Μάριος Ιωάννου Ηλία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάριος Ιωάννου Ηλία
Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία το 2011 μετά το τέλος της παγκόσμιας πρεμιέρας του «Autosymphonic» στο Μάνχαϊμ, σε δηλώσεις του στα διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Γέννηση19 Ιουνίου 1978 (1978-06-19) (45 ετών)
Πάφος, Κύπρος
Χώρα πολιτογράφησηςΚύπρος
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, Πανεπιστήμιο Μουσικής και Ερμηνευτικών Τεχνών της Βιέννης και Πανεπιστήμιο Μοτσαρτέουμ
Ιδιότητασυνθέτης[1]
Είδος τέχνηςΣύνθεση
Καλλιτεχνικά ρεύματαΣύγχρονη Κλασική, Πολυμέσα
Σημαντικά έργαAutosymphonic, Sound of Kyoto, Sound of Vladivostok, Ulmer Oratorium, Πονεμένες Παναγίες, Ελευθερία, Die Jagd, Trumpet of God, Γαία, Άχνη Ζάχαρη, Αντίδωρον, Στροφές, Ωδή στη Φιλία
ΒραβεύσειςGrand Prix «Silver Archer» (Άπω Ανατολή), «Χρυσό Μήλο» (Γερμανία), BMW Musica Viva (Μόναχο), Πρώτο Βραβείο «Luciano Berio» (Νέα Υόρκη), Πρώτο Βραβείο «Kazimierz Serocki (Βαρσοβία), Πρώτο Βραβείο «Witold Lutoslawski» (Βαρσοβία), Πρώτο Βραβείο «Edison Desinov» (Μόσχα), Μεγάλο Βραβείο «Theodor Körner» (Βιέννη), Guinness World Record (Κόμπε, Ιαπωνία), Bank of Cyprus "Man of the Year" 2021 (Δημιουργός της Χρονιάς), Βραβείο Μουσικής Ακαδημίας Αθηνών
Ιστοσελίδαhttps://www.mjelia.com

Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία (19 Ιουνίου 1978, Πάφος) είναι Ελληνοκύπριος συνθέτης και διευθυντής καλλιτεχνικών και πολιτιστικών θεσμών. Έχει χαρακτηριστεί από Ευρωπαίους ομότεχνους του, μουσικολόγους και μουσικοκριτικούς, ως «μουσικό φαινόμενο» και «πρωτοπόρος μεταξύ των συνθετών της γενιάς του» καθώς και το «παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής».[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12]

Διευθυντικές Θέσεις σε Γερμανία, Ιαπωνία, Ρωσία και Κύπρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ηλία διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής σε σημαντικούς φορείς της Ευρώπης, Ρωσίας και Ασίας. Ευρωπαϊστής και οικουμενικός, πρωτοποριακός και τολμηρός, με εμπειρογνωμοσύνη και τεχνογνωσία σε μεγάλης κλίμακας διοργανώσεις. Υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής της γερμανικής m:con–mannheim:congress GmbH με ενεργητικό της τάξης των 20 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο και 100 υπαλλήλους. O Δήμαρχος του Μάνχαϊμ αναφέρθηκε το 2012 με εγκωμιαστικά σχόλια για τη συνολική του απόδοση ενώ δεν έλειψαν και οι βραβεύσεις, όπως το «Χρυσό Μήλο» για την καλύτερη καλλιτεχνική εκδήλωση της Γερμανίας και το Βραβείο Μάρκετινγκ Ράιν-Νέκαρ για τον πολιτισμό.

Είναι μέλος συμβουλίων, μεταξύ αυτών της «Σλαβονικής Ευρώπης»[13] με έδρα τις Βρυξέλλες, για τη στρατηγική διεθνή συνεργασία μεταξύ των λαών μέσω του πολιτισμού, της επιστημονικής συμβουλευτικής ομάδας του «Ευρωπαϊκού Δελφικού Πνευματικού Κινήματος» με έδρα την Αθήνα και μέλος του καλλιτεχνικού και επιστημονικού συμβουλίου εμπειρογνωμόνων της «Διεθνούς Κοινότητας Πολυαισθητικής Εκπαίδευσης»[14] με έδρα το Σάλτσμπουργκ. Είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του «Διεθνούς Συνεδρίου για τη Σύγχρονη Μουσική» στο Μπρασόβ της Ρουμανίας, με έδρα το Πανεπιστήμιο της Τρανσυλβανίας.[15]

Από το 2018 είναι επικεφαλής της Τάξης των Τεχνών στην Επιτροπή Αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών.[16]

Από τις 27 Απριλίου 2023 είναι ο Πρέσβης του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας Κύπρου και Ελλάδας.[17][18][19] Στο πλαίσιο των εγκαινίων της 19ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2023, ο Μάριος Ιωάννου Ηλία αγορεύτηκε σε Πρέσβη Ελληνικού Πολιτισμού από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού ως αναγνώριση της διεθνούς εκπροσώπησης του Ελληνικού Πνεύματος, της Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού μέσω του συνολικού μουσικού του έργου.[20]

Ανέλαβε διευθυντικές θέσεις και υλοποίηση έργων για την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ιαπωνίας, το Κιότο, με τη στήριξη του τμήματος των πολιτιστικών υποθέσεων της Ιαπωνικής Κυβέρνησης, για τη Συμφωνική Ορχήστρα του ελίτ Πανεπιστημίου της Οσάκα, τη Φιλαρμονική Πριμόριε, το Δήμο του Βλαδιβοστόκ και την Κυβέρνηση Πριμόριε της Ρωσίας. Για το τελευταίο, τόσο ο Δήμαρχος του Βλαδιβοστόκ όσο και ο Υπουργός Πολιτισμού του Κράι Πριμόριε βράβευσαν τον Ηλία «για τη μεγάλη προσφορά του στην ανάπτυξη και δημοτικότητα του πολιτισμού και των τεχνών».

