Κώστας Μόντης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κώστας Μόντης
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Κώστας Μόντης (Ελληνικά)
Γέννηση18 Φεβρουαρίου 1914
Αμμόχωστος, Κύπρος
Θάνατος1η Μαρτίου 2004
Λευκωσία, Κύπρος
ΕθνικότηταΕλληνική
Χώρα πολιτογράφησηςΚυπριακή
ΣπουδέςΠαγκύπριο Γυμνάσιο
Ιδιότηταποιητής
Είδος τέχνηςΛογοτέχνης, Ποιητής
ΒραβεύσειςΒραβείο Γιάννος Κρανιδιώτης 2003,Αριστείον Γραμμάτων και Τεχνών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Βραβείο Γραμμάτων Φρειδερίκου Μάθιους, βραβείο μυθιστορήματος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών Κύπρου
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Κώστας Μόντης (18 Φεβρουαρίου 1914 - 1 Μαρτίου 2004) ήταν Κύπριος συγγραφέας. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνοκύπριους ποιητές και συγγραφείς.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο, παιδί του Θεόδουλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα. Στα 18 του έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1937. Συνέβαλε στον Κυπριακό Απελευθερωτικό Αγώνα (1955-59) συμμετέχοντας ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ[1].

Ο Κώστας Μόντης ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ[2]. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλογη τιμή δέχτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2001.[2]

Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου.

Μερικά από τα γνωστότερά του έργα είναι το Γράμμα στη Μητέρα, Στιγμές, μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο Αφέντης Μπατίστας, ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου κ.ά.

Ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, προσωπικός φίλος του ποιητή και επίσης καταγόμενος από την Κύπρο, μελοποίησε μερικά από τα έργα του Κώστα Μόντη αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974.

Το έτος 2014 ανακηρύχθηκε στην Κύπρο έτος Μόντη, σύμφωνα με την αλληλογραφία που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Φιλελεύθερος από το Μιχάλη Πασιαρδή και τον Υπουργό Παιδείας Και Πολιτισμού της Κύπρου Κυριάκο Κενεβέζο. Η δεύτερη επιστολή του Πασιαρδή δημοσιεύτηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.

Εργογραφία[3][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ι.Πεζογραφία

  • Γκαμήλες κι άλλα διηγήματα. Λευκωσία, 1939.
  • Ταπεινή ζωή. Λευκωσία, 1944.
  • Κλειστές πόρτες. Λευκωσία, 1964.
  • Διηγήματα. Λευκωσία, 1970.
  • Ο αφέντης Μπατίστας και τ’ άλλα. Αθήνα, Ερμής, 1980.
  • Ο Σαγρίδης. Λευκωσία, 1985.

ΙΙ.Ποίηση

  • Με μέτρο και χωρίς μέτρο. Κύπρος, 1934.
  • Minima. Λευκωσία, 1946.
  • Τα τραγούδια της ταπεινής ζωής. Λευκωσία, 1954.
  • Στιγμές. Λευκωσία, 1958.
  • Συμπλήρωμα των Στιγμών. Λευκωσία, 1960.
  • Ποίηση του Κώστα Μόντη. Λευκωσία, 1962.
  • Γράμμα στη μητέρα κι άλλοι στίχοι. Λευκωσία, 1965.
  • Αγνώστω ανθρώπω. Λευκωσία, 1968.
  • Εξ’ ιμερτής Κύπρου. Λευκωσία, 1969. • Εν Λευκωσία τη… Λευκωσία, 1970. • Δεύτερο γράμμα στη μητέρα. Λευκωσία, 1972. • Κλειστές Πόρτες. 1964. • Και τότ’ εν’ εναλίη Κύπρο. Λευκωσία, 1974. • Πικραινόμενος εν εαυτώ. Λευκωσία, 1976. • Κύπρος εν Αυλίδι. Λευκωσία, 1976. • Ποιήματα για μικρά και μεγάλα παιδιά. Λευκωσία, 1976. • Ανθολόγηση από τις Στιγμές. Αθήνα, 1978. • Στη γλώσσα που πρωτομίλησα· Ιδιωματικά ποιήματα· Πρόλογος Γιώργου Κεχαγιόγλου – Φιλολογική επιμέλεια Σταλώς Μόντη - Πουαγκαρέ. Λευκωσία, 1980. • Κύπρια ειδώλια. Λευκωσία, 1980. • Μετά φόβου ανθρώπου. Αθήνα, 1982. • Αντίμαχα. Λευκωσία, 1983. • Ως εν κατακλκείδι. Λευκωσία, 1984. • Επί σφαγήν. 1985. • Του στίχου τα μηνύματα. Λευκωσία, 1991.
  • Τώρα που διαβάζω καλύτερα. Λευκωσία, 1998.

