Ελαιοτριβείο

Παλαιό ιπποκίνητο ελαιοτριβείο. Βουνάρια Μεσσηνίας.

Αναπαράσταση ελαιοτριβείου στο Χρισσό Φωκίδας, 1887

Το Λιοτρίβι, είναι παλιά λέξη για το ελαιουργείο. Στο ελαιοτριβιο ο βασικός μηχανισμός ήταν οι μυλόπετρες: Συνήθως κυλινδρικές ή σπανιότερα κωνικές πέτρες, μία έως τέσσερεις, που κυλίονται κυκλικά πάνω σε επίπεδη επιφάνεια αλέθοντας τις ελιές. Συνήθως η άλεση γίνεται μέσα σε κλειστό χώρο που ονομάζεται Κόθρος. Μέσα στον Κόθρο αδειάζεται ο ελαιόκαρπος τον οποίο πολτοποιούν οι πέτρες περιστρεφόμενες. Πολύ παλιά, η κίνηση περιστροφής των πετρών γίνονταν με ζώα, συνήθως γαϊδούρια ή άλογα, αργότερα με μηχανικά μέσα. Όταν ο πολτός ήταν έτοιμος, (κατά την κρίση των υπευθύνων) μεταφερόταν σε ειδικά σακιά που λέγονταν μουτάφια ή τσόλια. Αυτά τοποθετούνταν σε πιεστήριο με κοχλία, κοινώς «βίδα», που τα πίεζε και έτσι έβγαινε το λάδι. Η βίδα περιστρεφόταν χειρονακτικά. Αργότερα χρησιμοποιούνταν υδραυλικά πιεστήρια.