Διετέλεσε σύμβουλος σε σειρά ευρωπαϊκών πολιτιστικών φορέων, μεταξύ άλλων της Αμπερντίν ως υποψήφιας πόλης για Εθνική Πρωτεύουσα Πολιτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου και της Λευκωσίας ως υποψήφιας πόλης για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, καθώς και του Διεθνούς Φεστιβάλ Όπερας της Πάφου. Υπήρξε πρεσβευτής τουρισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας[21] με επίκεντρο τον πολιτισμό του τέως Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, νυν Υφυπουργείου Τουρισμού, όπως και πρεσβευτής καλής θέλησης του ιαπωνικού πολιτιστικού φορέα Mandarin Electron[22].

Υπήρξε ο νεαρότερος καλλιτεχνικός διευθυντής στη μέχρι τώρα ιστορία του θεσμού της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης», το Πάφος 2017. Αμέσως μετά την οικονομική κρίση του 2013, ανέλαβε ως τεχνοκράτης την επανακοστολόγηση και επανασχεδιασμό ολόκληρου του προγράμματος, με αποτέλεσμα την επιτυχημένη αξιολόγηση της ειδικής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες[23], θέτοντας ουσιαστικά τη βάση για τη συνέχιση του θεσμού στην Πάφο. O Ηλία ήταν πρώτος στη βαθμολογία με διαφορά από τους άλλους υποψηφίους επειδή είχε διεθνή καριέρα, εμπειρογνωμοσύνη και τεχνογνωσία σε μεγάλης κλίμακας διοργανώσεις και αναγνώριση τόσο των διοικητικών όσο και των καλλιτεχνικών του ικανοτήτων. Εντούτοις, το Διοικητικό Συμβούλιο του Πάφος 2017 τερμάτισε την απασχόληση του, αυθαίρετα και παράνομα, με αποτέλεσμα να προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Στις 2 Σεπτεμβρίου 2015, καταχώρησε αγωγή εναντίον του φορέα υπεύθυνου για τη διεξαγωγή του θεσμού. Στις 30 Νοεμβρίου 2022, ο Ηλία δικαιώθηκε πανηγυρικά, σύμφωνα με την απόφαση της Δικαστού, και κέρδισε τη δίκη.[24]

Συνεργάζεται στενά με το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, με επίκεντρο το θέμα της πολιτιστικής διπλωματίας. Μέχρι τώρα έχουν γίνει συνεργασίες με τις Πρεσβείες της Κύπρου στο Βερολίνο, στη Βιέννη, στο Τόκιο, στη Μόσχα[25] και στο Βουκουρέστι.[26]

Ευρεία είναι η παρουσία του στα διεθνή μέσα ενημέρωσης: CNN, Deutsche Welle, Euronews, The New York Times, HuffPost, Toronto Sun, Reuters, Die Welt, κλπ.

Καλλιτεχνικό έργο ανά το παγκόσμιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ηλία είναι ο δημιουργός έργων με παγκόσμια εμβέλεια και απήχηση. Η συμφωνία «Autosymponic» στη Γερμανία είχε ακροατήριο 20.000 άτομα, 55 εκατομμύρια τηλεθεατές και χαρακτηρίστηκε από τα γερμανικά μέσα ως «το έργο του αιώνα». Η σημασιολογία της δημιουργικής μουσικοποίησης μιας πόλης που ανέπτυξε ο Ηλία («Sound of») συμβάλλει στην ενίσχυση και προβολή της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης.[27] Σε αυτό συγκαταλέγονται «Ο Ήχος του Βλαδιβοστόκ»[28][29][30], το οποίο χαρακτηρίστηκε από τα ρωσικά μέσα ως «ο νέος ύμνος της πόλης», και «Ο Ήχος του Κιότο»[31][32] (συμπράττουν 43 φορείς και 18 μουσικά σύνολα)[33], «ένα αριστούργημα αφιερωμένο στο Κιότο»[34] σύμφωνα με την Tokyo Weekender. Ακολουθεί «Ο Ήχος της Σαγκάη» στην Κίνα.

