Φαλακρό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Μποζ Νταγ)

Συντεταγμένες: 41°17′10″N 24°10′48″E / 41.2860°N 24.1800°E / 41.2860; 24.1800

Φαλακρό


Το όρος Φαλακρού από τα νότια

Φαλακρό is located in Ελλάδα
Φαλακρό
Φαλακρό
Ύψος 2.232 μέτρα
Κορυφή Προφήτης Ηλίας
Γεωγραφικά στοιχεία
Γεωγραφικό Διαμέρισμα Μακεδονίας

Το Φαλακρό (παλαιότερα Μποζ Νταγ[1][2], τουρκ: γκρι βουνό) είναι βουνό του νομού Δράμας, στη Μακεδονία (περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης) με υψηλότερη κορυφή στα 2.232 μέτρα[3]. Στο Φαλακρό λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο, Διαθέτει 3 σαλέ, δύο στη βάση του χιονοδρομικού και ένα στον τερματισμό του τετραθέσιου αναβατήρα. Επίσης διαθέτει κατάστημα ενοικίασης εξοπλισμού σκι, σχολές εκμάθησης, ιατρείο, ευρύχωρο parking 9 αναβατήρες και 20 πίστες.

Χιονότρυπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χιονότρυπα βρίσκεται στα 2100 μέτρα, κάτω από την κορυφή του Φαλακρού όρους, κοντά στο σαλέ του χιονοδρομικού. Πρόκειται για καταβόθρα που κατέρρευσε η οροφή της, ενώ είναι και ένα από τα βαθύτερα βάραθρα της Μακεδονίας (-111μ) με μεγάλο άνοιγμα και μόνιμο χιόνι στον πάτο του. Διανοίγεται σε μάρμαρο με τον πάγο και το νερό να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διάβρωση και διαμόρφωση του σπηλαίου. Η πρώτη κατάβαση γίνεται σε σαθρό λούκι και είναι 55 μέτρα, όπου φτάνουμε στο κομμάτι του πάγου, ο οποίος αυξομειώνεται ανάλογα με την εποχή του χρόνου και τα χιόνια. Στα τοιχώματα της βόρειας πλευράς υπάρχει συνέχεια ανάμεσα στο χιόνι και το βράχο. Η είσοδος αυτή στον κάτω κόσμο της χιονότρυπας είναι φραγμένη από χιόνι τους περισσότερους μήνες του χρόνου.. Αρχικά η κατάβαση είναι κατακόρυφη για 15 μέτρα μέσα σε μικρό τούνελ και στη συνέχεια γίνεται επικλινής πάνω σε πλαγιά χιονιού για να καταλήξει μετά από άλλα 15 μέτρα σε έναν εντυπωσιακό θάλαμο, με πλούσιο διάκοσμο στα τοιχώματα του και ύψος οροφής στα 40μ περίπου. Εκεί είμαστε στα -90 μέτρα, ενώ το σπήλαιο συνεχίζει για άλλα 20 μέτρα όπου και καταλήγει σε δεύτερο θάλαμο. Στην αρχή της 2ης κατάβασης βρέθηκε και μία σανίδα του σκι, αγνώστου ηλικίας.. Το χρονικό της εξερεύνησης και χαρτογράφησης της καταβόθρας ξεκινάει το 2007, όπου 2 μέλη του ΣΟΚ (Μακροστέργιος Λ. και Μονάχας Σ), μετά από υπόδειξη του Ν.Διάφα θα κατεβούν στο μεγάλο θάλαμο, ενώ θα γίνουν άλλες δύο αποστολές όπου θα εξερευνηθούν και κάποιες άλλες συνέχειες.

