Νίκος Παναγιωτόπουλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νίκος Παναγιωτόπουλος
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Νίκος Παναγιωτόπουλος (Ελληνικά)
Γέννηση1945[1]
Αθήνα[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Γουέστμινστερ (1974, 1977)[2] και Πανεπιστήμιο του Ντέρμπι (2008)[2]
Ιδιότηταφωτογράφος[1][2]
Για άλλα πρόσωπα με το όνομα Νίκος Παναγιωτόπουλος, δείτε: Νίκος Παναγιωτόπουλος (αποσαφήνιση).
Νίκος Παναγιωτόπουλος, από τη σειρά "Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού, Παράλληλες Εικόνες", 1990

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος είναι Έλληνας φωτογράφος.[3]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε φωτογραφία στο Λονδίνο (ΒΑ, Polytechnic of Central London, 1974-77). Eίναι διδάκτωρ στις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες με ειδίκευση στη Φωτογραφία (PhD, University of Derby, 2008). Eίναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών του TEI Αθήνας, όπου διδάσκει Καλλιτεχνική Φωτογραφία από το 1990. Εργάστηκε ως επαγγελματίας φωτογράφος με κύρια ενδιαφέροντα το κοινωνικό ντοκουμέντο, το πορτρέτο, την αρχιτεκτονική και το θέατρο. Υπήρξε φωτογράφος και photo-editor του περιοδικού 'Ταχυδρόμος' (1980 - 89) καθώς και δημιουργός, επιμελητής και συντάκτης των μόνιμων σελίδων αφιερωμένων στη Φωτογραφία των περιοδικών ‘The Athenian’ & ‘Tέταρτο’ [1985 -1988] και συνεργάτης του περιοδικού ‘Περιοδικό’ του Θανάση Λάλα, (1985 - 1990). Σημαντικός εκπρόσωπος της Σύγχρονης Ελληνικής Φωτογραφίας, αφιερώθηκε εξ' ολοκλήρου στη διάδοση και την προώθηση της ελληνικής φωτογραφίας. Υπήρξε επίσης μέλος της επιτροπής εργασίας (1991 - 1993) των επαγγελματιών φωτογράφων για την συγκρότηση του νόμου 2121/93 περί πνευματικών δικαιωμάτων. Συνεργάστηκε με διεθνή φωτογραφικά πρακτορεία, περιοδικά και άλλα έντυπα ενώ εργάστηκε και στο Υπουργείο Πολιτισμού ως ειδικός σύμβουλος σε θέματα φωτογραφίας επί Υπουργίας Θ.Μικρούτσικου, Σ.Μπένου και Ε.Βενιζέλου. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Φωτογραφικού Κέντρου Αθηνών[4] (μαζί με τους Κωστή Αντωνιάδη, Γιώργο Δεπόλλα, Γιάννη Δήμου και Στέφανο Πάσχο) καθώς και της Ένωσης Φωτογράφων Εφαρμοσμένης και Δημιουργικής Φωτογραφίας (ΕΦΕΔΗΦ). Έχει δημοσιεύσει, εως σήμερα, ένα σημαντικό αριθμό θεωρητικών και κριτικών κειμένων, έχει οργανώσει και επιμεληθεί φωτογραφικές εκθέσεις, σεμινάρια, εργαστήρια και ερευνητικά προγράμματα κι έχει συμμετάσχει ως συνδιοργανωτής και εισηγητής σε συνέδρια και ημερίδες. Ατομικές εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στο Ισραήλ και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία κ.α).

Ατομικές Εκθέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νίκος Παναγιωτόπουλος, από τη σειρά "Άσυλο: Ψυχιατρικό Ίδρυμα Λέρου", 1982
Νίκος Παναγιωτόπουλος, από τη σειρά "Κοινοί Φανταστικοί Τόποι", 1986-89
Νίκος Παναγιωτόπουλος, από τη σειρά "Terra Cognita", 2000-2007
Νίκος Παναγιωτόπουλος, από τη σειρά "Μικρές Εκκλησιες", 1975-85
Νίκος Παναγιωτόπουλος, από τη σειρά "Το Άλλο Πορτρέτο", Ταχυδρόμος, 1984-85
  • Παλίμψηστο | Palimpsest, Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, Χανιά,

με την υποστήριξη του Goethe Zentrum, 7 Ιουνίου  2021 – 11 Αυγούστου 2021.

