Κομήτης Γουέστ

Ο κομήτης Γουέστ το Μάρτιο του 1976

Ο Κομήτης Γουέστ (West), με τους επίσημους προσδιορισμούς C/1975 V1, 1976 VI και 1975n, είναι μη-περιοδικός κομήτης, ο οποίος πέρασε από το περιήλιό του στις 25 Φεβρουαρίου 1976, όταν και έγινε πολύ λαμπρός και εντυπωσιακός σε τέτοιο βαθμό ώστε να αποκαλείται ο Μέγας Κομήτης του 1976.

Ιστορία

Ο κομήτης ανιχνεύτηκε φωτογραφικά από τον Ρίτσαρντ Μ. Γουέστ, του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου, στις 5 Νοεμβρίου 1975 σε φωτογραφίες με διάρκεια έκθεσης 60 λεπτων που είχαν τραβηχθεί στις 24 Σεπτεμβρίου 1975 από το Γκούιντο Πιζάρρο προς τον αστερισμό του Μικρόσκοπιου. Οι φωτογραφίες αυτές ήταν μέρος του προγράμματος το νότιου Ουράνιου Άτλαντα και λήφθηκαν από το παρατηρήτηριο Λα Σίγια στη Χιλή μέσω του τηλεσκόπιου Σμιντ των 100 εκατοστών. Οι φωτογραφίες στη συνέχεια στέλνονταν στη Γενεύη όπου εξετάζονταν. Στις φωτογραφίες τις 24ης Σεπτεμβρίου ο κομήτης υπολογίστηκε ότι είχε μέγεθος περίπου 14 με 15, με κεφαλή διαμέτρου 2-3 δευτέρων της μοίρας και ουρά μήκους 10 δευτέρων με κατεύθυνση προς το βορρά. Αργότερα υπολογίστηκε ότι βρισκόταν 2,36 ΑΜ από τη Γη και 2,98 ΑΜ από τον Ήλιο.

Ο Γουέστ στη συνέχεια βρήκε το κομήτη σε φωτογραφίες που λήφθηκαν τις 10 και 13 Αυγούστου 1975 στον αστερισμό του Γερανού, στις οποίες υπολόγισε ότι είχε μέγεθος 16-17 και 16 αντίστοιχα. Αφού κατέγραψε τη θέση του κομήτη και την ώρα που λήφθηκαν οι φωτογραφίες, έστειλε τα δεδομένα στον Μπράιαν Μάρσντεν, ο οποίος αρχικά πίστευε ότι δεν ήταν ο ίδιος κομήτης στις φωτογραφίες αλλά στη συνέχεια βρήκε ότι αντιστοιχούσαν σε ένα κομήτη με παραβολική τροχιά και περιήλιο περίπου στις 25 Φεβρουαρίου 1976, 0,2 ΑΜ από τον Ήλιο. Υπολόγισε ότι θα βρίσκεται σε κάλη θέση για να παρατηρηθεί στις αρχές του Μαρτίου 1976 από το βόρειο ημισφαίριο στον πρωϊνό ουρανό, όταν θα είχε φαινόμενο μέγεθος περίπου 5, δηλαδή αχνά ορατός με γυμνό οφθαλμό σε καλές συνθήκες παρατηρήσης. Η ανακάλυψη ανακοινώθηκε στο δελτίο Νο. 2860 της Διεθνούς Αστρονομικής Ενώσεως τις 6 Νοεμβρίου 1975.

Καθώς ο κομήτης πλησίαζε προς τον Ήλιο άρχισε να κατευθύνεται προς το βόρειο ουράνιο ημισφαίριο, ενώ το μέγεθός του μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 1975 είχε ανέλθει σε 12,5. Το φεγγάρι εμπόδισε τις παρατηρήσεις στα μέσα του μήνα, αλλά όταν εντοπίστηκε ξανά περίπου τα Χριστούγεννα είχε φαινόμενο μέγεθος λίγο μικρότερο από +9, ήταν δηλαδή περίπου δύο βαθμούς λαμπρότερος από τις προβλέψεις. Η παρατηρήση του κομήτη από το βόρειο ημισφαίριο είχε γίνει πολύ δύσκολη, αλλά οι παρατηρήτες του νοτίου παρατηρούσαν τον κομήτη να αυξάνει τη λαμπρότητά του γρήγορα, έχοντας φτάσει σε μέγεθος +6 τις πρώτες μέρες του Φεβρουαρίου, +4 στις 13 Φεβρουαρίου και τις 19 Φεβρουαρίου, περίπου 6 μέρες πριν το περιήλιο, ο κομήτης καταγράφηκε ότι είχε μέγεθος 1. Η ουρά του κομήτη άρχισε να παρατηρείται στα μέσα του Φεβρουαρίου, όταν είχε μήκος περίπου μία μοίρα.