Ξεπερνώντας τα συμβατά όρια, με την πρεμιέρα του ιδιόμορφου έργου του Ηλία «Ματριόσκα» στο Κόμπε πραγματοποιήθηκε Παγκόσμιο Ρεκόρ Γκίνες.[35] Το επετειακό συμφωνικό έργο «Ελευθερία»[36] για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, υπό την αιγίδα της ΑΕ Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, παρουσιάστηκε στη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας, κάτω από την Ακρόπολη.[37][38] Το ορατόριο «Πονεμένες Παναγίες», ανάθεση της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, πρωτοπαρουσιάστηκε στο Προεδρικό Μέγαρο.[39]

Η πιο πρόσφατη πρεμιέρα του Ηλία, η συμφωνική ραψωδία "ΓΑΙΑ – Το Τραγούδι της Γης," αφιερωμένη στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, δημιουργήθηκε για την Γερμανική Εθνική Έκθεση Κήπου BUGA23 στο Μάνχαϊμ.[40][41] Προσεχείς πρεμιέρες περιλαμβάνουν τη συμφωνία "Η Σάλπιγξ του Θεού," ένα έργο για την Φιλαρμονική της Παννονίας στο Πέτς, Ουγγαρία, που αντλεί έμπνευση από το Βιβλίο της Αποκάλυψης του Αγίου Ιωάννη.[42] Επίσης, η "Ωδή στην Φιλία," ένα κοντσέρτο για σοπράνο και μεγάλη ορχήστρα, ανάθεση της Ευρωπαϊκής Ορχήστρας Νέων με αφορμή τις προσεχείς εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την επέτειο δύο αιώνων από την πρεμιέρα της Ενάτης Συμφωνίας του Μπετόβεν. Αυτό το έργο πρόκειται να κάνει το ντεμπούτο του στην Europa Hall του Eurogress στο Άαχεν και στην Mozart Hall στο Rosengarten του Μάνχαϊμ.

Η μουσική του Ηλία συνενώνει ετερογενή είδη, τύπους και σύνολα μουσικής. Τα έργα του ερμηνεύονται από φημισμένες ορχήστρες και σύνολα, όπως η Φιλαρμονική της Βαρσοβίας, Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της Ραδιοφωνίας της Νοτιοδυτικής Γερμανίας Μπάντεν-Μπάντεν και Φράιμπουργκ, Ορχήστρα Gewandhaus Λειψίας, Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ, Φιλαρμονική Παννονίας, Συμφωνική Ορχήστρα του Ειρηνικού, Ευρωπαϊκή Ορχήστρα Νέων, Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, Βυζαντινή Χορωδία Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και το δημοφιλές γερμανικό συγκρότημα Söhne Mannheims. Επιπλέον, σολίστ του Θεάτρου Μαριίνσκι, της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βαυαρίας και της Κρατικής Όπερας της Ουγγαρίας στη Βουδαπέστη. Οπερατικά του έργα έχουν ανεβάσει οι Κρατικές Όπερες της Στουτγκάρδης, του Ανόβερου και των Σκοπίων. Έχει επίσης συνθέσει για το Αεροδρόμιο του Σάλτσμπουργκ και το Στάδιο Καραϊσκάκη[43].

Στα έργα του αναφέρεται συχνά στην ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου, προβάλλοντας τα διεθνώς.

Βραβεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συνθετικό του έργο περιλαμβάνει περί των 100 συνθέσεων,[44][45][46][47][48][49][50][51][52] στα οποία αποδίδεται μια πλούσια συλλογή από 50 και πλέον διεθνείς βραβεύσεις[53][54]: το «Χρυσό Μήλο»[55] για το «καλύτερο καλλιτεχνικό γεγονός» της Γερμανίας το 2011, το Grand Prix «Silver Archer» της Άπω Ανατολής[56][57][58], το Πρώτο Βραβείο «Luciano Berio» στη Νέα Υόρκη, τα Πρώτα Βραβεία «Kazimierz Serocki» και «Witold Lutoslawski» στη Βαρσοβία, το Πρώτο Βραβείο «Edison Desinov» στη Μόσχα, το Μεγάλο Βραβείο «Theodor Körner» στη μεγάλη αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου της Βιέννης συνοδευόμενο από εγκωμιασμό του Προέδρου της Αυστρίας στο Παλάτι Χόφμπουργκ της Βιέννης, και το Βραβείο BMW της Musica Viva στο Μόναχο.

Το 2022, η Ακαδημία Αθηνών, το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της Ελλάδας, απένειμε στην τάξη των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών το «Βραβείο Σπύρου Μοτσενίγου», την ύψιστη διάκριση της Ελλάδας στον τομέα της μουσικής, στον Μάριο Ιωάννου Ηλία.[59] Στο επίσημο τιμητικό δίπλωμα αναγράφεται πως η Ακαδημία Αθηνών απονέμει το εν λόγω Βραβείο στον Ηλία «δια την άoκνον μουσικήν αυτού προσφοράν το τε λαμπρόν συμφωνικόν έργον «Ελευθερία» το επι τηι συμπληρώσει διακοσίων ετών από της Ελληνικής Επαναστάσεως συντέθεν».[60] To 2021 αναδείχθηκε στην Κύπρο από το περιοδικό MAN «Καλλιτέχνης της Χρονιάς» και του απονεμήθηκε το βραβείο Τράπεζα Κύπρου «Man of the Year» στην κατηγορία δημιουργία.[61] Το 2019 αναδείχθηκε ως η Προσωπικότητα της Χρονιάς της Κυπριακής Δημοκρατίας στην κατηγορία Πολιτισμός.[62] Tο 2010 εκλέχθηκε «Καλλιτέχνης της Χρονιάς» από την Εφημερίδα Πολίτης ως η «σημαντικότερη πολιτιστική προσωπικότητα που διαθέτει η Κύπρος στο εξωτερικό».

