Μάχη του Χαλχίν Γκολ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάχη του Χαλχίν Γκολ
Χρονολογία11 Μαΐου – 16 Σεπτεμβρίου 1939
ΤόποςΧαλχίν Γκολ, Λαϊκή Δημοκρατία της Μογγολίας
ΈκβασηΝίκη των Σοβιετικών
Αντιμαχόμενοι
Σοβιετική Ένωση
Μογγολία
Ιαπωνία
Manchukuo
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις
57,000,
500 τανκς,
809 αεροσκάφη[1]
75,000
135 τανκς,
250 αεροσκάφη

Η Μάχη του Χαλχίν Γκολ (μογγολικά:Халхын голын байлдаан, ρωσικά: бои на реке Халхин-Гол‎‎, κινεζικά:诺门坎事件 Nuò mén kǎn shìjiàn; Ιαπωνικά:ノモンハン事件 Nomon-Han Jiken) υπήρξε μια αποφασιστική αναμέτρηση για στις Σοβιετο-ιαπωνικές συνοριακές συγκρούσεις που διαδραματίστηκαν ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση, τη Μογγολία και την Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας το 1939. Η σύγκρουση πήρε όνομά της από τον ποταμό Χαλχίν Γκολ, που διέτρεχε το πεδίο της μάχης. Στην Ιαπωνία, η καθοριστική μάχη της σύγκρουσης είναι γνωστή ως το Επεισόδιο του Νομονχάν (ιαπωνικά:ノモンハン事件 Nomonhan jiken) που ονομάστηκε έτσι από ένα κοντινό χωριό στα σύνορα μεταξύ της Μογγολίας και της Ματζουρίας. Οι μάχες έληξαν με στρατηγική ήττα της Ιαπωνικής 6ης Στρατιάς.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κατάληψη της Μαντζουρίας το 1931, η Ιαπωνία έστρεψε το επεκτατικό της ενδιαφέρον στις Σοβιετικές περιοχές που συνόρευαν με τις νέες της κτήσεις. Το πρώτο μείζον περιστατικό συνοριακής Σοβιετο-ιαπωνικής σύγκρουσης ήταν η Μάχη της λίμνης Κχασάν, που συνέβη το 1938 στο Κράι Πριμόρσκι. Συγκρούσεις ανάμεσα σε Ιαπωνικές και Σοβιετικές δυνάμεις συνέβαιναν συχνά στα σύνορα της Μαντζουρίας.

Το 1939, η Μαντζουρία ήταν ένα Κράτος μαριονέτα της Ιαπωνίας, γνωστό ως Μαντσουκούο και η Μογγολία ήταν ένα de facto κράτος-μαριονέτα της Σοβιετικής Ένωσης, γνωστό και ως Λαϊκή Δημοκρατία της Μογγολίας. Οι Ιάπωνες ισχυρίζονταν ότι το σύνορο μεταξύ του Μαντσουκούο και της Μογγολίας ήταν το Χαλχίν Γκολ (αγγλικά "Ποταμός Κάλκα") ο οποίος έρεε μέσα στη λίμνη Λίμνη Μπουίρ. Από την άλλη, οι Μογγόλοι και οι Σοβιετικοί τους σύμμαχοι θεωρούσαν ότι το σύνορο πήγαινε περίπου 16 χιλιόμετρα ανατολικά του ποταμού, ακριβώς ανατολικά από το χωριό Νομονχάν.[2]

Ο κύριος στρατός κατοχής του Μαντσουκούο ήταν η Στρατιά Κβάντουνγκ της Ιαπωνίας, αποτελούμενη από μερικές από τις καλύτερες μονάδες της το 1939. Εντούτοις, η δυτική πλευρά του Ματσουκούο φυλάσσονταν από την προσφάτως σχηματισθείσα IJA την 23η Μονάδα Πεζικού στο Χαϊλάρ, υπό τον Στρατηγό Μιτσιτάρο Κοματσουμπάρα και περιελάμβανε σειρά από στρατιωτικές και συνοριακές μονάδες φύλαξης του Μαντσουκούο.

Οι Σοβιετικοί αποτελούνταν από το 57ο Ειδικό Σώμα, που αναπτύχθηκε από την στρατιωτική περιοχή της Βαϊκάλης, υπεύθυνο για την υπεράσπιση των συνόρων μεταξύ Σιβηρίας και Μαντζουρίας. Οι μογγολικές δυνάμεις αποτελούνταν κυρίως από ταξιαρχίες ιππικού και ελαφρές μονάδες πυροβολικού, και αποδείχτηκαν αποτελεσματικές και ευκίνητες, αλλά στερούνταν οπλισμού και ανθρώπων σε ικανοποιητικούς αριθμούς.