Τις 22 Φεβρουαρίου 1976 ο κομήτης παρατηρήθηκε για πρώτη φορά με γυμνό οφθαλμό, όταν είχε μέγεθος περίπου πρώτου αστέρα, με αναφορές για ακόμη και αρνητικό μέγεθος. Την επόμενη μέρα ο κομήτης παρατηρήθηκε αμέσως μετά τη δύση του Ηλίου με κιάλια, 12 μοίρες μακριά από αυτόν, και υπολογίστηκε ότι είχε μέγεθος περίπου -1,6. Τη μέρα του περιηλίου, τις 25 Φεβρουαρίου 1976, ο κομήτης έγινε ο πρώτος μετά τον κομήτη Ικέγια-Σέκι που παρατηρήθηκε τη μέρα, όταν είχε μέγεθος περίπου -2, ενώ περίπου 17 ώρες μετά το περίηλιο, ο Τζον Μπορτλ κατάφερε να εντοπίσει τον κομήτη με γυμνό οφθαλμό περίπου 7 λεπτά πριν ο Ήλιος δύσει και υπολόγισε ότι είχε μέγεθος περίπου -3. Ο Τζον Μπορτλ ανάφερε ότι μέσω κιαλιών, ο κομήτης έμοιαζε με την Αφροδίτη, αλλά είχε μια ουρά μήκους 15 λεπτών της μοιράς.

Ο κομήτης έγινε ορατός στον πρωινό ουρανό τις 29 Φεβρουαρίου, όταν υπολογίστηκε ότι είχε μέγεθος -1,3 με -1,8. Με το πέρασμα των ημερών ο κομήτης γινόταν πιο αχνός, αλλά επειδή απομακρυνόταν από τον Ήλιο η ουρά φαινόταν όλο και μεγαλύτερη και έφτασε στο μέγιστο μήκος της (όπως φαινόταν από τη Γη) στις 7 Μαρτίου, με μήκος για την ουρά σκόνης 25 μοιρών και για την ουρά πλάσματος περίπου 6 μοίρες. Το φαινόμενο μέγεθος του κομήτη είχε πέσει σε +2 στις 9 Μαρτίου και συνέχισε να εξασθενεί και στις 13 Απριλίου είχε μέγεθος +6. Η τελευταία παρατηρήση του κομήτη έγινε στις 25 Σεπτεμβρίου 1976, όταν ο κομήτης απείχε από τον Ήλιο 3,74 ΑΜ.

Διάσπαση

Καθώς ο κομήτης πέρασε από το περιήλιό του, περίπου 30 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο, παρατηρήθηκε ότι διασπάστηκε σε τέσσερα θραύσματα. Η πρώτη αναφορά της διάσπασης έλαβε χώρα περίπου τις 7 Μαρτίου 1976, στις 12:30 UT, όταν αναφέρθηκε ο κομήτης είχε διασπαστεί σε δύο κομμάτια. Μέχρι τις 9 Μαρτίου αναφέρθηκε η παρουσία δύο επιπλέον θραυσμάτων. Τα θραύσματα ονομάστηκαν Α, Β, C και D. Τα θραύσματα αρχικά σχημάτισαν ένα τραπεζοειδή σχηματισμό και τα τρία λαμπρότερα (Α, Β και D) είχαν σχεδόν το ίδιο φαινόμενο μέγεθος και σχημάτιζαν μια γραμμή. Το C δεν παρατηρήθηκε μετά τις 27 Μαρτίου, αλλά τα υπόλοιπα ήταν ορατά μέχρι το τέλος των παρατηρήσεων.

Η διάσπαση του πυρήνα ήταν μια από τις λίγες που είχαν παρατηρηθεί σε κομήτες, με πιο αξιοσημείωτο παράδειγμα τον Μέγα Κομήτη του 1882, ένα μέλος της οικογένειας κομητών Κρόιτζ. Μετά τον κομήτη Γουέστ άλλοι κομήτες που παρατηρήθηκαν να διασπόνται κατά το πέρασμά τους κοντά στον Ήλιο να διασπώνται είναι οι 73P/Σβάσμαν-Βάτσμαν, C/1999 S4 LINEAR και 57/P du Toit-Neujmin-Delporte.

Τροχιά

Η τροχιά του κομήτη ήταν σχεδόν παραβολική, με εκκεντρότητα 0,99997, το οποίο είναι πολύ κοντά στο 1. Πριν το περιήλιο του 1976 η περίοδος περιφοράς υπολογίστηκε σε 254 χιλιάδες χρόνια. Συνυπολογίζοντας τις βαρυτικές επιδράσεις των πλανητών στην τροχιά του κομήτη υπολόγιστηκε ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που ο κομήτης ερχόταν από το νέφος του Όορτ, από όπου θεωρείται οτι προέρχονται οι κομήτες. Μετά το περιήλιο υπολογίστηκε ότι η περίοδος περιφοράςς μεγάλωσε με εκτιμήσεις για τη νέα τιμή της από 558 χιλιάδες χρόνια μέχρι 6,5 εκατομμύρια χρόνια. Ο υπολογισμός της τροχιάς γίνεται ακόμη πιο δύσκολος λόγω της διάσπασης του κομήτη που δημιούργησε μια μη-βαρυτική αλλαγή της τροχιάς.