Κώστας Θέος

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κώστας Θέος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1896
Κατηχώρι Μαγνησίας
Θάνατος27  Μαΐου 1958
Βουκουρέστι
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΚομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
συνδικαλιστής
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας και Παλλαϊκό Μέτωπο
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Λάρισας)
δεδομένα

Ο Κώστας Θέος (1896 – 27 Μαΐου 1958) ήταν Έλληνας συνδικαλιστής και πολιτικός. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του διετέλεσε κορυφαίο στέλεχος της ΓΣΕΕ, γραμματέας της Ενωτικής ΓΣΕΕ, καθώς και ηγετικό στέλεχος και βουλευτής του ΚΚΕ. Μετά την ήττα του ΔΣΕ στον Ελληνικό Εμφύλιο εγκαταστάθηκε ως πολιτικός πρόσφυγας στη Ρουμανία.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κώστας Θέος γεννήθηκε το 1896 στο Κατηχώρι Μαγνησίας και ήταν καπνεργάτης στο Βόλο. Σε νεαρή ηλικία έγινε μέλος του ΣΕΚΕ και αναμίχθηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα. Προσεβλήθη όμως από φυματίωση και σταμάτησε να εργάζεται στα καπνομάγαζα[1], αλλά, συνέχισε τη συνδικαλιστική του δράση. Έφτασε στην ηγεσία του Καπνεργατικού Σωματείου Βόλου, της Πανεργατικής Βόλου και της Καπνεργατικής Ομοσπονδίας.

Το Φεβρουάριο του 1921, εν μέσω της Μικρασιατικής εκστρατείας πραγματοποιήθηκε στον Βόλο μεγάλη αντιπολεμική διαδήλωση εργατών και αγροτών και ακολούθησαν εκτεταμένα επεισόδια. Οι αρχηγοί της διαδήλωσης Θέος, Σαρόγλου και Μπεναρόγια συνελήφθησαν και κλείστηκαν στη φυλακή για δυόμισι χρόνια.[2] Μετά την αποφυλάκιση του και την περιθωριοποίηση της ιδρυτικής γενιάς του ΣΕΚΕ (Δημητράτος, Μπεναρόγια κ.α) ο Θέος εντάχθηκε στην ηγεσία του κόμματος.

Το 1924 πήγε στη Σοβιετική Ένωση μαζί με άλλους φυματικούς για θεραπεία.[1] Νοσηλεύτηκε σε σανατόριο του Καυκάσου και φοίτησε στις κομματικές σχολές ΚUΤV. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1926.

Στην ηγεσία του ΚΚΕ και της ΓΣΕΕ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο 3ο Έκτακτο Συνέδριο του ΚΚΕ[3] τον Δεκέμβριο του 1924 εκλέχθηκε στην ΚΕ του κόμματος, ενώ στις εκλογές του 1926 εξελέγη με το ΚΚΕ βουλευτής Λάρισας. Στο Τρίτο Τακτικό Συνέδριο του ΚΚΕ, το Μάρτιο του 1927, ο Θέος συντάχθηκε με την ομάδα του Ανδρόνικου Χαϊτά που ήρθε σε σφοδρή αντιπαράθεση με την ομάδα των τροτσκιστών του Πουλιόπουλου. Εξελέγη τότε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και του Πολιτικού Γραφείου που συγκροτήθηκε για πρώτη φορά.[4] Μετά τη διαγραφή των Τροτσκιστών από το ΚΚΕ τον Σεπτέμβριο του 1927, ο Θέος μαζί με την ηγετική ομάδα του Γραμματέα της ΚΕ Ανδρόνικου Χαϊτά θα ευθυγραμμιστούν πλήρως με τις κατευθυντήριες γραμμές της Κομιντέρν (ΚΔ), την καθοδήγηση της οποίας είχαν αναλάβει στη Μόσχα οι Στάλιν-Μπουχάριν.

Στο 4ο Τακτικό Συνέδριο του ΚΚΕ[5] τον Δεκέμβριο του 1928, εκλέχθηκε ξανά στην ΚΕ του κόμματος.

Ο Θέος ήταν επί σειρά ετών κορυφαίο στέλεχος της ΓΣΕΕ. Στο Δ' Συνέδριο της ΓΣΕΕ που συνήλθε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1928 αποκλείστηκαν οι αντιπρόσωποι που ακολουθούσαν τη γραμμή του ΚΚΕ και από τη δύναμη της ΓΣΕΕ διαγράφηκαν τα αντίστοιχα συνδικάτα. Οι αποκλεισμένοι του ΚΚΕ προχώρησαν στις 3 Φλεβάρη 1929 στην ίδρυση ξεχωριστής εργατικής Συνομοσπονδίας με τίτλο "Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας" (ΕΓΣΕΕ).[6] Ο Θέος τότε ανέλαβε Γραμματέας της Ενωτικής ΓΣΕΕ.