  • KZ- Sachsenhausen,

Poems & Crimes, Aθήνα, Ιανουάριος 2016.

  • Aufarbeitung: The Wall, Ειρμός Gallery, Θεσσαλονίκη,

Επιμέλεια Η.Παπαϊωάννου, 5th Biennale of Contemporary Art, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Σεπτεμβριος – Οκτώβριος 2015.

  • Leylegin Geciken Adimi, Yunan Sineması Fotoğraf Karelerinde Ölümsüzleşti, Σεπτ- Οκτ/2010.

17th Adana Golden Boll Film Festival / 17o Altin Koza Film Festivali, Theo Angelopoulos’ Un-Set Fotograflari Sergisi Επιμέλεια: Δρ Πηνελόπη Πετσίνη, Adana Art Gallery, Sanat Galerii, Adana, Τουρκία,

  • Ομοιότητα Περίπου, Εκδοχές ενός Πορτρέτου του Αντώνη Μπενάκη, Φεβρ 2007- Μάιος 2010,

Επιμέλεια: Δρ Σοφία Χανδακά- επιμελήτρια Μουσείου Μπενάκη. Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς, Αθήνα,

  • Κοινοί Τόποι, Επιμέλεια: Nίκος Παναγιωτόπουλος,

ARTACT, Εναλλακτικός Χώρος Τέχνης, Αθήνα, Απρ- Μάιος/2007

  • Το Μετέωρο Bήμα του Πελαργού / Παράλληλες Εικόνες

Επιμέλεια: Πηνελόπη Πετσίνη, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Κτίριο Ολύμπιον, Θεσσαλονίκη, Οκτ/2002-Δεκ/2003. Φωτογραφικό Kέντρο Αθηνών, Απρ-Μάιος/2002. 41ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ, Αποθήκη Α, Λιμάνι, Θεσσαλονίκη, Νοέμβρ/2000.

  • A. James Speyer, Οικία στην Ύδρα, Επιμελητής: Δημήτρης Αντωνακάκης,

Carnegie Museum of Art, Chicago, HΠA, Ιαν/1998 The Arts Club Chicago, HΠA, Φεβρ/1998 The Heinz Architectural Center, Pittsburgh, HΠA, Φεβρ/1998.

  • La Photographie Hellenique - Κοινοί Φανταστικοί Tόποι, ,

Επιμελητές: Patrick Rogier, B. Ιωακειμίδης, Atelier d' Art Contemporain, Musee d' Art Moderne et d' Art Contemporain, Septembre de la Photo, Nice, Γαλλία, Σεπτ-Οκτ/1998.

  • Βιβλιοθήκη: Από την Αρχαιότητα στην Αναγέννηση,

Επιμελητής: Κωνσταντίνος Στάικος, Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα, Οκτ-Νοέμβρ/1997.

  • Nότιοι Ανατολικοi Tόποι

Γκαλερί Ειρμός, Φωτογραφική Συγκυρία '95, Θεσσαλονίκη, Φεβρ/1995. Φωτογραφικό Kέντρο Αθηνών, Απρ/1995.

  • The Persistance of Memory,

3rd Israeli Photography Biennial, Επιμελητής: Γιάννης Σταθάτος, Miskan le Omanut Museum of Art, Ein Harod, Ισραήλ, Σεπτ/1991.

  • Κοινοί Φανταστικοi Tόποι,

Rantagalleria, Oulu, Φινλανδία. Peri Center of Photography, Turku, Φινλανδία. Φωτογραφική Συγκυρία '91, Aίθουσα Tέχνης Δήμου Θεσσαλονίκης, Φεβρ/1991.

  • Κοινοi Φανταστικοi Tόποι,

Φωτογραφικό Kέντρο Αθηνών, Μάρ/1990

  • Balades Europeenes,

12e Festival Photographie du Tregor, L’ Imagerie, Lannion, Γαλλία, Αυγ/1990.

  • Tέσσερεις Έλληνες Φωτογράφοι 1975 - 1987,

1ος Διεθνής Mήνας Φωτογραφίας της Αθήνας, Kέντρο Τεχνών, Αθήνα, Απρ/1987.

  • Ηλεκτρικά Φώτα / Μικρές Εκκλησιές / Δέντρα της Πόλης,

Φωτογραφικό Kέντρο Αθηνών, 1985.

