Μη λεκτική επικοινωνία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μη λεκτική επικοινωνία θεωρείται συνήθως η διαδικασία επικοινωνίας κατά την οποία στέλνουμε και δεχόμαστε μη λεκτικά (κυρίως οπτικά) μηνύματα.Τα μηνύματα μεταδίδονται συνήθως στον παρόντα τόπο και χρόνο γιατί απαιτούν τη φυσική παρουσία αυτού που επικοινωνεί. Η γλώσσα δεν είναι η μόνη πηγή επικοινωνίας, υπάρχουν επίσης κι άλλες. Μηνύματα μπορούν να σταλούν μέσω χειρονομιών και αγγιγμάτων (απτική επικοινωνία), μέσω της γλώσσας του σώματος ή της στάσης, της έκφρασης του προσώπου (μορφασμοί) και οπτικής επαφής (βλέμματα). Νοήματα μπορούν επίσης να κοινοποιηθούν μέσω αντικειμένων ή χειροποίητων έργων (δηλαδή ρούχα, κομμώσεις ή αρχιτεκτονική), σύμβολα και εικόνες (ή γραφικά). Ο λόγος εμπεριέχει μη λεκτικά στοιχεία γνωστά ως παραγλωσσικά, συμπεριλαμβανομένου της ποιότητας της φωνής, τον τόνο, την ένταση και τον τρόπο ομιλίας. Ο χορός θεωρείται επίσης μία μορφή μη λεκτικής επικοινωνίας. Παρομοίως, τα γραπτά κείμενα έχουν μη λεκτικά στοιχεία, όπως είναι ο γραφικός χαρακτήρας, η χωρική διάταξη των λέξεων.

Μολαταύτα, οι περισσότερες μελέτες, σχετικά με τη μη λεκτική επικοινωνία, έχουν επικεντρωθεί στην πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδραση, η οποία μπορεί να ταξινομηθεί σε τρεις κυρίως κατηγορίες: περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες η επικοινωνία λαμβάνει χώρα, στα βασικά χαρακτηριστικά εκείνων που επικοινωνούν και στις συμπεριφορές των επικοινωνούντων κατά τη διάρκεια της αλληλεπίδρασης.

Μη λεκτική επικοινωνία είναι η διαδικασία κατά την οποία οι άνθρωποι μπορούν να γίνουν πομποί και δέκτες μηνυμάτων χρησιμοποιώντας ως κύριο μέσο τις ανθρώπινες αισθήσεις(ακοή, όραση, όσφρηση, αφή) ως κώδικες επικοινωνίας. Μια υγιής επικοινωνία απαιτεί και από τα δύο της μέρη(λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία) να βρίσκονται σε αρμονία και να συνδυάζοναι απόλυτα έτσι ώστε μαζί με τα λεγόμενα μας να διέπονται και οι ανάλογες κινήσεις.

Η μη λεκτική επικοινωνία επικεντρώνεται κυρίως στο πως λέμε κάτι. Καθώς επίσης είναι τα πάντα εκτός από τις λέξεις, Η μη λεκτική επικοινωνία είναι πολύ σημαντική στη καθημερινή μας ζωή για τον λόγο ότι μπορείς να κατανοήσεις τους ανθρώπους από τη στάση του σώματος κ.λ.π και αυτό ποικιλεί σε άτομα διαφορετικής κουλτούρας, μπορεί να υποδούλωσει και να φανέρωσει διάφορες λεπτομέρειες.Η μη λεκτική επικοινωνία και ο πολιτισμός συνδέονται δυναμικά μεταξύ τους, ωστόσο θα πρέπει να αποφεύγονται τόσο οι γενικεύσεις ως προς τον πολιτισμικό προσδιορισμό μιας μη λεκτικής συμπεριφοράς(δε συμπεριφέρονται όλα τα άτομα μιας κουλτούρας με τον ίδιο τρόπο), όσο και η απόδοση της συμπεριφοράς αποκλειστικά και μόνο στο χαρακτήρα ενός ατόμου(κανείς δε λειτουργεί ανεξάρτητα από το επικοινωνικό περιβάλλον εντός του οποίου ευρίσκεται)[1]. Επιπρόσθετα, η μη λεκτική επικοινωνία είναι ένα δυνατό όπλο στη πολιτική και γι'αυτό το λόγο οι πολίτικοι εκπαιδεύονται στο τρόπο ομιλίας τους ώστε να πείθουν το κοινό. Ένα βοηθητικό ντοκιμαντέρ είναι το ''Secrets of Body language" όπου υπάρχει στο youtube.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη επιστημονική μελέτη μη λεκτικής επικοινωνίας δόθηκε από τον Κάρολο Δαρβίνο στο βιβλίο του "The Expression of the Emotions in Man and Animals" (1872). Υποστήριξε πως όλα τα θηλαστικά αξιόπιστα αποτυπώνουν τα συναισθήματά τους στο πρόσωπό τους.

Χαρακτηριστικά μη λεκτικής επικοινωνίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1. Μη λεκτικά μηνύματα εκφράζουν κυρίως συναισθήματα, στάσεις.

2. Μη λεκτικές νύξεις αποτελούν υποκατάστατο του λεκτικού μηνύματος, όταν υπάρχει αντίθεση, τονισμός ή ρύθμισή του.

3. Οι μη λεκτικές νύξεις είναι συχνά ασαφείς.

4. Οι μη λεκτικές νύξεις είναι συνεχείς.

5. Οι μη λεκτικές νύξεις είναι πιο αξιόπιστες.

6. Η μη λεκτική συμπεριφορά έχει πάντα αξία στην επικοινωνία.

