Μαρτ Λάαρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαρτ Λάαρ
Ο Μαρτ Λάαρ το 2011
Πρωθυπουργός της Εσθονίας
Περίοδος
25 Μαρτίου 1999 – 28 Ιανουαρίου 2002
ΠρόεδροςΛέναρτ Μέρι
Άρνολντ Ρίτελ
ΠροκάτοχοςΜαρτ Σίιμαν
ΔιάδοχοςΣίιμ Κάλλας
Πρωθυπουργός της Εσθονίας
Περίοδος
21 Οκτωβρίου 1992 – 8 Νοεμβρίου 1994
ΠροκάτοχοςΤίιτ Βάχι
ΔιάδοχοςΆντρες Τάραντ
Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Εσθονίας
Περίοδος
6 Απριλίου 2011 – 11 Μαΐου 2012
ΠροκάτοχοςΓιάακ Ααβίκσοο
ΔιάδοχοςΟύρμας Ρεϊνσάλου
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση22 Απριλίου 1960 (1960-04-22) (63 ετών), Βιλιάντι, Εσθονία
ΕθνότηταΕσθονική
Πολιτικό κόμμαΈνωση Υπέρ της Πατρίδας και της Δημοκρατίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Τάρτου
ΠαρωνύμιοMõmmibeebi (αρκουδάκι)[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μαρτ Λάαρ (γεννήθηκε στις 22 Απριλίου 1960) είναι Eσθονός πολιτικός και ιστορικός. Υπηρέτησε ως πρωθυπουργός της Εσθονίας την περίοδο 1992-1994 και από το 1999 έως το 2002[2]. Στον Λάαρ πιστώνεται η ταχεία οικονομική ανάπτυξη της Εσθονίας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990[3].

Τον Απρίλιο του 2011, ο Μαρτ Λάαρ έγινε υπουργός Άμυνας στην Κυβέρνηση του πρωθυπουργού Άντρους Άνσιπ[4] και υπηρέτησε μέχρι την παραίτησή του για λόγους υγείας τον Μάιο του 2012. Τον Απρίλιο του 2013, το Κοινοβούλιο της Εσθονίας τον διόρισε πρόεδρο του εποπτικού συμβουλίου της Τράπεζας της Εσθονίας, η θητεία του οποίου άρχισε στις 12 Ιουνίου 2013.

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μαρτ Λάαρ γεννήθηκε στο Βιλιάντι. Σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Τάρτου, από το οποίο αποφοίτησε το 1983. Έλαβε το μεταπτυχιακό του στη φιλοσοφία και το διδακτορικό του στην ιστορία το 2005. Δίδαξε ιστορία στο Τάλιν και υπηρέτησε ως πρόεδρος του Συμβουλίου των Ιστορικών του Ιδρύματος της Εσθονικής Κληρονομιάς, της Εταιρείας για τη Διατήρηση της Εσθονικής Ιστορίας, και την Εσθονική Φοιτητική Εταιρεία. Έχει γράψει πολλά βιβλία για την εσθονική και τη σοβιετική ιστορία, μεταξύ των οποίων το «Πόλεμος στο Δάσος: ο αγώνας της Εσθονίας για την επιβίωση, 1944-1956» (War in the Woods: Estonia's Struggle for Survival, 1944–1956), ένα βιβλίο για την «Αδελφότητα του Δάσους», ένα αντι-σοβιετικό κίνημα αντίστασης.

Η πολιτική καριέρα του Λάαρ ξεκίνησε όταν έγινε μέλος του συντηρητικού κόμματος «Ένωση Υπέρ της Πατρίδας και της Δημοκρατίας» (η οποία αργότερα συγχωνεύθηκε με την πιο τεχνοκρατική Res Publica το 2006). Εξελέγη πρωθυπουργός από το Εσθονικό Κοινοβούλιο στις 21 Οκτωβρίου 1992.

Σε δύο μόλις χρόνια (1992-1994) η ριζικά μεταρρυθμιστική εσθονική κυβέρνησή του ήταν η πρώτη στην Ευρώπη που εισήγαγε τον «επίπεδο φόρο» (flat tax), ιδιωτικοποίησε τις περισσότερες εθνικές βιομηχανίες με διαφανείς δημόσιους διαγωνισμούς, κατήργησε τους δασμούς και τις επιδοτήσεις, σταθεροποίησε την οικονομία, ισοσκέλισε τον προϋπολογισμό και, ίσως το πιο κρίσιμο, επανέφερε την προπολεμική εσθονική κορόνα και την συνέδεσε με το σταθερό γερμανικό μάρκο.

Ο Λάαρ ισχυρίζεται ότι το μόνο βιβλίο οικονομικών που είχε διαβάσει πριν γίνει πρωθυπουργός σε ηλικία 32 ετών ήταν το «Ελεύθερος να διαλέξεις» (Free to Choose) του αμερικανού οικονομολόγου Μίλτον Φρίντμαν[5].