  • Η Αστική Κατοικiα στην Ελλάδα, 1900-1982

8o Αρχιτεκτονικό Συνέδριο, Mέγαρο Ωδείου Αθηνών Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα, 1985. Europalia '82, Proka - Academie dez Beaux- Arts, Gand, Bέλγιο, Οκτ/1982, Museee de L' Architecture, Liege, Bέλγιο, Νοέμβρ/1982.

  • Εικόνες 1974 – 1978,

City Bank, Θεσσαλονίκη, 1979.

  • Εικόνες 1974 – 1977,

British Council, Αθήνα, 1978 .

Δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος αρθρογραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του '70. Τα περισσότερα κείμενά του αποσκοπούν στην έναρξη και εξέλιξη μιας συζήτησης που θα επιτρέψει μία μετα-αποικιοκρατική (postcolonial) ανάγνωση τόσο της Ελλάδας όσο και της αναπαράστασής της, ερευνώντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο κατασκευάζεται, ερμηνεύεται και τελικά παρουσιάζεται η εικόνα της Ελλάδας και εξετάζοντας τον τρόπο που η Ελληνική φωτογραφία αξιολογεί και αναπαριστά το περιβάλλον της και το βαθμό κατά τον οποίο μια τέτοια αξιολόγηση καθορίστηκε και επηρεάστηκε από την κυρίαρχη Δυτική κουλτούρα.[5] Θεωρεί πως η Δυτική πολιτιστική ηγεμονία παράγει και επιβάλλει ένα συγκεκριμένο βλέμμα, ένα "Δυτικό βλέμμα" όπως το αποκαλεί, η φαινομενικά αυταπόδεικτη φύση του οποίου καλύπτει την ιστορική και ιδεολογική του συγκρότηση. "Μια προσεκτικότερη ανάγνωση της Ελληνικής Φωτογραφίας" γράφει, "αποκαλύπτει ότι, αυτή υπήρξε και παραμένει ένας ακαταπόνητος και συχνά ενθουσιώδης μεσάζων εισαγωγής και των δύο παραπάνω αναφερθέντων συστημάτων: του δυτικού βλέμματος και του φωτογραφικού μέσου. Ενός μέσου του οποίου το διανοητικό και αισθητικό πλαίσιο -το σύνολο δηλαδή αρχών, κανόνων και παραδόσεων- που φυσιολογικά γεννήθηκε και διαμορφώθηκε στη μητροπολιτική Δύση, εικονογραφεί την ευρωκεντρική φύση των αντιλήψεών της. Έχοντας υιοθετηθεί ως το ‘φυσικό’, το ‘ορθό’ σύστημα αξιολόγησης και επιλογών της, επεβλήθηκε πάνω στην αναπαράσταση της ελληνικής πραγματικότητας. Καθώς όμως προτείνει τι αξίζει και τι δεν αξίζει να φωτογραφηθεί, ορίζει ταυτόχρονα και τι αξίζει και τι δεν αξίζει να βλέπουμε και να εκτιμούμε στην ίδια την πραγματικότητα."[6]

Ενδεικτικές Δημοσιεύσεις:

  • "Από τη γραφικότητα στον βαλκανισμό: Ηγεμονικά αφηγήματα στη φωτογραφική αναπαράσταση της σύγχρονης Ελλάδας", 2021

στο Πετσίνη, Π. και Σταθάτος, Γ. (επιμ.) Φωτογραφία και συλλογικές ταυτότητες: Ελληνικές Φωτογραφικές Μελέτες Ι, Αθήνα: Κουκκίδα.

  • "Ελληνική φωτογραφία: ευρωκεντρισμός, πολιτισμική αποικιοκρατία και η κατασκευή της μυθικής κλασικής Ελλάδας", 2021

στο Ανδρέας Μαράτος (επιμ.) 1821-2021: Μνήμες τεχνών – Θραύσματα ιστορίας, Αθήνα: Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς – εκδόσεις Νήσος.

  • “Τοπίο και Εθνική Ταυτότητα”, 2011

στο Γ. Δαϊκόπουλος, Γ. Ζιώγας (επιμ.) “Φύση, Όρια, Υλικά”, Φλώρινα 2011: έκδ. Κ. Π. Ε. & Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, 24x17cm, σελ.24-30, [Ελληνικά], ISBN 978-960-98404-4-6.

