Μεταγραφή (δίκαιο)

Στο Εμπράγματο Δίκαιο με τον όρο μεταγραφή χαρακτηρίζεται η πράξη καταχώρησης σε δημόσια βιβλία οποιασδήποτε δικαιοπραξίας ή και άλλης νομικής πράξης που μπορεί ν΄ αφορά σύσταση, μετάθεση ή και κατάργηση εμπράγματου δικαιώματος συνηθέστερα επί ακινήτων.

Έχοντας υπόψη ότι βάση, από πολλών αιώνων, των διαφόρων κοινωνικών καθεστώτων αποτελεί ο θεσμός της ιδιοκτησίας καθώς και οι πάσης φύσεως συναλλαγές που έχουν αντικείμενο αυτή, κρίθηκε προ πολλού επιβεβλημένη ανάγκη της δημοσιοποίησης οποιασδήποτε επ΄ αυτών πράξης προκειμένου όχι μόνο να μπορούν να διασφαλιστούν οι συναλλασσόμενοι αλλά και να τύχουν του νομικού εκείνου πλαισίου επί του οποίου θα μπορεί να επέλθει ουσιαστική σύσταση, μετάθεση ή κατάργηση δικαιώματος επ΄ αυτών.
Και ενώ για τα κινητά αγαθά η παράδοση αυτών αποτελεί δημοσιότητα που ικανοποιεί τον σκοπό, αντίθετα για τα ακίνητα, λόγω της φύσης τους, αναζητήθηκε η ανεύρεση ενιαίου τύπου δημοσιότητας. Έτσι η δημοσιότητα πράξεων επί ακίνητης ιδιοκτησίας επεβλήθη να καταχωρούνται σε ειδικά δημόσια βιβλία, προσιτά σε όλους, που όμως στη πράξη απαντώνται στα ακόλουθα τρία συστήματα μεταγραφής.

1. Κατά το πρώτο σύστημα ακολουθείται η τήρηση βιβλίων με το όνομα του ιδιοκτήτη.
2. Κατά το δεύτερο σύστημα ακολουθείται η τήρηση βιβλίων κατά κτήμα, αντί του ονόματος του ιδιοκτήτη. Το σύστημα όμως αυτό προϋποθέτει ύπαρξη ή ταυτόχρονα γένεση κτηματολογίου, και
3. Κατά το τρίτο σύστημα ακολουθείται η τήρηση του υποθηκικού βιβλίου που τηρείται από το υποθηκοφυλακείο, όπου καταχωρούνται μόνο συστάσεις υποθήκης.

Το πλέον ιδεώδες των παραπάνω κρίνεται το δεύτερο σύστημα που συνίσταται σε τήρηση κτηματικών βιβλίων.

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.13ος, σελ.362.