Κωνσταντίνος Καραπάνος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για τον αγωνιστή του 1821, δείτε: Κωνσταντίνος Καραπάνος (πρεσβύτερος).
Κωνσταντίνος Καραπάνος
Ο Κωνσταντίνος Καραπάνος στην Ποικίλη Στοά του 1891
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Κωνσταντίνος Καραπάνος (Ελληνικά)
Γέννηση4  Μαρτίου 1840[1][2][3]
Άρτα
Θάνατος22  Μαρτίου 1914
Αθήνα[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά[5]
νέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακλασικός αρχαιολόγος
πολιτικός
τραπεζίτης
αρχαιολόγος
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαρία Καραπάνου
ΤέκναΠύρρος Καραπάνος
Αλέξανδρος Καραπάνος
ΓονείςΓεράσιμος Καραπάνος
ΟικογένειαΟικογένεια Καραπάνου
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΥπουργός Οικονομικών της Ελλάδας
Υπουργός Ναυτικών της Ελλάδας
Υπουργός Δικαιοσύνης της Ελλάδας
Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας (1881)
μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Άρτας)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Κωνσταντίνος Καραπάνος (4 Μαρτίου 1840 - 22 Μαρτίου 1914) ήταν Έλληνας πολιτικός, τραπεζίτης, γαιοκτήμονας και αρχαιολόγος του 19ου αιώνα.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καραπάνος γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1840[6] στην Άρτα, η οποία τότε αποτελούσε έδαφος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά έλκυε την καταγωγή του από την Ακαρνανία και συγκεκριμένα από τη Ζάβιτσα του Ξηρόμερου. Πατέρας του ήταν ο Γεράσιμος Καραπάνος (επιστάτης των κτημάτων του Οθωμανού Μουσταφά Ναϊλί πασά) και παππούς του ο πολιτικός και συνονόματος Κωνσταντίνος Καραπάνος.[7] Ο Καραπάνος ήταν μεγάλος τσιφλικάς της περιοχής της Άρτας, αγοράζοντας από τους Τούρκους χωριά της Άρτας και των Τζουμέρκων.[8]. Επέβαλε μεγάλους φόρους σε όλους του αγρότες που ζούσαν εκεί και προσπάθησε να εδραιώσει την κυριαρχία του χρησιμοποιώντας την πολιτική και εξαγοράζοντας πρακτικά την εκλογή του σε βουλευτικά αξιώματα. Είναι γνωστή η φράση «Ο Τούρκος έφυγε, ο Καραπάνος έμεινε»[9] που οι κάτοικοι της περιοχής της Άρτας χρησιμοποιούσαν για τον δυνάστη.

Τις εγκύκλιες σπουδές του τις έκανε στα Ιωάννινα και στην Κέρκυρα και στη συνέχεια σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της Αθήνας και οικονομολογία στο Παρίσι[10]. Στη γαλλική πρωτεύουσα διορίστηκε το 1861 υπάλληλος της οθωμανικής πρεσβείας, καθότι υπήκοος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αργότερα χρημάτισε γραμματέας της Γενικής Εταιρείας του Οθωμανικού Κράτους. Το 1864 μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου άσκησε το επάγγελμα του τραπεζίτη.

Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την αρχαιολογία. Με άδεια της τουρκικής κυβέρνησης και δικά του έξοδα, διεξήγαγε ως αρχαιολόγος ανασκαφές στην περιοχή της αρχαίας Δωδώνης το διάστημα 1875-1877 όπου ανακάλυψε τα ερείπια της αρχαίας πόλης και το μαντείο της.[10] Την πλούσια αρχαιολογική του συλλογή τη δώρισε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Το 1882, ένα χρόνο μετά την προσάρτηση της Άρτας στο ελληνικό κράτος, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Άρτης, υποψήφιος με το κόμμα του Κουμουνδούρου και ανέλαβε υπουργός σε διάφορες κυβερνήσεις. Εκλέχτηκε πολλές φορές βουλευτής στην επαρχία Άρτας[10], συγκεκριμένα 11 συνεχόμενες φορές, από το 1882 έως το 1910. Αποχωρώντας από το κόμμα του Κουμουνδούρου προσχώρησε σε αυτό του Τρικούπη, αλλά διαφωνώντας με την πολιτική του, προσχώρησε στη συνέχεια σε αυτό του Δηλιγιάννη. Το 1887 δημιούργησε δικό του κόμμα, το Προοδευτικόν όπως ονομάστηκε, το οποίο μετά λίγους μήνες διαλύθηκε. Υπήρξε υπουργός Οικονομικών το 1890, υπουργός Ναυτικών το 1902 και 1903 και Δικαιοσύνης το διάστημα 1904-1905.

Απεβίωσε στις 22 Μαρτίου 1914 στην Αθήνα. Ήταν παντρεμένος με τη Μαρία Ζωγράφου και γιοι του ήταν οι Πύρρος και Αλέξανδρος, ο οποίος υπήρξε πολιτικός και διπλωμάτης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Persée. 175508. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/162598.
  3. 3,0 3,1 NUKAT. n2016082057.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  5. CONOR.SI. 331034467.
  6. wikisource Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα: Βιογραφική πινακοθήκη του 1891 έτους.
  7. Νικόλαου Πατσέλη, Οι πολιτικοί άνδρες της Ηπείρου, Έκδοση Ηπειρωτική Εστία, Ιωάννινα 1959, σελ. 3 - 4.
  8. «Αετός των Τζουμέρκων: ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η εξαγορά του Αθαμανίου και του Κ.Αθαμανίου». Αετός των Τζουμέρκων. 9 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. 
  9. «"Ο Τούρκος έφυγε, ο Καραπάνος έμεινε". Ο δυνάστης της Άρτας που κανείς δεν τολμούσε να αγγίξει και έγινε βουλευτής. Η ανελέητη κόντρα με τον βενιζελικό βουλευτή Σίμο, που τον κατήγγειλε για εξαγορά ψήφων και νοθεία». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 18 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. 
  10. 10,0 10,1 10,2 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 109, τομ. 16. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Νικόλαου Πατσέλη, Οι πολιτικοί άνδρες της Ηπείρου, Έκδοση Ηπειρωτική Εστία, Ιωάννινα 1959
  • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τόμος 13ος (1928)