Λέρναια

Τα Λέρναια ήταν αρχαία σημαντική εορτή που τελούταν κατ΄ έτος στη Λέρνη κοντά στο Άργος, από τους Αργείους, προς τιμή κυρίως της θεάς Δήμητρας ως "Λερναίας" και ως "Προσύμνας" στο αρχαίο ιερό άλσος που εκτείνονταν μέρχι τους ποταμούς Αμυμώνη και Ποντίνου.

Η όλη εορτή τελούνταν με μυστήρια που θεωρούνταν λείψανο της παλαιότερης πελασγικής θρησκείας. Κατά τον Παυσανία η εορτή αυτή ιδρύθηκε από τον Φιλάμμωνα πολύ πριν της καθόδου των Ηρακλειδών και πιθανώς συνδυάστηκε αργότερα με τις μυστηριακές επίσης εορτές του Διονύσου. Εκ του λόγου αυτού γινόταν επίσης κατά τον εορτασμό των Λερναίων και χρήση φαλικών συμβόλων, ενώ μετείχαν στον πανηγυρισμό και Θυιάδες που έφερναν θύρσους, σε μία ανάμειξη προσώπων και συμβόλων της λατρείας του Διονύσου που είχε εισαγάγει πρώτος στη περιοχή ο αρχαιότερος μάντυς Μελάμπους. Το δε "ιερό πυρ" για τις ανάγκες των ιεροτελεστιών της εορτής το μετέφερναν οι Αργείοι από το ιερό της "Πυρωνείας Αρτέμιδας" που βρισκόταν στο όρος Κράθις. Οι δε εορτάζοντες κατά τον Πλούταρχο ξεκινούσαν νύκτα από την Αλκυονία λίμνη κρατώντας θύρσους και προχωρούσαν σαλπίζοντας και καλώντας τον θεό Διόνυσο. Στη συνέχεια θυσίαζαν έν κριάρι προς τιμή του Πυλαόχου Άδη όπου και έριχναν τα τεμαχισμένα μέλη του στο χάσμα που βρίσκεται στη περιοχή και που πίστευαν πως από εκεί εξαφανίσθηκε μετά της Κόρης.

Η συγγένεια των Λερναίων με τα Ελευσίνια μυστήρια είναι καταφανής. Από πολλές επίσης πληροφορίες συνάγεται πως οι ιεροφάντες και των δύο αυτών εορτών διατηρούσαν επαφή. Τα Λέρναια τελούνταν και κατά τη Ρωμαίκή εποχή και ακόμα μέχρι τις αρχές του Χριστιανισμού.