Χ/Κ Φαλακρού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού ιδρύθηκε το 1980 με πρωτοβουλίες του Ορειβατικού Συλλόγου Δράμας, με στόχο να καλύψει τις βασικές ανάγκες αναψυχής και άθλησης της γύρω περιοχής. Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων, το Χιονοδρομικό Κέντρο απέκτησε τη δική του δυναμική και ένα φανατικό κοινό που το ανέδειξε σε ένα από τα πιο σημαντικά χιονοδρομικά κέντρα της χώρας και βασικό τουριστικό πόλο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας –Θράκης. Η χρήση και η εκμετάλλευση του Χ.Κ.ΦΑΛΑΚΡΟΥ έχει παραχωρηθεί πλέον στην ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ, η οποία το διαχειρίζεται μέσω ανάθεσης συμβάσεων παροχής υπηρεσιών για την υποστήριξη λειτουργίας και τον εκχιονισμό του δρόμου πρόσβασης σε αναδόχους. Το Χιονοδρομικό Κέντρο διαθέτει 21 πίστες, διαφορετικού βαθμού δυσκολίας συνολικού μήκους 17 χλμ με μήκη που ποικίλουν από 230μ μέχρι 1500μ. αλλά και διαδρομές μεγάλων αποστάσεων μήκους πάνω από 2500μ. και μεγάλης υψομετρικής διαφοράς από 2232 μ έως 1615 μ σε βορινές πίστες, που είναι κατάλληλες και για αθλητικές διοργανώσεις. Παράλληλα, η άριστη ποιότητα χιονιού, οι πολλές βορινές, βορειοδυτικές και βορειοανατολικές πλαγιές-φυσικές πίστες που βρίσκονται σε υψόμετρο πάνω από 2000μ., η απουσία εδαφικών εξάρσεων και ταυτόχρονα οι εναλλαγές κλίσεων προσφέρουν εξαιρετική ποικιλία επιλογών για όλα τα επίπεδα χιονοδρόμων και για όλους τους τύπους χιονοδρομίας. Σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα του Φαλακρού αποτελεί η μακρά περίοδος χιονοκάλυψης που οφείλεται τόσο στη γεωγραφική του θέση όσο και στο μεγάλο υψόμετρο, καθώς η βάση του χιονοδρομικού είναι στα 1720μ και οι πίστες βρίσκονται σε υψόμετρο που φτάνει και τα 2232μ.

Όμως το αλπικό τοπίο του Φαλακρού προσφέρεται και για άλλες δραστηριότητες, αλλά και για μια απλή βόλτα, καθώς συνδυάζει υπέροχη θέα προς όλες τις κατευθύνσεις: τη λίμνη του ποταμού Νέστου και τα Βουλγαρικά σύνορα, το υπέροχο Φαράγγι των Πύργων, τον κάμπο της Δράμας, το Παγγαίο, τη Θάσο, τον Άθω, το Αιγαίο, ακόμα και τον Όλυμπο με καλές καιρικές συνθήκες.

Στο Χιονοδρομικό Κέντρο λειτουργούν:

Τρεις συρόμενοι αναβατήρες, μία τετραθέσια εναέρια αποσυμπλεκόμενη καρέκλα, μία εναέρια διθέσια και τρία baby lift, που εξυπηρετούν τις 21 πίστες του χιονοδρομικού κέντρου. Μία πίστα snowmobile. Τρία σαλέ, δύο στη βάση του χιονοδρομικού και ένα στον τερματισμό της τετραθέσιας καρέκλας, με πανοραμική θέα σε υψόμετρο 2.110 μ. Στο ένα από τα σαλέ στη βάση του κέντρου, λειτουργεί εστιατόριο και μπορεί να καλύψει τις ανάγκες διανυκτέρευσης 80 ατόμων. Σημεία εστίασης. Σημεία πώλησης και ενοικίασης ειδών χιονοδρομίας με σχολές εκμάθησης σκι.

Κλίμα-Καιρός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κλίμα του Φαλακρού όρους χαρακτηρίζεται μεσογειακό με ηπειρωτική επίδραση λόγο του μεγάλου υψομέτρου.

Στις χαμηλότερες περιοχές, το κλίμα είναι τυπικά μεσογειακό με θερμά και ξηρά καλοκαίρια, υγρούς και κρύους χειμώνες, με εξαίρεση κάποιες περιοχές.

Η θερμοκρασία στο Φαλακρό όρος κυμαίνεται τον χειμώνα από -15 βαθμούς Κελσίου έως και -5, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις παγετού ο υδράργυρος έχει κατρακυλήσει ακόμη και στους -28 με -30 βαθμούς Κελσίου.

Η θερμοκρασία, το καλοκαίρι κυμαίνεται από 5 έως και 20 βαθμούς Κελσίου. Ενώ σε ακραίες περιπτώσεις παγετού, το καλοκαίρι, ο υδράργυρος έχει κατρακυλήσει ακόμη και στους -2 βαθμούς Κελσίου.

Χιονοπτώσεις σημειώνονται κατά την περίοδο (Οκτωβρίου-Απριλίου) ενώ χιονοπτώσεις έχουν σημειωθεί και τον Ιούνιο.