Ιδρύματα όπως το Α.Γ. Λεβέντη στο Παρίσι, το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τις Τέχνες στη Δρέσδη, το Ίδρυμα Hinrichsen στο Λονδίνο, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Allianz στο Μόναχο, η Ακαδημία Schloss Solitude στη Στουτγκάρδη, το Ίδρυμα Τέχνης Βάδης-Βυρτεμβέργης, το Ίδρυμα Hanne Darboven στο Αμβούργο, η Deutscher Harmonika-Verband στο Τρόσινγκεν και το Theodor Körner Fonds στη Βιέννη έχουν βραβεύσει και επιχορηγήσει τις δημιουργίες του.

Ακαδημαϊκή δράση, ερευνητικό έργο και δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιβλέπει διδακτορικές διατριβές στο Βασιλικό Κονσερβατόριο των Βρυξελλών και σε επίπεδο advanced master στο Πανεπιστήμιο της Τεργέστης. Έχει διδάξει, δώσει διαλέξεις και ομιλίες σε πανεπιστήμια και διεθνή συνέδρια στο Μοτσαρτέουμ του Σάλτσμπουργκ, Πανεπιστήμιο Μουσικής και Θεάτρου Λειψίας, Χονγκ Κονγκ Baptist University, Queensland Conservatorium Griffith University του Μπρίσμπεϊν, Sangmyung University της Σεούλ, Far Eastern Federal University της Άπω Ανατολής, Kyoto City University of Arts, Carl von Ossietzky University of Oldenburg, Transilvania University of Brasov, στη Ρουμανική Ακαδημία, στην Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου, στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών[63], στο Ελληνικό Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου[64], στο Κέντρο Τεχνών του Κιότο[65], κλπ.

Έχει εφεύρει την έννοια της πολυμεσότητας στη μουσική (2003)[66], την οποία αναλύει στο βιβλίο του «The Concept of Polymediality»[67][68] (έκδοση οίκου Schott). Σε αυτήν αξιοποιεί μη συμβατικά μουσικά στοιχεία, μέσα και μορφές τέχνης καθώς και την τεχνολογία στην υλοποίηση της μουσικής ιδέας.

Έχει ευρύ ερευνητικό και συγγραφικό έργο με δημοσιεύσεις σε κορυφαίους εκδοτικούς οίκους στη Γερμανία, Αυστρία, Αμερική, Ρουμανία, κλπ.[69][70][71][72][73][74][75][76][77][78][79][80][81]

Σπουδές σε Αυστρία και Ελβετία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπούδασε στο φημισμένο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών «Μοτσαρτέουμ» του Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας, αποφοιτώντας ταυτόχρονα με άριστα σε τρεις διαφορετικούς κλάδους. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται τόσο η καλλιτεχνική εξειδίκευση, η φιλοσοφία και η εκπαίδευση, οι σύγχρονες τεχνολογίες στην τέχνη, οι διεπιστημονικές εφαρμογές μεταξύ επιστημών και τεχνών, όσο και η μελέτη-εφαρμογή της δημιουργικής οικονομίας και βιομηχανίας, συνάμα με τη διαχείριση του πολιτισμού και την πρακτική ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών της. Το Αυστριακό Ομοσπονδιακό Υπουργείο για την Εκπαίδευση, τις Τέχνες και τον Πολιτισμό τον τίμησε με Ειδικό Βραβείο το 2002 ως ο «καλύτερος και επιτυχέστερος φοιτητής» του πανεπιστημίου, ενώ ο πρύτανης τον βράβευσε με το «αριστείο καλλιτεχνικής επίδοσης». Το ίδιο διάστημα σπούδασε για ένα χρόνο στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία της Βασιλείας στην Ελβετία. Συνέχισε με διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών Βιέννης, μια έρευνα για την πολυαισθητική στη σύγχρονη όπερα και μουσικό θέατρο, η οποία βραβεύτηκε από την πρυτανεία του πανεπιστημίου και εκδόθηκε από τον γερμανικό οίκο Schott[82]. Με υποτροφία, το 2010 ολοκληρώνει επιτυχώς έρευνα στο Πανεπιστήμιο Σαουθάμπτον της Αγγλίας με θέμα την αλληλεπίδραση λογοτεχνίας και μουσικής στον 20ο και 21ο αιώνα και του απονέμεται ο διδακτορικός τίτλος (PhD).

Η συμφωνία πολυμέσων «Αutosymphonic» - «το έργο του αιώνα»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το «autosymphonic» δημιουργήθηκε για το εορταστικό φινάλε των 125ων γενεθλίων του αυτοκινήτου. Ήταν μια παραγγελία της πόλης του Μάνχαιμ και του ομοσπονδιακού κρατιδίου Βάδης-Βυρτεμβέργης. Στην πρεμιέρα του έργου έλαβαν μέρος 300 μουσικοί, 500 τεχνικοί και 81 αυτοκίνητα, μεταξύ αυτών Rolls-Royce, Ferrari, Porsche και Mercedes-Benz[83]. Ο Ηλία δημιούργησε την πρώτη ορχήστρα αυτοκινήτων στον κόσμο μετά από μια σειρά κάστιγκς που διήρκεσαν δέκα μήνες. Για την εκτέλεση της μουσικής συνέβαλαν συνολικά 3 κύριοι και 14 δευτερεύων μαέστροι.[84][85][86]

Η πρεμιέρα της οραματικής συμφωνίας στην κεντρική πλατεία του Μανχάιμ έλκυσε 20.000 ακροατές. Τηλεοπτικά το παρακολούθησαν 55 εκατομμύρια τηλεθεατές. Η κρατική γερμανική τηλεόραση χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «το έργο του αιώνα».[87] Σύμφωνα με έρευνα που έγινε από τοπικό πανεπιστήμιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης, η παρουσία της είδησης του έργου στα ΜΜΕ άγγιξε τα δύο δισεκατομμύρια κυκλοφορίες.