  • “Τοπίο και Ηγεμονικές Αναπαραστάσεις: Το Παράδειγμα της Αθήνας”, 2011

στο Γ.Ζιώγας, Ν.Παναγιωτόπουλος Π.Πετσίνη (επιμ.) “Παγκόσμια Τοπία / Global Landscapes”, Αθήνα 2011: έκδ. ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ & Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών. 24x17cm, σελ. 69-79, [Ελληνικά], ISBN 978-960-322-424-2.

  • “Ο Σκοτεινός Θάλαμος του Μοντερνισμού: Η επίδραση της Φωτογραφίας στην οπτική του Μοντερνισμού με αφορμή το έργο του Πάμπλο Πικάσσο”, 2010

(κοινή δημοσίευση με Π. Πετσίνη), στο Σ. Χτούρης, Γ. Ζιώγας (επιμ.) “Οι Δεσποινίδες της Αβινιόν του Pablo Picasso Εκατό Χρόνια Μετά, Το Πολιτισμικό Πλαίσιο του Μοντέρνου – Σχολές & Δίκτυα”, Αθήνα 2010: 2η αναθεωρημένη έκδοση ΠΑΠΑΖΗΣΗ & Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Κοινωνιολογίας, [Ελληνικά], ISBN 978-960-02-2404-7.

  • “On Greek Photography: Eurocentrism, Cultural Colonialism and the Construction of Mythic Classical Greece”, 2009

στο Third Text - critical perspectives on contemporary art & culture, No 97, Volume 23, Issue 2, March 2009, σελ.181-194. Routledge / Francis & Taylor, London. [Αγγλικά], ISSN 0952-8822.

  • “Terra Cognita, Για την Φωτογραφική Αναπαράσταση του Ελληνικού Τοπίου - Terra Cognita, Pour la representation photographique du paysage Grec”, 2007

στο Ηλ. Μπεριάτος & J. Ballesta (επιμέλεια), “Θεωρία και Πολιτική του Τοπίου - Ελληνικές και Γαλλικές Εμπειρίες / Theorie et Politique du paysage - Experiences Grecques et Francaise”, Βόλος 2007: έκδ. ΤΜΧΠΠΑ - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, [Ελληνικά & Γαλλικά], ΙSΒΝ: 978-960-88490-1-3.

  • "Αθήνα: Πραγματικότητες και Αναπαραστάσεις", 2005

στο Χριστίνα Kάλμπαρη, Kώστας Ντάφλος (επιμ.) Η METABAΣH THΣ AΘHNAΣ, Εκδόσεις FUTURA, Αθήνα 2005, ISBN 960-6654-06-0, σελίδες 280, 23X16.5 cm, σελ125-8.

  • "Terra Cognita: the West, the Reality, the Photography", 2003

στο IMAGO, No 15, Winter 2003, Fotofo Bratislava- Slovakia, σελ24-31.

  • "Τα Όρια του Βλέμματος- Φωτογραφία και Ψυχοπάθεια", 2000

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 1- TΟ BΛΕΜΜΑ, 09-12/2000, σελίδες 114, 23X17cm, σελ74-82.

  • "Το Δυτικό Βλέμμα και η Ελληνική Φωτογραφία", 1999

στο ΓPAMMA, Περιοδικό Θεωρίας και Κριτικής, Τόμος 7: "Κουλτούρες Θέασης / (Προ)οπτικές της Κουλτούρας", Έκδοση Τμήματος Αγγλικής, Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου, σελ91-103.

  • "Εθνική Πολιτική για την Καλλιτεχνική Φωτογραφία", 1995

Βιβλίο, συλλογική έρευνα, μελέτη και συγγραφή, Επιτροπή σχεδιασμού εθνικής πολιτικής για την ανάπτυξη της καλλιτεχνικής Φωτογραφίας, Διεύθυνση Καλών Τεχνών- Τμήμα Εικαστικών Τεχνών Υπουργείου Πολιτισμού, Έκδοση: Υπουργείο Πολιτισμού, 06/1995, σελίδες 208, 17X24cm.

  • "Φωτογραφία και Πραγματικότητα", 1982

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No17, Θεσσαλονίκη, σελ229-35.

  • "Για την Μυθολογία της Φωτογραφίας", 1982

στο XAPTHΣ No1, 07/1982, σελ76-83.

  • "XV Biennale of FIAP- Πανελλήνιος Διαγωνισμός Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρίας", 1979

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No12-3, 03-04/1979, σελ.492-9, Θεσσαλονίκη.

  • "Φωτογραφία- Κοινωνικό Ντοκουμέντο: Jacob Riis and Lewis Hine", 1979

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No7, 07-08/1978, Θεσσαλονίκη, σελ37–9.