Τα μη λεκτικά μηνύματα κωδικοποιούνται συνήθως σκόπιμα και αποκωδικοποιούνται συνήθως ως σκόπιμα. Με τη μη λεκτική επικοινωνία μεταφέρεται το 65%-93% των μηνυμάτων στην επικοινωνία.

Λειτουργίες μη λεκτικής επικοινωνίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Argyle(1970) υπέθεσε πως, ενώ η ομιλούμενη γλώσσα χρησιμοποιείται κανονικά για την έκφραση πληροφοριών σχετικά με εξωτερικά με τους ομιλούντες γεγονότα, οι μη λεκτικοί κώδικες υπάρχουν για να καθιερώσουν και να διατηρήσουν τις διαπροσωπικές σχέσεις. Εκλαμβάνεται ως πιο ευγενικό να εκφράζεις στάσεις απέναντι στους άλλους μη λεκτικά, παρά λεκτικά, λόγου χάρη για να αποφύγεις ντροπιαστικές καταστάσεις.

Ο Argyle(1988) κατέληξε ότι υπάρχουν πέντε κύριες λειτουργίες της μη λεκτικής σωματικής συμπεριφοράς στην ανθρώπινη επικοινωνία.

  1. Έκφραση συναισθημάτων
  2. Έκφραση διαπροσωπικών στάσεων
  3. Να συνοδεύουν το λόγο για τη διαχείριση των νύξεων στην αλληλεπίδραση ομιλητή-ακροατή
  4. Αυτοπαρουσίαση της προσωπικότητας ενός
  5. Τελετουργικά (χαιρετισμός)

Δυσκολίες στη μη λεκτική επικοινωνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στους ανθρώπους ποικίλλει η ικανότητα να στέλνουν και να δέχονται μηνύματα μη λεκτικής επικοινωνίας. Κατά μέσο όρο, σε ένα μέτριο βαθμό, οι γυναίκες είναι καλύτερες στη μη λεκτική επικοινωνία από τους άντρες.

Μετρήσεις, αναφορικά με την ικανότητα του να επικοινωνείς μη λεκτικά και να ενσυναισθάνεσαι, έχουν δείξει πως οι δύο αυτές ικανότητες είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους.

Για τους ανθρώπους που έχουν σχετικά μεγάλες δυσκολίες με τη μη λεκτική επικοινωνία, αυτό μπορεί να εγείρει για αυτούς μεγάλες δυσκολίες, ειδικά στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Άτομα με το σύνδρομο Asperger, λόγου χάρη, αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προκλήσεις.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κούρτη, Ευαγγελία (2007). Η μη λεκτική επικοινωνία στο σχολείο,Εκπαιδευση Μουσουλμανοπαίδων 2002-2004. Αθήνα: Κλειδιά και Αντικλείδια. σελ. 28. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Andersen, Peter. (2007). Nonverbal Communication: Forms and Functions (2nd ed.) Waveland Press.
  • Andersen, Peter. (2004). The Complete Idiot's Guide to Body Language. Alpha Publishing.
  • Argyle, Michael. (1988). Bodily Communication (2nd ed.) Madison: International Universities Press. ISBN 0-416-38140-5
  • Brehove, Aaron. (2011). Knack Body Language: Techniques on Interpreting Nonverbal Cues in the World and Workplace. Guilford, CT: Globe Pequot Press. [1]
  • Bull, Peter E. (1987). Posture and Gesture (Vol. 16). Oxford: Pergamon Press. ISBN 0-08-031332-9
  • Burgoon, J. K., Guerrero, L. K., & Floyd, K. (2011), Nonverbal communication, Boston: Allyn & Bacon. [2]
  • Floyd, K., Guerrero, L. K. (2006), Nonverbal communication in close relationships, Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates
  • Freitas-Magalhães, A. (2006). The Psychology of Human Smile. Oporto: University Fernando Pessoa Press. ISBN 972-8830-59-9
  • Givens, D.B. (2000) Body speak: what are you saying? Successful Meetings (October) 51
  • Guerrero, L. K., DeVito, J. A., Hecht, M. L. (Eds.) (1999). The nonverbal communication reader. (2nd ed.), Lone Grove, Illinois: Waveland Press. [3]
  • Gudykunst, W.B. & Ting-Toomey, S. (1988) Culture and Interpersonal Communication. California: Sage Publications Inc.
  • Hanna, Judith L. (1987). To Dance Is Human: A Theory of Nonverbal Communication. Chicago: University of Chicago Press.
  • Hargie, O. & Dickson, D. (2004) Skilled Interpersonal Communication: Research, Theory and Practice. Hove: Routledge.
  • Knapp, Mark L., & Hall, Judith A. (2007) Nonverbal Communication in Human Interaction. (5th ed.) Wadsworth: Thomas Learning. ISBN 0-15-506372-3
  • Melamed, J. & Bozionelos, N. (1992) Managerial promotion and height. Psychological Reports, 71 pp. 587–593.
  • Remland, Martin S. (2009). Nonverbal communication in everyday life. Boston: Allyn & Bacon.
  • Ottenheimer, H.J. (2007), The anthropology of language: an introduction to linguistic anthropology, Kansas State: Thomson Wadsworth.
  • Segerstrale, Ullica., & Molnar, Peter (Eds.). (1997). Nonverbal Communication: Where Nature Meets Culture. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. ISBN 0-8058-2179-1
  • Zysk, Wolfgang (2004), ″Körpersprache - Eine neue Sicht″, Doctoral Dissertation 2004, University Duisburg-Essen (Germany).