Η Φραξιονιστική Πάλη Χωρίς Αρχές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο 1929-31 στο ΚΚΕ είχε ξεσπάσει η λεγόμενη φραξιονιστική πάλη χωρίς αρχές. Ο Θέος ήταν ηγετικό στέλεχος της ομάδας των συνδικαλιστών Σιάντου, Πυλιώτη, Παπαρήγα, Ασίκη που ήρθε σε ολομέτωπη σύγκρουση με την ομάδα των Χαϊτά, Ευτυχιάδη, Κολοζώφ. Η αποκαλούμενη δεξιά ομάδα των Χαϊτά-Ευτυχιάδη είχε σαν σύνθημα το "πρώτα οργάνωση και ύστερα επανάσταση", ενώ η αριστερή των Σιάντου-Θέου "την μετατροπή των αυθόρμητων λαϊκών κινητοποιήσεων σε γενική πολιτική απεργία".[7] Η σφοδρή διαμάχη των δύο ομάδων έφερε το ΚΚΕ στα πρόθυρα της διάλυσης, οπότε η ΚΔ το Νοέμβρη του 1931 αποφάσισε να επέμβει.

Το Σεπτέμβρη του 1930 όταν οι Χαϊτάς, Ευτυχιάδης, Κολοζώφ και άλλα στελέχη του ΚΚΕ φυλακίστηκαν από την κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου, την ηγεσία του ΚΚΕ ανέλαβε η ομάδα των Σιάντου-Θέου, με γραμματέα τον Σιάντο.

Τον Μάρτιο του 1931 ο Νίκος Ζαχαριάδης από τη Μόσχα, με εντολή της ΚΔ, ζήτησε από τον Γιάννη Ιωαννίδη να συντάξει λίστα με τα άτομα που συμμετείχαν στην φραξιονιστική πάλη χωρίς αρχές. Ο Ιωαννίδης συνέταξε μια λίστα με 38 άτομα που κλήθηκαν και πήγαν στη Μόσχα για να λογοδοτήσουν, ανάμεσα σε αυτούς και ο Θέος. Εκεί όλοι προέβησαν σε αυστηρή αυτοκριτική και μόνο δύο, ο Γιώργης Σιάντος και ο Κώστας Θέος επέστρεψαν μετά από τρεις μήνες στην Ελλάδα, αφού υποσχέθηκαν υποταγή στη νέα ηγεσία που διόρισε η ΚΔ στο κόμμα, με επικεφαλής το Νίκο Ζαχαριάδη. Οι υπόλοιποι έμειναν στη Σοβιετική Ένωση. Η τύχη τους αγνοείται και πιθανότατα έπεσαν θύματα των Σταλινικών εκκαθαρίσεων στην περίοδο 1936-1940.

Στις εκλογές του 1936 ο Θέος εξελέγη βουλευτής Δράμας του ΚΚΕ με το Παλλαϊκό Μέτωπο.[8]

Δικτατορία Μεταξά-Κατοχή-Αντίσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1936, την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας, ο Θέος ήταν από τα πρώτα στελέχη του ΚΚΕ που συνελήφθηκαν και εκτοπίστηκε στην Ανάφη. Στις 25 Απρίλη του 1937 δραπέτευσε μαζί με 7 άλλους κρατουμένους, αλλά συνελήφθη εκ νέου στις 6 Απρίλη 1939 στην οικία που διέμενε στον Πειραιά. Μαζί του έμενε η σύζυγός του (με την οποία δεν είχε παντρευτεί) και ο εξάχρονος γιος του ο οποίος δεν είχε ληξιαρχική πράξη γέννησης, δεν είχε βαπτισθεί και είχε πλαστό δικαιολογητικό βάπτισης. Ο Θέος τότε τέλεσε τον γάμο του τον Μάιο με τη σύζυγό του στην οικία του διευθυντή της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών Σπύρου Παξινού παρουσία του Υφυπουργού Δημοσίας Ασφαλείας Κων. Μανιαδάκη με κουμπάρα τη σύζυγο του Παξινού Τζούλια.[9]. Στη συνέχεια ο Θέος φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία.[10]

Στην Ακροναυπλία ήταν στην ηγεσία της καθοδήγησης υπό τον Γιάννη Ιωαννίδη.[11] Στις 29 Οκτωβρίου 1940 ο Ιωαννίδης μαζί με τον Θέο, εκ μέρους των συγκρατούμενών τους, υπέγραψαν ένα υπόμνημα προς τη μεταξική κυβέρνηση ζητώντας όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι της Ακροναυπλίας να πολεμήσουν στην πρώτη γραμμή του αλβανικού μετώπου, αλλά η κυβέρνηση απέρριψε το αίτημά τους.[12]