Λόγω διαφόρων σκανδάλων, ο Λάαρ έχασε το 1994 την ψήφο μη εμπιστοσύνης, όταν κάποια μέλη του συνασπισμού απέσυραν την υποστήριξή τους[6]. Λόγοι για την καταψήφιση ήταν η δημοσιοποίηση λεπτομερειών της συμφωνίας αγοράς όπλων από το Ισραήλ και το λεγόμενο «σκάνδαλο των ρουβλίων», δηλαδή η πώληση 2,3 δισεκατομμυρίων Σοβιετικών ρουβλίων[7] που αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία κατά τη διάρκεια της εσθονικής νομισματικής μεταρρύθμισης του 1992 στην αποσχισθείσα Τσετσενική Δημοκρατία της Ιτσκερίας, που πραγματοποιήθηκε από συνεργάτες του Λάαρ μέσω μιας εσθονικής ιδιωτικής εταιρείας, της Maag, χωρίς διαβούλευση με το Κοινοβούλιο[8][9][10][11].

Πέντε χρόνια αργότερα, το 1999, ο Λάαρ επέστρεψε στη θέση με κύριους στόχους της πολιτικής του να βγάλει την οικονομία από την ύφεση και να οδηγήσει τη χώρα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρέμεινε στη θέση μέχρι την παραίτησή του το 2002. Στις 13 Μαΐου 1999, ενώ ήταν πρωθυπουργός, ο Μαρτ Λάαρ μαζί με τον σύμβουλο ασφαλείας Γιάαν Τρος, τον επικεφαλής επαρχίας Ρόμπερτ Λέπικσον και τον διευθυντή συντονισμού της Κυβέρνησης Εέρικ-Νίιλες Κρος, χρησιμοποίησαν κυνηγετικό όπλο για να πυροβολήσουν μια φωτογραφία του Έντγκαρ Σαβισάαρ, ηγέτη του αντιπολιτευόμενου κόμματος Κεσκέρακοντ[12][13][14]. Αργότερα εξήγησε ότι κατά ον πυροβολισμό ενήργησε ως ιδιώτης και όχι ως πρωθυπουργός[15][16]. Για το γεγονός αυτό ζήτησε συγγνώμη ως πρωθυπουργός και ως αξιωματικός του στρατού[17][18].

Αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λάαρ έχει λάβει πολλά βραβεία στην Εσθονία και άλλες χώρες[19][20][21]. Τα αποτελέσματα των ριζικών μεταρρυθμίσεών του έχουν αναγνωρισθεί από το Ινστιτούτο Cato (Cato Institute), το οποίο του απένειμε το «βραβείο Φρίντμαν για την Προώθηση της Ελευθερίας» το 2006[22].

Δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Priimägi: Kas Mart Laar on armas mõmmibeebi, tugev isakaru või ohtlik mesipuurüüstaja?» (στα εσθονικά). Eesti Ekspress. 5 Σεπτεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-06-14. https://web.archive.org/web/20120614152321/http://www.ekspress.ee/news/paevauudised/vanakuld/priimagi-kas-mart-laar-on-armas-mommibeebi-tugev-isakaru-voi-ohtlik-mesipuuruustaja.d?id=27691265. Ανακτήθηκε στις 2014-10-20. 
  2. «Europe Review 2003/04: The Economic and Business Report - Google Boeken». Books.google.com. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 
  3. Braithwaite, Rodric (2008). «Misreading Russia». Survival (Routledge) 50 (4): 169–176. doi:10.1080/00396330802329097. 
  4. «Mart Laar becomes Estonia's new Defense Minister». Acus.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 
  5. «Walking on Water: How to Do It». The Brussels Journal. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 
  6. Hare, P. G· Judy Batt· Saul Estrin (1999). Reconstituting the Market. Routledge. σελ. 205. ISBN 90-5702-329-6. 
  7. Smith, David James (2002). The Baltic States. Routledge. σελ. 91. ISBN 0-415-28580-1. 
  8. «Allah's Mountains: The Battle for Chechnya, New Edition - Sebastian Smith - Google Boeken». Books.google.com. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 
  9. «Baltic Voices». Baltic Voices. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 
  10. «Archive | No. 1 (3) 2001». The Baltic Course. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 
  11. «Eesti Päevaleht». Epl.ee. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 
  12. «Mart Laar 50: kaksteist kaadrit kahekordsest peaministrist - Arvamus». Arvamus.postimees.ee. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  13. «“Mart Laar vassis ja valetas”. | Õhtuleht». Ohtuleht.ee. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  14. «m.aripaev.ee». Ap3.ee. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  15. DELFI. «Laar: ma olin pilti tulistades eraisik - Eesti Päevaleht». Epl.ee. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  16. Deevision Webgraphics. «<< Saarlane >> - Eesti uudised: Laar väidab, et peaministrina polegi ta kogu aeg peaminister». Saarlane.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  17. DELFI. «Mart Laari pihtimus - Eesti Päevaleht». Epl.ee. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  18. «Uus raamat «». Martlaar.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  19. «Eesti Vabariigi President 1992-2001 - Ametitegevus - Teenetemärgid - Riigivapp». Vp1992-2001.president.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  20. «m.aripaev.ee». Ap3.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  21. «Riigikogu». Riigikogu.ee. 22 Απριλίου 1960. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  22. Lindsey, Brink (18 Μαΐου 2006). «Mart Laar, Friedman Prize Winner | Cato @ Liberty». Cato.org. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]