  • "Η Φωτογραφία στον Εικοστό Αιώνα", 1979

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No8, 09-10/1978, Θεσσαλονίκη, σελ138-42.

Σημειώσεις - Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 www.thmphoto.gr?page_id=2205. Ανακτήθηκε στις 2  Οκτωβρίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 BiblioNet. 48390. Ανακτήθηκε στις 2  Οκτωβρίου 2021.
  3. «Πέθανε ο ποιητής Νίκος Παναγιωτόπουλος». www.naftemporiki.gr. 28 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2023. 
  4. Γιάννης Σταθάτος "Εικόνα και Είδωλο, Η Νέα Ελληνική Φωτογραφία", Υπουργείο Πολιτισμού, Αθήνα, 1997
  5. Nikos Panayotopoulos "Terra Cognita: the West, the Reality, the Photography", 2003 στο IMAGO, No 15, Winter 2003, Fotofo Bratislava- Slovakia, σελ24-31.
  6. Nikos Panayotopoulos "On Greek Photography: Eurocentrism, Cultural Colonialism and the Construction of Mythic * Classical Greece" στο Third Text, Volume 23, Issue 2, 2009

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Fergus Allen: “Greece by Greeks”, LONDON MAGAZINE, 10-11/1998, London, σελ.99-101.
  • Ασδραχάς, Σ., Μόσχοβη, Α., Τσιργιάλου, Α. (επιμ): "Η Ελλάδα μέσα από τη Φωτογραφία", Μέλισσα: Αθήνα, 2009.
  • Geoffrey Crawley: “A Post Classical Landscape”, BRITISH JOURNAL OF PHOTOGRAPHY, No6705, 16/02/1989, London, σελ.25.
  • Κώστας Ιωαννίδης: "Ελληνική Φωτογραφία: Ενας Αιώνας σε Τριάντα Χρόνια", επιστημονική μελέτη, Αθήνα: εκδόσεις Futura, 2008.
  • Γιώργος Kόκκινος: “Νίκος Παναγιωτόπουλος - Η Παγίδα της Φωτογένειας”, συνέντευξη, Σχολιαστής, No76, 05/1989, σελ.44-5.
  • Θανάσης Λάλας: “Νίκος Παναγιωτόπουλος από τον Θανάση Λάλα”, συνέντευξη, Περιοδικό, 10/1986, σελ.48-54.
  • Σ. Μαυροειδής: “Περί της Διαχείρισης της Εικόνας του Κόσμου”, συνέντευξη, Αυγή, 04/05/1997, σελ.38-9.
  • Thanassis Moutsopoulos: "No More Hybrids, Long Live the Clones: Greek Art Changing", ON CULTURAL INFLUENCE-Collected Papers from APEXART International Conferences 1999-2006, New York, 2006.
  • "Νίκος Παναγιωτόπουλος, Κοινοί Φανταστικοί Τόποι", Camera Obscura IX, Εντευκτήριο, Θεσσαλονίκη 1991.
  • Nikos Panayotopoulos: "On Greek Photography: Eurocentrism, Cultural Colonialism and the Construction of Mythic * Classical Greece" στο Third Text, Volume 23, Issue 2, 2009
  • Πετσίνη Πηνελόπη: “Φωτογραφία: Η Περίοδος της Θεσμικής & Θεωρητικής Πλαισίωσης”, στο Π.Παναγιωτόπουλος & Β.Βαμβακάς (επιμ.) Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ’80: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ, Επιτροπή Ερευνών-ΕΚΠΑ, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Πέρασμα, 2010.
  • Γιάννης Σταθάτος: "Εικόνα και Είδωλο, Η Νέα Ελληνική Φωτογραφία", Υπουργείο Πολιτισμού, Αθήνα, 1997.
  • Γιάννης Σταθάτος: “Picturing Greece: The Photography Center of Athens”, συνέντευξη, Creative Camera, No238,12/1984, London, σελ16 και 39-49.
  • Liz Wells: “Greek Perspectives”, EUROPEAN PHOTOGRAPHY, No38, 04-06/1989, Hannover, σελ.14-15.
  • Mάνος Χατζιδάκις: “Ο Mάνος Χατζιδάκις συζητά στο Φανταστικό Καφενείο για τη Φωτογραφία”, Tέταρτο, No7, 11/1985, σελ.75-9.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]