ΙΙΙ.Μεταφράσεις

  • Αριστοφάνους Λυσιστράτη. Λευκωσία, 1972.

ΙV. Επιμέλειες εκδόσεων

  • Ανθολογία κυπριακής ποίησης (μαζί με τον Α.Χριστοφίδη). Αθήνα, 1965 (και έκδοση β΄ συμπληρωμένη, Λευκωσία, 1973).
  • Ανθολογία νέων Κυπρίων ποιητών. Λευκωσία, 1969. • Κυπριακά δημοτικά τραγούδια. Λευκωσία, 1971. • Anthologie de la poesie Chypriote (μαζί με τους G.H.Aufrere και Α.Χριστοφίδη). Παρίσι, 1972. • Cypriot anthology (μαζί με τους Α.Χριστοφίδη και A. Mims). Λευκωσία, 1974.  V. Συγκεντρωτικές εκδόσεις • Άπαντα, τ.1-7 Λευκωσία, 1986-1991. • Άπαντα, τ.Α΄. Συμπλήρωμα. Λευκωσία, 1988.
  • Άπαντα, τ.Α΄. Συμπλήρωμα Β΄. Λευκωσία, 1992.
  • Άπαντα, τ.Α΄. Συμπλήρωμα Γ΄. Λευκωσία, 1993.

Αποσπάσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Και τι θα γίνει τώρα,

θα σχίσουμε τα παλιά μας τετράδια

που ‘ταν γεμάτα χρωματιστή «Ένωση»,

θα σχίσουμε τα παλιά μας σχολικά τετράδια

που ‘ ταν γεμάτα «Ένωση» διακοσμημένη με γιασεμιά και

λεμονανθούς και μαργαρίτες,

θα σχίσουμε τα παλιά αναγνωστικά των παιδιών μας

με τις ελληνικές σημαίες,

θα πετάξουμε τ’ αγαπημένο αναμνηστικό σκουφί του Γυμνασίου

με την «Ένωση» στο γείσο,

θα πετάξουμε το χάρακά τους

και την τσάντα και τη μπάλα και το ποδήλατο

που ‘γραφαν «Ένωση»;

Αλήθεια, πέστε μου, τι θα γίνει τώρα;

(ΚΥΠΡΟΣ 1974-1976, Β,605)

ΔΕΝ ΗΡΘΑΝ

Δεν ήρθαν οι θεατές που περιμέναμε,

δεν ήρθαν οι θεατές που περίμεναν τ' αναμμένα φώτα

και ματαιώθηκε η παράσταση

και καθήσαμε μονάχοι στην πλατεία

τριγυρισμένοι απ' τ' άδεια καθίσματα

με πολλή κατάθλιψη

και μ' ένα παράξενο ηδονισμό,

μ' ένα εντελώς ανεξήγητο ενδόμυχο ηδονισμό.

ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ

Είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας,

είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

Ελάχιστοι μας διαβάζουν

ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας

μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι

σ' αυτή τη μακρινή γωνιά

όμως αντισταθμίζει που γράφουμε ελληνικά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ http://www.costasmontis.com/biography_gr.html
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.costasmontis.com/honors_gr.html
  3. ↑ «Εθνικό Κέντρο Βιβλίου / Από το 18ο αιώνα μέχρι το 1935». www.ekebi.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. [νεκρός σύνδεσμος]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κώστας_Μόντης&oldid=10310918"