Πρώτοι σταθμοί και αναφορές σε Κύπρο και Ελλάδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημαντικός σταθμό στην πρώιμη σταδιοδρομία του υπήρξε η πρόσκληση από το Σύνδεσμο Νέας Μουσικής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ το 2002 για την παρουσίαση του έργου «Μ' ένα Ψαλίδι και Χίλιες Κλωστές». Την περίοδο 2004/2005 τρία διαφορετικά θέατρα του Σάλτσμπουργκ αφιέρωσαν σκηνογραφημένες συναυλίες προς τιμήν του.

Ο Ηλία απέκτησε ιδιαίτερη φήμη από τη χρησιμοποίηση μηχανοκίνητων οργάνων. Για παράδειγμα, τo «Tempus tantum nostrum est» (Μονάχα ο χρόνος μας ανήκει) είναι γραμμένο για χορωδία και μοτοσικλέτες Harley Davidson (2005) – εμπνεύστηκε από τα γεγονότα των μοτοσικλετιστών στη Δερύνεια το 1996. Η όπερα «Το κυνήγι» διάρκειας 80 λεπτών, που πρωτοπαρουσιάστηκε από την Κρατική Όπερα της Στουτκάρδης, χρησιμοποιεί έξι αυτοκίνητα, μεταξύ αυτών μία Aston Martin, εν είδη φυσικών (και ηχητικών) όντων του δάσους.

Έχει εκπροσωπήσει την Κύπρο πολλές φορές: στην τελετή λήξης του «Πολιτιστικού Έτους των Δέκα» στο Μέγαρο της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Βερολίνου (στο πλαίσιο της ένταξης των δέκα νέων κρατών μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση), στις Πολιτιστικές Ημέρες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη, στο πρότζεκτ «Art-Peace - Challenging Walls» στην Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου (όπου συμετείχαν καλλιτέχνες απ' όλες τις πόλεις του κόσμου που εξακολουθούν να έχουν διαχωριστικό τοίχος), στις εκδηλώσεις «Louise» στις Βρυξέλλες κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Προεδρίας του Βελγίου, στη 14η Μπιενάλε Σκοπίων στην κεντρική σκηνή της Εθνικής Όπερας της Βόρειας Μακεδονίας, κλπ.

Στα έργα του συχνά αναφέρεται στην κυπριακή ιστορία και πολιτισμό. Το «Αντίδωρον» αποτελεί φόρο τιμής στον Κώστα Μόντη και η σύνθεσή του ολοκληρώθηκε αμέσως μετά το θάνατο του ποιητή. Το «Ασπρόμαυρο» εμπνέεται από το ποίημα του Μόντη «Τουρκική Εισβολή» ενώ το «Φράουλες και Σταφύλια» τελειώνει με τη χαρακτηριστική φράση του ίδιου ποιητή: «Πέστε μου ειλικρινά, χαμογελώ;». Στο «Ακάνθαι» για ορχήστρα υπάρχει αναφορά στον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και στο ποίημα «9η Ιουλίου» του Βασίλη Μιχαηλίδη.

Η Ελλάδα είναι επίσης παρούσα στις δημιουργίες του: Στο «Ελπίς» για ορχήστρα ακορντεόν αναφέρεται στο βιβλίο «Ζητείται Ελπίς» του Έλληνα ουμανιστή συγγραφέα, Αντώνη Σαμαράκη. Στο «Εν Πλώ» για όργανα, ηλεκτρονικούς ήχους και ορχήστρα μεγαφώνων κυριαρχούν δύο ναυτικά ιστορικά γεγονότα: η βύθιση του καραβιού της Κερύνειας και η βύθιση του ελληνικού καταδρομικού «Έλλη» στο νησί της Τήνου. Το μουσικοθεατρικό έργο «Aquanauten» που πρωτοπαρουσιάστηκε στους κήπους του Παλατιού Mirabell του Σάλτσμπουργκ το 2007 φλερτάρει με σκηνές από την «Οδύσσεια».

Ο Μάριος Ιωάνννου Ηλία κατάγεται από την Κερύνεια. Αποφοίτησε με άριστα τον πρακτικό κλάδο του A' Λυκείου Πάφου και υπηρέτησε στο Ναυτικό και στη Στρατιωτική Μουσική Εθνικής Φρουράς. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του είχε καθηγητές προσωπικότητες όπως οι Adriana Hölszky και Bogusław Schaeffer (Μοτσαρτέουμ), Καρλχάιντς Στοκχάουζεν (Κολωνία), Κλάους Χούμπερ (Βασιλεία), Χέλμουτ Λάχενμαν (Ντάρμστατ), Michael Finnissy (Σαουθάμπτον) και Γιώργο Απέργη (Διεθνές Ιδρυμα Μοτσαρτέουμ). Στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής στη Βιέννη είχε επικοινωνία με το Μαουρίτσιο Κάγκελ.

