσφατης ηφαιστειακής έκρηξης του 1998. Τα νησιά κατανέμονται γύρω από τον Ισημερινό, 965 χιλιόμετρα (περίπου 600 μίλια) δυτικά του Ισημερινού (0°Ν 91°Δ). Είναι φημισμένα για τον απέραντο αριθμό ενδημικών ειδών τους και τις μελέτες που πραγματοποίησε εκεί το 1835 ο Κάρολος Δαρβίνος, οι οποίες οδήγησαν στη θεωρία της φυσικής επιλογής.

Εξετάζοντας ο Δαρβίνος την πανίδα της περιοχής ανέπτυξε τη θεωρία του σύμφωνα με την οποία η γεωγραφική απομόνωση επηρέασε την απόκλιση των διαφόρων έμβιων ειδών. Για παράδειγμα οι λεγόμενες σπίζες του Δαρβίνου, κατά πάσα πιθανότητα εξελίχθηκαν από ένα κοινό πρόγονο και στη συνέχεια αναπτύχθηκαν σε πολυάριθμα σημεία στα νησιά λόγω έλλειψης ανταγωνισμού από άλλα είδη πουλιών, όπως επίσης τα θαλάσσια ιγκουάνα και οι γιγάντιες χελώνες που βρίσκονται εκεί και είναι άξιες ενδιαφέροντος.
Με την ίδια θεωρία υποστηρίζεται η τεράστια ανάπτυξη των κάκτων σε μορφή δένδρων, που σε κανονικές συνθήκες είναι μικροί, λόγω ακριβώς της έλλειψης φοινίκων και κωνοφόρων δένδρων στην περιοχή.

Τα νησιά Γκαλαπάγκος βρίσκονται μια ώρα πίσω από την ώρα Ισημερινού.

Καθεστώς προστασίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και η πρώτη νομοθεσία για την προστασία των νήσων Γκαλαπάγκος θεσπίστηκε το 1934 και συμπληρώθηκε το 1936, τη δεκαετία του 1950 λήφθηκαν τα σημαντικότερα μέτρα με σκοπό τον έλεγχο πάνω στην εγγενή χλωρίδα και πανίδα. Το 1955, η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (International Union for the Conservation of Nature) οργάνωσε μια αποστολή με σκοπό τη συγκέντρωση στοιχείων. Δύο έτη αργότερα, το 1957, η UNESCO, σε συνεργασία με την κυβέρνηση του Ισημερινού, έστειλε μια ακόμα ερευνητική ομάδα για να μελετήσει την περιοχή και για να επιλέξει έναν τόπο για έναν δημιουργία ενός ερευνητικού σταθμού. Το 1959, παράλληλα με την επέτειο των εκατό χρόνων από τη δημοσίευση της Καταγωγής των Ειδών του Δαρβίνου, η κυβέρνηση του Ισημερινού ανακήρυξε το 97,5% του εδάφους ως εθνικό πάρκο, εκτός από τις περιοχές που ήταν ήδη κατοικημένες. Τον ίδιο χρόνο, ιδρύθηκε το Ίδρυμα Κάρολος Δαρβίνος (Charles Darwin Foundation), με διεθνή έδρα στις Βρυξέλλες. Οι αρχικοί στόχοι του ήταν να εξασφαλίσει τη συντήρηση των μοναδικών οικοσυστημάτων στις νήσους και να προωθήσει όλες τις απαραίτητες επιστημονικές μελέτες. Η εργασία συντήρησης άρχισε με την καθιέρωση του ερευνητικού σταθμού Charles Darwin το 1964, Κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών, τα προγράμματα συντήρησης, όπως η εξόντωση των εισαχθέντων ειδών και η προστασία των εγγενών ειδών, εκτελέσθηκαν από το προσωπικό των σταθμών. Αυτήν την περίοδο, οι περισσότεροι εδρεύοντες επιστήμονες ακολουθούν τους στόχους συντήρησης ενώ η εργασία των περισσότερων επισκεπτών επιστημόνων είναι προσανατολισμένη προς την καθαρή έρευνα. Όταν το εθνικό πάρκο καθιερώθηκε, περίπου 1.000 έως 2.000 άνθρωποι ανταποκρίθηκαν. Το 1972 μια απογραφή που έγινε στο αρχιπέλαγος είχε ως αποτέλεσμα την καταγραφή ενός πληθυσμού 3,488 ανθρώπων. Μέχρι τη δεκαετία του '80, αυτός ο αριθμός είχε ανέλθει εντυπωσιακά σε περισσότερους από 15.000 ανθρώπους, και εκτιμήσεις για το 2004 υπολογίζουν περίπου 20.000 ανθρώπους. Το 1986 ο περιβάλλων ωκεανός αναγνωρίστηκε ως υπό προστασία από την αλιεία και την περαιτέρω ανάπτυξη. Η UNESCO αναγνώρισε τα νησιά Γκαλαπάγκος ως παγκόσμια κληρονομιά το 1978, ενώ αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2001 αναγνωρίστηκε και ο περιβάλλων ωκεανός. Τα αξιοσημείωτα είδη των νησιών περιλαμβάνουν:

  • Γιγάντια Χερσαία Ιγουάνα, Conolophus subcristatus
  • Θαλάσσια Ιγκουάνα, cristatus Amblyrhynchus (η μόνη ιγουάνα που σιτίζεται από τη θάλασσα)
  • Γιγάντια Χελώνα των Γκαλαπάγκος, Geochelone elephantopus, γνωστή ως galápago στα ισπανικά, έδωσε το όνομα στα νησιά.
  • Γαλαζοπόδαρη Σούλα Sula nebouxii
  • Πράσινη Χελώνα των Γκαλαπάγκος, πιθανά ένα υποείδος της Πράσινης Χελώνας του Ειρηνικού, Chelonia mydas agassisi
  • Αγγούρι της θάλασσας, η αιτία των περιβαλλοντικών διαμαχών με τους ψαράδες πέρα από τις ποσοστώσεις αυτής της ακριβής ασιατικής λιχουδιάς Holothuria spp.
  • 13 ενδημικά είδη σπίζας, αποκαλούμενα γενικά σπίζες του Δαρβίνου
  • Σπίζα-Δρυοκολάπτης, Camarhynchus pallidus
  • Πιγκουίνος των Γκαλαπάγκος, Spheniscus mendiculus
  • Κορμοράνος του Χάρρις, Phalacrocorax harrisi
  • Γεράκι των Γκαλαπάγκος, Buteo galapagoensis
  • Τα Θαλάσσια Λιοντάρια (είδος φώκιας), που ζουν στις παγωμένες θάλασσες, είναι παρόντα στα νησιά Γκαλαπάγκος λόγω του ψυχρού θαλάσσιου ρεύματος Humboldt. Βρίσκονται κυρίως στα νησιά Plaza Sur (Πλάσα Σουρ), Santiago (Σαντιάγο) και Fernandina (Φερναντίνα).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]