Η εντονότερη χιονόπτωση των τελευταίων ετών καταγράφηκε τον Φεβρουάριο του 2019 με το ύψος χιονιού να αγγίζει σε ορισμένα σημεία και τα 8 μέτρα.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Φαλακρό είναι το ψηλότερο βουνό της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με την κορυφή του, του Προφήτη Ηλία[3]) να ανέρχεται στα 2.232 μέτρα. Συνδέεται στα δυτικά με τον Όρβηλο, ενώ στα ανατολικά καταλήγει στην κοιλάδα του Νέστου, που το διαχωρίζει από την Κεντρική Ροδόπη. Στα βόρεια εκτείνεται εντός του βουλγαρικού εδάφους, λίγο νοτιότερα από το χωριό Μπάσλαινη στην επαρχία Άνω Τζουμαγιάς (Μπλαγκόεβγκραντ), με υψηλότερη κορυφή το Μπαΐρι Τσιπλάκη στα 1.090 μ.[4] Στο Φαλακρό λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο[3] λίγο πιο πάνω από το χωριό Βώλακας.Το βουνό αποτελείται από ένα σύμπλεγμα τριών κυρίων όγκων, το βορειοδυτικό με ψηλότερη κορυφή το Άγιο Πνεύμα (1.629 μ.), το νοτιοδυτικό με ψηλότερη κορυφή τον Γρανίτη ή Άγιο Παύλο (1.769 μ.) και το κεντρικό, που είναι και το πιο εντυπωσιακό, με ψηλότερη κορυφή τον Προφήτη Ηλία (2.232 μ.) ο οποίος περιβάλλεται από τις κορυφές Χιονότρυπα (2.112 μ.), Βάρδενα (2.194 μ.), Ψευτοδόντι (2.060 μ.), Καρτάκλα (2.035 μ.) και Στρογγυλό (2.012 μ.).

Προστατευόμενη τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κορυφές του όρους Φαλακρό είναι προστατευόμενος βιότοπος του Natura 2000, κατά μία έκταση 99,57 τ.χλμ.[5][6][7] Η περιοχή περιλαμβάνει ψηλές κορυφές, βραχώδη ασβεστολιθικά πετρώματα, αλπικά και υποαλπικά λιβάδια που καλύπτονται από δάση και θαμνώνες. Σε χαμηλότερο υψόμετρο υπάρχουν δάση πεύκων και πλατύφυλλων.

Η προστατευόμενη χλωρίδα του βουνού περιλαμβάνει πολλά φυτικά είδη περιορισμένης κατανομής στον ελλαδικό χώρο[2], όπως: αμελάνχιερ το ωοειδές, γλαδιόλος ο ελοχαρής, ιμαντόγλωσσο κάπρινο, βιόλα δελφινάνθα, ανδροσάκη βιλόσα, αρκουδοστάφυλα, χαμπερλέα της Ροδόπης, νιγριτέλα η μελανή, καμένη ορχιδέα, βαλεριάνα, τσάι του βουνού, σιληνή η φασολοειδής, κ.α.[5]

Στην προστατευόμενη πανίδα περιλαμβάνονται τα ασπόνδυλα: αγροδίαιτος νεφοϊπτάμενος, μακουλινέα η Άλκον, ροπαλόκερα και ψευδοχάζαρα κλπ και τα θηλαστικά: ευρωπαίκές ενυδρίδες, τρανομυωτίδες, λύκοι, δενδρομυωξοί, τρανονυχτερίδες, αγριόγατες, βουνομυωξοί, καφέ ωτονυχτερίδες, πιπιστρέλλοι, αλεπούδες κοκ[2][5].

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Φαλακρό αποτέλεσε ορμητήριο Ελλήνων ανταρτών του ΕΛΑΣ και του Αντών Τσαούς ενάντια στα βουλγαρικά στρατεύματα Κατοχής[8] με επακόλουθο τη διεξαγωγή εκκαθαριστικών επιχειρήσεων και την καταστροφή αρκετών οικισμών της ευρύτερης περιοχής[9].

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Σύγχρονος Εγκυκλοπαιδεία Ελευθερουδάκη, Εγκυκλοπαιδικαί Εκδόσεις Ν. Νίκας και ΣΙΑ Ε.Ε., έκδοσις πέμπτη εκσυγχρονισμένη δια συμπληρώματος κατά τόμον, Αθήναι 1964, τόμος 5ος, σελ. 356.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Κορυφές Όρους Φαλακρό (Μποζ Νταγ)». filotis.itia.ntua.gr. NatureBank. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2020. 
  3. 3,0 3,1 3,2 «ΦAΛAKPO - Υψ. 2232 μ». hellaspath.gr. Hellaspath. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2020. 
  4. Τσβετάνωφ, Μόμτσιλ (2014). Българските планини (στα Βουλγαρικά). Ντόμινο. σελ. 36. ISBN 9789546512499. 
  5. 5,0 5,1 5,2 «N2K GR1140004 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019. 
  6. «Koryfes Orous Falakro». Protected Planet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019. 
  7. «NatureBank - Βιότοπος CORINE - Κορυφές Όρους Φαλακρό (Μποζ Νταγ)». filotis.itia.ntua.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019. 
  8. Τάσος Χατζηαναστασίου, Αντάρτες και Καπετάνιοι. Η Εθνική Αντίσταση κατά της βουλγαρικής κατοχής της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης 1942 - 1944, εκδοτικός οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2003, σελ. 45-46, 127.
  9. Χατζηαναστασίου, 2003, σελ. 160, 173-174.