Κερκοπιθηκίδες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κερκοπιθηκίδες[1]
Μαϊμούδες Παλαιού Κόσμου
Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:
Ολιγόκαινος - σήμερα
Papio anubis (Βαβουίνος ο άνουβις)
Papio anubis (Βαβουίνος ο άνουβις)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Πρωτεύοντα (Primates)
Υποτάξη: Απλόρρινοι (Haplorrhini)
Ανθυποτάξη: Σιμιόμορφα (Simiiformes)
Μικροτάξη: Κατάρρινοι (Catarrhini)
Υπεροικογένεια: Κερκοπιθηκοειδή (Cercopithecοidea)
Γκρέι, 1821
Οικογένεια: Κερκοπιθηκίδες (Cercopithecidae)
Γκρέι, 1821
Υποοικογένειες

Κερκοπιθηκίναι (Cercopithecinae) - 12 γένη
Κολοβίναι (Colobinae) - 10 γένη

Η οικογένεια Κερκοπιθηκίδες (Cercopithecidae), τα μέλη της οποίας είναι γνωστά ως μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου, είναι μία ομάδα πρωτευόντων που ταξινομικά υπάγεται στην υπεροικογένεια των Κερκοπιθηκοειδών (Cercopithecoidea) του κλάδου των Κατάρρινων. Οι μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου ενδημούν στην Αφρική και την Ασία, και συναντώνται σε πολλά διαφορετικά περιβάλλοντα από τα τροπικά δάση της βροχής μέχρι τις σαβάνες, τις θαμνώδεις και τις ορεινές περιοχές. Είναι επίσης γνωστό, βάσει απολιθωμάτων που έχουν εντοπιστεί, πως ορισμένες μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου έζησαν στην Ευρώπη κάποια στιγμή στο παρελθόν. Παρόλα αυτά μία ομάδα ελεύθερων μακάκων (Macaca sylvanus) εξακολουθεί να ζει στον βράχο του Γιβραλτάρ (Ευρώπη) ακόμα και σήμερα. Οι μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου περιλαμβάνουν πολλά γνωστά είδη μη ανθρώπινων πρωτευόντων όπως είναι οι μπαμπουίνοι και οι μακάκοι.

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πίθηκοι Παλαιού Κόσμου (Κερκοπιθηκίδες) έχουν μέτριο ή μεγάλο μέγεθος, και ποικίλουν από τους δενδρόβιους πληθυσμούς, όπως είναι οι πίθηκοι του γένους Κολοβός (Colobus), μέχρι τους χερσόβιους πληθυσμούς, όπως είναι οι μπαμπουίνοι. Μικρότεροι πίθηκοι είναι αυτοί του γένους Μειοπίθηκος (Miopithecus), με σώμα και κεφάλι 34-37 εκατοστών μήκος, και βάρος 0,7-1,3 κιλών, ενώ μεγαλύτεοι πίθηκοι είναι οι Μανδρίλοι, με μήκος 70 περίπου εκατοστών, και βάρος 50 κιλών.[2]

Σχετικά με την εμφάνιση τους, οι πίθηκοι του Παλαιού Κόσμου, σε αντίθεση με τους πιθήκους έχουν ουρές, και σε αντίθεση με τις μαϊμούδες Νέου Κόσμου δεν έχουν συλληπτήριες ουρές. Τεχνικά, ο διαχωρισμός κατάρρινων και πλατύρρινων γίνεται βάσει της δομής της μύτης, και ο διαχωρισμός μαϊμούδων Παλαιού Κόσμου από τους πιθήκους εξαρτάται από την οδοντοφυΐα των ζώων (ο αριθμός των δοντιών είναι ο ίδιος και στις δύο ομάδες, αλλά έχουν διαφορετικό σχήμα).

Οι περισσότερες μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου είναι παμφάγες, αν και προτιμούν τα φυτά στη διατροφή τους. Οι Κολοβίναι (Colobinae) είναι οι πιο φυτοφάγες μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου, και τρέφονται κυρίως με φυτά και μικρά έντομα, ενώ άλλα είδη τρέφονται κυρίως με φρούτα, λουλούδια, φύλλα, βολβούς, έντομα, σαλιγκάρια ακόμα και μικρά σπονδυλωτά.[2]

Η κύηση στις μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου διαρκεί περίπου πέντε με επτά μήνες. Όπως και στους ανθρώπους, οι μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου γεννούν κυρίως έναν απόγονο, ή σπανιότερα δίδυμους απογόνους. Τα περισσότερα νήπια γεννιούνται σε καλή κατάσταση, ικανά για να γαντζωθούν από το τρίχωμα της μητέρας τους από τη γέννα. Συγκριτικά με άλλα θηλαστικά, αργούν να μπουν στην εφηβεία, η οποία έρχεται στον τέταρτο με έκτο χρόνο ζωής των περισσότερων ειδών Κερκοπιθηκίδων.

Στα περισσότερα είδη οι κόρες παραμένουν με τις μητέρες τους για όλη τους τη ζωή, γεγονός που καθιστά τις ομάδες των μαϊμούδων του Παλαιού Κόσμου μητριαρχικές. Τα αρσενικά φεύγουν από τις ομάδες όταν μπουν στην εφηβεία, όπου και αναζητούν μία νέα ομάδα μαϊμούδων. Σε πολλά είδη, μόνο ένα ενήλικο αρσενικό ζει σε μία ομάδα, ενώ άλλες ομάδες μαϊμούδων Παλαιού Κόσμου είναι πιο ανεκτικές και επιτρέπουν τη συμβίωση πολλών αρσενικών, μεταξύ των οποίων δημιουργούνται ιεραρχικές σχέσεις κυρίαρχων και μη αρσενικών. Το μέγεθος κάθε ομάδας μπορεί να ποικίλει, μεταξύ των διαφόρων ειδών, και εξαρτάται κυρίως από τη διαθεσιμότητα φαγητού και άλλων βασικών πόρων.[2]

Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Κερκοπιθηκίδες αποτελούν τη μόνη σωζόμενη οικογένεια της υπεροικογένειας των Κερκοπιθηκοειδών. Αποτελείται από δύο υποοικογένειες, τις Κερκοπιθηκίναι (Cercopithecinae), στην οποία ανήκουν κυρίως Αφρικανικά είδη αλλά και μερικά γένη μακάκων που ζουν στην Ασία και τη Βόρεια Αφρική, καθώς επίσης και από την υποοικογένεια Κολοβίναι (Colobinae), η οποία περιέχει τα περισσότερα Ασιατικά γένη, αλλά και τις Αφρικανικές μαϊμούδες Κολοβός (colobus).


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Groves, C. (2005). Wilson, D. E.· Reeder, D. M, επιμ. Mammal Species of the World (3η έκδοση). Baltimore: Johns Hopkins University Press. σελίδες 152–178. ISBN 0-801-88221-4. OCLC 62265494. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Brandon-Jones, Douglas· Rowell, Thelma E. (1984). Macdonald, D., επιμ. The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. σελίδες 370–405. ISBN 0-87196-871-1. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]