Μαρία Πλυτά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαρία Πλυτά
Γέννηση26  Νοεμβρίου 1915
Θεσσαλονίκη
Θάνατος4  Μαρτίου 2006
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος και παραγωγός

Η Μαρία Πλυτά (26 Νοεμβρίου 1915 - 4 Μαρτίου 2006) ήταν Ελληνίδα σκηνοθέτιδα του κινηματογράφου, πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας και δημοσιογράφος. Ήταν η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτιδα στην Ελλάδα[1][2] και είναι γνωστή για τις ταινίες Τα αρραβωνιάσματα (1950), Ο βαφτιστικός (1952) και Ο λουστράκος (1962), που σημείωσαν μεγάλη εμπορική επιτυχία. Η Πλυτά θεωρείται μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του πρώιμου μεταπολεμικού σινεμά, καθώς, παράλληλα με άλλους σκηνοθέτες, καθόρισε την κινηματογραφική γλώσσα της εποχής.[3] Έγραψε επίσης μυθιστορήματα και θεατρικά έργα, ενώ εργάστηκε για αρκετά χρόνια σε εφημερίδες και περιοδικά.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μαρία Πλυτά γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1915 στη Θεσσαλονίκη.[4] Λίγο μετά την Κατοχή, εκδόθηκαν δύο μυθιστορήματά της, τα Δεμένα φτερά (1944) και οι Αλυσίδες (1946).[5] Σύντομα την κέρδισε ο κινηματογράφος και το 1947 συμμετείχε ως καλλιτεχνική διευθύντρια στην ταινία Μαρίνος Κονταράς του Γιώργου Τζαβέλλα.[6]

Η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε η Πλυτά ήταν Τα αρραβωνιάσματα (1950), στην οποία πρωταγωνίστησαν οι Ντίνος Ηλιόπουλος και Αιμίλιος Βεάκης. Κατά τα γυρίσματα της ταινίας της Η λύκαινα (1951), η Πλυτά δεν έμεινε μόνο στη σκηνοθεσία, αφού είχε γράψει και το σενάριο της ταινίας, παίρνοντας μέρος επίσης και στον φωτισμό και το μοντάζ της.[7] Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και το 1986 ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της,[8], σε ένδειξη αναγνώρισης της κινηματογραφικής προσφοράς της. Ανάμεσα στις επιτυχίες της ήταν το 1962 η ταινία Ο λουστράκος με πρωταγωνιστή τον Βασιλάκη Καΐλα. Ήταν επίσης στιχουργός τραγουδιών[9], ενώ είχε συγγράψει και δύο θεατρικά έργα για το ραδιόφωνο.

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θεατρικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Κάστρο της Χερσώνας (1948)
  • Μάνα Γης (1962)

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Vrasidas Karalis (2012). A History of Greek Cinema. New York, NY: Continuum. ISBN 9781441180902.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Karalis (2012), σελ. 60.
  2. Ζουμπουλάκης, Γιάννης (14 Ιουλίου 2017). «Μαρία Πλυτά: Τιμή στην ξεχασμένη πιονιέρισσα». Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2019. 
  3. Karalis (2012), σελ. 79.
  4. «Απεβίωσε η Μαρία Πλυτά, πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις». Η Καθημερινή. 8 Μαρτίου 2006. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2019. 
  5. «Το 2006 πεθαίνει η πρώτη ελληνίδα σκηνοθέτιδα, Μαρία Πλυτά». LiFO. 4 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2019. 
  6. «Απεβίωσε η Μαρία Πλυτά, πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις». Η Καθημερινή. 8 Μαρτίου 2006. http://www.kathimerini.gr/244288/article/politismos/arxeio-politismoy/apeviwse-h-maria-plyta-prwth-gynaika-skhno8etis. 
  7. Ψαρρή, Κωνσταντινιά (2021). Αναπαράσταση της περιθωριοποιημένης ετερότητας (πορνεία –ομοφυλοφιλία) μέσα από τον ελληνικό κινηματογράφο της περιόδου 1950-1970. Αλεξανδρούπολη: ΔΠΘ. σελ. 51. 
  8. Nαυτεμπορική Αρχειοθετήθηκε 2007-08-28 στο Wayback Machine., Στη «γειτονιά των αγγέλων» η πρώτη ελληνίδα σκηνοθέτις, 7 Μαρτίου 2006.
  9. stixoi info
  10. Μαυροειδής, Γεώργιος (2022). Αναπαραστάσεις της Κοινωνικής Ληστείας στον Μεταπολεμικό Ελληνικό Κινηματογράφο (1950-1980). Αθήνα: ΕΑΠ. σελ. 16.