Έχει συγγράψει ποιήματα και σύντομα θεατρικά έργα στα ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά, τα οποία παραμένουν αδημοσίευτα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Γαλλικά, Ολλανδικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά) Musicalics. 101894. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  2. Πλιάκος, Κώστας (16 Δεκεμβρίου 2017). «Από την Κύπρο στο Βλαδιβοστόκ, δύο νότες δρόμος». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. Πλιάκος, Κώστας (2 Ιανουαρίου 2019). «Ένας Κύπριος συνθέτης γράφει τη μουσική ταυτότητα του Κιότο». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  4. «Ο Κύπριος το «παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής» που μπήκε στο ρεκόρ Γκίνες». ΡΕΠΟΡΤΕΡ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  5. «Ο Παφίτης που χαρακτηρίστηκε «παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής» από το CNN». ΡΕΠΟΡΤΕΡ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  6. OmegaLive (20 Δεκεμβρίου 2017). «Το παιδί «θαύμα» της σύγχρονης μουσικής που λέγεται Μάριος Ι. Ηλία (ΦΩΤΟ+ΒΙΝΤΕΟ)». OmegaLive (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  7. «Μάριος Ιωάννου Ηλία: Οι νότες της ζωής, Συνέντευξη στο Γιώργο Σαββινίδη, Ο Φιλελεύθερος». www.philenews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023. 
  8. Talk, Zulucast (30 Δεκεμβρίου 2020). «Zulucast Talk Podcast S1 E23 | Μάριος Ιωάννου Ηλία: To παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής». Zulucast Talk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  9. Μητρόπουλος, Γιώργος (1 Ιουνίου 2021). ««Ο Ήχος του Κιότο»: Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία συνθέτει το μουσικό πορτρέτο της πόλης». euronews. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  10. «Έργα στην Ιαπωνία και Ουγγαρία από τον Μάριο Ιωάννου Ηλία». avant-garde.com.cy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  11. «Από το Βλαδιβόστοκ στο Κιότο ο Μάριος Ιωάννου Ηλία». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  12. «Μάριος Ηλία: Tο παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής είναι από την Πάφο». pafosnet.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  13. chpothmann. «THE MOVEMENT». SLAVONIC EUROPE (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  14. «Members of Board & Council». www.paeb.org. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  15. «Στο 1ο Διεθνές Συνέδριο για τη Σύγχρονη Μουσική στη Ρουμανία συμμετείχε ο Κύπριος μουσικοσυνθέτης Μάριος Ιωάννου Ηλία». ΚΥΠΕ. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  16. «Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία επικεφαλής Επιτρ. Αξιολόγησης της Ευρ. Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  17. Solutions, BDigital Web. «Πρέσβης του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας Κύπρου ο Μάριος Ι. Ηλία». Kathimerini.com.cy. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2023. 
  18. «Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία Πρέσβης του Ελληνικού Ινστ. Πολιτιστικής Διπλωματίας Κύπρου». cyprustimes.com. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  19. «Συνέντευξη με τον Μάριο Ιωάννου Ηλία - H.I.C.D». 8 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  20. «Ο Φιλελεύθερος». Πρέσβεις Ελληνικού Πολιτισμού 7 προσωπικότητες από Κύπρο. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  21. Cyprus Ambassadors in Tourism: Marios Joannou Elia in English, https://www.youtube.com/watch?v=bEhh_tqbYbs, ανακτήθηκε στις 2023-02-14 
  22. «September 2019 - Marios Joannou Elia». Theremin 30 Podcast (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  23. «Pafos European Capital of Culture 2017, First Monitoring Meeting, Report by the Monitoring and Advisory Panel, Brussels, November 2014» (PDF). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  24. Καράγιωργας, Ιωάννης (2 Δεκεμβρίου 2022). «Κύπρος: Δικαιώθηκε ο Μάριος Ιωάννου Ηλία στη διαμάχη με την Πάφο». euronews. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2023. 
  25. «ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ: O γνωστός Κύπριος μουσικοσυνθέτης Μάριος Ιωάννου Ηλία επισκέφθηκε τη Μόσχα μεταξύ 12-20 Φεβρουαρίου 2018». www.mfa.gov.cy. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  26. «Στρατηγική για ανάδειξη ρόλου Κύπρου ως «πολιτισμικής γέφυρας», λέει ο Μάριος Ι. Ηλία». dialogos.com.cy. 9 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2023. 
  27. «Marios Joannou Elia: The composer who hears a symphony in everyday sounds, | Cyprus Mail» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  28. «Sound of Vladivostok | Marios Joannou Elia». Sound of Vladivostok (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  29. OmegaLive (19 Δεκεμβρίου 2017). «Από την Κύπρο στο Βλαδιβοστόκ, δύο νότες δρόμος». OmegaLive (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  30. «Πολιτιστική ταυτότητα Βλαδιβοστόκ από Μάριο Ι. Ηλία». Πολιτιστική ταυτότητα Βλαδιβοστόκ από Μάριο Ι. Ηλία (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  31. «Sound of Kyoto | Marios Joannou Elia». Sound of Kyoto (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  32. Μητρόπουλος, Γιώργος (1 Ιουνίου 2021). ««Ο Ήχος του Κιότο»: Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία συνθέτει το μουσικό πορτρέτο της πόλης». euronews. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  33. Πλιάκος, Κώστας (2021-05-09), Ένας Κύπριος συνθέτης κατακτά την Ιαπωνία με τη μουσική του, https://www.cnn.gr/focus/video/263881/enas-kyprios-synthetis-katakta-me-ti-moysiki-toy-tin-iaponia, ανακτήθηκε στις 2023-02-14 