Την περίοδο της κατοχής μεταφέρθηκε για νοσηλεία μαζί με άλλους Ακροναυπλιώτες στο Σανατόριο Πέτρας στην Πιερία και θα τους απελευθερώσει ο ΕΛΑΣ τον Ιούλιο του 1942.[13] Στη συνέχεια ο Θέος κατέβηκε στην Αθήνα και εντάχθηκε στο ΕΑΜ, χωρίς να καταλάβει κάποια ηγετική θέση λόγω του γάμου του υπό την επίβλεψη της Ασφάλειας και του Μανιαδάκη, πράξη ασυμβίβαστη με τα επαναστατικά καθιερωμένα.[14]

Το 1944 εκλέχτηκε εθνοσύμβουλος Δράμας της ΠΕΕΑ (Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης).

Μετά την Απελευθέρωση - Εμφύλιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την Απελευθέρωση από τους Γερμανούς, το 1945, ο Θέος επικεφαλής του Εργατικού Αντιφασιστικού Συνασπισμού (ΕΡΓΑΣ) θα κερδίσει τις εκλογές σε πολλά εργατικά κέντρα και θα γίνει γραμματέας της ΓΣΕΕ. Στο 8ο Πανελλαδικό Συνέδριο της ΓΣΕΕ τον Μάρτη του 1946 εκλέχθηκε στην επταμελή διοίκηση της ΓΣΕΕ, ενώ Γραμματέας της εκλέχθηκε ο Μήτσος Παπαρήγας.[15] Στο 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ τον Σεπτέμβρη του 1945 εξελέγη αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ.[16]

Στα μέσα του 1948 ο Θέος θα μεταβεί από την Αθήνα στο Γράμμο και θα ενταχθεί στην ηγετική ομάδα του ΚΚΕ μέχρι τη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Μετά την ήττα του ΔΣΕ τον Αύγουστο του 1949 ο Θέος μαζί με την ηγεσία του ΚΚΕ εγκαταστάθηκε στο Βουκουρέστι.

Το 1953 εξελέγη αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Οργάνωσης (ΠΣΟ). Ο Κώστας Θέος πέθανε στο Βουκουρέστι στις 27 Μαΐου 1958.[17][18]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Ελ. Σταυρίδης (1953), σελ.390
  2. ↑ Α. Ελεφάντης (1976), σελ.46
  3. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος (2012), σελ. 149-153
  4. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος (2012), σελ. 189
  5. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος (2012), σελ. 192-197
  6. ↑ Α. Ελεφάντης (1976), σελ. 79
  7. ↑ Α. Ελεφάντης (1976), σελ.99-101
  8. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος (2012), σελ. 292-293
  9. ↑ Λυμπερίου (2015), σελ. 212-213
  10. ↑ ΚΚΕ, Επίσημα Κείμενα, τόμος Δ, 1934-1940 (1975), σελ. 531
  11. ↑ Ιστορία της Αντίστασης 1940-45 (1979), σελ. 206-208
  12. ↑ Βουρνάς (1979), σελ. 15-16
  13. ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 133-136
  14. ↑ Λυμπερίου (2015), σελ. 213
  15. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄τόμος (2012), σελ.550
  16. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄τόμος (2012), σελ.526-535
  17. ↑ Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, Τόμος Ι (1976), σελ.412
  18. ↑ Ριζοσπάστης, Από μέρα σε μέρα, 27-5-2015, σελ. 2.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Τάσος Βουρνάς "Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας", τόμος Β΄, Εκδόσεις Αφών Τολίδη, Αθήνα 1980
  2. Σωτήρης Γκουντουβάς, "Το ΚΚΕ κατά την περίοδο 1939-41. Η Παλιά Κεντρική Επιτροπή και η Προσωρινή Διοίκηση" Διπλωματική Εργασία, Πάντειο, Αθήνα 2019
  3. Κώστας Γκριτζώνας "Κόκκινοι δραπέτες 1920-1944", Εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα 1985
  4. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
  5. ΚΚΕ, Επίσημα Κείμενα, Δ΄ τόμος 1934-1940, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1975
  6. Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979
  7. Άγγελος Ελεφάντης "Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης", Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1976
  8. Θεόδωρος Λυμπερίου "Το κομμουνιστικό κίνημα στην Ελλάδα", τόμος Α΄, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2005
  9. Ελευθέριος Σταυρίδης "Τα παρασκήνια του ΚΚΕ", Ελεύθερη Σκέψις, Αθήνα 1988
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κώστας_Θέος&oldid=9714256"