Το 1939, το Ιαπωνικό Συμβούλιο έστειλε οδηγίες προς την Στρατιά του Κβάντουνγκ να ενισχύσει και να οχυρώσει τα σύνορα του Μαντσουκούο με τη Μογγολία και την Σοβιετική Ένωση. Επιπλέον η Στρατιά του Κβάντουνγκ, που για μεγάλο διάστημα είχε σταθμεύσει στη Μαντζουρία μακριά από τα νησιά της Ιαπωνίας, είχε σε μεγάλο βαθμό γίνει αυτόνομη και δεν χρειαζόταν να ζητήσει έγκριση από την Ιαπωνική κυβέρνηση πριν να ενεργήσει επιθετικά ενάντια στους Σοβιετικούς.[3]

Δράσεις Μαΐου, Ιουνίου και Ιουλίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μογγολικό ιππικό στο Χαλχίν Γκολ (1939)
Μογγολικά στρατεύματα μάχονται ενάντια στην Ιαπωνική αντεπίθεση στη δυτική ακτή του ποταμού Χαλχίν Γκολ, 1939.
Ιάπωνες στρατιώτες διασχίζουν το Χαλχίν Γκολ

Το περιστατικό ξεκίνησε στις 11 Μαΐου 1939. Μια μονάδα του Μογγολικού ιππικού 70–90 ανδρών εισήλθε στην αμφισβητούμενη περιοχή σε αναζήτηση βοσκής για τα άλογά τους. Την ημέρα εκείνη, το ιππικό του Μαντσουκούο επιτέθηκε στους Μογγόλους και τους απώθησε πίσω από τον ποταμό Χαλχίν Γκολ. Στις 13 Μαΐου, η Μογγολική δύναμη επέστρεψε ενισχυμένη και οι στρατιώτες του Μαντσουκούο δεν ήσαν σε θέση να τους αποκρούσουν.

Στις 14 Μαΐου, ο Αντισυνταγματάρχης Γιόζο Αζούμα οδήγησε το αναγνωριστικό σύνταγμα της 23ης Μοίρας Πεζικού, που υποστηρίζονταν από την 64η Μοίρα Πεζικού της ίδιας μονάδας, υπό τον Στραγητό Τακεμίτσου Γιαμαγκάτα, μέσα στην περιοχή και οι Μογγόλοι αποσύρθηκαν. Τα Σοβιετικά και Μογγολικά στρατεύματα επέστρεψαν στην αμφισβητούμενη περιοχή, εντούτοις, και οι δυνάμεις τους Αζούμα κινήθηκαν εκ νέουν για να τους απωθήσουν. Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά, καθώς οι Σοβιετο-Μογγολικές δυνάμεις περικύκλωσαν τις δυνάμεις του Αζούμα στις 28 Μαΐου και τις αποδεκάτισαν.[4] Οι απώλειες στις δυνάμεις του Αζούμα ήσαν 8 αξιωματικοί και 97 άνδρες νεκροί και τραυματίες ένας αξιωματικός και 33 άντρες, συνολικές απώλειες περίπου το 63%. Ο διοικητής των Σοβιετικών δυνάμεων και του Μετώπου Άπω Ανατολής ήταν ο Κομαντάρμ Γκριγκόρι Στερν από το Μαΐο του 1938.[5]

Και οι δύο πλευρές άρχισαν να ενισχύουν τις δυνάμεις τους στην περιοχή: σύντομα η Ιαπωνία συγκέντρωσε 30,000 άντρες στο θέατρο της σύγκρουσης. Οι Σοβιετικοί απέστειλαν έναν νέο στρατιωτικό διοικητή, τον Κομκόρ Γκεόργκι Ζούκοφ, που έφτασε στις 5 Ιουνίου και έφερε μαζί του περισσότερες μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες δυνάμεις (I Ομάδα Στρατού) στη ζώνη της μάχης.[6] Μαζί με τον Ζούκοφ κατέφτασε και ο Κομκόρ Γιάκοβ Σμούσκεβιτς με την αεροπορική του μονάδα. Και ως αναπληρωτή διοικητή του Γ. Ζούκοφ διορίστηκε ο Στρατιωτικός Κομμισάριος του Επαναστατικού Στρατού του Λαού της Μογγολίας J. Lkhagvasuren.

Στις 27 Ιουνίου, η 2η Αεροπορική Ταξιαρχία της Ιαπωνικής Αυτοκρατορίας προσέβαλλε την Σοβιετική αεροπορική βάση στο Ταμσάκ-Μπουλάκ στη Μογγολία. Οι Ιάπωνες κέρδισαν αυτή την αναμέτρηση, αλλά το χτύπημα είχε διαταχθεί από τη Στρατιά Κβάντουγκ χωρίς να πάρουν άδεια από τα κεντρικά του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Στρατού στο Τόκυο. Σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν την κλιμάκωση του επεισοδίου,[7] το Τόκιο διέταξε άμεσα την Αυτοκρατορική Ιαπωνική Αεροπορία να μην προβεί σε κανένα περαιτέρω αεροπορικό χτύπημα ενάντια στις Σοβιετικές αεροπορικές βάσεις.[8]

Κατεστραμμένο σοβιετικό τεθωρακισμένο όχημα BA-10
Κατεστραμμένο Σοβιετικό Αεροπλάνο

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Kotelnikov σελ. 109
  2. Drea, Edward J. "Leavenworth Papers No. 2 Nomonhan: Japanese Soviet Tactical Combat, 1939 – MAPS" Αρχειοθετήθηκε 2011-05-07 στο Wayback Machine. – Retrieved: 13 May 2007.
  3. Baabar (1999), σελ. 384-6.
  4. Drea, Edward J. "Leavenworth Papers No. 2 Nomonhan: Japanese Soviet Tactical Combat, 1939 – BIG MAPS – Map 3" Αρχειοθετήθηκε 2011-11-13 στο Wayback Machine. – Retrieved: 13 May 2007.
  5. Grigoriy Shtern
  6. Baabar (1999), σελ. 386-7.
  7. Coox, σελ. 271
  8. Timothy Neeno, M.A. Nomonhan: The Second Russo-Japanese War Αρχειοθετήθηκε 2005-11-24 στο Wayback Machine., 2005. – Retrieved: 12 May 2007.

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]