  34. Hernon, Matthew (10 Αυγούστου 2021). «Marios Joannou Elia Captures The Sound of Kyoto». Tokyo Weekender (στα Ιαπωνικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  35. «Ο Παφίτης μουσικός που μπήκε στο Guinness». Ο Παφίτης μουσικός που μπήκε στο Guinness (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  36. «Ελευθερία». ERTFLIX (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  37. Solutions, BDigital Web. «Η «μουσική γλώσσα» ελευθερώνει και ελευθερώνεται». Kathimerini.com.cy. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  38. Ρωσόπουλος, Τάσος (3 Οκτωβρίου 2021). «"Ελευθερία" του Μάριου Ιωάννου Ηλία | Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ». mousikasynola.ert.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  39. Solutions, BDigital Web. «Απαντοχή και καρτερία μέσα σε 133.370 νότες. Eνα μνημόσυνο για τη μάνα τ' αγνοούμενου το ορατόριο του Μάριου Ιωάννου Ηλία «Πονεμένες Παναγίες», Εφημερίδα Καθημερινή». Kathimerini.com.cy. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  40. Maugé, Michel. «European Youth Orchestra Academy: Die Kraft des europäischen Zusammenhalts - World Premiere of "Gaia" by Marios Joannou Elia». Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2023. 
  41. «"Γαία": Η νέα συμφωνική ραψωδία του Μάριου Ι. Ηλία κάνει πρεμιέρα στην Γερμανία (video)». ΑΒΑΛΟΝ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ. 24 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2024. 
  42. «Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία «μαγεύει» την Ιαπωνία και την Ουγγαρία». euronews. 1 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  43. VICTORY AND TRIUMPH by Marios Joannou Elia | SIGMA TV News (25/7/2020), https://www.youtube.com/watch?v=7iL3BVNcyoE, ανακτήθηκε στις 2023-02-19 
  44. «db.musicaustria.at». db.musicaustria.at. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  45. Grund, Vera (2015). «Between Freedom and Determination: Marios Joannou Elia's Music for Guitar». Perspectives of New Music 53 (2): 177–188. doi:10.1353/pnm.2015.0010. ISSN 2325-7180. https://muse.jhu.edu/pub/338/article/778168. 
  46. ««Μάριου Ιωάννου Ηλία: "Βερτούμνους, ο Θεός των μεταμορφώσεων"» (γράφει η Κασσάνδρα Αλογοσκούφι)». Ποιείν. 21 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  47. Παμπουχίδου, Γεωργία (14 Ιουλίου 2022). «Κύπρος: Στις 20/7 η πρεμιέρα του έργου «Πονεμένες Παναγίες» του Μ.Ι. Ηλία - Αφιερωμένο στις μάνες των αγνοουμένων». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  48. «Μάριος Ιωάννου Ηλία: Ο μουσικοσυνθέτης που έκανε γνωστό το όνομα της Κύπρου ανά το παγκόσμιο, Reporter». ΡΕΠΟΡΤΕΡ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  49. «Ο Ibuki πρωταγωνιστεί στο νέο έργο του Μάριου Ιωάννου Ηλία» (στα αγγλικά). Avant-Garde. https://avant-garde.com.cy/impossible-news/cy-news/ibuki-protagonisti-sto-neo-ergo-toy-marioy-ioannou-hlia. Ανακτήθηκε στις 2023-02-14. 
  50. «Ulmer Münster - Υπερθεαματικό έργο από τον συνθέτη Μ. Ηλία για τους εορτασμούς της πιο ψηλής εκκλησίας στον κόσμο | Offsite». www.offsite.com.cy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  51. Solutions, BDigital Web. «Ο συνθέτης Μ. Ηλία στην πιο ψηλή εκκλησία στον κόσμο». Kathimerini.com.cy. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  52. «Νέα σύνθεση-υπερθέαμα από τον Μάριο Ιωάννου Ηλία». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  53. «Μάριος Ηλία: Σπάζει όλα τα ρεκόρ διακρίσεων, Ο Φιλελεύθερος». www.philenews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  54. «Με βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών και άλλες δεκάδες διακρίσεις, αποχαιρετά το 2022, ο Μάριος Ι. Ηλία». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  55. ««Χρυσό Μήλο» για τον Μάριο Ιωάννου Ηλία». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  56. «Ενθουσιώδης υποδοχή για έργο του Μάριου Ι. Ηλία στη Ρωσία, Ο Φιλελεύθερος». www.philenews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  57. SigmaLive. «Δύο βραβεία για τον μουσικοσυνθέτη Μάριο Ιωάννου Ηλία | News». www.sigmalive.com. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  58. «Δύο νέα βραβεία για τον μουσικοσυνθέτη Μάριο Ιωάννου Ηλία». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  59. Το Βραβείο Μουσικής 2022 της Ακαδημίας Αθηνών στον Μάριο Ιωάννου Ηλία, https://www.youtube.com/watch?v=pWp_RqXckE4, ανακτήθηκε στις 2023-02-14 
  60. «Ακαδημία Αθηνών: Το Βραβείο Μουσικής απονεμήθηκε στον Μάριο Ιωάννου Ηλία». euronews. 28 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  61. Τράπεζα Κύπρου Man of the Year Award 2021: Μάριος Ιωάννου Ηλία (Δημιουργός της Χρονιάς), https://www.youtube.com/watch?v=jYc-sxarcHU, ανακτήθηκε στις 2023-02-14 
  62. «Ακόμα μία διάκριση για τον Μάριο Ιωάννου Ηλία - Pafos Press» (στα αγγλικά). Pafos Press. 2019-11-22. https://pafospress.com/%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CE%BC%CE%B1-%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BC%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CE%B9%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD/. Ανακτήθηκε στις 2023-02-15. 
  63. «European Academy of Sciences and Arts, Colloquium "Class III meets Class IV", Dr. Marios Joannou Elia: The Aesthetics of Polymediality in Contemporary Music» (PDF). Ανακτήθηκε στις Φεβρουάριος 15, 2023. 
  64. «Marios Joannou Elia vs. Asteris Kutulas, Artist's Corner (brunch talk in German), 27.01.18, 11:30 am». The Greek Film Festival in Berlin (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  65. «京都芸術センターアーティスト・イン・レジデンス プログラム2018 マリオス・ヨアンノー・エリア「Sound of Kyoto」アーティストトーク|イベントアーカイブ|京都芸術センター». www.kac.or.jp. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  66. «Μάριος Ιωάννου Ηλία: Η μουσική της πολυμεσότητας (ΒΙΝΤΕΟ&ΦΩΤΟ) | AlphaNews.Live». www.alphanews.live. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  67. «Marios Joannou Elia: The Concept of Polymediality, amazon.co.uk». https://www.amazon.co.uk/Concept-Polymediality-Marios-Joannou-Elia/dp/3959831005/ref=sr_1_1/259-0272526-9789831?s=books&ie=UTF8&qid=1508194312&sr=1-1&refinements=p_27%3AMarios+Joannou+Elia/. 
  68. Elia, Marios Joannou (2022-12-21). «Music’s Incited ‘Augmented Reality’ in Xenakis’s Polytopes, Scriabin’s Mysterium and Polymediality» (στα αγγλικά). Bulletin of the Transilvania University of Braşov. Series VIII: Performing Arts: 101–114. doi:10.31926/but.pa.2022.15.64.1.7. ISSN 2344-200X. https://webbut.unitbv.ro/index.php/Series_VIII/article/view/3147. 
  69. «All Publications by Marios Joannou Elia at Schott Mainz». Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  70. «Winter Verlag, Heidelberg: Marios Joannou Elia». www.winter-verlag.de. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  71. «Staubzucker by Marios Joannou Elia : a chronicle of Staubzucker by the members of the Miscelanea Guitar Quartet, reviews, the significance of the piece for the classical guitar literature, University Mozarteum Salzburg». search.moz.ac.at (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  72. «Autosymphonic - Bücher bei litnity» (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  73. Die Jagd, Schwabengarage : Naturoper mit Autos ; Text von Marianne Freidig und Andreas Liebmann ; Komposition von Marios Joannou Elia; Uraufführung 18. Dezember 2008 ; [Programmheft]. Staatsoper. 2008. 
  74. «Aquanauten : I. und II. Szene : vocal quintet : für fünf Stimmen, Elia, Marios Joannou [Author], University of Music and Performing Arts Graz». search-kug.obvsg.at (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  75. Classic, S. W. R. «Marios Joannou Elia: Die Mannheimer Autosinfonie, Documentary film by SWR Classic». swr.online (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  76. «Autosymphonic by Marios Joannou Elia, m:con – mannheim:congress GmbH». www.mcon-mannheim.de. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  77. «Schoon, Andi: Geräusch als Spektakel. Zu den plurimedialen Kompositionen von Marios Joannou Elia, Neue Zeitschrift für Musik 2014/01». Neue Zeitschrift für Musik (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  78. «Ο ΜΑΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΗΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΣΙΚΟ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ | PDF». Scribd (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  79. Panagiotisandriopoulos. «ΜΑΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΗΛΙΑ: ΣΥΝΟΜΙΛΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ». Ιδιωτική Οδός. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  80. elef.nikos. «Μεγαλεπήβολο έργο του Μάριου Ιωάννου Ηλία με τα μουσικά σύνολα ΕΡΤ». www.kalitheasi.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  81. «Marios Joannou Elia: Das Konzept der Polymedialität am Beispiel von »Sound of Vladivostok«, Published by European Academy of Sciences and Arts, Salzburg». euro-acad.eu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  82. «Marios Joannou Elia: Zeitgenössische Musik im Kontext von Polyästhetik und Polymedialität» (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. 
  83. «Marios Joannou Elia' car orchestra: The 83 participating cars» (στα Αγγλικά). 11 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2023. 
  84. «Marios Joannou Elia - Autosymphonic» (στα Αγγλικά). 24 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  85. «Elia Marios Joannou Archive». mica - music austria (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  86. Ternai, Michael (8 Σεπτεμβρίου 2011). «mica-Interview mit Marios Joannou Elia». mica - music austria (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  87. ««Χρυσό Μήλο» για τον Μάριο Ιωάννου Ηλία». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]